Þjóðviljinn - 11.09.1953, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 11. september 1953

J&
einillisþáttiir
> >#############################################################j
Nú er hœgt oð koma í veg
fyrir þungunarklá&a
Kláði samfara þungun er oft
merki um óreglu á gall- og lifr-
arstarfseminni og er því hættu-
merki. Með ýmsum ráðstöfunum
er þó hægt að hlífa hinum veilu
líffærum og styrkja þau. Þannig
er oft hægt að losa konuna við
kláðann og bæta um leið úr lík-
amlegri og andlegri heilsu henn-
ar, skrifar læknirinn Hákon
Arfwedson í sænska læknablaðið.
Kláðinn sem stundjum gerir
vart við sig hjá konum, þegar
dregur að lokum meðgöngutím-
ans og hverfur eftir fæðingu, get-
ur verið mjög þreytandi og svipt
konuna þeirri ró og næturhvíld
sem hún þarf svo mjög á að
halda. í læknabókum er lítið
minnzt á þennan þungunarkláða
vegna þess að lítið hefur verið
vitað um orsakir hans og aðferðir
til úrbóta. En við kvennaspítal-
ann í Málmey hefur verið reynt
með blóð- og þvagrannsóknum að
leiða í ljós truflanir á gall- og
lifrarstarfsemi hjá hundrað kon-
um sem þjáðust af kláða og jafn-
mörgum sem voru lausar við
hann. Rannsóknir virðast leiða
í ljós að þungunarkláðinn standi
oft í sambandi við tr'ufl-
anir á starfsemi gallblöðru og
lifrar.
Við lækningarnar hafa að mestu
leyti verið notaðar sömu lækn-
ingaaðferðir og við aðra sjúk-
linga sem þjást af lifrar og gall-
truflunum. Sjúklingarnir hafa
I shriðfötum
út í heiminn
„ Það sem venjulega gengur
undir nafninu skriðföt eru alls
ekki hentug föt til að skríða í.
Með skriðfötum er átt við stutt-
ar, rykktar buxúr úr bómullar-
efni. Það er vissulega ágætur
búningur handa eins til tveggja
ára börnum en það er enginn fyr-
irmyndar skriðbúningur. Síðar
sokkabuxur þjóna tilganginum
betur. Þær eru fyrirtak þegar
bamið fer að skríða um gólfið
og skoða sig um í heiminum.
Yfir sumarmánuðina er þetta ef
til vill of heitur búningur nema
þegar kalt er í veðri. Og hann
ver barnið líka fyrir flísum sem
stundum vilja stingast upp í óvar-
in hnén. Sauma má hlýjar og
hentugar skriðbuxur úr frotté-
efni og bómullarflóneli.
Rafmagnstakmörkun
- KL 10.45-12.30
Föstudagur 11. september
hvArfí Vesturbærhm frá Að-
• IIVvl II alstræti, Tjarnargötu
og Bjarkargötu. Melarnir, Gríms-
Btaðaholtið með flugvallarsvæðinu,
Vesturhöfnin með Örfirisey, Kapla-
■kjól og Seltjamarnes fram eftir.
fengið fiturýra, eggjahvítu- og
hitaeiningaauðu.ga fæðu, umfram
allt mjólk og mjólkurafurðir. Auk
þess hafa þeir m. a. fengið við-
bótarskammt af vítamínum.
Þannig hefur oft tekizt að koma
í veg fyrir sjúkdómseinkennin, og
blóð- og þvagrannsóknir hafa
leitt í Ijós að starfsemi lifrar og
gallblöðru hefur orðið eðlilegri.
Smávegis um
shartgripi
Skartgripir sem eiga við sér-
staka kjóla ná æ meiri vinsæld-
um. Fjölbreytnin fer vaxandi.
Emaljeskartgripir eru orðnir
mjög útbreiddir og sömuleiðis
skrautmunir úr keramik. Einnig
hafa skartgripir verið búnir til úr
perlum og ibambi^s, sem ‘fara
mjög vel við sumarfatnað. Þeir
eru ódýrir og endast vel. Annars
er saga tízkuskartgripa oft þann-
ig: Þeir hverfa úr tízku, þeir eru
lagðir til hliðar og að nokkrum
árum liðnum má taka þá upp aft-
ur og þá eru þeir aftur orðnir
nýir og tízkulegir.
Silfurskartgripirnir eru ending
arbetri. Nú hefur komið á mark-
aðinn mikið af fallegum nálum og
eyrnalokkum úr silfri, blöð og
blóm. Það eru auðvitað ekki ó-
dýrir skartgripir en þeir geta enzt
árum saman. Venjulega borgar
sig ekki að kaupa ódýrustu skart-
gripina, því að þeir endast sjaldn-
ast lengi. Skartgripir úr emalje
eru fallegir og endingargóðir og
á myndinni má sjá nýstárlegt
randamynstur, gyllingu á skær-
bláu emaljearmbandi.
Villigœsir
eftir MARTHA OSTENSO
34. dagur
haft fyrir stafni?“ Hún reyndi að tala rólegri
röddu.
,,Eg er búinn að höggva megnið af kjarrinu.
Eg er að byrja að brenna það múna, áður en
jörðin þomar um of. Eg vil ógjarnan koma af
stað skógareldi." Mark strauk mjúklega um
makkann á hestinum.
Hún þagði og hann bætti við: „Komdu með
mér heim. Eg hef þörf fyrir vísindalega nær-
ingu. Eg skal ganga lestagang við hliðina á
þér meðan þú flengríður heim.“ Linda hló að
bullinu í honum. Ósjálfrátt laut hún niður og
ýfði á honum hárið.
„Er það af hégómaskap að þú ert að sýna
fuglunum á þér hárið?“ sagði hún glettnislega.
,.Þú verður að gæta þín, því að þeir vilja ef
til vill byggja úr því hreiður.“
Hún féllst á að fara heim með honum. Á
leiðinni sagði hún honum frá Dóru Brund og
manni hennar og fjarveru Calebs Gare.
„Eg hef heyrt meira um þennan Caleb Gare,“
sagði Mark. , Einn íslendingurinn var að segja
að hann vissi eitthvað misjafnt um konuna sína
og þess vegna gæti hann ríghaldið utanum alla
fjölskylduna. Hann virðist vera karl í krapinu.
Ertu enn mótfallin því að ég heimsæki hann?“
„Nei. En frú Gare hefur ekki skipt um skoð-
un. Hún virðist álíta að koma þín veki bylting-
arhug í börnuniun.“
„Aumingja börnin. Það virðist vera mikið í
Júdit spunnið. Sveinn Sandbo minntist á hana
við mig í dag. Hann langar mest til að taka
hana með valdi úr klóm gamla mannsins. Sveinn
er líka ágætis náungi.“
Þau gengu rólega eftir skuggsælum skógar-
stígnum. Trjálaufin bærðust ekki, loftið var
þungt og mollulegt. Lófar Lindu voru rakir
þar sem þeir snertu tauminn; það var eins og
orðin kæmust varla gegnum loftið.
„Eg er hrædd um að hann ætli að rigna,"
sagði Linda og leit upp. „Eg ætti ekki að vera
að fara þetta.“
„Jú einmitt," andmælti Mark.
Þegav til Klovacz kom bjó Linda til eggja-
mjólk og setti hana afsiðis. Síðan breiddi hún
hvítan dúk á borðið og hélt áfram að taka til
matinn. Mark var úti að gefa hæsnunum. Hún
gat ekki að sér gert að hugsa um hann og loks
gafst hún upp við að stilla sig um það. Hún sá
skó af hotium standa undir stól og henni fannst
þeir vinalegir og heimilislegir.
Eftir kvöldverð fóru þau út í hæsnahúsið og
Mark sýndi henni tólf nýfædda kjúklinga. Þau
horfðu upp í himininn og sáu að regnið var
að skella á. Linda ákvað að bíða með heimferð-
ina þangað til skúrin væri liðin hjá og fyrstu
droparnir skullu á þeim um leið og þau hlupu
inn aftur.
Linda lék á grammófóninn og Mark kveikti
sér í pípu. Hann varð fjarlægari en nokkru
sinni fyrr meðan hann reykti, rétt eins og
honum opinberaðist einhver óendanlegur leynd-
ardómur í bláum reykskýjunum. Allt í einu
gekk Linda til hans og þreif pípuna af honum.
Hann leit upp með drengjalegum undrunarsvip.
Linda stakk pípunni upp í sig og saug hana
með ákefð.
,,Það er ekkert varið í þetta,“ sagði hún ogi
rétti honum pípuna aftur. (
„Þetta er það bezta í heimi.“ 1
„Það er auðséð á þér.“
„Eg hélt að þú værir að hlusta á tónlistina.
Eg skal sækja handa þér pípu ef þú vilt.“
Hann reis á fætur eins og hann ætlaði að fara
að leita að pípu. Hún brosti og gekk að glugg-
anum til að horfa á rigninguna. Hún helltist,
niður og myrkrið fylgdi henni. ,
Mark kveikti á lampanum og Linda hélt á(
glasinu meðan hann lagfærði kveikinn. Hann<
tók við því af henni og hendur þeirra snertust(
sein snöggvast. Varir Marks snurtu því. nær
hár hennar. Hann færði sig frá henni í skyndi
og Linda spennti greipar og fór að raula fyrir
munni sér.
Þegar stytt var upp var kvöldið tært og
hljótt yfir nýrri og ferskri jörð. Linda og
Mark gengu eftir skógarstígnum og teymdu
hestana,. Tunglið leið yfir dökkum trjákrónun-
um og nóttin beið þeirra eins og dularfullt,
skuggalegt blóm. Þau gengu áfram eins og í
leiðslu. Linda leit upp og sá andlit hans skýrt
og náið í fölri birtunni. Hann var ekki lengur
yiðutan. Hann var mannlegur og óendanlega,
nærri henni. Þau stóðu hreyfingarlaus á vegin-
um og horfðu hvort á annað. Það var eins og
tunglsljósið myndaði hjálm í kringum þau sem
útilokaði öll annarleg hljóð. Án þess að mæla
orð hvarf Linda til hans. Faðmur hans, brjóst
hans, varir hans áttu hana alla. Heimurinn náði
ekki út fyrir þennan dökka hlýja líkama.
„Linda .... Linda .... “ hann hvíslaði nafn
hennar hvað eftir annað.
Hrossin lötruðu áfram eftir skógarstígnum,
NlUNDI KAFLI
1.
Daginn sem búizt var við Caleb heim fann
frú Sandbo allt í einu sárt til þess hvað lífið
var tilbreytingalaust. Að vísu var frú Þorvalds
son komin að falli og frú Sandbo yrði viðstödd
fæðinguna og þangað til voru að minnsta kosti
tvær vikur. Engin slúðursaga hafði borizt til
hennar í háa herrans tíð og enginn vottur af
hneyksli til að bæta og lagfæra. Kennslukonan,
sem hafði einna helzt tækifæri til að fylgjast
með þvi sem gerðist, var lítið fyrir að segja
frá. Og daginn sem von var á Caleb heim
sigraði forvitnin frú Sandbo algerlega.
Sveinn hafði farið til Yellow Post og hún rak
nautgripina inn á landareign Calebs og tókst
með erfiðismunum að koma þeim yfir slægj-
urnar. Linda sá til hennar og hún var að velta
því fyrir sér hvað hún ætlaðist fyrir. Loks varð
henni ljóst hvað fyrir henni vakti og hún gat
ekki varizt brosi.
Þegar frú Sandbo hafði loks tekizt að króa
skepnumar upp við girðingu kom Marteinn
henni til hjálpar, opaði fyrir henni hliðið
svo að hún gæti komizt beint út á götuna. Þá
sneri hún sén við, lafmóð með höndina á hjarta-
stað til að aðgæta hverja hún sæi. Linda hafði
verið að horfa á baunablóm Elínar og hún kom
brosandi til móts við hana.
Frú Sandbo tók kveðju hennar viðutan og
áttaði sig bersýnilega varla á að húei var loks
kominn á áfangastaðinn. Hún horfði framhjá
kennslukonunni í áttma að húsinu í leit að
einhverju athyglisverðu.
„Og hvar er frú Gare — og stúlkurnar ?“
spurði hún, óðamála af ákefð. Á meðan tók
hún eftir snyrtilegum matjurtagarðinum, nýja
vagnskýlinu og hvítum, bústnum hænunum sem
klóruðu og kroppuðu við hæsnahúsið. Kýmar
hennar vom komnar út á veginn, en þær gátu
beðið.
„Elín, er eitthvað að gera inn, frú Sandbo,“
sagði Linda. „Júdit er í Yellow Post og frú
UUU OC CAKMI
Nú er aö segja af manninum sem kom inn
í grænmetisbúðina og spurði hvort l>að gæti
verið rétt að það væru b-vítamín í a-gúrkum.
Eg fer lieim til mömmu, vældi eiginkonan. Eg
hefði átt að hlusta betur á‘ hana fyrir tuttugu
árum.
O, allt í lagi, svaraði maðurinn. Hún er áreið-
anlega ennþá að tala.
Trúboðinn: Vlltu ekkl koma með mér og ger-
ast verkamaður í víngarði Drottins?
Óli: Nei, ég er í ágætri vinnu hjá Jóni Jónssynl.