Þjóðviljinn - 24.06.1954, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVTLJINN — Fimmtudagnr 24. júní 1954
éMÍíé
' w>i

msi
Josephine Baker hefur nú haldið níu skemmtanir
hér á vegum Tívolí. Er pað nœsta óvenjulegt, að
einn skemmtikraftur geti hóað saman svo mörgum
Reykvíkingum á nokkrum dögum, ekki sízt á slík-
um góðviðriskvöldum, sem hér hafa verið að undan-
förnu. En Josephine er líka óvenjuleg og engri
annarri lík.

Aðrir almenningstónleikar
norrænu tónlistarhátíðarinnar
fóru fram í Austurbæjarbíói
15. þ. m.
Tónleikarnir hófust á „Nokk-
urs konar sónötu“ (Quasi una
sonata) fyrir lágfiðlu og pianó
eftir ungt danskt tónskáld, Jan
Maegaard, heldur þurrt, en
ekki að öllu illa samið verk,
þó að lágfiðluröddin virtist
stundum af tónskáldsins hálfu
nokkuð utangátta. Jón Sen og
Viétor Urbancic fluttu verkið
vel og samvizkusamlega. Ann-
að í röðinni var píanóverk í
þrem þáttum, „Spill og dans“,
eftir Norðmanninn Johannes
Midelfart Rivertz, og mátti þar
nema ýmisiegt fallegt og söngv-
ið við fyrstu heyrn. Verkið var
prýðilega flutt af Jórunni Við-
ar. Þar næst komu „Tígla-
myndir í tónum“ (Mosaique
musicalei eftir danska tón-
skáldið Niels Viggo Bentzon,
bráðskemmtiiegt verk, lifandi,
glettið og gamansamt, líklega
bezta verkið á þessum tónleik-
um. Bentzon hefur lag á því
að vera nýtízkulegur án þess
að verða leiðinlegur, en á þeim
boða farast fley margra nú-
tímatónskálda. Verkið er samið
fýrir flautu, fiðiu, hnéfiðlu og
píanó og var stórvel leikið af
Emst Normann, Ingvari Jónas-
syni, E.inari Vigfússyni og Jór-
unni Viðar.
Nú varð ru^lingur á efnis-
skránni. Sónata fyrir fiðlu og
píanó eftir Norðmanninn
Bjarne Brustad hafði verið nið-
ur felld, hverju sem það sætir,
— því miður, því að ýmsum
mun hafa leikið hugur á að
heyra þetta verk. Þessu næst
var leikinn „Strengjakvartett
nr. 3“ eftir Svíann Erland von
Koch, einkar þyrrkingslegt
verk eins og flest frá hendi
þessa tónsmiðs, enda þótt hann
njóti talsverðrar viðurkenning-
ar í heimalandi sínu. Bjöm Ól-
afsson, Jósep Felzmann, Jón
Sen og' Einar Vigfússon fluttu
verkið með snillí. Þeir léku
einnig fiðluraddirnar í „Kvint-
ett op. 5“ eftir Finnlendinginn
Joonas Kekkonen, enda þótt
aðrir leikendur væru tilgreind-
ir á efnisskránni. Verkið er
ekki heillandi. en einkar kröft-
ugt og samið af mikill tækni,
ekki sizt píanóhlutverkið, sem
leikið var af tónskáldinu sjálfu
á bann há1t. að ekki leyndi
sér, að bmn er frábær píanó-
leikari '“"i bessara tveggja
slðastnefn'’” ve»-ka komu tvö
sönglög eftir annan Finnlend-
ing, Eino Linnala, fallega sung-
in af Þuríði Pálsdóttur með
undirieik Jónmnar Viðar, —
ef til vili betri verk en virðast
kann við fyrstu heym.
B. F.
Jónas Ilallgrímsson les £g bið að heilsa — Hvernig
menn voru ásýndum nú á dögum — Yfirlæíi og
rökvillur í-auglýsingum.
FYRIR allmörgum árum hófst
útvarpið handa um upptöku
íslenzkra radda á plötur. Eiga
Islendingar í framtíðinni að
geta þar heyrt raddblæ löngu
látinna manna, og er auðveld-
ast að skýra ágaeti þessa fyr-
irtækis með því að setja dæm-
ið þannig upp: hvað mundum
við ekki vilja gefa fyrir að
geta heyrt ræðustúf eftir Jón
Sigurðsson fluttan af honum
sjálfum — eða heyra Jónas
Hallgrímsson flytja eig:n rödd
Ég bið að heiisa. Eftir hundr-
að ár og þaðan af mun mörg-
um þykja fróðlegt að heyra
hvernig Halldór Kiljan Lax-
ness talaði í útvarpið á
fimmtugsafmælinu sínu; og
þannig mætti lengi halda á-
fram. Hljóðtökutæki eru nú
orðm svo fullkomin að þau
geta geypt raddir manna ó-
brjálaðar um cilífar tíð:r. Það
verður að kallast menningar-
atriði.
★
EN HVERNIG er það þá um
varðveizlu mannamynda ? —•
Sjálfsagt þykir nú ekki fróð-
lega spurt á þessum tímum
þegar allir eru með mynda-
vélar á lofti, allir hlutir eru
myndaðir, og mörgum veitist
erfitt að lesa annað en mynd-
ir. En tímans tönn vinnur á
filmræmum og myndamótum
— nema eitthvað sé að gert.
Og nú er spurningin þessi:
hvað er gert hérna núna til
að varðveita á fullkomnastan
hátt myndir af mönnum og
„atburðum? — Bæjarpóstinum
skilst að Þjóðminjasafnið
hljóti að vera réttur aðili
þessa máls, og hann er þess
einnig fullviss að fundin hafa
verið verðmæt ráð til að
geyma myndir óskemmdar
handa ókomnum tímum.
Hvernig er þessu þá háttað
hjá okkur? Prentaðar myndir
mást með tímanum, verða
upplitaðar og dáufar. Hvað
er gert til vemdar þeim
myndum ýmsum sem eftir
þúsund ár verða álílta for-
vitnilegar og rödd Jónasar
Hallgrímssonar væri okkur í
dag?
SVO KEMUR annað vers: yf-
irlætisfullir menn sem ekkert
kunna I lögfræði eru stund-
um að slá um sig í tilkynn-
ingum með svolátandi eftir-
mála: Réttur, áskiiinn til að
taica hvaða tilboði sem er eða
hafna öllum. Þetta er. óþarfur
eftirmáli, og veldur ekki öðru
en auknum auglýsingákostn-
aði, enda hefur yfirlætið og
fáfræðin jafnan reynzt nokk-
uð dýr. En þetta leiðir huga
manns að rökviliu sem er
mjög algeng einm:tt í auglýs-
ingum. Núna síðast er happ-
drætti Dvalarheimilis aldraðra
sjómanna að auglýsa: Vegna
mikillar eftirspurnar eftir
miðum er mönnum ráðlagt að
draga ekki að kaupa miða
þangað til allt er uppseit.
Þetta er rökvilla. Segjum að
miðamir séu þúsund ' talsinST
Nú em 900 seldir, og vanda-
menn happdrættisins sjá fram
á að hinir hundfað rjúki út
eins og skot. Þá rjúka þeir
sjálfir ti! eins og skot og
auglýsa eins og ofan getur.
En — það eru ekki nema
hundrað miðar eftir, og það
fá þá í hæsta lagi hundrað
menn. Ef þess:r kaupendur
eru á næstu grösum, til hvers
er þá að auglýsa eftir fleira
fólki út um allar jarðir? Þetta
kemur fram sem rökvilla, en
blekking getur stundum búið
að baki. Kannski er salan ein-
mitt mjög dræm, og svo á að
blekkja fólk með svona þvætt-
ingi til að koma. Væntanlega
seljast þó miðamir í þessu
happdrætti upp — þrátt fyrir
tilkynninguna.