Þjóðviljinn - 15.07.1953, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 15. júlí 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Aileiðingar bygginga- &g lánf§árbannnsins:
FjöSmörg dæmi þess að fóSlc verður að
greiða 800-1200 krónur á mánuði
ÞaS er ÍhaídiS og Framsókn sem skipu-
leggia húsnœSisneyðina fyrir alþýBuna
Það hefur aldrei viðgengizt
fyrr á Islandi, þrátt fyrir alla
erfiðleika sem að þjóðinni hafa
steðjað á verstu eymdartímum
hennar, að mönnum hafi verið
með lagaboðum bannað að
byggja yfir sig ibúðir. Það er
fyrst á nuverandi niðurlaegingar-
tímabili sém slíkt er innleitt af
stjórnarvöldum landsins, sam-
tímis og allar hömlur eru brotn-
ar sem voru í vegi fyrir upp-
sögn leiguhúsnæðis og að okrað
er á almenningi á hinn svívirði-
legasta hátt.
Verk ,fyrstu stjórnar Al-
þýðuflokksins“
Lögin um Fjárhagsráð voru
sett af „fyrstu stjórn Alþýðu-
flokksins“, stjórninni sem Stef-
án Jóhann Stefánsson var lát-
inn mynda þegar nýsköpunin var
svikin 1947 og landráðastarf-
semin hófst fyrir opnum tjöld-
um. En það var ekki aðeins Al-
þýðuflokkurinn sem ,að þeirri
stjórn stóð. Að henni stóðu einn-
ig íhaldið og Framsókn og réðu
hvað við tekur þegar frestur er
útrunninn
garð.
og vetur gengur
íhaldið heldur að sér
liöndum
Það íhald sem stjórnar bæn-
um og lítur aðeins á sig sem
umboðsmann fámennrar auð-
klíku heldur að sér höndum og
hefst ekki ,að þótt neyðin sverfi
að hundruðum og jafnvel þús-
undum alþýðumanna sem eru
húsnæðislausir eða verða að
Það er bannað að byggja íbúðarhús á Islandi nema
íyrir náð illa þokkaðrar skriííinnskustoínunar. Að
íyrirlagi ríkisstjórnar landsins eru lánveitingar til í-
búðahúsabygginga bannfærðar í Deningastoínurmm
bjóðarinnar. En það er leyíilegt að segja fólki upp
íbúðarhúsnæði og flæma barnafiölskyldur út á aöt-
una, sundra heimilum albýðufólks, sem ekki heíur
ráð á að greiða þá síhækkandi leigu, er húsnæðis-
neyoin skapar samkvæmt lögmálinu um framboð og
eftirspurn.
Það eru ráðamenn íhalds og Framsóknar, sem
eru skipuleggiendur þessa ástands í húsnæðismálum eæta wutókípiti okurieigunnar
almennmgs. Fynr þeirra aíbema er bannað að
byggja, bannað að lana til byggmga, en leyít að
reka fólk úr íbúðum og út á götuna, — leyfilegt að
ckra á þeim sem reyna að klífa þrítugan hamarinn
til bess að hafa þak yfir höíuðið!
Flóðgátir okursins opnaðar
En það var ekki nó.g að dómi
ráðamanna Ihalds og Framsókn-
ar að banna almenningi að
byggja og banna bönkunum að
lána fé til íbúðabygginga. Til
þess að fullkomna verkið létu
þeir lið sitt á þingi leggja það í
vald viðkomandi bæjarstjórnar
hvort lögin um bann við upp-
sögn íbúðar húsnæðis skyldu
gilda áfram eða ekki. Og vitan-
lega greip flokkur húsaleiguokr-
aranna tækifærið fegins hendi.
Bæjarstjórnarmeirihluti Keykja-
vikuríhaldsins ákvað að nota
heimildina sem Framsókn og í-
haldið samþykktu á Alþingi.
Þannig hafa húsnæðisokrararnir
fengið frjálsar hendur til upp-
sagna og okurstarfsemi á fá-
tækri húsnæðislausri alþýðu
Reykjavíkur.
UppsagrJr — Okur'.eiga
Siðan hefur uppsögnunum
rignt yfir leigjendur. Og þeir
hafa ekki nema um tvo kosti að
velja í mörgum tilfellum: Að
bæjarins í byggingamálum er
vísað á bug. Er hó hverjum
manni lióst að vildi bæjarstjórn-
in raunverulega leysa vandann
með myndarlegu og framsýnu
átaki yrði Fjárhagsráði ekki
stætt á að standa til lengdar í
vegi.
Burt nieð bygginga- og
lánsfjárbannið!
Það er orðin þjóðarnauðsyn að
byggingar- og lánsfjárbanninu
verði aflétt, að Fjárhagsráð og
allt þess skriffinnskubákn verði
lagt niður og fóllcinu veitt frelsi
til að byggja sér hæfilegar íbúð-
ir En það eitt nægir þó ekki.
Jafnframt þarf að gera ráðstaf-
anir t.il að opna lánsfjármögu-
leika hjá peningastofnunum
landsins. Qg h>ð opinbera, bæði
bæjarfélögin o,g ríkið verða að
hafa forgöngu um að gera því
fólki kleift að komast i mann-
sæmandi íbúðir, sem nú býr í
heilsuspillandi íbúðum, er hús-
næðislaust og ekki hefur mögu-
leika á að leysa vandann af eig-
in rammleik. Kröfur fólksins um
frelsi til athafna í byggingamál-
unum og opinbera aðstoð í þeim
efnum þurfa nú að hljóma sterk-
ara en nokkru sinni fyrr, eigi
nauðsynlegar úrbætur að fást
fram áður en enn meirj skaði
er unninn.
Umferðarslys
Framhald af 12. síðu.
í Reykjavík verða þau: full-
orðnir 36.54 og börn 54.80 mið-
að við 100 þúsund. Lægst hlut-
fullstala er í Paris, börn 0.08 og
í Detroit fullorðnir 23.99.
Á þessu sést að Reykjavlk
stenzt hvergi nærri samanburð
við Detroit, sem er næst-bílflesta
borgin. Umferðarslys þar eru
9.49, banaslys fullorðnir 23.99 og
börn 1.47 miðað við 100 þús.
Lbúa, en sömu tölur í Reykja-
vík yrðu eins og áður getur
miðað við 100 þús. íbúa: um-
ferðarslys, 336.20, banaslys, á
fullorðnum 36.54 og börnum
54.80.
Þess ber að gæta ,að hlutfalls-
tölur vei'ða okkur óhagstæðari
vegna þess hve íbúar eru fáir í
Reykjavik miðað við stórborgirn-
ar úti í heimi, en hlutfallstölur
okkar eru þó ískyggilega háar
og ökumenn farartækja ættu að
hugfesta vel þá gífurlegu ábyrgð
sem á þeim hvílir. Þessi. hlut-
fallstala verður að lækka með
vaxandi íbúafjölda. Þess má að
lokum geta, að árið 1951 er til-
tölulega hagstætt ár. Banaslys á
börnum hafa t. d. oft verið fleiri.

vitanlega mestu um stefnuna; víkj.a úr íbúðunum, bótt þeir
þótt formaður Alþýðuflokksins
fengi að vera toppfígúr.a í því
stjómarsamstarfi.
Norræim blaðamennirnir halda heimieiðis
Líklep eiga fá lönd yfir aS ráða eins
inikiPi erku og einmitt island
segir Andreas Elsnab redsekr.
frá Danmörk
Flestir norrænu blaðamannanna sem hingað komu til
aö sitja aöalfund Norræna biaöamannasambandsins héldu
heimleiðis í gær meö Heklu, flugvél Loftleiöa. Nokkrir
ætluöu að dvelja hér lengur til þess aö Ky._.iast ísiandi
betur.

Verkefni Fjárhagsráðs
Sósíalistai' bentu þegar í upp-
hafi á að raunverulegt verkefni
Fjárhagsráðs yrði ,áð leggja bygg-
ingarstarfsemina í fiötra, hindra
eðlilega þróun í þeim málum,
skapa atvinnuleysi hjá bygg'ng-
ariðnaðarmönnum. og aukna
gróðamöguleika fyrir húsaleigu-
braskarana. Allt hefur þetta far-
ið eftir. Og nú er svo komið að
enginn fæst til að mæla þessari
skriffinnskustofnun afturhalds-
ins bót, allir fordæma hana o
formæla henni, dæma hana ó-
verjandj og óalandi. Allt er þetta
byggt á fenginni reynslu af
starfsháttum Fjárhagsráðs og
enginn efast lengur um verksvið
þess og skaðsemina ,af því að
halda þessari stofnun uppi.
hafi ekk; að neinu að hverfa,
eða að s®tta sig við að greiða
það sem upp er sett, jafnvel þótt
húsaleigan gleypi allt að þriðj-
ung mánaðarteknanna. Þess eru
nú fjölmörg dæmi að leigjendur
verða að greiða 800—1200 krónur
á mánuði fyrir 2ja—3ja her-
berja íbúð, og þykjast margir
sælir sem þeim kjörum sæta í
samanburði við liina sem verða
að hrekjast út á götuna og’
sundra fjöiskyldum sinum.
óþolandi ástand
Þetta ástand í húsnæðismál-
unum er fyrir löngu orðið óþol-
andi með öliu og á þó áreiðan
lega eftir ,að versna enn haldi
svo áfram sem nú horfir. Ofan
á uppsagnimar í vor hætast svo
nýjar uppsagnir 1. okt. Um sið-
ustu mánaðamót fékk fjöldi
fólks slíkar uppsagniv í hendur
og bíður í algjörri A'dssu um
Flestir þeirra komu nú í fyrsta
skipti til íslands, en í þessari
dvöl sinni hefur þeim gefizt
nokkurt tækifæri til að kynnast
iandi og þjóð, málefnum og
framkvæmdum á íslandi.
í fyrri viku ferðuðust þeir
þrjá daga um Suðurland en
fóru þvínæst til Akureyrar, í
Mývatnssveit og landleiðina heim
og komu hingað í fyrrakvöld.
Létu þeir mjög vel yfir móttök-
um og gestrisni Norðlendinga.
Nokkrir ísl. blaðamenn sátu
með þeim hádegisverð að Garði
í ,gær og fluttu þar stuttar
kveðjuræður þeir Axel Grönvik
frá Finnlandi hinn nýkjömi for-
maður Norræna blaðamanna-
sambandsins, Hai'aldsson frá
Noregi, Bertil Palm frá Svíþjóð
og Andreas Elsnab frá Danmörk.
Létu þeir allir i ljós ánægju yf-
ir kynnum sínum af landi og
þjóð. Andreas Elsnab kvaðst
hafa komizt að því að undir
hinu bera og hrjúfa vfirborði
landsins leyndist mikil orka og
myndu fá lönd eiga yfir eins
mikilli orku að ráða og einmitt
ísiand, kvaðst hann óska og
vona að landsmönnum sæktist
vel .að nýta þessa orku í þágu
lands og þjóðar.
I Norrænu blaðamennirnir skoð-
uðu hér bæði Sogsvirkjunina og
Laxárvirkjunina, ennfremur
hitaveituna og komu á hvera
svæði. Þá kynntust þeir einnig
nokkuð mönnum og málefnum
hér á landi og má því vænta að
af komu þeirra leiði töluverða
og góða landkynningu og að
eftirleiðis verði skrifað í Norð-
urlandablöðin um ísland og ís-
lenzk málefni af meiri þekkingu
ag betri skiiningi en áður. Is-
lenzkir stéttarbræður óslca nor-
rænu gestunum góðrar heim-
ferðar.
GóSur þurrkur í
Vestnunnaeyjum
Vestmannaeyjum. Frá
fréttaritara Þjóðviljans.
Undanfarna daga hefur verið
hér sólskin og ágæ.tisveður o
hafa menn notað tímann til þess
að þurrka hey sín.
Samkvæmt þessum upplýsing-
um fréttaritarans eru Vest-
mannaeyjar eini staðurinn á
landinu þar sem ekki skortir
tilfinnanlega þurrk þessa daga
og Vestmannaeyingar þeir einu á
landinu sem eru fyllilega ásáttir
við skapai'ann um hvernig hann
stjórnar veðurfarinu!.
Þegar útvegsmenn á Suðvestur-
landi og sjáift Landssamband ís-
lenzkra útvegsmanna gera ádeil-
ur Sósíalistaflokksins á lánsfjár-
kreppuna að sínu máli, eiga ríkis-
stjórnarflokkarnir aðeins eitt
svar:
BERLÍN! BERLÍN!
Þegar fólkið fréttir, furðu lost-
ið, að dagana eftir kosningar fer
fjárliagsráð hinna blíðmáigu
fiokka, Sjálfstæðisflokksins og
Framsókuar, á stúfana, og lætur
draga menn fyrir lög og dóm fyr-
ir þann glæp að byggja lítið íbúð-
arhús, og fólkið spyr hvort þetta
sé í reynd framkvæmd á stefnu
ríkisstjórnarinnar í húsnæðismál-
urn, er svarið jafnstutt og jafnlag-
gott. — Og svarið er:
UNGVERJALAND, UNG-
VERJALAND!
Og þegar fólkið spyr stjórnar-
völdin: Því leggið þið nýsköpun-
artogurum, stöðvið liraðírysti-
hús, einokið útfiutningsverzlun-
ina og scndið þúsundir manna í
hernámsvinnu, stendur heldur
ekki á svari, hvorki í Morgun-
blaðinu eða Tímanum. Svarið er:
UNGVER JALAND! KOMM-
ÚNISMI!
Er mót von þó fólk eig'i bágt
með að átía sig á andlegri heil-
brigði stjórnarflokkanna og blaða
þeirra um þessar mundir? Og fá-
vísum spyrjendum gæti komið til
liugar að spyrja: Ilvernig getur
BERLIN leyst lánsf járþörf síldar-
bátanna? Ekki geta reykvískir
húsnæðisleysingjar búið á UNG-
VERJALANDI. Ekki getur BER-
ÍA verið lausn á stöðvun togar-
anna og einokun útflutningsins.
Því er hætt við að íslendingar
haldi áfram að spyrja.