Þjóðviljinn - 15.10.1954, Blaðsíða 6

JE) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 15. október 1954
IMÓOVIUINN
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Síml 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
r
(
Hverjar urðu niðurstöðurnar?
Á s.l. vetri fyrirskipaði Kristinn Guðmundsson utan-
ríkisráðherra réttarrannsókn gegn Flugvallarblaðinu og
aðstandendum þess. Flugvallarblaðið hafði þá nýlega
borið Kristin þeim sökum að hann væri njósnari og um-
boðsmaður Rússa og beitti aðstöðu sinni til að koma
samverkamönnum sínum í hinni erlendu þjónustu í störf
á Keflavíkurflugvelli. Um sömu mundir skýrði Tíminn
frá því að Fugvallarblaðiö væri gefið út af njósnadeild
bandaríska hersins og Sjálfstæðisflokknum sameiginlega
og benti m.a. á að launaðir starfsmenn njósnadeildar-
innar skrifuðu blaðið og söfnuðu efni í það í vinnutíma
sínum en mikill hluti af efni blaðsins væri lofsöngur um
Bjarna Benediktsson.
Réttarrannsókninni var ætlað að fá úr því skoriö hvort
hernámsliðið stæði að útgáfu þessa blaðs, en slíkur áróð-
ur þess er algert brot á hernámssamningunum. Vakti
réttarrannsóknin miklar æsingar 1 herbúðum Sjálfstæð-
isflokksins, Morgunblaðið talaði af ofsa um skoðanakúgun
og ofsóknir ráðherrans og gaf í skyn að hann hefði eng-
an rétt til þess að hefja slíka rannsókn. Jafnframt var
rokið í það að stofna hlutfélag um útgáfu blaðsins — og
mun lögheimili þess hafa verið flutt til Keflavíkur af
vellinum, til þess að það yrði framvegis á yfirráðasvæði
Bjarna Benediktssonar!
Útgáfa Flugvallarblaðsins féll niður um skeið eftir
að réttarrannsóknin hófst, en nú er hún hafin aftur á
sama hátt og fyrr. Hefur Hilmar Biering aftur tekið við
ritstjórn blaðsins, en honum hafði Tíminn áður lýst sem
launuðum njósnara Bandaríkjamanna. Er aðalefni blaðs-
ins enn sem fyrr árásir á utanríkisráðherra, skrifaðar í
samræmi við sjónarmiö hernámsliðsins, og er aðallega
hamazt gegn því að nú hefur „verið hafin bygging fanga-
búða fyrir varnarliðið", eins og Flugvallarblaðið kemst
Rð orði.
En um rannsóknina heyrist ekki orð. Þó er svo langur
tími liöinn að henni hefði átt að vera lokið fyrir löngu.
Og því er mönnum spurn: Hverjar urðu niðurstöður
þessarar réttarrannsóknar sem ráöherrann hóf með tals-
verðum gný? Guggnaði ráðherrann ef til vill á öllu sam-
an, þegar hann mætti andspyrnu? Eða eru niðurstöðurn-
ar ef til vill hernaðarleyndarmál, eins og reglurnar frægu
sem ráðherrann taldi allra meina bót en þorði svo ekki að
birta af ótta við að styggja hernámsliðið?
| Samvinna um sterka forustu
! Meðlimir alþýðusamtakanna um land allt hugleiða nú
hvernig bezt verði háttað stjóm heildarsamtakanna,
þannig að hún geti orðið sterk og atorkusöm í kjara- og
réttindabaráttu almennings. Og þessar staðreyndir blasa
við:
Stjórn heildarsamtakanna getur ekki orðið sterk ef
reynt er aö einangra og útiloka traustustu og öflugustu
félög verkalýðshreyfingarinnar. Þetta hefur verið reynt
á undanförnum ámm með árangri sem allir þekkja.
Stjórn heildarsamtakanna hefur lamazt, og í hvert skipti
sem ráðizt hefur verið í kjarabaráttu hefur orðið að
mynda sjálfstæð samtök, utan við forustu Alþýðusam-
bandsins, með fullri aðild og forustu þeirra félaga sem
reynt hefur verið að einangra. Ef Alþýðusambandið á
aftur að ná sínum fyrra þrótti verður aö taka fullt tillit
til þessarar staðreyndar og tryggja sem víðtækasta sam-
vinnu um heill stéttarsamtakanna.
Alþýðufólk um land allt gerir sér nú þessar staðreyndir
Ijósar, eins og birtist í samfylkingu þeirri sem orðið hefur
í kosningunum. Þeirri samvinnu verður haldið áfram á
þinginu sjálfu, þótt misvitrir stjórnmálabraskarar reyni
enn að spyrna við fótum.
Er su forusta samboðin verkalýðssam-
tökunum sem sækir fyrirmæii um
störf sín til Sjálfstæðisflokksins?
,,Alþýðublaði“ Haralds Guð-
mundssonar, Stefáns Jóhanns
og Guðm. f. virðist ætla að
ganga erfiðlega að sætta sig við
þær staðreyndir sem eru nú að
gerast innan verkalýðshreyfing-
arinnar. Enn síður sýnist það
hafa nokkur skilyrði til að
skilja raunverulegar orsakir
þess að Alþýðuflokksfólk er að
snúa baki við afturhaldsþjón-
ustu hægri kratanna en kýs að
vinna með öðru stéttvísu og
heiðarlegu verkafólki að því að
bjarga heildarsamtökum sínum
úr niðurlægingu og eymd i-
haldssamvinnunnar.
í stað.þess að reyna að skilja
hvað er að gerast og draga
réttar ályktanir af því hamast
skriffinnar Alþýðublaðsins við
að setja saman hversdaglegan
og áhrifalausan þvætting um
„vonda kommúnista" sem fólk
er fyrir löngu þreytt og leitt á.
Mættu núverandi ritnefndar-
menn hins ritstjóralausa „Al-
þýðublaðs'* minnast þess að
það voru einmitt skrif af þessu
tagi, sannfæringarlaus og sefa-
sjúk, sem bundu endi á ritstjórn
Stefáns Péturssonar fyrir rösk-
um tveimur árum. Lesendur
blaðsins voru fyrir löngu upp-
gefnir á þvættingnum enda
hafði hann þau áhrif ein að
tálga fylgið af Alþýðuflokkn-
um. Að lokum var svo höfund-
urinn látinn fjúka.
í Alþýðublaðinu í gær birt-
ist grein um verkalýðsmálin og
Alþýðusambandskosningarnar
undir yfirskriftiniii „Samboðin
forusta". Ritsmíðin ber augljós
kennimerki eins af ritnefndar-
mönnum blaðsins, Óskars Hall-
grímssonar, þótt. hann hafi
skort hugrekki til að tengja
nafn sitt afrekinu. Lætur höf-
undurinn svo sem sér gangi
erfiðlega að skilja hvað Þjóð-
viljinn eigi við þegar rætt sé
um nauðsyn þess að skapa
heildarsamtökum verkalýðsins
þá forustu sem sé verkalýðs-
hreyfingunni samboðin.
Sjálfsagt er og skylt að koma
þarna til liðs við höfund Al-
þýðublaðsgreinarinnar og alveg
jafnt þótt skilningur hans á við-
fangsefninu kunni að vera tak-
markaður. Það hefur verið
skoðun einingarmanna í verka-
lýðshreyfingunni allt frá upp-
hafi afturhaldssamvinnunnar
1948 að það væri til tjóns fyrir
verkalýðinn og ósamboðið sam-
tökum hans að lúta fyrirmæl-
um forsprakka Sjálfstæðis-
flokksins í hagsmunamálum
stéttarinnar. Sjálfstæðisflokkur-
inn er óumdeilanlega þau
stjórnmálasamtök sem atvinnu-
rekendavald og auðstétt ís-
lands hefur myndað og byggt
upp til að vernda sína hags-
muni og því hlutverki hefur
Sjálfstæðisflokkurinn gegnt eft-
ir því sem hann hefur átt afl
og hugrekki til. Þessi staðreynd
verður ekki véfengd þótt margt
millistéttar- og launafólk hafi
látið blekkjast til fylgis við
Sjálfstæðisflokkinn. Hann er og
verður flokkur hinna ríku í
þjóðfélaginu, tæki þeirra í bar-
áttunni gegn alþýðu, aukinni
menningu hennar og hagsæld.
Núverandi Alþýðusambands-
stjórn er þannig saman sett að
hana skipa ýmist auðsveip
verkfæri hægri broddanna í
Alþýðuflokknum eða beinir um-
boðsmenn atvinnurekenda og í-
halds. Samsetning hennar er við
það miðuð að liggja á kjara-
baráttu vinnandi fólks og tor-
velda hana með öllum hugsan-
legum ráðum. Hefur sambands-
stjórn verið vel vakandi í
þessu efni enda ríkt eftir því
gengið af herrunum í Sjálf-
stæðishúsinu við Austurvöll að
engin víxlspor yrðu stigin á
þeirri línu. Þannig er svoköll-
uð „forusta" heildarsamtaka
verkalýðsins raunverulegur
fangi stjórnmálasamtaka stétt-
arandstæðingsins, atvinnurek-
endastéttarinnar i landinu og
flokks hennar. Allar veigameiri
ákvarðanir hennar eru bornar
undir herforingjaráð auðstétt-
arinnar, foringja Sjálfstæðis-
flokksins og 4ikapilta þeirra í
skrifstofunum við Austurvöll.
Ákvarðanir þeirra og fyrirmæli
eru vitanlega við það miðuð
sem auðstéttinni kemur bezt og
hún telur í samræmi við sína
hagsmuni.
Að hér er ekki farið með
neinar ýkjur sézt bezt á því,
að það þekkist nú ekki lengur
að Alþýðusambandsstjórn hafi
nokkru sinni forustu í hags-
munabaráttu verkalýðsfélag-
anna eða eigi frumkvæði að
nokkurri kjarabaráttu. Þvert á
móti leggst hún gegn samnings-
uppsögnum og launabaráttu fé-
laganna og lýtur að hvaða for-
smán sem að henni er rétt. Af-
leiðingar þessa hafa orðið þær
að verkalýðsfélögin hafa sjálf
orðið að mynda samtök sín í
milli til að standa að uppsögn
samninga og stjórna gerð nýrra
samninga í harðvítugum og
langvinnum verkföllum. Hafa
verkalýðsfélögin talið það sitt
mesta lán þegar Alþýðusam-
bandsstjórnin hefur fengizt til
að sitja á sér og gera þeim ekki
beint tjón í slíkum deilum. All-
ar meiri háttar launadeilur
síðari ára hafa verið háðar með
þessum hætti og verkalýðssam-
tökin hér í Reykjavík og úti um
allt land fyrst og fremst notið
styrks Dagsbrúnar og þeirrar
verðmætu reynslu sem hún
hefur aflað sér í löngu og far-
sælu starfi í kjarabaráttu
verkalýðsins.
Þessi atvinnurekendaþjón-
usta Alþýðusambandsstjórnar-
innar hefur lamað heildarsam-
tökin og svipt þau trausti og
virðingu, ekki aðeins verkalýfjs-
ins sem í samtökunum er, held-
ur og stéttarandstæðingsins
sem fyrirlítur þau og hefur að
háði og spotti.
Þessu vill íslenzkur verka-
lýður ekki una lengur. Og um
það eru einingarmenn ekki ein-
ir. Öflug hreyfing er risin með-
al verkalýðsins sem fylgir Al-
þýðuflokknum um að hrista ok
íhalds og atvinnurekenda af
heildarsamtökunum. f yfir-
standandi kosningum á sam-
bandsþing hafa sósíalistar og
Alþýðuflokksmenn í fjölmörg-
um verkalýðsfélögum tekið
höndum saman og unnið sam-
eiginlega að þeim sigrum sem
náðst hafa í átökunum við
sendimenn atvinnurekenda-
valdsins og fulltrúa hægri krat-
anna. Úrslitin eru táknræn fyr-
ir þá almennu óánægju sem
risin er með núverandi sam-
bandsstjórn, en fáir verða nú
til að telja hana samboðna
verkalýðshreyfingunni nema
íhaldið eitt og stóratvinnurek-
endurnir, en það er skiljanlegt
út frá því sjónarmiði að þess-
ir aðilar vilja verkalýðshreyf-
inguna feiga.
Afturhaldsklikan í Alþýðu-
flokknum hefur áreiðanlega
aldrei verið í meiri mótsögn við
vilja almennings sem fylgt hef-
ur flokknum að málum en ein-
mitt nú og er þá vissulega
langt jafnað, því svo oft og
stórlega hefur hún brotið af
sér við fylgjendurna. Eini for-
ustumaður flokksins sem er í
tengslum við verkalýðshreyf-
inguna og þekkir hug og vilja.
verkafólks hefur verið hrakinn
úr formennsku flokksins og
miðstjórn og sviptur ritstjórn
Alþýðublaðsins. Ástæðuna
þekkja allir. H'annibal Valdi-
marsson gerðist svo djarfur að
túlka nauðsyn á samstarft
verkalýðsflokkanna og vinstri
afla landsins gegn íhaldi og
afturhaldi ef alþýðunni ætti
að verða sigurs auðið í átökun-
um við auðstéttina. Sá boð-
skapur var ekki að skapi hægri
forkólfanna sem hafa sogið sig
fasta á brjóst auðstéttarinnar
og mega ekki til þess hugsa að
verða, af næringunni.
Hægri forkólfarnir hafa ham-
azt gegn einingarhreyfingunni í
yfirstandandi Alþýðusambands-
kosningum. Fólkið hefur svar-
að með þvi að fylkja sér um
fuiltrúaefni vinstri manna af
festu og einhug sem lofar góðu
um framhald samstarfsins og
árangur komandi sambands-
þings. Ólundarskrif og nöldur
Alþýðublaðsins eru áhrifalaus
og minna aðeins á yfirgefna og
einangraða menn sem héldu að
þeir „ættu“ Alþýðuflokksfólk-
ið í verkalýðshreyfingunni og
gætu herleitt það endalaust til
þjónustustarfs við íhald og at-
vinnurekendavald en hafa orð—
ið fyrir miklum vonbrigðum.
Þetta hefði „stjarna" Alþýðu-
blaðsi.is átt að gera sér ljóst í
tíma og spara sér að gerast
þátttakandi í nöldurskrifunuim
Þau eru alveg þýðingarlaus og
falla í grýttan jarðveg. Verka-
fólkið er að taka höndum sam-
an í öflugri einingu og af þeim
vakandi samhug sem áreiðan-
lega reynist fær um að skapa
heildarsamtökum verkalýðsins
á íslandi þá forustu sem er
þeim samboðin og verður þeim
verkefnum vaxin sem vanda-
mál verkalýðsstéttarinnar í
dag krefjast að leyst séu af
djörfung og framsýni.
Framhald á 8. siðu.