Þjóðviljinn - 11.11.1954, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 11. nóvember 1954 — 19. árg. — 257. tölublað
Grípa í tómt
Fregnir frá Alsír herma a.3
franskt herlið sæki liægt og
bítandi upp í Aurésfjölhn og
mæti sama sem engri mót-
spyrnu.
Orðrómur um v-sprengjutilraun á Suð-
urskautslandinu vekur ugg í N-Sjálandi
Foringjar stjórnar og stjórnaraSstöÓu
mótmœla oð Bandarikjamenn stofni lifi
Nýsjálendinga i voÖa
Orðrómur unl að Bandaríkjamenn ætli á næstunni að
gera tilraun með vetnissprengju á Suðurskautslandinu
er orðinn eitt helzta málið í kosningabaráttu á Nýja
Sjálandi. Þingkosningar þar fara fram á laugardaginn.
Churchiil ræðir
friðsama sambúð
í ræðu í fyrrakvöld lagði Churchill, forsætisráðherra
Bretlands, áherzlu á nauðsyn þess aö friðsamleg sambúð
geti tekizt meö sósíalistísku ríkjunum og Vesturveld-
unum.
Nash fonnaður Verkamanna
flokksins gerði málið að um-
talsefni í kosningaræðu í gær.
Hættuleg geislun.
Hann kvað það óhæfu, að
nokkur skyldi leyfa sér að láta
iMðÐVIUINN
• Isskápur — er
einskonar töfra-
orð fyrir þau
lieimili sem ekki
hafa enn eignazt
liann. — Þessi
ísskápur — sjö
þúsund króna virði — stend-
ur þér til boða fyrir einar 10
krónur, ef hamingjuhjólið
verður þér liliðhollt 4. desem-
ber.
• Því að þessi ísskápur er einn
af hundrað vinningunum í
happdrætti Þjóðviljans, sem
dregið verður í 4. desember
og þeim drætti verður ekki
frestað.
• Kaupið því happdrættismiða
Þjóðviljans strax í dag.
• Sósíalistar og aðrir stuðn-
ingsmenn Þjóðviljans, gefið
öllum tækifærið!
• Happdrætti Þjóðviljans í
hvers manns hönd!
MUNIÐ: Á mcrgun og
langardag eru skiladagar.
Lannung, fulltrúi Danmerk-
ur, gerði grein fyrir þeirri
kröfu Dana, að SÞ viðurkenni
að Grænland sé orðið liluti
danska ríkisins. Grænlendingar
njóti sama réttar og aðrir
danskir þegnar, og því beri að
taka Grænland af lista SÞ um
svæði, sem ekki njóta sjálf-
stjóroar.
Vitnaði Lannung til þess að
GrænJendingar kjósa þingmenn
fara fram á landi, sem Nýja
Sjáland gerir tilkall tií, vetn-
issprengjutilraunir sem myndu
stofna lífi Nýsjálendinga í
voða. Ekkert væri líklegra en
að banvæn geislun bærist til
Nýja Sjálands ef vetnis-
sprengja yrði sprengd á Ross-
landi, en þangað fer bandarísk-
ur leiðangur í næsta mánuði.
Bíkisstjórnin áhyggjufull.
Webb, utanríkisráðherra í
stjórn íhaldsmanna, sagði eft-
ir ræðu Nash að ríkisstjórnin
myndi líta það mjög alvarleg-
um augum ef Bandaríkja-
Talíð að kratar
hryggbrjóti
Mendés
Aukaþing franskra sósíal-
demókrata hófst í gær. Á það
að taka ákvörðun um afstöðu
flokksins til samninganna um
hervæðingu Vestur-Þýzkalands
og tilboðs Mendés-France for-
sætisráðherra um að taka sex
ráðherra frá sósíaldemókrötum
í stjórn sína. Fréttamenn telja
að þingið samþykki að þing-
menn flokksins greiði atkvæði
með hervæðingarsamningnum
en hafni þátttöku flokksins í
stjórninni.
á danska þingið og auk þess
hefur verið stofnuð þjóðkjörin
samkunda í Grænlandi.
„Laudnám Norðmanna".
Lannung kvað Grænland
aldrei hafa verið nýlendu Dan-
merkur í venjulegri merkingu
þess orðs, það hefði verið
krúnuland.
Fulltrúi Norðmanna í vernd-
argæzlunefndinni, Kristian
Framhald á 10. síðu.
menn gerðu vetnissprengjutil-
raun á Suðurskautslandinu.
Hann benti á að Bandaríkja-
stjórn hefði aldrei viðurkennt
tilkall neins ríkis til Suður-
skautslandsins, ekki heldur
Nýja Sjálands til Rosslands.
Ríkisstjórninni væri kunnugt
um að bandarískur leiðangur
myndi fara á þessar slóðir á
næstunni en hún vissi ekki,
hvað hæft væri í þeim fregn-
um, að hann ætti að fram-
kvæma vetnissprengjutilraun.
Ef það reyndist rétt myndi rík-
isstjórnin þegar í stað láta
málið til sín taka.
Eisenhower komst svo að orði
við blaðamenn, að atburðir sem
þessi væru sjaldan eins ljósir og
látið væri líta út og málavextir
í þetta skipti væru sérstaklega
óljósir.
<
Áfellist ekki
Eisenhower lýsti því einnig
yfir að hann vildi alls ekki áfellast
Sovétríkin fyrirvaralaust fyrir
það sem gerðist. Svo væri mál
með vexti að könnunarflugvélin
bandaríska, sem skotin var niður
við myndatöku úr lofti, hefði
verið yfir smáeyjum, sem Sovét-
ríkin gera tilkall til og þar sem
þau hafa lið.
Sáttfúst svar
Sovétríkin segja að smáeyjar
þessar tilheyri Kúrileyjum, sem
þau fengu með samningi á stríðs-
árunum, sagði Eisenhower. Jap-
anir og Bandaríkjamenn hafa
aldrei viðurkennt þá kröfu. Við-
ureignin varð því yfir umdeildu
svæði.
Eisenhower kvaðst vilja
leggja áherzlu á bað, að svar sov-
étstjórnarinnar við! orðsendingu
Bandaríkjanna út af loftorust-
unni væri hófsamlegri og þar
gætti meiri sáttfýsi en í öðr-
um orðsendingum hennar út af
hliðstæðum atburðum.
Ýmsir forystumenn í flokki
Eisenhowers, republikanaflokkn-
um, hafa krafizt þess að Bohjen,
sendiherra Bandaríkjanna \
F a t e m i
skotinn
Hussein Fatemi, fyrrverandi
utanríkisráðherra Irans, var
skotinn í gær útifyrir herfang-
elsinu í Teheran, þar sem fé-
lagi hans, Mossadegh fyrrv.
forsætisráðherra, afplánar
þriggja ára dóm. Fatemi fór
huldu höfði eftir að herinn
steypti stjórn Mossadegh af
stóli en náðist að sjö mánuð-
um liðnum. Var'hann ákærður
fyrir að hafa viljað afnema
keisaradæmi í Iran og dæmdur
til dauða. I erfðaskrá sinni fól
Fatemi forsjá ungs sonar síns
Mossadegh á hendur.
Moskva, verði kallaður heim fyr-
ir að sækja veizlu sovétstjórn5
arinnar á byltingarafmælinu eft-
ir að bandaríska flugvélin var
skotin niður. Eisenhower kvað
þá kröfu ástæðulausa.
fjörugir.
í fyrrakvöld útbýtti McCart-
^hy til blaðamanna texta ræðu
þeirrar, sem hann mun halda
til að svara áliti nefndar þeirr-
ar, sem skipuð var til áð fjalla
um ásakanir á hendur honum.
Lagði nefndin til að hann yrði
víttur fyrir svívirðingar um
samþingmenn sína og hers-
liöfðingjann Zwiclter, sem eitt
sinn bar vitni fyrir rannsókn-
arnefnd hans.
Samsærið nær inn í deiídina.
McCarthy kemst svo að orði
í ræðunni, að ljóst sé af áliti
nefndarinnar að nefndarmenn
hafi gerzt handbendi1 kommún-
ista án þess að gera sér ljóst,
•§> Ræðuna flutti Churchill í
veizlu yfirborgarstjórans í Lond-
on, en venja er að forsætisráð-
herrann ræði utanríkismál við
það tækifæri.
Churchill kvað friðsamlega
sambúð ríkja sem búa við ó-
líkt þjóðskipulag ekki aðeins
æskilega heldur lífsnauðsynlega
eins og nú væri komið. Ef mann-
kynið lifði illindalaust gæti það
vænzt síbatnandi lífskjara og
almennrar hagsældar fyrir til-
stuðlan vísindanna. Ef menn
hinsvegar vildu troða illsakir
hverir við aðra væri það tvímæla-
laust, að þeim stæðu til boða
drápstæki, sem yrðu stórvirkari
með hverjum degi sem líður.
Ef sovétþjóðirnar vilja búa
við sitt skipulag höfum við eng-i
an rétt til að skipta okkur af
því, sagði Churchill. Hann kvaðst
hlakka til "þegar Vesturveldin
hefðu komið samvinnu sinni á
traustan grundvöll og þar með
lagt undirstöðu að samkomulagi
við Sovétríkin og fylgiríki þeirra.
Samuel lóvarður, foringi frjáls-
lyndra í lávarðadeild brezka
þingsins, sagði í umræðum um
utanríkismál í gær að mannkynið
ætti um tvennt að velja, annað
hvort friðsamlega. sambúð eða
gjöreyðingu. Skoraði hann á
Bandaríkjastjórn að hætta þeim
skrípaleik að styðja smáeyjuna
Formósu (Taivan) til að fylla
eitt af sætum stórveldanna hjá
SÞ.
hvað þeir væru að aðhafast.
Ef tillagan um vítur á sig verði
samþykkt sé það merki þess,
að „hið aiþjóðlega kommúnista-
samsæri“ hafi getað teygt
anga sína inn í öldungadeild-
ina.
Watkins, formaður nefndar-
innar sem fjallaði um mál Mc-
Carthys, flutti framsöguræðu
sína á fundi öldungadeildarinn-
ar í gær. Brátt fór McCarthy
að leggja fyrir hann snur’iing-
ar, en ræðumaður neítaði að
svara þeim. Þegar þi»’gfundi
var slitið stóðu Watkins og Mc-
Carthy hvor andspænis öðrum
og skömmuðust svo undir tók
í þingsalnum.
Landnám á Grænlandi rætt í
Sí>. ekki minnzt á íslendinga
Danir vilja íá Grænland. viðurkennt hluta
aí danska ríkinu
Réttarstaða Grænlands og landnámssaga þess var í
gær rædd á fundi verndargæzlunefndar þings SÞ.
Bandaríska flugvélin var
að mynda sovézkar stöðvar
Eisenhower játar að hún haíi verið á
flugi yfir umdeildu svæði
Einsenhower Bandaríkjaforseti játaði 1 gær að um-
deilanlegt væri, hvort bandaríska flugvélin, sem sovézkar
orustuflugvélar skutu niður á dögunum, hafi verið skot-
in niður að ósekju.
Carthy kallar nefnd
verkfæri kommúnista
Þingfundi lauk með því að hann og
nefndaifoimaður stóðu og öskmðu hvor
fiaman í annan
Útlit er fyrir að fundir öldungadeildar Bandaríkja-
þings um tillögu um vítur á McCarthy geti orðið all