Þjóðviljinn - 17.03.1955, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVTLJINN — Fimmtudagur 17. marz 1955
ts
Trygging hagsmunasigranna
Rannsókn hagfræðinganna
Haralds Jóhannssonar og
Torfa Ásgeirssonar á breyt-
ingum þeim sem orðið hafa á
kauþmætti tímakaups verka-
manna frá 1947 sýndi að
verðgildi launanna hefur
minnkað um 20% á þessu
tímabili og er þó ekki reiknað
með húsaleigunni, þeim liðn-
um sem hækkað hefur lang-
samlega mest.
Morgunblaðið vikur að þess-
um niðurstöðum hagfræðing-
anna í leiðara sínum í fyrra-
dagr og þykir greinilega hlutur
verkalýðsins nógu góður þrátt
fyrir rýrnunina. Gerir Morg-
unblaðið sér lítið fyrir og
kveður upp þann dóm að
raunveruleg rýrnun kaup-
máttarins sé ekki nema 10%.
Þá kemst Morgunblaðið að
þ>eirri gáfulegu niðurstöðu að
þessi rýrnun kaupmáttarins
„mætti verða nokkuð umhugs-
unarefni fólki því, sem Iætur
kommúnista nú etja sér út í
verkfall" þar sem „niðurstöð-
urnar sanna það átakanlesa,
hve lítill árangur hefur orðið
af öllum þeim stóru og mörgu
„sigrum“, sem unnizt hafa
með hækkun kaupgjalds á
tímabilinu“.
Út á þessa braut hefði
Morgunblaðið ekki átt að
hætta sér. Niðurstaða hag-
fræðinganna vekur eðliiega
allt aðra spurningu og hún
er þessi: Hvernig væni kjör
verkamanna og hve gífurleí?
væri kaupmáttarrýrnunin orð-
in nú hefðu verkalýðsfélögin
ekki háð sína kaupgjaldsbar-
áttu í júlí 1949, í janúar 1951
og sín miklu desemberverk
fÖll 1952?
Og þegar Morgunblaðið
auglýsir eftir ,,tryggingu“ fyr-
ir því að kjarasigrar verka-
lýðsins verði raunhæfir og
varanleBir mætti það gjarna
zninnast þess að sigursæl
kaupgjaldsbarátta verkalýðs-
ins frá 1939-1947 jók kaup
máttinn um 56%. Langmest-
an hluta þessa tímabils var
auðstéttin ráðvillt og sjálfri
sér sundurþykk og henni mis-
tókust árásartilraunir sínar á
kjör verkalýðsíns. Verkalýðs-
hreyfingin var hins vegar öfl-
ug og undir stéttvísri os heið-
arlegri forustu sem gætti
hagsmuna verkalýðsins í hví-
vetna. Það sem gerði þó fyrst
og fremst gæfumuninn var
þátttaka verkalýðsins sjálfs í
ríkisstjórninni á árunum 1944-
1947, þegar Sósíalistaflokkn-
um tókst að móta að verulegu
leyti stjórnarstefnuna, styðja
kjarabaráttu verkalýðsins og
tryggja þá sigra sem unnust
Áhrif verkalýðsstéttarinnar á
ríkisvaldið er því óumdeilan-
lesa sú örugga trygging, sem
Morgunblaðið er að auglýsa
eftir í sambandi við kröfur
verkalýðsins nú. Þetta er nú
I sífellt fleirum að verða ljóst
og að því mun reka fyrr en
síðar að Morgunblaðið fái þá
„tryggingu" í hendur sem það
krefst af svo mildu yfirlæti
í leiðaranum í fyrradag.
Verkalýðsstéttin á Islandi
mun vissulega draga sínar á-
lyktanir af því að henni
tókst að bæta kjör sín um
| 56% á þeim árum sem vorú
henni hagstæðust á sviði
verkalýðsmála og stjórnmála.
Hún mun heldur ekki gleyma
því sem olii ógæfunni. Þegar
auðstéttinni tókst að seilast
til yfirráða í sjálfri verkalýðs-
hreyfingunni með aðstoð
hægrikrata og einokaði jafn-
framt ríkisvaldið í eigin þágu
skiptir algjörlega um. Þá
hefst það tímabil sem ein-
kennist af tollahækkunum,
vísitölubindingu, gengislækk-
un, bátagjaldeyri, hömlulaus-
um verðhækkunum og braski.
Sóknin sem verkalýðshreyf-
ingin hóf 1942 með því að
brjóta gerðardóminn á bak
aftur, hækka stórlega kaupið
og bæta kjörin á öllum svið-
um, breyttist í vörn, þar sem
ekki var aðeins við auðstétt-
ina að eiga heldur og sendi-
menn hennar og umboosmenn
í æðstu trúnaðarstöðum al-
þýðusamtakanna.
Samt sem áður hefur varn-.
arbaráttan gegnt mikilvægu
hlutverki. Án hennar væru
kjörin nú komin niður á stig
hungurs og eymdar. Það er
staðreynd sem ekki verður
móti mælt og hvorki verður
dulin með blekkingum Morg-
unblaðsins né annarra. Nú
hefur hins vegar skipt um.
Nú hefur verkalýðsstéttin
endurheimt samtök sín og
rekið erindreka auðstéttar-
innar á dyr. Sú staðreynd
færir verkafólki aukna bjart-
sýni og sigurvissu í þeirri
kaupgjaldsbaráttu sem nú er
háð. Og verkalýðurinn setur
markið hærra en að sigra í
átökunum um kaupið og kjör-
in, hann mun einnig gera ráð-
stafanir til að tryggja ár-
angurinn til frambúðar. Og
leiðin til þess er leið sam-
starfs og einingar. Alþýðan
þarf að gera stjórnmálasam-
tök sín að ekki minna afli en
hagsmunasamtökin eru nú.
óstmPm
Bílar til skiptanna — Aukinn sparnaður umfram allt
— en hvað líður öryggi borgarstjóra7 — Er svona
sparnaður forsvaranlegur?
ÁHYGGJUFULLUR Sjálfstæðis-
maður skrifar:
Hljóinleikar og einleikur
í Þjóðleikhúsinu
Það var ekkert léttmeti, sem
hljómsveitin hafði að bjóða á-
heyrendum sínum á þriðjudags-
kvöldið, — 5. píanókonsert
Beethovens og 1. sinfónía
Brahms. Þessi tvö verk eru
nógu löng til að fylla heilt tón-
leikakvöld tvö ein. Hvort um
sig er lengsfa verk sinnar teg-
undar frá hendi síns tónskálds,
með þeini fyrirvara þó, að 4.
sinfónía Brahms er talin jafn-
löng þeirri fyrstu. Og segja má,
að kvöldinu hafi verið bróður-
lega skipt milli Beethovens og
Brahms, því að talið er að
konsertinn og sinfónían taki ná-
kvæmlega jafnlangan tíma, eða
40 mínútur hvort um sig. Um
hitt er þó vitanlega meira vert
en lengdina, að hvort tónverkið
um sig er öndvegisverk sinnar
tegundar að efni og formi. Tón-
leikaranir hófust á konsertin-
um, og var Árni Kristjánsson
einleikari. Fyrir um það bil
ári lék Árni með hljómsveit-
inni næstsíðasta píanókonsert
Beethovens, þann 4., snilldar-
verk fyllilega sambærilegt 5.
konsertinum. Glæsilegur leikur
hans þá mun í minni þeim, sem
á hlýddu. Það er óhætt að
segja, að frammistaða hans að
þessu sinni var engu síðri, og
að þeir ágætu dómar, sem hann
hlaut þá, ættu ekki síður við
nú. Meira er í rauninni ekki
þörf að segja um þátt hans í
þes^um hljómleikum. En Olav
Kielland og hljómsveitin áttu
vissulega líka sinn þátt í því,
hversu vel flutningurinn tókst.
Skap og atfylgi Kiellands kom
að góðu gagni í þessu lífi
hlaðna og orkuþrungna verki,
og um skilning og túlkun þeirra
félaga, einleikarans og hljóm-
sveitarstjórans, munu varla
verða skiptar skoðanir, að þeir
hafi þar farið mjög nærri réttu
lagi. Það, sem hér er sagt um
hlut sveitarinnar og stjórnand-
ans, á ekki síður við um flutn-
ing Brahms-sinfóníunnar, en
hana hefur sveitin leikið einu
sinni áður undir stjóm Kiel-
lands. Það má vel segja, að
þetta stórfenglega tónverk hafi
hér hlotið verðuga meðferð, og
er það sannarlega ánægjuefni,
að vér skulum nú hafa eignazt
hljómsveit, sem hægt er að gefa
slíkan vitnisburð. B. F.
„Frá því var nýlega sagt í
blaði einu og mun rétt að borg-
arstjórinn í Reykjavík hafi fyr-
ir nokkru fengið nýja og glæsi-
lega bifreið, ameríska að ætt-
erni, til endurnýjunar eldri bif-
reið, sem ekki þótti lengur sam-
boðin rausn bæjarins og virð-
ingu borgarstjóraembættisins.
Þess var einnig getið, að eftir
sem áður væri einkabílstjóri
borgarstjórans jöfnum höndum á
báðum bifreiðunum og myndi
notkun þeirra fara nokkuð eftir
því hve mikið væri haft við
í líverju tilfelli, Virðist þetta
vel til fundið og líklegt til að
auka á virðingu embættisins,
þrátt fyrir nokkurn kostnaðar-
auka fyrir bæinn. Með þessu
fyrirkomulagi er t. d. hægt að
nota gamla bílinn í minnihátt-
ar skjökttúra innanbæjar, svo
sem innkaupaferðir o. fl. Nýi
bíllinn er hins vegar sjálfsagð-
ur í sambandi við virðulegar
heimsóknir, t. d. í sendiráðin
og til Bessastaða. Ætti að vera
sæmilega séð fyrir keyrslu
borgarstjórans með þessu fyrir-
komulagi.
En þetta var nú eiginlega inn-
gangur að efninu. Á s. 1. hausti
var sú skipulagsbreyting gerð
á vaktmannsstarfi hjá Hitaveit-
unni að roskinn Dagsbrúnar-
maður sem gegnt hafði starfinu
um langa hríð var látinn hætta.
I hans stað var ráðinn nýr
maður — einkabilstjói borg-
arstjórans okkar. — Mun
þetta hafa verið gert
í sparnaðarskyni, því eins og
allir vita er flokkur okkar vak-
inn og sofinn yfir öllum mögu-
leikum sem kynnu að vera finn-
anlegir og leitt gætu til aukins
sparnaðar fyrir bæjarfélagið.
Fullyrt er að þóknun einkabíl-
stjórans komist ekki í hálf-
kvisti við þau laun sem áður
varð að greiða fyrir vaktmanns-
starfið. Segi menn svo að flokk-
urinn okkar kunni ekki að
spara!
En í sambandi við þetta hlýt-
ur ein spurning að vakna: Er
það forsvaranlegt með tilliti til
öryggis borgarstjórans, að bif-
reiðum hans báðum sé á daginn
ekið af manni sem vakir alla
nóttina yfir eignum Hitaveit-
unnar við Reykjanesbraut? Er
hér ekki teflt á tæpasta vað
og ástæða til að íhuga málið að
nýju áður en illa kynni að fara?
Eg er hlynntur gætilegri með-
ferð fjármuna og virði hverja
heilbrigða sparnaðarviðleitni.
En ég kann því illa að gengið
sé svo langt, að verið sé að
leika sér að hættunni með þvi
að stefna öryggi borgarstjór-
Framhald á 11. síðu.

SPARR eru engin íilviljun
SPARR er ávallt fyrst með
nýjungarnar.
SPARR
inniheldur C.M.C., sem
ver þvottinn óe'ölilegu
sliti, og eykur því end-
ingu hans.
SPARR
inniheldur C.M.C. sem
verndar hendumar og
þvær þvottinn mjall-
hvítan og hreinan.
SPARR
fæst í næstu búð.
Sparið ogMt/ð
%
CARBOXY
METHYL—
CELLOLOSE
8 CMq. i