Þjóðviljinn - 24.06.1954, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 24. júní 1054 — ÞJÓÐVILJINN — (7

; V >
t
i
t
‘k-
Tíl pess ao hœgt sé að
liál&a ájram að neyðá ts-
lendinga til vinnu í þágu
hernánísliðsins er ríkis- •
stjórnin nú búin að
leggja 30 togurum.
i sjftsam Ems&ð&ism ots
30’ af 43 togurum landsmanna
'eru nú stöðvaðir og gjaldeyris-
tjónið af þeirri stöðvun nem-
ur ■% milljón kr. á dag. Þetta
éru rnjög alúarleg tíðindi, en
alvarlegra er þó hitt að ríkis-
stjórnin hefur vitandi vits lát-
ið þetta ástand skapast. Þegar
er þing kom saman s. 1.. haust
bentu sósíalistar á að þannig
myndi fara ef ríkisstjórn og
Alþingi gerðu ekki ráðstafanir
til að stórbæta kjör sjómanna
og rétta við hag útgerðarinnar.
Allan þingtímann héldu sósíal-
istar áfram að brýna þessar
staðreyndir fyrir ríkisstjórn-
inni, þeir fluttu um málið
frumvörp og tillögur, og hér í
Þjóðviljanum hefur almenning-
ur verið látinn fylgjast með
gangi málanna á hverju stigi
og ríkisstjórninni verið haldið
við efnið. Ráðherrarnir hafa
því sannarlega vitað hvert
stefndi, og þeir hafa haft nægi-
legt ráðrúm til að gera þær
ráðstafanir. sem óhjákvæmileg-
ar eru áður en til stöðvunar
kæmi. En ríkisstjórnin hefur
ekki gert handarvik, og því ber.
hún alla ábyrgð á ástandi því
sem nú blasir við — mestu
stöðvun sem orðið hefur á tog-.
araflota fslendinga.
Þjóðviljanum þykir nú rétt
að rifia upp nokkrar þær stað-
reyndir sem fram hafa komið
hér i blaðinu um hag útgerð-
arinnar og þær aðgerðir sem
nauðsynlegar eru til úrbóta.
.Fi&lkverðið
Eins og kunnugt er fá togar-
arnir 85 aura fyrir kilóið af
nýjum fiski, slægðum með
haus. Á Sama tíma er báta-
flotanum greitt kr. 1.35—1.40.
Mu.mírinp er þanhig 50—55
aurar á hyert kíló, og nær það
að sjálfsögðu engri átt. En
þetta er skýringin á því að
bátaflotinn hefur sýnt sæmi-
lega útkómu á sama tíma og
togaraútgérðin tapar mjög
verulega. Er að sjálfsögðu ó-
lijákvæmilegt að hækka fisk-
verðið til togaranna að mun,
og til þess hefur ríkisstjórnin
margar leiðir á kostpað þeirra
sem ráða yfir gróða þjóðfélags-
ins. Ein leiðin væri t. d. að
leggja skatt á þann taumlausa
lúxusbílainnflutning sem ríkis-
stjórnin er nú að leiða yfir
þjóðina.
Þ.ióðviljinn hefur margsinnis
rakið hvernig olíufélögin fé-
fletía útgerðina og safna ó-
hemjulegum gróða á kostnað
hennar. Að meðaltali greiðir
hver togari um eina milljón
króna á ári fyrir þennan kostn-
aðarlið. Allir kunnugir vita að
hægt væri að lækka þennan
kostnað mjög verulega án þess
að hart yrði gengið að gróða-
félögunum, og ríkisstjórnin á
mjög auðvelt með að fram-
kvæma shkar aðgerðir eítir að
hún sér sjálf um öll olíukaun
til landsins. Hún getur t. d.
sagt við oliufélögin að ’ef þau
fallist ekki á þessa verðlækk-
un, muni ríkisstjórnin. sjálf
taka að sér olíuflutninga og
olíudreifingu.
Vextimir
Eitt furðulegasta fyrirbærið
í íslenzku fjármálaliíi er að
sjálfir bankar ríkisins eru látn-
ir féfletta togaraútgerðina mjög
verulega -1- og voru þó bank-
arnir til þess stofnaðir að efla
íslenzkt atvinnulíf og styrkja.
Keppinautar okkar í viðskipt-
um telja þetta einnig hlutvérk
banka. sinna, ..eins og eðlilegt
er, en þeir sem.hér.ráða banka-
málum einblína á einhver
pappírssjónarmið — og stuðla
með .því móti. að minni at-
vinnurekstri og því ástandi sem
nú hefur leitt til þess að þjóð-
in taþar daglega’ % milljón
króna í gjaldeyrisverðmætum.
Ríkisstjórninni ber án tafar að
fyrirskipa Lahdsbankanum að
lækka mjög veruléga vextina á
afurðalánum útflutningsins, en
það myndi létta að mun undir
með togaraútgerðinni í sam-
ræmi við úpphaflegan tilgang
bankanna.
Vátryggingafélögin munu
hirða um l/j milljón króna á
ári af hverjum togara. Það er
engum efa bundið að hægt væri
að lækka þessa háu upphæð
að mun án þess að vátrygg-
ingafélögin bæru skarðan hlut
af viðskiptum sínum við tog-
arana: t. d. benda allar likur
á ap með útboði á vátryggingu
allra skipanna myndu trygg-
ingafélögin berjast um að
lækka þennan tilfinpanlega
kbstnað.
Eins og kunnugt er hafa
skipafélögin islenzku grætt
miklar fjárfúlgur á undanförn-
um árum — m. a. á þvi að
flytja til útlanda íslenzkar sjáv-
arafurðir. Eins og nú er ástatt
virðist einsætt að skerða þcnn-
an gróða og gera félögunum
að lækka til-muna frakt á ís-
lenzkum framleiðsluv'orum sem
f)uttar eru. á erlendan markað.
Það myndi bæta hag útgerð-
•arinnar verulega og er sjálf-
sögð ráðstÖfun að sömu aðilar
stundi útgerð og hagnýtingu
aflans í landi. En til þess þarf
útgerðin sjálf að eignast hús
og tæki til • verkunar. Eins og
nú er ástatt er togaraútgerð-
inni ekki kleift að ráðast í slik-
ar frímkvæmdir af eigin
rammleik, og því er sjálfsögð
og heilbrigð ráðstöfun að
tryggja útg^rðinni lánsfé til
þess að eignast góð fisk-
gevmsluhús og verkunar-
stöðvar.
Kér hafa verið taldar nokkr-
ar sjálfsagðar ráðstafanir og
auðvelt væri að þenda á ýms-
ar fleiri. En verulegan hluta af
þeirri tekjuhækkun sern bann-
i,s fæst þarf én tafar að hag-
nýta til að stórbæta k.iör sjó-
mrnna, þannig að það verði
aftnr eftirsóknarvert starf að
stnnda s.iómennsku á togyrum
oa að til þe;rra verka vel.iist
úrvalsrnenn p;ns osf jafnan
fvrr. Kaup háseta verður að
hmkka •—■ og má sú hækkun
árejð->n?e«a ekki verða minni
en I o-—12,onn kr. á háseta á
ári. .Tafnframí verður að fram-
kvæma skvnsamlega breyfingu
á skat.talöggjöf'nni, i samræmi
við tillö"ur sósialista. bannig
að tekið verði fullt tillit til
sérstöðu siómanna. Og síðast (
en ekki c?zt e- óhjákvæmilegt
að tryggja togarasjómönnum
reghdeg fr? ? ttndi. beear veið-
ar eru sfundaðar’'fýrír innan-
landsmarkað, eins og nú tíðk-
ast og hagstæðast er fýrir
þjóðarheildina.
Allar þessar aðgerðir og
fleiri hliðstæðar eru í höndum
ríkisstjórnarinnar; hún getur
látið framkvæma þær þegar í
dag —• ef nokkur vilji er fyr-
ir hendi. En viljinn hefur ekki
látið á scr kræla enn. Er því
ekki annað að sjá en að ríkis-
stjórnin hafi vitandi vits s'tefnt
að því að stöðva þessi mikil-
virkustu framleiðslutæki ís-
lendinga. Tilgangurinn með svo
óþjóðhollu athæfi getur ekki
verið nema einn: að tryggja
hernámsliðinu nægilegt, vinnu-
afl. Eins og nú er komið með
mörkuðum þeim sem opnazt
hafa Islendingum er hægt að
tryggja öllum landsmönnum
góða og örugga atvinnu við ís-
lenzk framle’ðslustörf með
skynsamlegu stjórnarfari. En
til þess að svo geti orðið verð-
ur að hætta að hrekia menn
viðsvegar að af landinu til
skaðlegra starfa í þágu erlends
hernámsliðs. Það er aðeins um
tvennt að vel.ia, og ríkisstjórn-
in hefur valið hernámsliðið.
Þetta er beim mun athyglis-
verðari staðreynd sem íslend-
ingum standa nú onnir beztn og
ha<rstæð’’stu markaðir sejn beir
hafa nokkru sinni átt yöl á.
Markaðír þessir veita trygga
undirstöðu undi.r sjáttstætt og
blómlegt atvinnulíf á Islandi —
j 'T' '
ef þeir eru hagnýttir. Komi
hins vegar i liós að við' leggi-
um togarafloíanum ,lÍ'“issma
tíma og s’Uk' við.skióti^tjjóðast
Frknihald á ■ÍÍr;s’íðu.
msiöl