Þjóðviljinn - 07.10.1954, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 7. o&tóber 1954
Stigamaðiiriiiii
Eftlr
Giuseppe Berto

18. dagur
hafði hann rétt að mæla. Þegar þessi efi hafði náö tök-
um á mér, fannst mér sem ég hefði verið blekktur á
hinn svíviröilegasta hátt. Það var eins og hann hefði
lofað mér einhverju dásamiegu en gæti nú ekki staðið
við loforð sitt. Mörg ár myndu líöa áður en hann fengi
frelsi til að koma aftur og þótt hann kæmi þá aftur til
þorpsins okkar, þá yrði allt oröið breytt. Það væri
bezt fyrir mig að gleyma honuni.
Og þennan tíma gerði ég það sem ég gat tii þess
að hugsa ekki um hann. Það var farið að draga úr
þorpsslúðrinu og nú var aðeins beðið eftir réttarhöldun-
urn. Stundum tókst mér jafnvel aö gleyma honum
marga daga í senn. En oft var eins og vorkvöldin sem
lengdust jafnt og þétt væru þrungin tómleika sem
ekkert gat unnið bug á. En ef mér datt svo af tilvilj-
un eitthvað í hug sem minnti á hann, sá ég hann fyrir
mér, klæddan dökkri skikkju, þar sem hann gekk á-
leiðis til uppfyllinga allra sinna óska. Eða þá að við
hlaupum, Said og ég, þangað til ég náði ekki and-
anum og fleygöi mér niður í grasið og Said hljóp gelt-
andi í kringum mig og vildi að ég héldi áfram, og loks
lagðist hann másandi niður hjá mér og ég þurfti ekki
annað en rétta út höndina til þess að strjúka á honum
hálsinn, og þá fylltist .ég skyndilegri angurværð, því að
ég fór að hugsa um öll þau skipti sem Michele Rende
hefði gert eitthvað þessu líkt í eyðimörkinni. Eða þá ég
sá í augum Miliellu þennan varnariausa svip, blandinn
þjáningu, sem leyndist þar ævinlega; og þá sé ég hann
fyrir mér eins og komið var fyrir honum þessa stundina,
lokaöan bakvið grindur, gagntekinn örvæntingu. Ég
vissi manna bezt hvernig honum hlaut að líða, ég vissi
hve stórlyndur hann var, ég hafði séð augnaráð hans
hvíla á olívutrjánum og laufskóginum og korninu og á
óbrotnum drengsnáða eins og mér og öllu því sem hann
varð nú aö fara á mis við. Það hlaut að vera vegna
þessarar örvæntingar sem hann hélt áfram að neita
harðlega allri vitneskju um glæpinn og afþakka alla
vörn við réttarhöldin.
Réttarhöldin fóru fram einum eða tveim mánuðum
síðar og hann hafði alla upp á móti sér. Lucía Rende
ein reyndi að hjálpa honum með því aö játa í auðmýkt
að hún hefði veriö frilla Natale Aprici og sagöi að ef
til vill hefði bróðir hennar drepið hann þess vegna.
Giulía Ricadi bar ekki vitni, vegna þess aö hún var
veik eða þóttist vera veik. Eiðsvarin skýrsla hennar var
lesin upp í réttinum og í henni var ekk'i annað en það
sem hún hafði áður sagt. Giacomo Ricadi hélt þvi fram
að mcrðnóttina hefðu þau systkinin verið s§.man til
miönættis í setustofu hússihs 1 Acquamelo. Þjóniistu-
stúlkan Idá Celano sagðist ævinlega :sofa í'sama her-
bergi og húsmóðir hennar, vegna þess að húsið væri
svo afskekkt og Giulía Ricadi þyrði ekki að sofa ein.
Hún hefði hlotið að taka eftir því ef einhver hefði kom-
ið að húsinu þetta kvöld eða önnur kvöld.
Móðir Natale Aprici fór upp í vitnastúkuna til þess
eins að gráta og segja að Lueíu Rende og ekkjunni
Accursi hefði alls ekki þótt vænt um son hennar, held-
ur hefðu þær aöeins reynt að hafa út úr honum pen-
inga.
Giuseppe Gela staðfesti það að skuggaveran sem
hann hefði séð flýja yfir grænmetisakurinn hefði áreið-
anlega verið Michele Rende.
Boffa lögreglustjóri skýrði frá því þegar Michele
Rende hafði verið boðaður á lögreglustöðina í fyrsta
skipti og sagði öllum áheyrendum hvað hann áliti hið
sanna í málinu.
Michele Rende sagði aðeins tvö orð til að halda fram
sakleysi sínu. Það sem eftir var af réttarhöldunum sat
hann í kvínni og huldi andlit sitt í höndum sér án þess
að hlusta á það sem sagt var. Hann var dæmdur í
þrettán ára fangelsi.
Þriðji kafli
SVO KOM stríðiö á okkar slóðir. Það gerðist í upp-
hafi haustsins, áður en uppskeran var komin undir þak.
: Þaö er með kynlegu hugarfari sem íbúar lítils þorps,
langt frá umheiminum, bíða eftir komu stríðs. Það var
ekki eins og stríðið hefði brotizt út daginn áður; og
þeir vissu vel hverju von var á. Þeir höfðu séð flugvéla-
sveitir fljúga um himininn yfir dalnum og heyrt drun-
ur frá sprengjum sem kastað var yfir borgir eöa þjóö-
vegi. Þeir höfðu þjappað sér saman í húsunum til þess
að veita rúm hundruðum heimilislausra manna sem
flýðu til þorpsins eftir loftárásir og þeir höfðu hlustaö
á frásagnir þeirra. Þeir vissu af blaðafregnum og frá-
sögnum hermanna í leyfi um vopnaðar herdeildir og
fallhlífahermenn. Þeir vissu að lítið þorp utaní fjalls-
hlíð gat átt á öllu von, fengið aö vera í friði eða vera
lagt í rúst á svipstundu — ef svo óheppilega vildi til að
það lenti á hættusvæði. Allt þetta nýja og hræðilega
höfðu þeir lært. En í rauninni em þeir þúsund ár á eftir
tímanum og í hjarta sínu em þeir gagnteknir hinni
aldagömlu skelfingu við hermenn sem ræna og rupla
og nauðga konum. Þess vegna hugsa þeir ekki um að
komast hjá dauða augnabliksins, sem enginn getur kom-
izt undan nema með guðs hjálp, heldur dauðanum
sem getur komið síðar, vegna hungurs og skorts og
misþyrmingar kvennanna sem heima biðu. Þeir hafa
til taks gamlan rýting eða byssu til þess að verja
þröskuldinn sinn. Og í flýti fela þeir í húsinu eða grafa
niður í húsagarðinn hveitisekk og olíukrukku, þeir
vinna baki brotnu til þess að ná saman uppskerunni,
hvort sem hún er kartöflur, kastaníur, kora eða græn-
meti því að þeir þora ekki að hafa hana úti og þeir
harma það mest að olívurnar skuli ekki vera orðnar
þroskaðar og ekki hægt að ná þeim inn — rétt eins og
vopnuðu hermennirnir ættu vanda til að ganga á milli
húsa og stela óþroskuðum olívum.
Við vorum svo fjarri umheiminum að okkur hefði
aldrei dottið 1 hug að stríðið bæri fyrir augu okkar. Sú
stund kom þó að herdeildir komu eftir veginum ofanaf
sléttunni, því að fjölfarnari vegirnir meðfram strönd-
inni höfðu orðið fyrir loftárásum. Þaö var óendanleg
lest af byssum og bílum, hlöðnum hermönnum, hvít-
um af ryki og ötuðum auri, sem óku gegnum þorpið
Bafinn nálgast - mecan
sjúklingarnir sofa
Þannig lýkur Jack London
upptalningu á öllum þeim
nautnum sem lífið hefur að
bjóða. Svefninn hefur mikla
þýðingu í lífi allra manna.
Næstum þriðjungi af lífi
mannanna er eytt í svefn og
svefninn hefur mjög þýðingár-
mikil áhrif á vellíðan og heil-
brigði.
Margir.eru þeirrar skoðunar
að þeir sói tímanum með því
að sofa. En því fer fjarri.
Fjöldi manns hefur séð það of
seint að þeir hafa orðið að
gjalda dýru verði þann tíma
sem tekinn var af svefntím-
anum. Of litill svefn veiklar
mótstöðu líkamans gegn sjúk-
dómum og veldur vanlíðan og
þreytu í daglegu lífi.
Svefnlyf hættuleg.
Þrátt fyrir hið þýðingar-
mikla hlutverk sem svefninn
hefur að' gegna hafa aðeins
fáir vísindamenn rannsakað
vandamál hans. Talið er að
svefninum sé stjórnað af
taugakerfinu og ákveðinn stað-
ur í heilanum. Hypothalamus,
er sú miðstöð sem ræður svefn-
inum.
I þjóðfélagi okkar þjást
margir af svefnleysi. Flestir
hafa við áhyggjur og örðug-
leika að stríða sem geta hald-
ið svefnmiðstöðinni í uppnámi
og svefninn neitar að koma.
Mörg ráð eru gefin við
svefnleysi: hreyfing, útivist og
reglulegur svefntími — (dönsk
rannsókn hefur leitt í Ijós að
65% af mönnum í vaktavinnu
áttu erfitt um svefn).- ,—• Létt
máítíð undir svefninn getur
einnig haft góð áhrif.
Svefnleysið getúr stafað af
ákyeðnufn sjúkdómum. Oftast
éru; þeir sálræns eðlisr Margir
eiga erfitt með að slappa af
þegar þeir eru komrxir í rúmið,
hugsanirnar þyrlast um í höfði
þeirra og ef maður hefur reynt
i nokkrar nætur hve skelfilegt
það er að byita sér eirðarlaus
á allar hliðar án þess að geta
sofnað, geta afleiðingarnar
orðið stöðug hræðsla við að
þetta endurtaki sig næstu nótt.
Á þennan hátt kemst maður
inn í slæma hringrás sem erfitt
er að rjúfa. Þá er leitað á náð-
ir svefnlyfjanna.
Þau geta auðvitað gert sitt
gagn, en hættan er sú, að
maður venst á að nota þau.
Upphæðir sem árlega eru not-
aðar í svefnlyf eru skelfilega
háar og langvarandi notkun
þeirra getur verið skaðleg, t.
d. dregið úr andlegri starfsemi.
Misnotkun á þeim er sambæri-
leg við misnotkun á alkóhóli
og deyfilyfjum.
Vegna þess hve erfitt er að
breyta ytri skilyrðum sjúkling-
anna og fá sjúklingana til að
slappa af er meðhöndlun svefn-

oc gamþn
Stórbóndinn vildi ekki sjá að-
komufólk á landareigm sinni.
Hann setti allstaðar upp skiiti
sem á stóð: Aðgangur bann-
aður.
Dag nokkurn fór hann í
gönguferð og hitti þá ung
hjón, sem höfðu tjaldað rétt
hjá slíku spjaldi. Hann æddi
til þeirra og hrópaði:
— Getið þið ekki lesið ?
— Ætli það ekki, var svarið.
En við gleymdum bara bók—
unum heima.
★
— Pabbi, hvað eru hirðingj-
ar?
— Fólk, sem aldrei er á vís-
um stað.
tr
Sá sem bíður eftir einhverj-
um sem er farinn bíður alltaf
of lengi.
(Spakmæli)
★
Læknirinn — Hvernig líður
bruggarapum í dag?
Hjúkrunarkonan: — Hann er
að rakna úr rotinu. 1 morgun
reyndi hann að blása froðuna.
af meðalinu sínu.
leysis eitt erfiðasta vandamáL
Iæknisfræðinnar.
Læknismáttur svefnsins.
Svefninn er ekki einungis'
nauðsynlegt skilyrði fyrir vel-
líðan. Það hefur ltomið í ljós
að hann hefur beinan læknis-
mátt. 1 Ráðstjórnarríkjunum
hafa. menn að undirlagi hins
fræga lífeðlisfræðings Pavlovs
farið að notfæra sér svefninn
sem læknislyf við vissum sjúk-
dómum. Með tilliti til hinna
neikvæðu áhrifa svefnlyfjanna.
og að þau veita sjúklingnum
ekki hina sömu hvíld og eðli-
legur svefn. hafa menn' unnið
að því að fá sjúklingana til að
sofna án þess að nota lyf.
Pavlov hefur haldið því fram
að ef maður verður fyrir til-
breytingarlausum samfelldum
áhrifum, sljóvgist maður og
sofni að lokum.
Nú hafa verið stofnaðar
sérstakar svefnlækningadeildir
á mörgum sjúkrahúsum og á
deildum þessum ríkir næstum.
grafarró. Dyrnar .opnast á
hljóðlausan hátt, á gólfinu eru
þykk teppi og dökk gluggatjöld
útiloka alla dagsbirtu.
Fyrst í stað voru reynd öll.
möguleg hljóð sem verða mættu
til að svæfa sjúklingana.
Hringingarhljóð voru aðeins
truflandi, rauðir lampar voru
æsandi en ekki róandi. Grænir'
litir reyndust betur. Komið var
fyrir grænum lömpum í svefn-
hei’bergjum ásamt áhaldi, sem
skírt var rigningarvélin, en í
þvi renna litlar kúlur í óaflát-
anlegum straumi og framleiða
sama hljóð og regndropar sem
falla á þak. Þetta hljóð reynd-
ist áhrifaríkast, og allir þeir-
sem sofið hafa í tjaldi í rign-
ingu viðurkenna sjálfsagt
hversu róandi það er.
Framhald