Þjóðviljinn - 15.10.1954, Blaðsíða 1

Þrálátur orðrómur hefur geng-
ið um það í Danmörku, að ríkis-
stjórnin hygðist fella gengi
dönsku krónunnar til að ráða
fram úr gjaldeyrisörðugleikum
landsins. Hedtoft forsætisráð-
herra sagði á þingi í gær að
þessi orðrómur hefði við ekkert
að styðjast.
Frumvarp sósíalista homið til 2. umr•
Vilja þingmenn ekki viðurkenna rétt
togarasjomanna til 12 st. hvíldar?
íslenzkir togarasjómenn eru afkastamestu sjómenn
heims og nær öll útflutningsframleiðsla íslendinga hvílir
á þeim afla sem þeir og aðrir íslenzkir sjómenn draga á
land. Þaö má því ekki minna en að Alþingi viðurkenni að
réttmætt sé, að togarasjómönnum beri að minnsta kosti
hvíld hálfan sólarhringinn, þegar þeir eru að vinna sín
þjóðnytjastörf.
Frumvarp um sömu laun
kvenna og karla ,
ílutt á Alþingi aí Hannibal Valdimarssyni
Hannibal Valdimarsson flytur á Alþingi frumvarp um
sömu laun kvenna og karla, og fylgdi því úr hlaði við 1.
umræðu í neðri deild í gær.
Á þessa leið fórust Sigurði
Guðnasyni orð, er hann flutti í
gær í neðri deild Alþingis fram-
söguræðu fyrir frumvarpi sósíal-
ista um 12 stunda lágmarks-
hvíld togaraháseta, en hann er
ilutningsmaður þess ásamt Ein-
ari Olgeirssyni og Gunnari Jó-
hannssyni. Frumvarpið og grein-
argerð þess er birt á 7. síðu
blaðsins í dag.
Sigurður benti á að þetta er
í níunda sinni sem sósíalistar
flytja á Alþingi frumvarp um
12 stunda hvíld togaraháseta. Nú
er svo fyrirmælt í lögum að tog-
arahásetum skuli tryggð 8 stunda
hvíld, og þá gert ráð fyrir 16
stunda vinnu á sólarhring, og því
sýnilegt að meiri skriður hefur
verið á málinu utan þings en inn-
an.
Það hefur kostað mikla baráttu
Prentarar
1110 n u
1 gær fór fram á íþrótta-
vellinum „leikur ársins“ í knatt
spyrnu milli prentara og Vél-
smiðjunnar Héðins. Prentarar
unnu eftir góðan leik með 2:0.
og fórnir að fá þessu framgengt,
og það hefur enn ekki tekizt
að fá meirihluta Alþingis til að
viðurkenna rétt sjómanna til
þessa hvíldartíma. Frumvörpin
um þetta hafa venjulega verið
lítið rædd, látin liggja í salti
mestallan þingtímann. Það er
kominn tími til að þetta breytist,
að Alþingi samþykki þessa breyt-
ingu á vökulögunum, og er raun-
ar ekki á öðru stætt.
Enginn annar tók til máls. Var
Vinstri menn innan félagsins
höfðu samvinnu í kosningunni og
unnu glæsilega. Fengu fulltrúefni
þeirra frá 50—60 atkv. en full-
trúaefni íhalds og hægrikrata að-
eins 10—11 atkv.
Aðalfulltrúar Verkalýðsfélags
Stykkishólms eru þessir: Kristinn
Gíslason, Guðm. Ágústsson og
Erlingur Viggósson! Til vara:
frumvarpinu vísað með sam-
hljóða atkvæðum til 2. umr. og
s j á varút vegsnef ndar.
I‘iinn á fleka
3000 mílur
Bandaríkjamaður, sem fyrir
fjórum mánuðum lagði af stað á
timburfleka frá Peru, lét í gær
heyra til sín. Heyrðist í stutt-
bylgjustöð hans á einni Cooks-
eyja og þýðir það, að hann hafi
rekið um 2000 mílur, eða all-
miklu lengra en Kontikileiðang-
urinn árið 1947. Ætlun hans var
að hnekkja því meti sem þá var
sett. Hann var einn á flekanum,
nema hann hafði með sér kött
og páfagauk.
Bjargmundur Jónsson, Einar
Magnússon og Ingvar Ragnars-
son.
Efni frumvarpsins er þetta:
★ Við öll störf, embætti og
sýslanir hjá íslenzka ríkinu
og sveitafélögum skulu konum
greidd sömu laun og körlum.
★ Við færslu milii launa-
flokka skulu sömu reglur
gilda fyrir konur sem karla.
★ Skrifstofustörf öll og af-
greiðslustörf í verzlunum
skulu greidd sama kaupi,
hvort sem þau eru unnin af
konum eða körlum.
~k Öll störf í hraðfrystihús-
um og við iðju og iðnað skulu
ennfremur greidd sama kaupi,
hvort sem unnin eru af konum
eða körlum. — Skulu sér-
ákvæði öll í samningum stétt—
arfélaga um lægri kaupgjalds-
ákvæði kvenna falla úr gildi
við gildistöku laga þessara.
í framsöguræðu spurði flutn-
ingsmaður hvað liði athugun
þeirri, sem Alþingi hefði falið
ríkisstjórninni að framkvæma,
hvað gera þyrfti til þess að ís-
land geti gerzt aðili að samþykkt
Alþjóða vinnumálastofnunarinn-
ar um jöfn laun kvenna og karla,
en þingsályktunartillögu um það
mál fluttu hvorki meira né minna
en: ,ljö þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins á þinginu í fyrra og
gumuðu mikið af í Morgunblað-
inu sem stórkostlegri liðveizlu
við réttlætismál.
Ekki virtist áhuginn hafa ver-
ið jafn brennandi hjá ráðherrum
Sjálfstæðisflokksins því engu
treystu ráðherrarnir sér til að
svara.
Málinu var umræðulaust vísað
til 2. umr. og félagsmálanefndar.
Sjú Enlæ kærir
USA fyrir SÞ
Reuters fréttastofan skýrði frá
þvi í gær, að Dag Hanunarskjöld,
aðalritara SÞ hefði borizt bréf
frá Sjú Enlæ forsætisráðherra
Kína, þar sem þess er farið á
leit, að SÞ taki fyrir íhlutun
Bandaríkjanna í lcínversk innan-
landsmál og sjái til þess, að
Bandaríkin verði á brott með all-
an sinn her af Taivan, sem só
kínverskt land.
Siólfkiörið í VON ó Húsavík
Frv. Gunnars Jóhannssonar komið til 2. umr.
Alþing! á að sjá sóma sinn í að
samþykkja þriggja vikna orlof
Vinstri menn unnu fulltrúa-
kiörið í Stykkishólmi
VerkalýÖsfélag Stykkishólms hélt fund í fyrrakvöld og
kaus 3 aöalfulltrúa og 3 varafulltrúa á 24. þing Alþýöu-
sambands íslands.
Samvinna sósíalista og Alþýðuflokkskvenna
Frumvarp Gunnars Jóhannssonar um breytingar á or-
lofslögunum er kveður á um þriggja vikna orlof verka-
manna, var til 1. umr. í neðri deild í gær, og flutti Gunn-
ar ýtarlega framsögu. FrumvarpiÖ og greinargerð þess
var birt hér í blaðinu í gær.
Húsavík í gær.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Verkakvennafélagið Von kaus
fulltrúa sína á alþýðusambands-
þing á félagsfundi í gærkvöldi.
Höfðu sósíalistar og alþýðu-
flokkskonur samvinnu um full-
trúakjörið. Kosnar voru Guðrún
Pétursdóttir og Sigfríður Krist-
insdóttir og til var Katrín Sig-
urðardóttir og Guðrún Jónsdóttir.
Voru allar sjáifkjörnar. Sam-
þykkt var í einu hijóði ályktun
Hundruð farast í
fárviðri
A. m. k. 200 manns fórust og
350 t'ösuðust þegar fellibylur
gekk yfir eyna Haiti í fyrrakvöld.
Mest varð manntjónið í borg-
inni Jeremie, sem eyðilagðist að
hálfu ieyti, en mikið tjón mun
einnig hafa orðið í bænum Aqui.
Felbbylurinn var á leið tii
norðurs og var talin hætta á að
hann bærist inn yfir Bandaríkin
í nótt sem leið. Vindhraðinn er
allt að 100 mílur á klukkustund.
frá formanni þar sem fundurinn
lýsir ánægju yfir samvinnu
vinstri aflanna , verkalýðshreyf-
ingunni og væntir þess að hún
verði upphaf að sigursælli sókn
móti íhaldsáhrifum í Aiþýðusam-
bandinu og gegn hernámi lands-
ins.
Framsöguræðu sinni lauk
Gunnar á þessa leið:
Verkalýðshreyfingin hefur að
undanförnu krafizt 3 vikna or-
lofs. í desemberverkfallinu 1952
var ein aðalkrafa verkalýðssam-
takanna um 3 vikna orlof. Sam-
ið var um 15 daga orlof eða 5%
Ein af ÞingvallamyncLum Kjarvals. Er nú í Listamannaskálanum. — Sýningunni
lýkur á sunnudagskvöld. — (Ljósmyndastofa Sig. Guðm.).
orlofsfé. Það er fullvíst að verka-
lýðssamtökin munu jialda á-
fram að krefjast 3 vikna orlofs
og munu við fyrsta tækifæri
knýja þessa kröfu fram.
Vilji Alþingi sýna þessu máli
fullan skilning og samþykkja-
þetta frumvarp gæti það orðið til
þess að auðvelda samkomulag á
milli atvinnurekenda og verka-
lýðssamtakanna við næstu samn-
inga. Það getur ekki liðið nema
tiltölulega skammur tími þar til
verkalýðssamtökin sjá sig til-
knúð til að segja upp núgild-
andi kjarasamningum. I tíð nú-
verandi ríkisstjórnar hefur dýr-
tíðin haldið áfram að vaxa með
ævintýralegum hraða, en kaup-
gjaldið ekki hækkað í neinu sam-
ræmi við hina örtvaxandi dýr-
tíð. Það væru því ekki nema ör-
litlar sárabætur á öllu því mis-
ræmi sem nú er milli verðlags
og kaupgjalds í landinu og sem
bitnar harðast á launastéttunum,
að Alþingi það sem nú hefur haf-
ið sförf sín að nýju sæi sóma sinn
í því að verða við þeirri sjálf-
sögðu kröfu launastéttanna að fá
3 vikna orlof og samþykkja frum-»-
varp það sem hér er flutt.