Þjóðviljinn - 29.12.1953, Blaðsíða 8

5)) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 29. desember 1953
tMédd Indlands"
' Rit um indverska heimspeki eítir Gunnar Dal
Það er eiginlega að „bera í
bakkafullan lækinn“ að skrifa
um ofannefnda bók, því að
svo margir hafa þegar gert
það, og sumir þeirra .tekið
fram sitt af hverju, er ég vildi
sagt hafa. En þó vil ég láta
rödd mína heyrast í talkór
þessum, því að ég hef -lítillega
kynnt mér þau fræði, er liér
um ræðir. Tel ég í stuttu máli,
að mikill fengur. sé í þessari
bók um indverska heimspeki
og lífsviðhorf. Ég fagna hcnni.
Hefur liöfimdinum tekizt að
fjalla svo um þetta efni, að
skiljaniegt hljdur að vera
hverjum ' meðalg.reindum
manni, og yfirleiít hcld cg, að
alís réttlætis sá gætt gagn-
vart hinum indversku fræðum:
Þó tel ég fvrir mitt leyti túlk-
un höfu'ndar á Maya-kenning>
unni dálítið vafasama i eki-
stökum atriðuin og þarfnast
þar sumt nánari skýringa.
Samkvæmt hinum forna frum-
spekilega hugsunarhætti Ind-
verja mun „Maya“ tákna
meiri eða minni „blekkingu",
enda eru jafnvel vísindi nú-
tímans farin að leiða það all-
rækiléga í ljós, hve skynheim-
ur vor er iniklum hlekkingum
hatur. Þar er vissulega ekki
„allt, sem sýnist“, þó að vér
verðum að haga oss, eins og
lun veruleika væri að ræða,
meðan vér erum háðir lögmál-
um skynfæra vorra. Aðalatrið-
ið í þessu sambandi mun vcra,
að skynheimur vor er túlkun
■— túlkún takmarkaðrar vit-
undar, og hlýtur sú túlkun
því að vera takmörkúð sjálf
Og þar af leiðandi að ein-
hvérjii léyti villandi. -— En út
í þessar háríínu háspekilegu
skilgfeiningar er ekiki unnt að
fara lengra í stuttri blaða-
grekr,' Og hváð serri þéssu líð-
ur' er margt í kaflanum um
,,Maýa“ alveg rétt og vel at-
hugað og sagt, og væri ef til
viil næst sanni að sogja um
„Maya“-kenningúna, að hún
fæli það i sér, að hinn ytri
heimur væii bæði blekliing og
veruleiki, éftir því frá hvaða
sjónarmiði væri á hann litið.
— Kaflann um ,,Nirvana“ tel
ég hafa mjög þörfu hlutverki
að gegna, því að þar er hrund-
ið misskilningi eðafávizku, sem
of oft lætur á sér bæra — ekki
sízt meðal sumra vestrænna
■trúmanna, sem virðast stund-
um þurfa á því að halda að
gera hlut annarra trúarbragða
en sinna eigin sem verstan. —
1 kaflanum um „Ljós Asíu“
Iiefði ég óskað að fá fræðslu
eða a.m. k. stutt yfirlit yfir
liina „göfugu áttföldu leið“,
sem Buddha taldi leiðina til
lausnar, um „þjáninguna", og-
sök hennar og útrýmingu, og
e. t. v. fleira, en líMega erú
nú állar kröfur til rithöfunda,
sérstaklc-ga þegar um heim-
spekleg og andleg efni er að
ræða, dálítið óbilgjarnar, því
að hver ritliöfundur á að hafa
Ieyfi til að flytja mál sitt og
réifa það á sinn hátt, svo
framarlega sem ekkert er
rangfc í málflutningnum. Og
jafmvel þó að menn séu sam-
mála um höfuðatriði, getur af-
staða þeirra alltaf verið dálít-
ið ólík til viðfangsefnanna.
Einn getur kosið að nálgast
verkefnið á einhvém ákveðinn
hátt, arnar öðnivísi. Englend-
ingar kalla þetta „different
approach“. Um það tjáir ekki
að deila.—
Allir erú kaflar bókarinnar
góðir og athyglisverðir, en
ekki þykir mér inngangur
höfundar síztur. Þar er vel
sagt til vegar og skynsam-
lega tekið á vandamálum
Austur. og Vesturlanda. Mál-;
ið á bókinni er yfirleitt gott,
sumstaðar skáldlegt og safa-
mikið, — og yfir stíl höfundar
er einhver ferskur blær, sem
er hressandi en um leið eink-
ar viðfeldinn, því að höfundur
temur sér göfugt hófdæmi,
svo að enginn þarf að særast.
Á íslandi, eins og víða ann-
ars staöar, hefur árum saman
starfað félagsskapur, sem allt-
af hefur talið það hlutverk
sitt að vera eins konar biú
milli Austur. og Vesturlanda,
kynna hin austrænu andlegu
fræði, þ.e.a.s. hið bezta í þeim,
v og yfirleitt að vinna á móti
allri andlegri einangrun og
þvergirðingsskap. Á ég hér
við Guðspekifélagið. Ekki er
þetta sagt til þess að draga
hið minnsta úr nýstárleika og
gildi l>ess fyrirbrigðis, að gáf-
aður fslenzkur menntamaður
tekur sig upp og fer alla leið
til Indlands, til þess að nema-
þar hina „forjiu vizku“ við
háskóla, nýtm' til þess styrks
frá liinu íslenzka ríki og
dvelst þar í tvö ár. En á
þetta er minnst til þess að
þeir menn, er óska kynnu á-
framhaldandi fræðslu um þau
viðfangsefni, er Gunnar Dal
tekur til nieðferðar í bók
sinni, viti, hvar hennar er
helzt að leita, þó að um of
mikil vanefni sé þar enn áð
ræða. Þori ég og að fullyrða,
að allir þeir, er að Guðspeki
hneigjast, muni fagna út-
komu bókar þeirrar, er hér
hefur vcrið sagt frá, og óski
þess að sem flestum mennta-
mönnum gæfist kostur á því
að kynnast hinu andlega Hfi
Austurlanda af eigin raun,
ekki sízt ef tryggt væri, að
þeir skiluðu jafn góðum á-
rangri af námi sínu og athug-
unum og Gunnar Dal hefur
gert.
Gretar Fells.
1174 krónur fyrir,
10 rétta
Úrslit leikjanna á 2. í jólum
urðu mörg nokkúð óvænt og
varð þ\'í ekki mikið um réttar
ágizkanir, bezti árangur reynd-
ist 10 réttir leikir, sem gefa
1174 kr. Vinnigar skiptust
þannig:
1. vinningur 796 kr. fyrir
10 rétta (1).
2. vinningur 63 kr. fyrir 9
rétta (25).
Fyrsti seðiil næsta árs verð-
ur með léikjuni, sem fram fara
9. jamíar, en þá fer fram 3.
umferö bikarkeppninnar ensku.
Seðilinn verður á næsfunni
hægt að fá hjá umboðsmönn-
Um.
RlTSTJÓRl. FRtMANN HELGASON
Um langan tímá befur hand-
knattleikur átt erfitt uppdrattar
i Noregi og landslið þcirra eklci
veríð sigursælt í viðureignum
sinum við önnur lönd. Af þeim
ástæðum hafa minni samskiþti
verið við önnur lönd en æski-
’legUér. '
Það vakti Því ekki lifla at-
, >
hvgli er norskar stulkur imnu
þýzkar í 7 manna handknattleik
með 5:3 eftir að hafa haft víir-
burði í leik, þó að márkatæki-j
færi Þjóðverja hafi verið fleiri. j
Norsku piltarnir höfðu yfir í
mörkum þar til siðast i síðari
hálfleik að Þjóðverjum tókst að
ná yfirhöndinni og gera 5 mörk
á síðustu 5 mín. en þá vantaði
Norðmenn úthald. í byrjun leiks,
höfðu Norðmenn gert 4 mörk'
áður en Þjóðverjar höfðu gert
mark'.
f sambandi við leik þennan
isegja norsk blöð m.a.: „Það sýnir
sig að samstarf við önnur lönd
er það rétta. Einangrun ieiðir
til stöðnunar. Fleiri landsieikir
gefa' . -leikmönnum reynslu í
hörðum leikjum. Og á næstu
krossgötum verður ósígrum snú-
ið í sigra. Oft hafa ferðir til út-
landa vérið varðar með því að
,,við höfum enga möguleika, en
við förum til að læra“. Þetta
hefur verið vi'ðlag allra lands-
liða í öll þessi ár, og sumir
hai'a verið óþolinmóðir og lýst
eftir árangrinum og lærdómnum.
10 rússneskar skxða-
stúlkur til Sviss
í bvrjun janúar sendir skíða-
samband Sovétríkjanna 10
stúlkur til skíðakeppni í Grind-
elwald í Sviss til keppni þar í
alþjóðlegu móti. Taka þær að-
eins þátt í keppni í göngu. Svig
og brun eru tiltölulega nýjar
greinar í Sovétríkjunum og
senda þau því engan keppanda
í ’jjeim greinum.
Bailey atvinnumaður í
rugbyleik
Frá því hefur áður verið sagt
hér að Mc Donald Bailey sprett
hlauparinn enski ætlaði að ger-
ast atvinnumaður í rugbyleik.
Nú rétt fyrir jólin lék hann
i fyrsta sinn sem atvinnumað-
ur. Var honum ákaft fagnað
af áhorfendum er hann kom
fram í Leigh-liðinu. Þó Bailey
eigi margt ólært í þessari í-
þróttagrein vann þó li'ð hans
með 11:3-
Sovétmet í sleggjukasti
Tass fréttastofán hefur skýrt
frá því að S. Nenaséff frá Baku
hafi fyrir stuttu sett nýtt
Sovétmet í sleggjukasti. Var ár-
angurinn 60.70 m. Gamla metið
átti Krivönosoff.
Leikir sunnudagsins sýna að
kunnáttan er að aukast“.
Skyldu forsvarsmenn hand-
knattleiksfns hér á . landi hafa
sömu skoðun?
I gær lauU landskeppni í skauta-
hlaupi miili Noregs og Sovctrikj-
unna. Keppt var á Djnamo-lelk-
vanginúnt í Jloskvft. iMeðal norsku
keppendanna var líjaimar „Hjall-
is“ Andersen, sem myndin er af.
Hann sigraði í 10 km hlaupi á
16;55.4 mín. — Nánari fregnli' af
keppninni síðar.
Frá því er skýrt í sænskum
blöðum, að ákveðið sé að fram
fari samnorræn sundkeppni
næsta sumar.
Fulltrúar sundsambandanna
frá Svíþjóð, Danmörku, Fimi-
landi og Noregi héldu fund í
Stokkhólmi um miðjan desem-
ber og ákváðu að endurtekin
skyldi keppnin frá 1951. ís-
land hafði áður tilkynnt að það
myndi verða með í keppniuni.
A'ð þessu sinni verður grunn-
talan miðúð við þátttakenda-
fjöldann 1951. Það land sigr-
ar sem hefur bezta %-tölu mið-
að við úrslitin 1951. Þá var
jöfnúnartalan byggð að miklu
leyti á íbúafjölda. Keppnin fer
fram á tímabilinu 15. maí tii
15. september en hvert land
hefur rétt til að stjdta tímann
og taka til keppninnar heppi-
legasta tímabilið- Keppt verður
í 200 m sundi eins og 1951.
Á þessa leið Jiljóða fréttirn-
ar um þcssa fyrirhuguðu
keppni: Það yerður að teljast
Ungveíjarni? heiéraðir
Eftir helmkomu Ungvef janna
og sigúr þeirra á 'Wdtnbley 25.
nóv. s.l. bauð ungvcrska stjórn-
in til veizlu þeim til heiöurs.
Við það tækifæri sæmdi forset-
inn þá heiðursmerki í tilefni af
hiiini frábtferu frammistöðu
þeirfa. í ræðu sem forsetinn
hélt minnti hann leikmenn á
þau verkefni sem þeirra biðu og
drap m.a. á heimsmeistarakeppn
ina í knáttspyrnu, sem lýkur
næsta ár.
Urslitaleikirnir í heimsmcist-
arakeppninni í handknaltleik,
sem allir fara fram í Svíþjóð,
hafa nú veri5 ákveðnir. For-
keppnin, sem 11 lönd tóku þátt
í, fór fram liér og þar um
Evrópu, en til úrslita keppa
þessi lönd: Danmörk, Tékkó-
slóvakía, Þýzkaland, Frakk-
land. Sviss og Sviþjóð.
I A-floklci leika þessi löeid:
Það hefur vakið nokkra at-
hygli að cnginn. úrslitaleikj-
anna hefur verið ákveðinn í
Stokkhólmi en ástæðan er sú,
að áhugi er minni þar fyrir
handknattleik en í öðrum
borgum Svíþjóðar.
Svíþjóð — Danmörk í Gauta-
borg 13. 1.
Danmörk •— Tékkóslövakía í
Jönköping 141.
Svíþjóð — Tékkóslóvakía í
Örebro 15.1.
í B-flokki leika:
Þýzkaland — Frakkland i
Kristianstad 13.1.
Frakkland — Sviss i Malmö
14.1.
Þýzkaland — Sviss í Lundi,
tírslitakeppnin fer fram I
Gautaborg 17.1-
bjartsýni, ef sundsambandið hér
hefur orðálaust fallizt á að
leggja úrslitin 1951 til gruncD
vallar. Fljótt á litið virðist
ekki miklar líkur til að vi<5
hér getúm hækkað tölu þeirra,
sem sjmda 200 m. neitt voru-
lega en hin löndin ættu að geta
auðveldlega hækkað sina tölu
um helming eða meira,
Annars er ekki ósennilegt að
bráðlega fari að koma nánari
fréttir af þessu hér þar sem
norræn blöð hafa sagt frá því
fyrir hálfum mánuði.
Heiðnrsverðlaun
Helms 1953
Hin svoköiluðú Helms hoiðurs-1
vérðlami, sem velít 'eru í Banda-
rikjunum aðeins cinum íþrótta-*
manni úr hverri heimsálfu, hafa
nýleg'a verið tilkvniit.
Árið 1953 haía þessir verið
tiinéfndir sem beztu íþrótta-
m'enn 'hinna 6 heims’álfa:
Asía: Keizc Yamada, Japan,
sem vtmn h'ð árlega Boston-
maraþonhlaup á mettima á vega-
lengdinni 2 kls't. 18.51 min.
Ástrai a: John Micliael Lar.dy,
sem 1952 hijóp enska mílu á
4.02.1 mín.
Afríka: Johii Cheetham, c'ric:k->
etleikari frá Suður-Afríku.
Suður-Ameríka: Pedro Ga'.t ao,
sundmaður frá Argcntinu.
Norður-Ameríka: Melvin ÍWliiG
field írá Bandaríkjunum.
Evrópa: Douglas Alastair Gorj
don Pirie frá Englandi.
Samnorræn sundkeppni 1954