Þjóðviljinn - 07.10.1954, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 7. október 1954 — ÞJÖÐVILJINN — (5
Mesta skemmdarverk sem unníð var
Svíþjóð á stríðsárunum ná upplyst
Var notaS sem áfyíla til ofsókna gegn
kommúnistum - en framiS af Brefum
I
Ráðstafanir gerðar til að
sprengja Loreleiklettinn
vio Rín
haldsblöðin voru þá ekki sein
á sér að kenna kommúnistum
um og látið var í það skína,
að ,,rússneskur skemmdarverka
flokkur“ hefði verið þarna að
verki. Lögreglan fann aldrei
sökudólgana, enda þótt allar
iíkur bentu til, að Englending-
ar hefðu staðið að baki skemmd
arverkinu. Hins vegar varð
Krylbosprengingin til þess að
lögreglan höfðaði mál gegn
þýzka flóttamanninum Ernst
Wollweber, sem nú er yfirmað-
ur öryggisþjónustu Austur-
Þýzkalands, og fékk hann og
nokkra sænska sjómenn dæmda
í margra ára fangelsisvist enda
þótt þeir hefðu aldrei brotið
neitt af sér. Sök þeirra var sú
ein, að hafa undirbúið and-
spyrnuhreyfingu í Svíþjóð, ef
það land yrði einnig hernumið
af þýzku nazistunum.
Þrátt fyrir ítrekuð mótmæli
stjórnarvaldanna og íbúa V-
Þýzkalands hefur bandaríska
hernámsliðið þar ákveðið að
halda áfram að leggja sprengj-
ur undir brýr í landinu, svo að
hægt verði að sprengja þær upp
fyrirvaralaust, ef styrjöld
brýzt út, eða virðist yfirvof-
andi.
Adenauer forsætisráðherra
sagði á þinginu í Bonn í apríl
1951 að stjórn hans hefði gert
allt sem í hennar valdi hefði
staðið til að fá Bandaríkja-
menn til að hætta þessum
stríðsundirbúningi. Þá hafði
það einkum vakið mikla reiði
almennings í V-Þýzkalandi, að
Bandaríkjamenn höfðu komið
fyrir sprengjuhleðslum undir
Loreleikletti í Rínarfljóti, og
ætlunin að sprengja hann og
hindra þannig siglingar á fljót-
inu, ef stríð skylli á.
1
Vilja íá hærra tímakaœp
Geishurnar í bænum Tokushima í Japan fóru um
helgina í verkfall til að knýja fram kauphækkun.
Þær krefjast 30 yenum meira
i kaup á klukkustund, eða um
kr. 1.50. Þetta einstæða verk-
fall liófst, eftir að stúlkunum
hafði verið neitað um kröfu
um hækkun á kaupi upp í 150
yen (7 kr.) á klukkustund.
Þær yfirgáfu þá 26 helztu veit-
ingahúsin í borginni og sögðust
ekki mundu snúa aftur, fyrr en
látið hefði verið að kröfu
þeirra.
Betri borgarar Tokushima
vita nú ekkert hvað þeir eiga
að gera af sér á kvöldin, þegar
þeir geta ekki lengur unað við
yndisþokka geishanna, en neyð-
ast til að híma heima hjá sér.
Þeim má þó vera nokkur hugg-
un í því, að verkalýðsfélag
geishanna hefur látið þau boð
út ganga, að þær séu enn sem
fyrr reiðubúnar að skemmta í
heimahúsum.
Ingrid. Bergman
Sepe, rann-
sóknardóm-
arinn í Mont-
esimálinu á
ftalíu, hefur
stefnt ‘ fyrir
rétt leikkon-
unni Ingrid
Bergman og
manni henn-
ar, kvik-
myndastjór-
anum Rosselini.
Leikkonan Alida Valli hefur
nefnilega borið að Piero Picci-
oni, sem sakaður er um morð-
ið á Wilmu Montesi, hafi ver-
ið gestur kvikmyndaframleið-
andans Carlo Ponti á heimili
hans í Amalfi við Neapelflóa
9. apríl 1953, daginn áður en
talið er að Wilma hafi verið
ráðin af dögum. Alida segir,
að bæði Ingrid Bergman og
maður hennar hafi einnig verið
stödd þar þennan dag.
Hin árlega vöruntessa í Leipzig hefur um langt skeið verið ein mesta vörusýning
heims og hefur verið til ómetanlegs gagns fyrir alþjóðaviðskipti. Á seinni árum hef-
ur þýðing hennar vaxið mjög, þar sem hún er orðin miðdepill austur-vestur viðskipt
anna. í ár tóku fleiri fyrirtœki í Vestur-Evrópu þátt í sýningunni en nokkru sinni
áður, enda hafði sýningin verið stœkkuð verulega frá því sem áður var. Þúsundir
kaupsýslumanna víðs vegar að komu aö skoða og kaupa. Myndin er af einum sýning-
arsalnum, þar sem voru sýndar hvers kyns vélar, smíðaöar í Austur-Þýzkalandi.
Mesta skemmdarverk, sem unnið var í Svíþjóð á stríðs-
árunum, hefur nú loks veriö upplýst eftir þrettán ár.
Skemmdarverkið var unnið
gegn vopnaflutningum Þjóð-
verja eftir sænskum járnbraut-
um til Norður-Noregs. 19. júlí
1941 var ein af hergagnalest-
um Þjóðverja á leið norður og
stanzaði á brautarstöðinni í
Krylbö. Þar var hún sprengd í
loft upp og gereyðilagðist.
Sprengingin varð gífurleg þar
sem lestin flutti mikið af
sprengiefnum og bærinn leit út
eftir hana eins og loftárás
hefði verið gerð á hann. Tvær
farþegalestir voru á brautar-
stöðinni, þegar sprengingin
varð, og slösuðust 24 menn, en
allir komust þó lífs af. Stöðv-
arbyggingin, járnbrautargisti-
húsið og mörg önnur hús voru
algerlega jöfnuð við jörðu.
Enskur njósnari.
I bók sem kom út í síðustu
viku í Englandi, segir maður
að nafni Malcolm Munthe, frá
því, að hann hafi skipulagt
þetta skemmdarverk. Hann
hafði upphaflega verið sendur
til Svíþjóðar meðan á finnska
vetrárstríðinu stóð og starfaði
þá að hergagnaflutningum
Breta til Finnlands. Síðar var
hann sendur til Noregs, en eft-
ir hernám Þjóðverja fór hann
til Svíþjóðar, þar sem honum
var falið að vinna að njósnum.
Hann var gerður að aðstoð-
arhermálafulltrúa hjá brezka
sendiherranum í Stokkhólmi og
um leið fékk hann majórsnafn-
bót. Iíann þurfti að hafa hægt
um sig, því að á þessum tíma,
meðan herir Hitlers unnu hvern
sigurinn á fætur öðrum, voru
erindrekar Bandamanna undir
ströngu eftirliti í Svíþjóð, enda
þótt njósnurum nazista væru
flestir vegir færir. Munthe kom
á fót leynifélagi, sem kallað
var „Rauði hesturinn“ og var
verkefni þess aðallega að safna
vopnabirgðum og koma þeim til
norsku andspyrnuhreyfingar-
innar.
Ætluðu að myrða Himmler.
Munthe skýrir m.a. frá því,
að félagi hans hafi verið falið
að ráða Himmler, yfirmann
Gestapo, af dögum, þegar
hann kom í heimsókn til Nor-
egs. Sú ráðagerð fór út um
þúfur.
Nokkru áður en sprengingin
varð í Krylbo, hafði sænska
lögreglan komizt á snoðir um
leynistarfsemi Munthes og
sænska utanríkisráðuneytið gaf
brezka sendiráðinu fyrirmæli
um að senda hann heim. Dag-
inn eftir að sprengingin varð
fór hann frá Svíþjóð.
Kommúnistum kennt um.
Sprengingin í Krylbo vakti
mikla reiði almennings í Sví-
þjóð á sínum tíma, þar sem lífi
og eignum sænskra manna var
stofnað í mikla hættu. Aftur-
Sex börn
■
brunnu inni i
i
Sex börn, öll yngri en 8 j
ára, fórust í eldi í húsi einu j
í Loanhead við Edinborg í j
síðustu viku. Börnin voru j
þarna í heimsókn. Maður
var í húsinu þegar í því
kviknaði; hann komst und-
í an en tókst ekki að bjarga
j börnunum.
Nei, myndin er ekki af
Marsbúa, héldur af Banda-
ríkjamanni, sem klæddur er
í náttföt af nýjustu tízku,
sem nú má kaupa í verzl-
unum fyrir vestan. Útbún-
aðurinn um höfuðið er svo-
nefndur „gagnaugahitari“ „
sem á að vinna á móti svefn
leysi og gríman fyrir aug-
unum á að halda birtunni
úti. Við viturn ekki, hvaða
gagn hringurinn sem mað-
urinn hefur um hálsinn á
að gera. Slangan sem hann
hefur í munninum er i
sambandi við áhald, sem
gerir homim fært að reykja
í rúminu án brunahættu,
Það er margt skrýtið.
Akuryrkja eisis og
á steinöld
Starfsmenn danska þjóð-
minjasafnsins hafa í sumar
gert tilraunir með akuryrkju
eins og steinaldarmenn stund-
uðu hana. Jarðfræðingurinn
Troels Schmidt og sáfnvörður- -
inn Svend JÖrgensen hófu til- ,
raunina í vor, þegar þeir felldu
100 tré í Dravedskógi í Suður-
Jótlandi með öxum úr tinnu
og plægðu akurinh með stein-
aldarplógum. Skógurinn var
sviðinn eftir tilsögn finnska
; sérfræðingsins, Vilkuna pró-
fessors, og sáðkorn !ögð í heita
öskuna. Fengið hafði verið fræ
jgamalla korntegunda frá af-
skekktum fjallahéruðum í Mið-
jEvrópu. Nú hefur kornið ver-
jið skorið með tinnasigðum og
| skógurinn er aftur tekinn a5
j vaxa.
írsk farþegaflugvél af gcrð-
inni DC-3 með 21 manni una
borð mistókst lending, á flug-
vellinum á Guernsey í siðustu
viku, en allt fór betur en á
horfðist. Flugvélin fór út af
flugbraut.inni og braut niður
girðingu sem er umhverfis flug-
völlinn, flugstjórinn gat sveigf
vélina fram hjá skógarrjóðri
og hún hélt áfram út í haga
og rakst þar á kú og stanzaði.
Kýrin lét lífið, en engum í vél»
inni v*rð meint af.