Þjóðviljinn - 12.09.1953, Blaðsíða 6

<5) __ I>JÓÐVILJINN — Laugardagur 12. september 1953
þlÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarf!okkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Biaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Kitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
v_______________________________.____1--------------------------------s
Bmadoríkjeistiém fagncxr @n
óhug slær é menn í Evrópn
Ummœli nokkurra brezkra og franskra
borgarablaSa um kosningaúrslitin i
Vesfur-Þýzkalandi
Breytf hernámsstjérn
Eftir mijcið þóf og þrengingar hefur verið mynduð ný
ríkisstjóm, og hún er auðvitað skilgetið afkvæmi kosn-
inganna í sumar. í þeim kosningum lýsti mikill meiri-
hluti þjóðarinnar yfiii’ fylgi við flokka þá sem kallað
höföu yfir þjóðina hernámið og rýrt kjör almennings
jafnt og þétt með verðhækkunum og stórfelldu atvinnu-
ieyisi, sem nú hefur breytzt í hemaðarframkvæmdir
meðan innlendar athafnir eru látnar sitja á hakanum.
Hin nýja stjórn |mun halda þessari stefnu áfram með
einhverjum minniiháttar tilbrigðum.
En þó hafa orðið nokkrar athyglisverðar breytingar
frá fyrri hemámsstjórninni.
Björn Ólafsson, einn óvinsælasti auðmaður landsins,
er látinn víkja eftir hörð átök innan flokksins. í ríkis-
stjórninni var litiö á hann sem isérstakan fulltrúa heild-
salavaldsins innan Sjálfstæðisflolcksins, enda hegðaði
hann sér samkvæmt því, beitti sér fyrir afnámi verð-
lagsákvæða, tryggði hömlulausan innflutning á hvers-
kynr. gróðaskrani og lagði íslenzkan iönað sérstaklega í
einelti til þess að heildsalamiir hefðu sem mest aö flytja
inn. í kosningunum í sumar var Björn strikaður út á
miklum fjölda seðla, og nú hefur verið talið ráðlegast
að vaipa honum fyrir borð. Meö þessu er þó engan veg-
inn sagt aö eftirmaðurinn víki í nokkru út af hinu,m
óskemmtilega ferli fyrirrennara síns.
Önnur breyting er sú að Bjarni Benediktsson hefur
venð isviptur utanríkismálunum. Hann hefur haft þau
með höndum aila tíð síðan ríkisstjórn Stefáns Jóhanns
Stefánssonar var mynduö og hann hefur litið á þau
sem aðaiverkefni sitt, enda hefur hann haft mikla forustu
í þeirri landráðaþróun sem mótað hefur íslenzk utan-
ríkismál um sjö ára skeið og oröið sérstaklega illræmdur
fyrir litilmótlegustu þjónustuscgni og fiaður. Það er per-
sónulegt áfall fyrir Ejarna Benediktsson að láta þessi
mál af höndum, og þó mun hann hafa gert sér fullljóst
að það var skynsamlegasti kostur hans. Óvinsældir her-
námsins hafa farið sívaxandi. einnig innan stjórnai'flokk-
anna, og hemámið var orðið persónugert í Bjarna Bene-
diktssyni. Þess vegna flýr hann nú úr starfinu. Hann
gerir það þeim mun rólegri sem hann hefur þegar lokið
þeim störfum sem honum voru falin í upphafi, og her-
námsstefnunni verður ekki haggað af þessari stjórn. Hiinn
nýi ráðherra fær ekkei t svigrúm til neins nema einhverra
sýndarráðstafana, en hann á að mæta vaxandi andstöðu
þjóðarinnar í staö Bjarna! Það er nokkur huggun fyrir
perrónulegan ósigur.
í þriðia lagi hverfur Hermann Jónasson úr stjóminnj.
Á sfðasta ári tók hann þann kost að gerast hávaðasam-
asti málsvari hernámsstefnunnar. Hann fór hamförum af
ofstæki 1 verkföllunum miklu í vetur, ujm áramótin bar
hann fram tillögu um það að stofnaður yrði innlendur
her til að berja á verklýðsfélögunum, og fyrir kosningarn-
ar tók hann að sér það hlutverk að verja hernám landsins
sérstakiega í útvarpsumræðunum. Uppskeruna fékk hann
í kosningunum, stórfellt tap Framsóknar og enn víö-
tækari upplausn og urg innan flokksins. Brottför Her-
manns úr stjórninni er flótti, hann þorir ekki áð halda
áfram hinn hávaðasömu imálsvörn sinni fyrir hernáms-
stefnuna og hyggst nú efiaust hefja bros til vinstrii til
þess að friða hina óánægðu fylgismenn sína. Þó munu
honum ganga þau umskipti erfiðlegar nú eftir þá reynslu
sem fengin er af koJíveltum þessa misvitra istjórnmála-
leiðtoga.
A'lar eru þessar breytingar athyglisvert undanhald
hernámsflokkanna, sem gera sér Ijóst að fylgistap þeirra
í kosningunum var vísbending um margfalt víðtækari
andstöðu. Þetta undanhald er enn í smáum stíl. En það
getur oröið stórvægilegra ef xmnt verður að koma á sam-
starfi andstæðinga stjórnarstefnunnar, því til þessa hef-
ur sívaxandi sundrung vinstri aflanna verið skæðasta
vopn afturhaldsflokkanna.
Kát.'na ihernáms'b’.aðanna ís-
lenzku er sem sagt i fullu
samrærai við afstöðu hinna
afturhaldssamari tolaða í
Bandaríkjunum en stimgur
mjög í stúf við ,þá afstöðu,
sem tekin er i evrópskum blöð-
um utan Ves t u r-tÞýzka iands.
Næstum hvar sem drepið er
niður í torezk og frönsk borg-
arablöð, svo að ekki sé minnst
á blöð kommúnista og sósíal-
demókrata, 'ber mest á ugg og
þungum áhyggjum yfir því,
hvert stefnir í VesturjÞýzka-
landi. Ti;l dæmis segir Daily
Express, eitthvert iharðsvírað-
asta íha’.dsblað Bret.lands:
„Þjóðverjar eru á einu auiga-
ibragði orðnir eftirlætis-goð
Bandaríkjastjórnar. Sigur Ade-
nauers... mun brátt hafa sín
áhrif á valdahlutföllin. Þegar
Þýzkaland kemur fram á svið-
ið á ný má heyra jámaða
iliæla liermannastígvéla glymja
við jörðu“. Blaðið skorar á
brezku stjórnina „'að gæta
þess af sivaxandi árvekni að
torezkar skuldbindingar verði
ekki til þess að Þýzkaland
dragi Bret'Land á eftir sér inn
,,í eyrum Frakka ern dununiar af sigri Adenauers, sem ber-
ast út fyrii laadamæri Þýzicalands, engir yndisómarí', segir
bre/.ka blaðið Manchester Guardian. Þessi mynd af hermönnr
um Hitlers við sigurbogann í París getur skýrt "það, hvers
vegna Frakkar óttast afleiðingar þess, að hernaðarsinnar hafa
fest sig í valdastólunum í ííoiui.
■i hefndarstyrjöld í Austur-
ve'g“.
Sama hugsun hvarxlar að rit-
stjórum L’Aurore, sem er
blað róttæka flokksins, eins af
s t j ómarf lokkum Frakklands.
Það hvetur til þess að B.ret-
land og Frakkland snúi bök-
um saman til iað hindra það
að Adenauer „geri citthvað,
sem ekki verður aftur tekið“.
Embættismenn hemámsstjóma
Bretl-ands og Frakklands í
Bonn eru að sögn fréttaritara
Reuters áhyggjufullir yfir orð-
um Adenauers xun „frelsun"
Austur-Þýzkalands og þykja
þau minna chugnanlega míkið
á tal toandaríska utanríkisráð-
herrans Culles um að tími sé
ti] þess kominn að farið sé að
„vefja upp járntjaldið“.
Ihaldsblaðið Daily Mail í
■London lætur í ljós ótta við
að nazisminn kunni að kvikna
á ný í Vestur-tÞýzkalandi „og
breiðast út eins cg sléttueid-
ur“. Frjálslynda brezka blað-
inu Manchester Goardian þyk-
ir ekki svo lítill einræðiskeim-
■ur af Adenauer sjálfum: „S.'g-
urinn hefur máske verið fuli
persón ulegur. Einstaklingsaf-
rek af þessu tagí eru eins og
bergmál af gamla kjörorðinu:
„Ein Volk, ein Reioh, ein Fúhr-
er!“ (Ein þjóð, eitt ríki, einn
foringi! Kjörorð nazista um
það leyti sem Austurríki var
innlimað í Þýzkaland). Meira
að segja hin gætnarj og frjáls-
lyndari borgarablöð d Banda-
ríkjunum eru töluvert minna
hrifin af sigri Adenauers cn
þeir Dulles og Eisenhower.
Washington Post segir: „Þýzka
vandamálið verður við lýði
þangað til við fáum betri
tryggingu en þessi kosninga-
úrslit fyrií- því iað Þýzkaland
hafi snúið bak; við árásarsinn-
aðri þjóðrembingsstefnu og
hernaðaranda“.
Þessi fáu dæmi ;af mörgum
svipuðum sýna, að sú
mynd af þýzku kosningaúrslit-
unum, sem hernámsblöðin ís-
lenzku gefa, á ekkert skylt við
það sem meira að segja íhalds-
söm borgarablöð á meginlandi
Evrópu segia um sigur Ade-
nauers. Hinsvegar igengur ekki
hnífurinn á mil'li hemámsblað-
anna hér og sauðtryggustu
stuðingsblaða Bandaríkjastjóm-
ar. Þetta er enn eitt dæmi þess,
hvernig forystumenn hemáms-
flokkanna eru sífellt að reyna
að fjarlægja íslendin'ga ev-
rópskum viðhorfum og kcnna
okkur að hugsa upp á banda-
rísku. M. T. Ó.
Hvergi utan Franco-Spánar
og Bandaríkjanna héfur
sigri Konrads Adenauers og
hins kaþólska flokks hans ver-
ið fagnað eins ákaflega og i
hernámsblöðunum íslenzku.
„AUir frjálslyndir merm, sem
unna lýðræði og vilja vinna
að friði og öryggi í heiminum
Erlend
tíðindi
‘hljóta því, ('greinarmerkjasetn-
ing Mbl.) að fagna kosninga-
útslitunum í V es t ur-Þýzka-
landi“, segir Mongunblaðið í
forystugrein á miðvikudaginn.
Ritstjóri Alþýðúblaðsins komst
•svo að orði daginn áður að
kosningaúrslitin væru að vissu
leyti „mikið fagnaðarefni í
öllum lýðfriálsum löndum.“
Ekki vill Timinn ver.a eftir-
bátur því að ritstjóri hans
kemst svo að orðj á miðviku-
daginn að kosningaúrslitin lýsi
„mikillí einbeitni og frelsishug"
Þjóðverja og séu „til fyrir-
myndar“. Loks telur Tíminn í
‘gær til frændsemi við Ade-
nauer og kumpána lians með
því að komast svo að orði að
flokkur Adenauers sé hliðstæða
„kristilega framsóknarflokks-
ins franska“. 'Er þarna vissu-
lega seilzt ilangt eftir ofurlitlu
af siigurljóma vesturþýzka for-
sætisráðherrans, því að „kristi-
legur framsóknarflokk'Ur“ er
enginn til í Frakkiandi en átt
mun vera við flokkinn MRP,
sem fullu nafni heitir Alþýð-
lega lýðveldishreyfingin, og
'aldrei hefur verið fyrr við
framsókn 'kenndur.