Þjóðviljinn - 30.08.1953, Qupperneq 6

Þjóðviljinn - 30.08.1953, Qupperneq 6
jB) — MÓÐVTLJINN — Sunnudagur 30. ágúst 1953 þJÓÐVIUINN Útgefandi: Sameinlngarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn. Bitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundssou. Fréttastjóri: Jón Bjarnason. Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð- mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson. Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson. Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg. 19. — Sími 7500 (3 línur). Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17 aönars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið. Prentsmiðja Þjóðviljans h.f. Rannsékn sem þarf að hraða Eins og Þjóðviljirm skýrði frá fyrir nokkrum dögum sam- þykkti bæjarráð Rcykjavikur á fundi sínum 21. ágúst s.l. að fe.la skrifstofustjóra framfærslumála að annast rannsókn á hús- næðisástaíidinu í bænum. Var þessi ákvörðun tekin i framhaldi af kröfu sósíalista í bæjarstjórn, en á bæjarstjómarfundi 20. þ.m. flutti Nanna Ólafsdóttir svohljóðandi tillögu: „Með tilliti til hins mjög alvarlega ástands í húsnæðismálum Reylýavíkur ákveður bæjarstjórn að kjósa nefnd 3ja manna, cr framkvæmi eftirfarandi rannsókn og skili niðurstöðum iiinan hálfs mánaðar: 1. Skrái fjölda húsnæðisleysingja miðað við 1. október. 2. Skrá; Itús í byggingu, sem stöðvazt hafa vegna fjárskorts. ■3. Skrái íbúðarhúsnæði útiendinga á vegum ameríska hersins. Eimfremur skal nefndin gera tillögur til úrbóta, einnig rniðað við 1. oktober í haust“. Þótt Ihaldið fengist ekki til að samþykkja tillöguna í bæj- arstjóm og fela nefnd manna rannsóknina sá það sér þó ekki annað fært en ganga efnislega inn á sjónarmið sósíalista, enda er ástandið í húsnæðismálum almennings í Reykjavík þannig að annað hefði verið gjörsamlega óverjandi. Fjöldi bæjar- búa er mc-ð öllu húsnæðislaus, þótt sleppt sé þeim þúsundum manna sem búa í ófullnægjandi og heilsuspillandi húsnæði. Og fullvist er að 1. október í haust versnar ástandið stórlega þar sem stórum hópi manna hefur verið sagt upp því hús- næði sem hann hefur haft að unda..fömu og hefur litla eða enga möguleika til að afla sér húsnæðis að nýju. Nú er áríðandi að þessari raimsókn verði hraðað svo sem mest má verða og síðan gerðar ]ner ráðstafanir sem unnt er miðað \ið tíma og aðstæður til að bæta úr vandræðum hin.na húsnæðislausu. Er að vísu ekki margra kosta völ þegar sumarið f.i' að baki og vetur að ganga í garð. Raunhæíasta lausnin var sú sem sósíalistar lögðu til þegar í vor, að bær- inn réðist í byggingu 100 hagkvæmra íbúða og leggði allá áherzlu á að koma þeim upp fyrir veturinn, þannig að unnt yrðí að veita þeim fjölskyldum aðstoð sem verst væru stadd- ar. Þessa tillögu drap bæjarstjórnaríhaldið eins og aðrar til- lögur sösíalista um byggingarframkvæmdir af hálfu bæjar- jrs. ÍJrræði þess liafa verið að halda að sér höndum og láta allt reka á reiðanum þrátt fyrir síversnandi húsnæðisástand tír því sem komið er verða ekki á þessu sumri byggðar íbúðir yfir þá sem standa húsvilltir á götunni í haust. Hitt er jafn auðsættt að bæjarfélagið getur ekki skotið sér undan þeirri sk.yldu að gripa til hverra þeirra ráðstafana er til- tækar eru til þess að koma í veg fyrir að hundruð manna standi á götunni þegar núverandi leigutími er útrunni’nn. Og vissuJega eru möguleikar til að bæta úr verstu neyðinni sé aðeins nægur vilji fyrir hendi. Mikill fjöldi íbúðarhúsa er stöðvaður vegna skorts á nauðsynlegu lánsfé. Víða um bæ- inn standa ágætar íbúðir auðar og ónotaðar vegna þess að eigendurnir krefjast hærri leigu en almenningur treystir sér til að inna af hendi. Og vitað er að talsvert íbúðarhúsnæði í Reykjavik er leigt amerískum hermönnum og erlendum starfsmönnum hemámsliðsins. Þetta er með öllu óviðunandi þegar ibúar Reykjavíkur búa við ,i»Iíka örðugleika sem raun ber vitni. Það er óverjandi að viðhakla lánsfjárbanniru og tefja þannig árum saman fyrir því sð ibúðarhús scm eru í byggingu komist í íhúfarhæft á- stand. Það er einnig óverjandi með öllu að líða liúseigendum að Iáta ibúðarhúsnæði standa autt og ónotað meðan bama- fjölskyldnr standa á götunni og fá hvergi inni. Og það er fullkomið hneyksli að líða amerísku hernámslió; að ieggja undir sig íbúðarhúsnæði Reykvíkinga meðan vandræðin Jirengja að bæjarbúum sjálfum í vaxandi mæli. Það þarf ]*\T að gera t afarlausar ráfstafanm til þess að allt það íbúðarhúsr.æði sem hér tr um að ræða veröi tekið til afnota fyrir húsnæðis- laust fólk í bænum. En 'þótt slikt værí gert er engan veginn tryggt að það væri fulkiægjandi eins og nú er komið málum. Yrði þá að grípa til viðbótarráðstafana svo sem að taka til íbúðar hvert það húsnæði er tiltækilegt þætti. Rannsóknin á húsnæðis- neyðinni á að leiða í ljós hver þörfin raunvemlega er. Þess- vegna veltur á miklu að henni verði hraðað og hún fram- kvæmd af fyllstu nákvæmni í hvívetna. Veran að baki ritstjóranum i. Mér kemur til hugar að svo sé ástatt, þegar Hersteinn a-ítstjóri er að pára í eyðurn- ar í auglýsingablaðinu sinu Vísi, að einhver mannvera •standi að baki Jionum og lesi jafnóðum úr penna hans eða íblíni á það, sem hann kann að pi'kka á ritvélina. Og ég ’hygg, að nálægð þessarar mannveru veki honum ónota- ■legheit, svo að honum skeiki rökréttur þankagangur og taki að hugsa annarlega, sferifa annað en hann ætlaði að skrifa og opiníberi hluti, sem áttu að liggja í þagnar- gildi. Mér þykir iíktegt, að þann- ig hafi verið ástatt um Her- stein ritstjóra, þegar hann setti saman síðustu árásar- grei.nina um mi-g eftiir að eg ■tairti greinina um skoðana- 'könnunina. Þar segir ritstjór- inn eitt og annað, sem hann hefði hreinlega átt að þegja yfir sjálfs sín vegna. Hann ruglar hugtökum, svo að ihann áttar sig að síðustu ekki á því að hverjum vopnin snúa. Loks færi-r hann orð mín úr .]agi sér til hagræðis, en þar fórst honum óhyggilegast, því að vettvangurinn, sem hann fer þar inn á er mjög veðra- samur og honum sízt heilnæm m'. Hersteínn reynir að koma lesendum sínum í trú um að ég sé upphafsmaður að njósn- arstarli hér á landi, að ég muni hafa í hyggju að leggja menn í einelti og geri „vitan- lega viðeigandi ráðstafanir gegn þeim mönnum, sem brot- legir eru“. Vitanlega allt eftir rússneskri fyrirmynd. Og seg- ir svo feimnislaust: — „Hann er að gera út her njósnara, en gleymir þó alveg aðalatrið- inu í rússnesku aðferðinni. Hann gleymir alveg, að bezt væri að fá börnin til þess .að njósna um foreldra sina, og svo væri efeki úr vegi að toenda foreldrun-um á það, að iþeir ættu að svara afkvaemum sínum með þvá að njósna um þau á móti. Þá væri hringur- inn lokaður og ef enginn bregz.t hinni heilögu skyldu við G. M. M., ætti ekki að vera nein hætta á því, að ekki sé hægí að klekkja á ‘þeim, sem til Þess hafa unnið.“ Eg veit efeki hvað svona ihnoð er kallað, en lærdóms- ríkt er að lesa það aftur og (þá með .ílhugun. Eg bið því iheiðraða lesendur að fara aft- ur yifir það, sem ég tók í gæsa lappir eftir -H'ersteini. Þannig skal finna höggstað á andstæð- ingnum: Búa til ei-tthvað, sem andstæðingurinn hefur hvorki hugsað, sagt né skrifað, draga af þvd illkvittni-stegar ályfet- anir, fella svo yfir honum út- skúfunardóm. Látum n-ú iþessa siðfræði veira. Hún hæfir málflytjand- anum. Hi-tt er svo til áibætis, að undarlegheitin í framsetn- ingunni munu -ver-a einsdæmi ihjá manni, sem tekur að sér rítstjóm á fs'landi, jatfnvel þótt um auglýsinga-blað sé að rseða Eða hver skilur þetta, sem er kjaminn í klúðri ritstjórans: Ef enginn bregzt hinni heil- ögu skyldu við Gunnar um iþað sem hann hefur aldrei minnzt á né hugsað og sem „'hann gleymir alveg, að bezt væri að fá börnin til að njósna“, þá ætti að vera „hægt að klekkja á þeim, sem til Iþess hafa unnið“. Æ-æ, Her- steinn. 3. Árásir ritstjórans á mig og andspyrnu-hreyfinguna eru settar saman af rökleysum og iþví óréttmætar. Starf okfcar sam.herjanna í andspy-rnu- hreyfingunni gegn her á Is- landi er byggt á jákvæðum -forsendum og unnið fyrir opn- um tjöldum. Við viljum sam- eina alla andstæðinga hers- ins gegn þeirrí spilli-ngu og ihættu, sem verjendur hersi-ns hafa leitt yfir þjóðina. Við leitum að samherjum til þess að fylla ihópinn. Við höf-um rúm fyrir alla, sem vilja vinna með okkur í þessu máli, þótt leiðir sfeilji í ýmsu öðru. Og. þess er að vænta, að allir andstæðingar helstefnunnar á íslandi toeri gæfu til að sam- einast scm íyrst til þess að vinna nytsemdarverk í þágu iþjóðaríheildarinnar. Það er rétt að við seijum ekki forkólfum hemámspostul- anna sjálfdæmi ótilneyddir. Við ihey.jum baráttuna þar sem þönf er hveriu sinni. Við neitum því að seija eða 1-eigja land okkar undir hern- aðarmannvirki og víghreiður. Við neitum að afhenda firði okkar og hafnir fyrir flota- s-töðvar. Við mótmælum því, að land ofekar verði haít að skots-p-æni við hemaðaræfing- iar, hvort sem um er að ræða flota, flughers eða landhers. Við tölcum sterklega undir samjþykkt bæjarstjórnar Vest- mannaeyja gegn væntan-leg- um hemaðaræfin.gum í land- ihelgi íslands. Við mótmælum ihér landgöngu sjóliðanna af hieræfin-gaflot-an'Um í hanst. — Við krefjumst þjóðaratkvæða- greiðslu um uppsögn hervemd- arsamningsins. 'Eg hef birt hugmyndina um skoðan-akönnun í samibandi við af-s-töðu manna til setu Iherliðsins í landinu. Um þá hugmynd er engin leynd og iþví ekki um neinar njósnir að ræða. Það eru dylgjur einar, að ég hafi sett hugmyndina fram tU Þcss að ieggja menn í einelti. í henni felst leit að samstai'fsmönrium. En þar eð ég hef orðið þess var, að liug- mynd þessi hefur sætt gagu- rýni hjá ýmsum samlierjum mínum, mun ég rkk' lialda hennj fram, því að ésr vil í engu stíga soor, sem til hnekk- is geti orðið í sókn okkar í himi mikilsverða máli. 4. En það sæmir illa fyrir m-ál- -pípu Sjálfstæðistflokksins að hafa í hótunum í samtoandi við eftirleikinn sökum fvrr- greindrar hugmyndar um skoð an-akönnun, fþví að það er ein- mitt fólk úr Sjáltf-stæðisflokkn- sem oft og við ýmis tækif-æri -og í fjölmörgum stéttum hefur rekið njósnir um sk-oðanir manna á undanförnum tveim áratugum, í þeim beina til- gan-gi að kl-ekkja á mönnum, dr-a-ga menn í dilka eða kúga iþá til undirgefni. Það er því Sj-álfstæðisflok'k-urinn og eng- inn a-nnar, sem hefur innleitt teyndlega skoðanafeönnun og njósnir hér á landi. Eg myndi ekki segja þetta, ef é.g -hefði ekki möirg rök og sannanir á reiðum höndum. Til árétti-ngar þessum orð- um skal ég nefna njósnir um -opinbera starfsmenn, -um kenn ara v.ið störf þeirra í skólun- um, um ■verkamennina, um unglingana, sem leita sér at- ■vinnu, Og til tfrekari skýring- ar vil ég geta þess, að ég get sannað, að það eru einmitt -Sjáltfs-tæðismenn, sem hafa notað íbörnin til þess að njósna um skoða-nir kennara í einstökum greinum t. d. um afstöðuní til kristindómsins. Það þarf því ekki að vera að tala um rússneska fyrirmynd :um „að það sé bezt að fá foömin til að njósn-a“, eins og líhaldsritstjórinn orðar það. Hafi þeir sil-íkar njósnir þar aiiLsturf-rá, sem mér er ókunn- ugt um, eru samherjar Her- steins ihér jafnsnjallir eða 'hatfa tekið hina til fyrirmynd- ar. Gg í samfoandi ,við sMkar njósnir hafa ráðamenn Sjálf- s-tæðisfloifeksins svipt menn stöðum ög hafið ofsóknir gegn iheilum ,s-tarfshópum. Eg man ií svipinn eft’ir tveimur leiðurum úr Morgunblaðinu, þar sem tabn er nauðsyn að hreinsað sé til í heilli stétt. Þarna er nú hógværðin og heiðaríeik- inn og skoðanafrelsið viir-t. O-g ekki nóg með iþétta. í skjóli núiverandi stjórnarvalda i-ekur erlend þjóð, Bandaríkja- menn, stórfelldar njósnir á ís- landi. í gegnum vinnuráðn- ingar er seilzt til þess að fá upplýsingar um stjómmála- skoðanir umsækjenda og ekki ei-nungis þeirra, heldur ná- kominn-a ættingja. A-uk þess sem menn eru settir á spjald- skrá með lýsingum á vaxta-r- lagi, einkennum og hára- og augnalit. ‘Ekki veit ég, hvort tfairið er að taka fingraför. ■En það gætj orðið næsta stig- ið. Hvert stefnir með slíkum aðförum? Það má Þvií sannarlega vara sig á njós-nurum Sjálst-æðis- manna og þeirra saitíherjum og skjólstæðingum. — Þetta eru svo slóttugir andskotar, eins og Friðleifur orðaði það um Sjálfstæðisme-nn, þegar við unnum saman gegn einni lúmskri klafningstiiraun þeirra 'í kaupfélagsskap rey-kiviískrar a.iiþýð-u. En sú er venian hjá iþeim og verjendum hersins o.g ihins erlenda vaids á ís-landi, að snúa hlutunum við, bera aðra s-ökum til iþess að hylja ei-gin ávirðingar. búa til sa-k- arefn.i um andstæðinga og dæma ef-tir bvi. En siikt fram- ferði verð-ur engum heill til frambúðar, hvorki máis'VÖrum faers á Islandi ’né öðrum. Við þurif’um sannarlega þjóð- areimingu gegn 'sMfcrj spill- in^u- G. M. M. r##########################/#############################/## r########################»######/####«

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.