Þjóðviljinn - 29.08.1953, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN - Laugardagur 29. ágúst 1953 -
Friðbjöm Björnsson
Fáiuennur en glæsilegur
iiópur upgra dansmeyja og
dansmanaa frá kc..
ballettinum danska gista ís-
land um þessar mundir. Þrjú
þeirra hafa raunar áður flutt
okkur list sína: Friðbjörn
Bjömsson landi okkar og for-
ingi liðsins, Inge Sand og
Stanley Williams, en að þessu
sinni koma þau frá Lundún-
um ásamt nokkrum fél. sín-
um, en konunglegi ballettinn
sýndi fyrir skemmstu í hiuni
stóru heimsborg og vann mik-
inn og ótvíræðan sigur. —
Stefnunni hljóta stórþjóðirnar
að ráða, þær hafa skapað
fagra og stórbrotna leikdansa
og mótað hina göfugu list-
grein, en ballettinn danski á
þó fáa sína líka. í tvær aldir
hefur hin merka stofnun
lýggilega geymt dýran arf
feðra sinna og ekki hvikað
rá settu marki, og svo örugg
er tækni hinna dönsku lista-
manna, svo stílhreinn dans
iþeirra og þjálfunin gagnger
og alhliða, að sumir telja að
engin Evrópúþjóða sé þeim
fremri nema Rússar einir.
Þótt undarlegt megi kalla
vekur heimsókn þessi von-
forigði að einu leyti — og er
hinum ágætu listamönnum
sízt um að kenna. Annar glæsi
legur hópur flutti okkur sýn-
ishom merkra leikdansa fyrir
réttu ári, en í þetta sinn vænt-
um við fastlega að fá að líta
eitthvert hinna frægu verka
í. heild sinni, kynnast leik-
dansinum í allri sinni dýrð.
Ógerlegt kostnaðar vegna, er
svarað, en lætur nokkuð kyn-
Iega í eyrum ef minnzt er
komu óperunnar finnsku í
vor, Qg ekki trúi ég því að
óreyndu að íslenzkir leikhús-
gestir láti sitt eftir liggja, á-
hugi fyrir leikdansi virðist all-
mikill og vaxandi á landi hér
þrátt fyrir allt.
En þó að leiktjöld og hljóm
sveit skorti, dansendur séu
aðeins sjö að tölu og verði
að mestu að láta sór nægja
einstök atriði úr leikdönsum,
þlýtur list þeirra að hrífa.og
gleðja alla sem á horfa —
svo áhrifamikill og fagur er
dans þeirra, stílhreinn og
fágaður, og brestur þó hvergi
fjör og hita og hressilega
kímni.
Efnisskráin greinist í tvo
hluta, annan af erlendum
toga, hinn danskan. „Chopin-
iana“ er efst á skránni, hinn
marjjfrægi og vandasami leik-
dans er rússneski snillingur-
inn Michail Fokín samdi forð-
um við tónlist Chopins en Fok
ín skóp öllum öðrum fremur
leikdans nútímans. Skáldlegir
töfrar og tær fegurð þessa
verks heimtar óvenjumikla
danssnilli, eigi sízt undurfagr-
ar hreyfingar arma og handa.
Túlkun listamannanna dönsku
er smekkvís og fáguð, en ef
til vill ekki fullkomin í öllu,
beztu kostir þeirra birtast
skýrar við flutning annarra
verka.
Mjög þróttmikill og glæsi-
legur er tvídans þeirra Kirst-
en Ralov og Friðbjörns
Björnssonar úr „Don Qvic-
hotte“ eftir Marius Pepita,
meistarann gamla, en að þvi
búnu sýndi flokkurinn allur
fáein atriði úr „Coppelíu", sí-
gildum og alkunnum leikdansi
er sýndur var í París í fyrsta
sinn árið 1870. Ekki eru dans-
arnir valdir af verri endan-
um: hinn fjörmikli Czárdás
úr fyrsta þætti, og pas de
deux og tilforigði úr lokaþætti
verksins. í ,,Coppelíu“ náði
snilli dansliðsins hámarki,
enda hefur sagt verið að ekki
geti ágætari Svanhildu nú á
dögum en Inge Sand og eng-
inn Frantz sa Friðbirni Bjöms
syni fremri. Það vekur eftir-
sjá að við skyldum ekki fá
að sjá leikdansinn allan í
meðferð þessara frábæru
listamanna.
Síðari og danski hlutinn er
að vonum tilkomuminni, en
birtir engu miður háan list-
" •>**»*•
tír ballettinum Chopiniana. Frá vinstri: Kirsten Ralov,
Stanley Williams og Inge Sand. Fyrir framan: Elin Brauer.
Er heilsar sumarsól — Fyrirspum
NÚ KEMUR loks lagið, vísan
og leikurin, sem hún Björg
•foað um fyrir löngu. Það er
.allt að finna í Kveri sem
• heitir „Kvæði og leikir handa
foömum". Halldóra Bjarna-
.dóttir hefur safnað til þess
og hefur það orðið vinsælt,
.kom fyrst út 1919 en 1949
þriðja útgáfa. Þar eru mörg
góð lög og scngleikir, t.d.i
skemmtilega íslenzka þjóðlag-1
ið „Litlu börnin leika sér,3
liggja mónum í“, sem Engel í
Lund hefur sungið víða um
heim.
En hér kemur iagið semf
Björg bað um, vísan eftirl
Pál Jónsson Árdal og leikur-j
inn.
i
:,: Er heilsar sumarsól,
:,:sól, sól, sól,
:,: er heilsar sumarsól, :,:
þá skulu leiðir skilja hór,
og skemmtun góða þakka ber.
:,: Við sjáumst aanað sinin,
við söng og leik þig finn, :,:
★
Leikendur ganga tveir og
■tveir (eins og í skrúðgöngu),
haldast í hendur, hægri í
hægri, vinstri í vinstri.
Gengið hratt eftir hljóð-
fallinu, meðaci tvær fyrstu
hendingamar eru sungnar. Þá
standa leikendumir kyrrir,
snúa sér hver að öðrum og
sleppa vinstri handartakinu;
standa þannig meðaei sungið
er, það sem eftir er af vís-
unni. Þá snúa allir í innri
hringnum sér til vinstri,
ganga áfram nokkur spor og
staðnæmast frammi fyrir
iþeim næsta í ytri hringnum
og takast í hendur við hann
og syngja vísuna að nýju.
Þannig er haldið áfram, ,þar.g
að til þeir, sem voru saman
fyrst, hittast aftur.
★
SPURULL SKRIFAR: Getur
þú „Bæjarpóstur“ góður upp-
lýst mig um það, hvernig
stendur á því, að utanbæjar-
menn eru ráðnir til starfa hjá
Reykjavíkurbæ, eins og til
dæmis til að vinna við lóðirn-
ar við Fríkirkjuveg þegar nóg
er af reyndum og færum jarð-
yrkju- og garðyrkjumönnum
búsettum hér í bænum, er það
til að létta skattbyrði borgar-
anna, eða til að útiloka bæjar-
menn frá vinnu, eða til að
ögra' verkalýðsfálögunum, Al-
þýðusambandinu og Ráðning-
arskrifstofu , Reykjavíkur.
Spyr sá sem ekki veit og
væri gott að fá þetta upplýst.
—Spurúll.
★
Þetta mál yrðj einfaldast upp-
iýst með því að hlutaðeigandi
aðilar svöruðu spurnimgu
Spuruls og er þeim heimilað
rúm til þess hér í póstinum.
rænan þroskn 'iðsi. s. Þar
gefur að þsííl úr
„Draummyndum“, ansi
þeim er Emilie. Walbom
samdi við hin, aiþýolegu óg
ástsælu lög . ;yes. Verk
þetta er róma.etískt og hug-
næmt en ekki þrótnrekið og
virðist vart eiga mikið erindi
til okkar tíma. „Yota“ heitir
stuttur leikdans efíir Frið-
björn Björnsson, mjög ný-
tizkur í sniðum og allur h:nn
skemmíilegasti, þrunginn
gáska og glettni. Kvöldinu
lauk með „Veiðiliðunum á
Amager“, örstuttu en stíl-
hreinu og fjörugu verki eftir
August Bournonvdle, föður
fremsta meistara ballettsins
danska.
Af dansmeyjunum vöktu
K:rsten Ralov er gædd sér-
mesta aðdáun, enda eru þeim
falin flest hinna mestú cg>
vandasömustu hlutverks.
Kirsten Rolov og Inge Sa-ntl
kennilegri fegurð og ríkum eg
heillandi persónuleika, og
Inge Sand búin æskutöfrum,
sviflétt, hlý og glettin. Ballett
inn danski á óvenjumörgum
snjöllum dansmönnum á að
skipa, og þar er Friðbjörn
Björnsson eimn fremstur í
flokki, skapgerðardansari svo
að af ber, mjög þróttmikill og
lifandi og vekur athygli í
hvert sinn er hann birtist á
sviðinu. Friðbjörn er ekki að-
eins mikill dansmaður, hann
er líka hugkvæmur leikdansa-
höfundur, kennari og leik-
stjóri þótt ungur sé að árum,
og hefur margur landinn ver-
ið rómaður heima á Fróni fyr-
ir minna. Hinir listamennirnir
eru líka ríkum kostum búnir
cg sóma sér prýðilega við
hlið félaga sinna: Elin Bauer,
Viveca Segerskog, Stanley
Williams og Anker Örskov.
Leikhúsið var ekki fullset-
ið á frumsýningu, en hrifning
áhorfenda mikil og einlæg sem
nærri má geta, og lófaklappið
svo langvinnt í lok að hóp-
Kirsten Ralov
urinn varð að endurtaka
„Veiðiliða" Bournonvilies. —
Við þökkum Friðbirni Björns-
syni og hinum ágætu félög-
um hans komuna og væatum
þess að þau beini sem ofta3t
för sinni hingað til lands.
Á. Hj.