Þjóðviljinn - 14.06.1953, Blaðsíða 5

Sunnudagur 14. júní 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Rhapsody in Blue ógnar
nú öryggi Bandaríkj anna
Fryst gröf skíþahöfðingja
rofin eftir 2500 ár
Sriplr og fafnaSur, sem hafa varSveitzf i
:uldanum, gera fornleifafundinn einstœSan
T Miffi-Asíll ihflv nálrpcrl. cpm lanrlani»vi víVionna fnnr1i’7<- á nicTni-nfln-n
I Mið-Asíu iþar nálægt sem landamæri Sovétríkjanna,
Kína og Mongólíu mætast, eru Altaifjöllin. í dalnum
Pasirik í fjölium þessum hafa sovézkir fornleifafræöingar
opnaö um 2500 ára gamla gröf höfðingja af þjóðflokki
Skíþa. Fundur þessi er fyrir það mei'kilegur að allt í
gröfinni: hefur varðvcitzt beingaddað og þ)ví látið lítt á
sjá.
Árið eftir að gröfin fannst
fór mikill leiðangur frá Lenin-
grad undir forystu fornleifa-
fræðingsins prófessors Ruden-
kos, að opna hana. Fyrst varð
að lyfta 500 kílóa steinum og
síðan að grafa gegnum mold
niður á bjálka, sem mynduðu
loft yfir ferhyrndri grafhvelf-
ingu.
Gröfin varð kæliklefi.
Er bjálkunum hafði verið
lyft kom í ljós, að allt í graf-
hvelfingunni var hulið klaka.
Þetta fyrirbrigði vakti mikla
uudrun, því að þótt kalt sé á
vetrum svona hátt í fjöllunum
fer fjarri því að frost haldist
þar í jörðu áriö um‘kring. Hail-
ast menn helzt áð þeirri skýr-
ingu að gröfin hafi verið tekin
að haustlagi og hafi þá kuld-
inn komizt niður í hana og a’-I-
ur raki frosið. Moldin og
Einn þeirra muna, sem grafinn
var upp: Ennisspöng- af beizli
grjótið, sem rutt var yfir graf-
hvelfinguna, mynduðu síðan
einangrun svo ao hitinn náði
aldrei niður í gröfina til að
þíða klakann.
Einsíæðir f'undir.
Það ráð var tekið að þíða
svellið smátt og smátt með
heitu vatni. Brátt fóru að
koma í ljós gripir, sem ein-
stæðir eru í sinni röð. Voru það
ibæði skrautgripir, húsbúnaður
og þó einkum fatnaður úr leðn,
loðfeldum og vefnaði. Þarna
gat að líta elztu klæði, sem
fundizt hafa í óskemmdu ásig-
komulagi. Þau sem verið hafa
grafhýsum Faróanna í
Egyptalandi verða að dufti ef
við þau er komið en fi’ostið
varnaði því að það sem í skiþa-
gröfinni var fúnaði.
Hjónin hefðu getað verið jarð-
sett í gær.
I gröfinni fannst mikill timb-
urstokkur úr sedrusviði. Hafði
honum veiið flett í sundur og
holaður innan. Þegar lokinu
var lyft, 2500 árum síðar af
EINN merkilegasti fundurinn
voru nokkrar myndræmur, sem
__________^ hafa mikið
tMyndræman
! af riddurun-
um (fyrir of-
an) virðist
hafa orðið til
fyrir áhrif frá
assýrískri list,
en sú sem sýn
ir bardaga
rándýra og fugla er einstök í sinni
röð, ckki sízt vegna þeirrar miklu
hreyíingar sem felst í mvndunum.
Allar myndirnar eru teiknaðar cft-
ir frummyndum. Sú sem er hér
íyrir ofan, er máluð i skærum lit-
um. Horn hjartarins (til hægri)
voru gyllt. Hér á síðunni er einn-
mynd af svonefndu diskaborði,
sem ber vitni um, að trésmíðar
voru á háu stigi .meðal Skíþanna.
þessari frumstæðu líkkistu, gat
að líta tvö lík, annað af öldr-
uðum karlmaani en hitt af
ungri og fagurri konu. Þau
voru ófúin, hefðu getað verið
greftruð fyrir fáum dögum.
Karlmaðurinn var hörundsflúr-
aður á brjósti og herðum með
myndum af undraskepnum,
hreindýrum með arnargogg,
vængi og langt og loðið-skott.
Hljóðfæri, teppi.
í gröfinni fannst aragrúi
mueia. Meðal þeirra var
strengjahljóðfæri, sem stóð á
borði við hlið likkistunnar. Þar
fundizt á rismyndum og inn-
siglum í rústnm hinnar fornu
höfuðborgai Irans og eru frá
því fimmhundruð til sexhuadr-
uð-árum fyrir Krists burð.
Flauelsteppið breytir þeirri
hugmynd manna að flauelsvefn
aður sé ekki nema um fimm-
hundruð ára gamall.
Fjórtán hestsskrakkar og
matvæli.
Eins og fornleifafræðingarn-
Geishwm á svörium iisfa-hjá McCarihy
196 bókasöfnum bandarísku áróðursþjónustunnar í 64
iöndum hefur verö fyrirskipað að fjarlægja úr hillum
sinum öll nótnablöð og hefti, þar sem skráö cru lög eftir
George Gershwin, höfund Rhapsody in Blue.
ir höfðu búizt við fundu þeir
reiðskjóta höfðingjans, sem
þarna hefur verið búin hinzta
hvíla. Bak við bjálkavegg
hvelfingarinnar fannst annar
klefi og í honum f jórtán hests-
skrokkar með skrautlegum
reiðtygjum. Þar fannst meira
að segja bronsehamarinn, sem
þeir hafa verið rotaðir með.
Ekki átti hin látnu heldur
að skorta mat í gröfinni. Þar
fannst kindakjöt og * haglda-
brauð og ostur, sem hafði haid-
ið sér svo vel að hundur leið-
angursmanna át hann með
beztu lyst.
Framhald á 11. síðu
voru eimiig tvö stór teppi,
annað úr flaueli, og skreytt
myndum og mjmstrum svip-
uðum þeim sem áður hafa
Það er (auðvitað) McCarthy
sem er á ferðinni. Auk Gersh-
wins, sem er látinn fyrir löngu,
hafa sex önnur kunn bandarísk
tónskáld orðið fyrir barðinu á
öldungardeildarmanninum frá
Wisconsin, þ.á.m. Aaron Cop-
lend, sem er viðfrægastur nú-
lifandi bandarískra tónskálda.
Bókasöfnin höfðu bæði fengio
nótnablöö og hljómplötur með
verlnim þeisara höfunda frá
einr.i dei.'d bandaríska untanrík-
ráöuney.is ns.
McCarthy hefur ekki haft
fyr;r að s' ýra, hvers vegtia
verk þc-r.ara tónskálda „ógna
öryggi Eandaríkjanna", en það
er vitað, að Copland féll 1 ó-
náð hjá lionum vegna tónvc/ks
sem hann samdi fyrir embætt-
istökuhátíð Eisenhowers for-
seta, en bannað vai á siðustu
stundu.
Tónverkið hét A Lineoln Port-
rait (Mynd af Lincoln) og var
byggt yfir texta úr ritverk-
um Abraliams Lincclns. Eins
og geta má nærri voru það
orð Lincolns, sem ekki fundu
náð fyrir augum þeirra sem
Bandaríkjunum stjórna í dag.
ára verk-
falli lokið
LENGSTA verkfalli, sem um get-
ur í sögunni lauk í byrjun mánað-
Alþýðuríkin á
sýíiingu lieilags
Eiríks
Vörusýning Stokkhólmsborgar
sem kennd er við heilagan Eirík,
verður haldin í haust. AUt sýn-
ingarrúm er þegar upp pantað
og verður sýningin stærri og
fjölbreyttari en nokkru sinni áð-
ur. Það hefur vakið áthyigli að
arins við andlát atvinnurekand- Sovétríkin og alþýðulýðveldin
ans, Jarnes Downey, kráreiganda taka nú miklu meiri þátt í sýn-
i Funlaoghaire í Irlandi. Verk-
fallið hafði staðið i 14 ár. Það
hófst með því, að Downey sagði
upp veitingaþjóni sínum. Verka-
lýðsfélagið krafðist þess að hann
yrði ráðinn aftur, en þegar Down-
ey neitaði því, bannaöi félagið
meðlimum sínum að vinna hjá
honum. Á hverjum degi síðan
hafa verkfallsverðir gengið fram
og aftur fyrir framan krána, og
er reiknað ut að samtals hafi þeir
á siðustu 14 árum gengið meira
en 150.000 km.
ingunni en áður. Munu þau hafa
til umráða % af öllu því sýning-
arrúmi, sem útlendingum er ætl-
að.
Á annað huadrað hérskip
frá mörgum ríkjum liggja nú
útifyrir herskipalæginu í Ports-
mouth á suðurströnd Englands.
Eru þau komin til að taka þátt
í flotasýningu til “heiðurs El-
ísabet drottningu. Brezka út-
varpiS segir að athygíi frétta-
manna beinist mest að sovét-
beitiskipinu Sverdloff. — Hóp-
ur sjóliða af því fór í fyrradag
í bílfcrð til London.
Bandarískur
togi
Einn kunnasti leiðtogi banda-
rískra sjómanna hefur verið
handtekinn og mun innan
skamms leiddur fyrir rétt og
ákærður fyrir meinsæri sam-
kvæmt þrælalögum þeim, sem
kennd eru við Taft-Hartley. Það
er formaður landssambands mat-
og framreiðslumanUa á skipum,
‘Hugh Bryson. Ef hann verður
dæmdur sekur, getur dómurinn
orðið allt að fimm ára fang-
elsi og 10.000 dollara sekt. Mein-
særisákæran er sprottin af því,
að Bryson hefur iýst yfir að
hann .sé ekki kommúnisti.
Viðhorf margra til Kóreustyrjaldarinnar .breyttist, þegar þeir fréttu að Bandaríkjamenn. hefðu sent end-
urheimta stríðsfanga á geðveikrahæli til að lækna þá af „kommúnisma", sem þeir höfðu tekið í fanga-
búðum Norðanmanna sökum góðrar aðbúðai’. Meðferð stríðsfanga hjá Norðanmönnum var slík, að þess
munu fá dæmi úr hernaðarsögunni. — Myndin er tekin á íþróttakeppni, sem haldin var milli stríðsfanga
í Norður-Kóreu í vor.