Þjóðviljinn - 20.09.1953, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 20. september 1953
W.WAW/AW/>V^*.VAfV%W^WWliV -
tMÓBVILJINN
Útgefandi: Sameiningarílokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundssoa
■Préttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
■Áskrlftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Arfur ráðherran
s
Hernám og árásarhætfa
Tíminn er að' ganga fyrstu spor .sín sem málgagn ut-
anríkisráðherra í nýju hernámsstjóminnil, og hefur mönn-
um verið nokkur forvitni á því hvernig göngulagið yrði. í
gær leggur blaðið fram kenningar í einu og sömu grein-
inni, sem gætu bent til þess, að utanríkisstefna Fram-
sóknar yrði ekki við eina fjölina felld!
Fyrst mótmælir blaðið stækkun Reykjavíkurflugvallar,
og minnir á, að þar hafi verið byggöur hernaðarflugvöll-
ur „í óþökk bæjarbúa“. Hinu gleymir þetta gleymnasta
málgagn landsins að auðvitað er Reykj avíkurflugvöllur
staðsettur þar .sem hann er á fuila ábyrgð ríkisstjórnar,
sem Framsóknarflokkurinn átti forsætisráðherra í og er
staðsetning hans því á ábyrgð Framsóknarflokksins. Rök-
semd Tímans gegn stækkun vallarins er sú „að því mynd/
fylgja stóraiíklin árásarhætta fyrir Reykjavík, ef flugvöll-
urinn hér yrði stækkaður.“
Þá veit Tíminn þáð líka! Herstöðvar bjóða heim hern-
aðarárásum, stórum fullkomnum herstöðvum fylgir stór-
aukin árásarhætta. Þetta er sá einfaldi sannleiki, sem
allar þjóðir heims þekkja nú orðið. En gegn þessum ein-
falda sannleika hefur Tíminn og Framsóknarflokkuvinn
haimast ásamt hinum hernámsflokkunum og málgögnum
þeirra. Röksemdir þeirra flokka og blaða, sem bera ábyrgö
á hernámi íslands, hafa jafnan verið þær, að herstööv-
ar á íslandi, helzt sem allra mestar herstöðvar, herstöðv-
ar sem víðast um land, afstýrðu árásarhættu. Ef hér
væru nógu öflugar Iierstöðvar væri allt í lagi, ekkert aö
óttast, engin árásarhætta. Ef engar herstöðvar væru 1
landinu ýtti það undir óstöövandi löngun Rússa til árása-
ar á landið, — þanniig hefur áróðurinn malað.
Og svo kemur allt í eilnu aðalmálgagn Framsóknar-
flokksins, aöalmálgagn hins nýbakaða utanríkisráðherra,
og biður í guðanna bænum um að stækka ekki Reykja-
víkurflugvöll, það þýði stóraukna árásarhættu fyrir höf-
uðstað landsins!
Það er rétt hjá Tímanum, það var allt að því glæpsam-
legt að staðsetja hernaöarflugvöll inni í miðri höfuðborg
íslendinga, þar sem þriðjungur þjóðarinnar og óhemju
verðmæti, andleg og efnisleg, voru saman komin. Þetta
3ét þjóðstjórn Framsóknar, Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins viðgangast. Þaö er glæpsamlegt vegna
þeirra tíma sem við lifum á, tímum þegar bandarísk
,,vernd“ getur orðiö í framkvæmd .eins og í stríöslokin, er
herstjórn Bandaríkjanna reyndi af alefli að egna flug-
herinn þýzka til loftárása á Reykjavík, en því hefur hátt-
settur bandarískur embættismaður skýrt frá. Og það er
rétt hjá Tímanum, að þeim mun fullkomnari sem hern-
aðarflugvellir eru og önnur hernaöarmannvirki hér á
landi, þeiim mun meiri hætta er á að ríki sem hernaöar-
bandalag Bandaríkjanna og leppríkja þess ætti í stríði við
teldii sér nauðsyn að ráðast á landiö.
Enda er eins og ritari Tímaleiðarans í gær finni, að
hann er kominn á háian ís með þessari viðurkénningu
um Reykjavíkurflugvöll. Það kemur svolítil undirfyrir-
sögn: Öryggi íslands. Og svo fellur ritstjórinn aftur i
gamla farið sitt: „Varnir hér á landi em einn iþátturinn
í þessum sameiginlegu varnaraðgeröum. Með því að
leyfa þær, innan nauðsynlegra takmarka (!) eru íslend-
ingar að treysta það mikilvægasta öryggi s.'tt, áð ekki
komi til styrjaldar“. Þetta er næstum met, jafnvel í Tím-
anum. Nokkrum línum neðar skrifunum um Reykjavík-
urflugvöllinn er ritstjórinn aftur kominn í gamla farið,
hann er búinn að tyggja of oft þá röksemd að „varnaraö-
gerðirnar" tryggi öiyggi íslands og dragi úr árásarhætt-
unni. Hún rennur í penna hans, í sömu greininni og at-
hugasemdin um aukna árásarhættu af stækkun Reykja-
víkurflugvallar.
Gegnuim mótsagnir og blekkingarmoldv'Öri hernáms-
blaðanna er sannleikurinn að koma í augsýn þsdrra, sem
látiö hafa blekkjast. Hernám íslands er eingöngn vegna
hagsmima Bandaríkjaauðvaldsins. Yfir ísland. íslenzku
þjóðí'na, kalla herstöðvar Bandaríkjanna hér og þátttalca
Islands í hemaðarbandalag; æg/Iega tortímingarhættu.
takist stríðsbrjálæð/'ngum bandariska auðvaldsins að
steypa heiminum í styrjöld.
Það er háttur karlmenna
að bera harm sinn í hljóði,
flíka í engu áhyggjum sín-
um, heldur hafa utan á sér
yfirbragð gleði og bjartsýni
þegar uggurinn grúfist yfir
sálina. Þessi hetjulegu við-
hrögð hafa blasað við í ís-
í lenzku þjóðlífi síðustu vik-
í urnar, því hér hafa sannar-
I| lega orðið mikil umskipti
5 og verður ekki séð fyrir,
í hvern dilk þau kunna að
draga á eftir sér, það mætti
jafnvel komast svo að orði
að sól;n sé hnigin í vestri.
Bjarni Benediktsson er hætt-
ur að vera utanríkisráðherra
fslands.
Það er alkunna af lýsing-
um ábyrgra blaða af hví-
líkri ofurmennsku sá ráð-
herra hefur gegnt störfum
sínum í hálft sjöunda ár og
hvílík afrek hann hefur unn-
ið. Öryggi, menning og frelsi
hinnar vestrænu höfuðáttar
eru á órjúfanlegan hátt
tengd nafni hans. Einmitt
þegar alvarlegust hætta
vofði yfir tókst honum með
harðfylgi að laða liingað
til landsetu hermenn vold-
ugrar vinaþjóðar, og mátti
víst ekki tæpara standa.
Mjög er rómað af hve þjóð-
legri fyrirmennsku hafa orð-
ið ÖIl samskipti ráðherrans
við þessa ágætu gesti, hvort
heldur ha.nn hefur átt við
þá alvarlegar viðræíur eða
stundað vestræna gleðdeiki.
Það er og á allra vitorði
hversu mjög þessi gestkoma
hefur auðgað þjóðlífið að
tilbreytileika, allt frá at-
vinnulífi til kynlífs, og mun
se;nt fyrnast fyrirgreiðsla
ráðherrans á þeim sviðum-
Og sízt má gleyma hinu að
afrek ráðherrans eru ekki
bundin við þessa smáþjóð
eina sarnan, heldur ná til
allra vestrænna ríkja. Því
hefur margsinais ver'ð lýst
að keðja er jafnsterk mjóstu
h’ekkjum sínum, og Bjarni
Benediktsson hefur verið
Atlanzhafsbandalaginu dig-
ur h.lekkur og liefur það
borið hróður hans víða um
lö.nd, enda liefur hann hald-
ið að mkinsta kosti eina
nafntogaða ræðu á enska
tungu.
Það er því mjög að vonum
að Morgunblaðinu hefur orð-
ið tiðfætt um mannkosti,
dugnað og afrek þessa á-
gæta Islendings síðustu vik-
urnar. Hefur það birt um
hann að minnsta kosti e:na
grein á dag, líkt og tíðkast
við andlát mikilhæfra þjóð-
höfðingja. Það hefur talað
um forustu lians og sóma
á tímum óvissu og öryggis-
leysls, starfskrafta hans,
hygg'ndi og framsýni, á-
byrgð, frábæra.u dugnað,
fótaferð og vit. Og það hef-
ur bent á að af öllu þessu
hafi hann hlotið sívaxandi
þakkir. sóma og traust þjóð-
ar sinnar, og mörg fleiri eru
orðin og slík a’ð menn sem
undir þe:m standa fæðast
vart með smárri þjóð nema
á margra alda fresti. Því
liljóta það að vera mikil og
hörmuleg tíðindi að missa
jafn goðumlíkt glæsimenni
úr forustu vestrænna utan-
ríkismála á hættutímum,
ekki sízt þar sem maðurinn
er á bezta aldri og hlýtur
að eiga framundan sívax-
andi blóma hinna sérstæðu
eiginleika sinna.
Enda fór iþað svo að
brottför hans úr mestu
valdastöðu rík:sstjórnarinn-
ar ol’i miklum örðugleikum,
og varð stjómarkreppa í
landinu á þriðja mánuð.
Herma fróðir menn að á-
stæ'ðan hafi verið sú að
enginn hafi treyst sér t’l
að lyfta ai’fi Bjarna Bene-
diktssonar. Sjálfstæðisflokk-
urinn tók það til bragðs að
ota utanríkismálunum að
Framsóknarflokknum og
bcnti á að sá flokkur hefði
far'ð hrakfarir í kosningun-
um og því væri sjálfsagt að
afhenda honum hluta af
Ijóma og vinsældum htns
mikla leiðtoga. Tregðaðist
Framsókn lengi við en fékk
þc að lokum ekki undaa
komizt. En þá brast m’kill
flótti í lið þess flokks, hinn
herfróði og vigreifi sérfræð-
ingur hans í utanríkismálum
sagði af scr öllum stjórn-
arstörfum og lá v'ð borð
að samráðherrar hans ger'ðu
slíkt hið sama. I þi.ngflokkn-
um öllum fannst enginn
maður sem fáanlegur væri
til að setjast í stól af-
burðamannsins og vermast
af vinsældum jreim sem um
bann lykja. Var þá hafin
mik'l leit meðal embættis-
insnna flokksins, forstjóra
og prófessora. og loks lét
skattiie'mtumaður á Akur-
evri til leiðast af flokks
hollustu, eftir að augljóst
var að stóll ráðherrans yrfti
að öðrum kosti tómur. Og
var þess’ lausn reyndar að
því leyti sjálfsögð að sendi-
menn hinnar voldugu vina-
þjóðar eru þeir einu hér-
lendis sem ekki þurfa að
greiða neina skatta.
En þótt stóll'nn sé set-
inn af skattfróéum Akureyr-
ingi er hin mikla missa
þjóðarinnar ekki bætt, jafn-
vel þótt frá því sé tryggi-
iega gengið að hvergi sé
vikið frá ferli síðustu séx
ára. Þess vegna vekur það
mesta aðdáun manna hversu
vel aðstandendur- ríkisstjórn-
arinnar berast af, ekki sízt
Sjálfstæðismenn; þeir bera
sannarlega harm sinn í
hljóði og eiga blekkjandi yf-
irbragð- Kveður svo rammt
að þessu að engu er líkara
en létt hafi verið af þeim
þungbæru fargi við þessi
umskipti, þe'r eru hýrari
í uppliti og léttari í fasi og
þeim tekst að tala um eftir-
mann Bjarna Benediktsson-
ar og flokk hans njeð illg:rn-
islegum meinfýsissvip. Hins
vegar virðist fyrri kvíði
þeirra horfinn t:l Framsókn-
urmanna; þeir hafa enn
koðnáð niður og eru senni-
lega þetta minni karlmenni
eða ef til vill umhyggjusam-
ari um þjóðarhag en sam-
starfsmennirn’r.
Eitt er þó dularfyllst af
öllu. Hvers vegna véic þiessi
forustuglaði, sómaríki. starf-
sami, hyggni, framsýni, á-
byrgi, dugmikli, árrisuli og
vitri le'ðtogi úr þeim ráð-
herrastóli sem tryggt hefur
Islendingum öryggi og frelsi
og menn:ngu og vestrænum
þjóðum digran hlekk? Hvers
vegna aflaði hann sér ekki
áframhaldandi. virðingar og
vinsælda, trausts og þakk-
lætis, ungur máðurin.n með
lcosningas:gur að baki sér?
Þeim spurningum er ósvar-
að enn. En ef til vill er
skýringin sú að nú telji
hann utanríkismálum það
vel komið að ekki sé þörf
á daglegri leiðsögn hans,
heldur skuli dómsmál og
menntamál tekin viðlíka tök-
um og þar tryggð ámóta
umskipti og orðið hafa í
íslenzkum sjálfstæðismálum
á undanförnum sjö árum.
Er það efiaust alim;kil sára-
bót Framsóknarmönnum er
töldu á flokksþi.ngi sínu í
vor að Bjarni Benediktsson
hefði ekki haft tóm ti] að
einbeita sér nógu rösklega
að réttarfarsmálum. Nú ætti
það tóm að fást, og fer þá
að vænkast liagur He’ga
Benediktssonar í Vestmanna-
eyjum. Og á því er vissu-
lega enginn vafi að afköst
ráðherrans á þeim sviðum
verða engu minni eoa ó-
merkari en á vettvangi varn-
aiTnála, og er það þá helzt
^•byggjuefni hvort nokkur
muni fremur en nú rísa und-
ir arfi hans að ioknum af-
rekum eða treystast til að
sitja i skugga hinna sér-
stæðu vinsælda ba.ns. En
] ið er böggull sem hlýtur að
íylRja kyns'.óð sem verður
iyrir þeirri minnisstæðu
reynshi að aia með sér for-
ustumenn sem standa jafn
vel undir lofs -
yrðum Morg- /1
unbla'ðsinsog (t
Bjarni Bene- 0
diktsson.
1