Þjóðviljinn - 20.09.1953, Blaðsíða 5

Sujmudagur 20. september 1953 —. ÞJÓÐVIUINN — (5
Myglulyf gegn krabbameini
Yar faliS of eitraS til lœkninga, virðist vinna
á sumum tegundum krabbameins
Myglulyf, sem fannst fyrir þrettán árum en var lagt til
hlioar vegna þess hve þaö var eitrað, hefur veriö reynt
viö krabbameini. Fyrstu tilraunirnar á mönnutm gefa von-
ir um að það komi að haldi við sumum tegundum ill-
kynjaöra meina.
Bandaríski vísindamaðurinn
dr. Selman A. Waksman, sem
fékk Nóbelsverðlaun fyrir að
finna myglulvfið streptomycin,
skýrði frá þessu á alþjóðaþingi
smálífsfræðinga í Róm um dag-
inn.
Unnið úr jarðmyglu
Efni þetta, sem nefnist acti-
nomycin, er eins og' strepto-
naycin unnið úr einni af fjöl-
mörgum tegundum jarðvegs-
myglu. Dr. Waksman og sam-
starfsmenn hans einangruðu
actinomycin árið 1940 en fengust
ekkj meira við það eftir að á
daginn kom að það er mjög
var auk þess svo eitrað líkams-
vefjum dýra -að þúsundasti hluti
úr 'grammj nægir til að drepa
stóran kjúkling.
BeÍEÍst að sogaeðakerfinu
Rannsóknirnar sýndu að acti-
nomycin hafði meiri eiturverk-
un á frumur sumra -líffæra, svo
sem miltis og sogaeðakerfis, en
annarra.
Þessi eiginleiki .actinomycins
vakti athygli þýzkra vísinda-
manna, sem starfa undir stjórn
dr. Domack, þess sem fékk
Nóbelsverðiaun fyrir að finna
súlfalyfin. Tilraunir á dýrum,
sem dr. Christian Hackm-ann
eitrað. Það vann á sýklum en gerði, sýndu að dómi hans að
nqar f II dans
Barátta um tilveru
veggmaiverKs
ngsins a morgyn
2,8 millj. kjósa 175 þingmenn
Á morgun fara fram kosningar til danska þingsins í
annað sinn í ár. í marz samþykkti þingið breytingar á
stjórnarskránni. 21. apríl voru háðar kosningar og stað-
festi nýja þingið breytingarnar. Á morgun verður svo 1
fyrsta sinn kosið eftir reglum hinnar nýju stjórnarskrár.
Með stjórnarskrárbreytingunni
var efrí deild þinggins, hið svo-
nefnda landsþing lagt niður og
er -allt þingið nú £ einni deild,
þjóðþinginu. ’Fulltrúum á því
hefur verið fjölgað úr 151 í 179,
þar af 2 frá Færeyjum og -aðrir
2 frá Grænlandi.
Jafnframt . var kosningaaldur-
inn lækkaður úr 25 árum í 23 og
eru því fleiri á kjósendaskrá nú
en nokkru sinni áður, eða um 2,8
millj. Verði kosningaþátttakan
svipuð og áður, um 80%, þýðir
það að 12—13.000 atkvæði þarf
að meðaltali að baki hverjum
þingmanni. Af þeim 175 þing-
-mönnum -sem kosnir eru í sjálfri
ÍDanmörku eru 135 kjördæma-
kosnir en 40 uppbótarþingmenn.
Sósíaldemókratar .... 61
Sósíaldemokratar fengu smeygt
því ólýðræðis’.ega ákvæði inn í
nýju stjórnarskrána, að sá flokk-
ur sem fær eng-an kjördæma-
kjörinn þingmann o-g ekki yfir
60.000 atkvæði -á engan rétt á
uppbótarsætum.
Átta flo.kk-ar taka þátt í kosn-
ingunum á morgun: Sósíaldemo-
kratar, íhaldsflokkurinn Vinstri
flokkurtnn, Róttæki flokkurinn,
Réttarríkisflokkurinn, kommún-
istar, nýr hægriflokkur undir
forystu Knuds Kristensens fyrrv.
forsætisráðherra og flokkur
Þjóðverj-a í suðurhéruðum Jót-
lands. Litlar lík-úr eru á, -að
tveir þeir síðasttöldu komi nokkr
um manni að. Þingsætin skiptast
nú þanniig:
(836.507 atkv. — 1950: 813.224)
nýtt afbrigði actinomycins
nefnd C-iactinomycin, vann á
kraibbameinsfrumum í dýrunum.
Reyr.t á 150 manns
V-arð þetta til þess að actino-
mycin var reynt við yfir 150
sjúklinga á ljóslækningadeild
sjúkrahúss í Recklinghausen í
Þýzkalandi. Sjúldingarnir voru
með ýmsar tegundir krabba-
meins í sogæðakerfinu.
Bvrjað var með rnjög smá-a
skammta en þeir smátt og
smátt stækkaðir upp í 150 til
250 míkrógTÖmm. (Míkrógarrim
er milljónasti hluti af grammi).
Ekki varð vart neinna eitrunar-
áhrifa.
Sumir virðast hafa læknazt
f sumum þeirra sjúklinga,
sem actinomycin var notað við,
tóku meinin að minnka ört og
haf-a ekk; komið aftur þótt
nokkrir mánuðir séu liðnir síð-
,an hætt var að gefa sjúkling-
unum lyfið.
Prófessor Schulte, yfirlæknir
IjósiækniHgadeildarinnar. sem
stjórnaði tilraunumrm. varar við
því að binda of m'klar vonir
við þann árangur, sem virðist
liafa .náðst. Bendir hann á að
reyna verði lyfið á miklu fleir-
um og lengri tími að líða áður
en nokkuð sé hægt að segja með
vissu um gagmsenii þess.
Fteiri slík eitur?
í'ræðu sinni í Róm benti dr.
Waksman á þann möguleika, að
meðal þeirra -hundraða efna,
sem unnin -haf-a verið úr smá-
sæjum lífverum og þótt of
eitruð -til lækninga, séu fleiri
en actinomycin sem vinni á á-
kveðnum tegundum kr-abba-
meinsfruma þótt þau séu notuð
í nógu smáum stíl til að skaða
ekki venjulegar líkamsfrumur.
Bandaríski listamaðurinn An-
ton Refregier hefur sent frá
sér ávarp til listamanna í Evr-
ópu og heitir hann á þá að
koma til liðs r.} .
við sig i bar-
áttu sem hiáð $!|
er um það,
hvort eitt
mesta verk
hans, vegg-
málverk í póst
húsinu í stór-
borginni San
Francisco,
rerði eyðilagt.
Umsjónar-
.nefnd Banda-
ríkjastjórnar
með opin'ber-
um bygging-
um hefur lát-
ið undan kröf-
um afturhalds
samra sam-
taka og blaða
og tekið fram-
tíð veggmál-
verka Refregi-
ers til yfirveg-
unar. 1 sam-
keppni við 84
(istamenn aðra
var uppkast
hans að skreyt
ingu á póst-
húsinu valið
fyrir heimsstyrjöldina síðari en
verk;ð hófst ekki fyrr en ár-
ið 1946. Meðan Refregier vann
að verkinu linnti ekki árásum.
Ihaldsflokkurinn ...... -26
Vinstriflokkurinn .... 33
Rótæ-ki flokkurinn .... 13
(Kommúnistar ............. 7
I kosnin-gunum í apríl var það
eftirtektarverðast, að kommún-
istar unnu nú í fyrsta sinn á
eftir hinn mikla sigur sinn um
haustið 1945. Bendir margt til
að þeir muni halda áfram að
bæta við sig fylgi. Utanríkis-
málin og þá einkum afstaðan
ti.1 erlendra herstöðva í Dan-
mörku hefur verið aðalhitamál
kosningabaráttunnar. Leiðtogi
sósíaldemokrata Hans Hedtoft
lýsti yfir á þin-gi flokks síns í
júní s.l., að hann væri -andvígur
iherstöðvum í landinu, a. m. k.
-að svo stöddu. Enginn vafi er á
því að sú yfirlýsing var gefin til
iað treysta fylgi flokksins í kosn-
ingunum, sem fram fara á morg-
un. Það er ekkn ósennilegt að
þetta kosningabragð sósíaldemo-
krata mun.i reynast. þeim vel.
(358.509 atkv. — 1950: 365.236)
(456.896 atkv. — 1950 : 438.188)
(178.942 atkv. — 1950: 167.969)
( 98.940 atkv. —1950: 94.523)
Hvað gerði Thor?
Framhald af 1. síðu.
rísku tillögunni. En af þessari
frétt frá Danmörku virðist
mega ráða, að danski fulltrúinn
hafi haft sérstöðu meðal full-
trúa Norðurlandanna, hinir
hafi greitt atkvæði gegn banda-
rísku tillögunni (í samræmi við
yfirlýsta afstöðu ríkisstjórn-
anna eftir Stokkhólmsfundinn)
eða þá setið hjá við atkvæða-
greiðsluna. En fróðlegt verður
að fá úr því skorið, hvernig
fulltrúi íslamds á þinginu, Thor
Thors sendiherra, greiddi at-
kvæði. Fór hann eftir Stokk-
hólmssamþykktinni, eða virti
hatin hana að vettugi, og ef
svo er, hefur hann þá verið
krafinn skýringar?
Einn af þeim atburöum í sögu San Francisc®
sem Kefregier héfur málað á veggl pósthússins í
San Francisco er sigurganga skipasmiða 1865, er
þeir höfðu fengið fullnægt kröfu sinni um stytfc-
ingu vinnudagsins nlður i átta stundir. Verkalýðs-
fjandsamleg öfl fengu komið því til leiðar, a3
honum var baimað að niáia áletranimar á kröfu-
spjöldin. Myndin hér að ofan er af hluta af þess-
ari mynd eins og hún l.tur út á pósthússveggnuns,
litla myndin er af vinnuteikningu listamannsitis
af sama myndfleti.
á það og hann í Hearstblöðuit-
um og uppgjafahermannasam-
tökin American Legion og önai-
ur samtök af sama sauðahúsí
kröfðust- þess sífellt að verk-
hans yr'ði stöðvað. Kom þar að
yfirvöldin létu undan og lof-
uðu að endurskoða þá lýsingu
á allsherjarverkfailinu 1834
sem fram kemur í myndum
jRefregiers en heyktust á þvi
i vegna mótmæla listamanna og
yerkalýðsfélaganna í San Fran-
cisco. Mvndirnar voru fullgerð-
ar 1949-
Skoðanakú gun af
sömu tegund og bóka-
brennur.
1 fyrravor hófst svo rimman.
um veggmálverk'n á ný. Scudd-
er nokkur, fulltrúadeildarmað-
r frá Kaliforníu, fordæmdi
Ekkerí varð af frainkvæmil
áfengisbanus í Iran
þau í þingræðu og umsjónar-
Síðasta verk Múhameðs Mossadeg áður en uppreisn nefnd opinberra bygginga tók
hersins steypti honum af stóli forsæti-sráðherra í Iran,( var á dagskrá tillögu um að þau
að fresta framkvæmd laga um algert áfengisbann í landi
drykkjuskáldsins heimskunna Ómars Khayams.
1 febrúar voru bannlögin
samþykkt yrir frumkvæði trúar-
leiðtogans Ayatolla Kashani og
með atfyligi stuðningsmanna
hans á þingi. Um það -leyti var
að slitna upp úr samvinnu
Mossadeg-h og Kashani og fylg-
ismenn Mossadeghs kærðu sig
ek-ki um að vera settir í þá
aðstöðu að hægt væri að saka
þá um að virða að vettugi boð
spámannsins, sem í Kóraninum
bannar áhangendum sínum
skýrum stöfum neyzlu áfengra
drykkja. Náð; því -bannlaga-
frumvarpið fram að -ganga.
Fjármálaráðlierrann
andvígur
Það var þó eins í íran og
hér á -landi, þótt Kirkjubóls-
Halldórar þar um slóðir þrum-
uðu gegn áfenginu var Eysteinn
þeirra íransmanna ekki á.sama
máli. Bagher Kazemi fjármála-
ráðherra benti' -hinum bindind-
issinnuðu flokks-bræðrum sínum
á að af banni myndi hljótast
500 milijóna ríaia tekjumissir
fyrir ríkissjóð, og 20.000 menn
mvndu þar að auki verða at-
vinnul-ausir við lokun brugghús-
anna í landinu. Kvað ráðherr-
ann fjárhag ríkisins ekki vera
þannig að það mætti við slíkum
áföllum.
Þegar til kom iað framkvæma
bannlö-gin fór bindindismaðurinn
Mossadegh að ráðum fjármál-a-
ráðherra sins og neitaði að gera
vínguðinn útlægan úr íran.
Sahedj hershöfðingi, sem hi-att
Mossadegh frá völdum, naut til
þess stuðnings bannmannsins
K-ashani en ekki hefur þess
orðið vart að -hgnn hafi í hyggju
að vekia hin andvana fæddu
bannlög frá dauðum.
skyidu eyðilögð. Listamenn og
menntamenn um öll Bandarík-
in og frjálslynd samtök mót-
mæltu þe;rri fyrirætlun har'ð-
lega. Bentu þau á að það væri
hin versta skoðanakúgnn ef
eyðileggja ætti listaverk vegeia
þess söguskilnings er það túlk-
ar. Slíkt værí engu betra ert
ritskoðun og bókabrennur.
Þegar síðast fréttist var
bessari baráttu ekki enn ráðið
til lykta. Refregier, höfundur
myndanna umdeildu, hefur
skreytt margar fleiri cpinber-
ar byggingar í Bandaríkjunuiu
en pósthúsið í San Francisco.
Hann er róttækur í skoCunum
og le'ðir ekki hjá sér hiut
verkalýðshreyfingarinnar í sögu
legum myndum sínum. Meðal
þess sem hann sýnir í mynii-
unum í San Francisco er stofn-
fundur Sameinuðu þjóðanna
þar í borg voríð 1945. Á bví
þingi var hann blaðateiknari
fyr> tímaritið Fortur.e.