Þjóðviljinn - 31.03.1955, Blaðsíða 4

'4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 31. marz 1955
Verkalýðssöngvar í guðshúsi
1 tilefni af 5 ára afmæli
Söngfélags verkalýðssamtak-
anna í Reykjavík get ég ekki
staðizt þá freistingu að drepa
niður penna. Margir hafa
fylgzt með þessari starfsemi
af miklum áhuga og þótzt
eygja í henni það menningar-
lega afl, sem auka myndi og
víkka þann grundvöll sem
verkalýðshreyfingin er byggð
á. Um áratugi hefur verka-
lýðurinn í landinu gert tilraun-
ir sem miðuðu að sjálfstæðu
menningarlífi hans. Ég vildi
nota þetta tækifæri til að
minnast einnar slíkrar. Það
var' norður á Ólafsfirði fyrir
nokkrum árum, að hópur
karía og kvenna safnaðist
sanian í guðshúsi staðarins.
Þetta var eitt af hinum fögru
haustkvöldum Norðurlandsins
og þetta fólk var samankomið
til að halda stofnfund Sam-
kórs verkalýðs og sjómanna-
fél. Ólafsfjarðar. Þegar hinum
almennu fundarstörfum sem
fólust í því að kjósa stjórn og
fela trésmið kórsins að smíða
söngbekki, var lokið, var
gengið beint til dagsskrár og
byrjað að syngja. .1 tvö ár
starfaði þessi blandaði kór
með miklum blóma.
Fyrra árið hljómuðu verka-
lýðssöngvarnir í kirkjunni en
síðara árið í gamla barnaskól-
anum. En starf hans lagðist
niður þegar söngstjórinn
fluttist hingað suður en við
hann kannast margir lesendur
blaðsins. Hann stjómar nú
söngkór verkalýðssamtakanna
í Reykjavík..
Eg vildi gjarna skrifa
lengra mál um þennan sam-
kór, sem ég hafði tækifæri til
að starfa með bæði árin. En
vegna rúmleysis verð ég að
sníða því stakkinn. Ég vil þó
geta einnar bjiðarinnar eða
kvöldvökustarfseminnar.
Það var sem sagt ekki SVÍR
í Reykjavík sem átti hug-
myndina að því kvöldvöku-
formi sem bæjarbúar hafa
kynnzt í Skátaheimilinu und-
anfarna vetur. Það var 30
manna blandaður kór norður á
Ólafsfirði sem áður hafði hald-
ið slíkar kvöldvökur tvö
starfsár í samkomuhúsi bæj-
arins. Þessar kvöldvökur hafa
tvímælalaust verið hvort
tveggja, bezt sóttu skemmt-
anirnar og jafnframt með
mestu menningarsniði, sem
smábær á Norðurlandi hefur
haft uppá að bjóða að stað-
aldri.
Ég minnist þess einkum,
hve unga kynslóðin sótti þess-
Laus staða.
Akraneskaupstaður óskar eftir að ráða BYGG-
INGAVERKFRÆÐING til að gegna starfi bygg-
ingafulltrúa og ýmsum öðrum störfum í þágu bæj-
arins.
Umsóknir, ásamt skilríkjum og upplýsingum
um fyrri störf, sendist undirrituðum fyrir 1. maí
næstkomandi. Staöan veitist frá 1. júní.
Akranesi, 28. marz 1955.
Bæjarstjóri.
Stjórn Félags íslenzkra iðnrekenda beinir
tilmælum til allra íélagsmanna um að loka
skrifstoíum sínum föstudaginn 1. apríl n.k. í
tilefni af því, að þann dag eru 100 ár liðin
frá afnámi erlendrar verzlunareinokunar á
Islandi.
Stjórn Félags íslenzkra iðnrekenda.
ar kvöldvökur vel. Börn og
unglingar fylltu að jafnaði
allt að helming hússins en
undantekningarlaust var hvert
sæti skipað. Og fólkið kom
fyrst og fremst til að syngja.
Hið talaða orð var þó ekki
sniðgengið og var lesin fram-
haldssaga og jafnframt fluttu
ýmsir borgarar bæjarins
fræðsluerindi eða lásu frum-
samin ljóð.
Starfsemi S.S.O.V.Ó. endaði
með því að kórinn fór söng-
för til Siglufjarðar og söng
þar við framúrskarandi góðar
og alúðlegar viðtökur. Allt
þetta kemur upp í hugann
þegar SVlR heldur afmælis-
samsöngva sína. Þá skilur
maður þá staðreynd að það
stendur ekki á fólkinu í land-
inu til að starfa, heldur á þeim
sérmenntuðu mönnum, sem
telja sig til verkalýðshreyfing-
arinnar, að leiðbeina og æfa.
Eg hef þá sannfæringu að
framtíð farsællar verklýðsbar-
áttu sé undir því komin að
verkalýðurinn sæki fram í
tvennum skilningi. Annars-
vegar er sú hliðin sem snýr
að launabaráttunni. Þá bar-
áttu verðum við alltaf að
heyja meðan verkalýðurinn
hefur ekki öðlazt þau réttindi
sem honum ber í þjóðfélaginu.
Hinsvegar verður hann að
sækja fram á menningarsvið-
inu.
Eg hef þá trú að sú starf-
semi, sem SVÍR hefur haldið
uppi, muni í framtíðinni leiða
til þess að verkalýðurinn
myndi sjálfur grundvöllur að
sjálfstæðu og víðtæku menning
arlífi sínu. Ósk mín í dag er því
sú, að alþýðan skilji nú þeg-
ar mátt sinn og hlutverk og
fylgi eftir til sigurs þeirri
sókn sem nú er hafin.
Hrafn Sæmundsson
Sigurbjörn Kristinsson: „Við sjóinn“.
Sýning Sigurbjarnar
Þetta er geðþekk byrjanda-
sýning. Hún lætur lítið yfir
sér en hefur ýmsa kosti sem
sjaldgæfir eru í list ungra
mánna. Myndirnar eru hóf-
samar, vandlega unnar og við-
fangsefnunum haslaður þröng-
ur völlur. Það er enginn ung-
æðisháttur, engar öfgar, eng-
in hliðarstökk. I hina röndina
er þetta galli. Sýningin verð-
ur full einhliða og nokkuð
bragðdauf. En úr því hefði
mátt bæta mikið með því að
hengja myndirnar betur og
hafa þær færri. Nokkrar
myndanna bera af. Þar hefur
Sigurbirni tekizt að skapa lít-
inn heim, litaðan hans eigin
persónu og þess umhverfis
sem mest hefur mótað hann,
sjávarsíðunnar. Þar er bátur
og hús í innilegu samspili við
hafið á bak við, viðfangsefni
sem klassískt er orðið í ís-
lenzkri myndlist, enda gætir
hollra áhrifa frá fyrirrennur-
unum. Seinni ár hefur Sigur-
bjöm eingöngu snúið sér að
abstrakt list og þar virðist
hann eins og hafa fengið
lausn úr viðjum of einhliða
viðfangsefnis, myndmál hans
verður frjálsara og fjölbreytt-
ara. Einkum á þetta við um
vatnslitamyndirnar, sem sum-
ar eru skemmtilegar og per-
sónulegar. Olíumyndimar eru
ennþá of þungar í efnismeð-
ferð. Þó ber allt svip ein-
stakrar vandvirkni og alvöru.
Það er ástæða til að vænta
árangurs af þessum nýliða í
íslenzkri myndlist.
Hörður Ágústsson.
Alvöruvor — eða bara platvor — Ljósa moldin orðin
dökk — Tvær neitanir — Þolíall eða þágufall?
LOKAÐ
á morgun, föstudaginn 1. apríl
Tryggingastofnun ríkisins.
Maðurinn minn og faðir okkar,
trésmiður,
KRISTJÁN ÞÓRÁRINN EINARSSON,
andaðist að heimili sínu, Laufásvegi 72, þann 30. þ.m.
Sigríður Hafiiðadóttir
Jóhann Kristjánsson
Sigurliði Knstjánsson
„GÆTTU ÞIN NÚ“, var sagt við
mig þegar ég andaði að mér
mildu og tæru vorloftinu og
gat ekki orða bundizt um
vorblæinn á öllu. ,,Af hverju
á ég að gæta mín?“ — „Jú,
í fyrra fagnaðirðu platvori
með miklum fjálgleik og rétt
á eftir kom kuldakafli, frost
og hret.“ — Og kannski skyldi
maður aldrei fagna vori fyrr
en maður er alveg viss um
að kuldi geti ekki komið of-
aní fyrstu blíðuna. En þá
mætti maður stundum bíða
anzi lengi. Og er ekki alveg
jafnréttmætt að fagna hverj-
um góðum degi þótt ef til
vill komi vorhret á eftir? Og
þess vegna hlýtur maður að
bjóða krakkana velkomna í
vorleikina, parís, boltaleik og
sipp. Þau spretta upp úr göt-
unum þessa dagana, börn sem
inflúenzur, hettusóttir og
rauðir hundar hafa herjað á
í vetur, ef til vill eru þau
svolitið guggin fyrsta daginn
en kinnarnar litast fljótlega
rauðar. Og þótt ekki sé nema
leðja og for á stígvélum,
buxnahnjám eða botnum, þá
er það líka vorboði, sem tákn-
ar það að langfrosna moldin
sé farin að þiðna. Enda hefur
moldin breytt hvað mest um
svip. Hún er ekki lengur ljós-
mórauð og grá heldur dul og
dökk og gefur fyrirheit um
gróður, stims staðar bara arfa
og illgresi, en annars staðar
kannski vöknum við einn
morgun og grasið er orðið
grænt.
FORVITINN HEFUR skrifað
Bæjarpóstinum eftirfarandi
bréf: — „Kæri Bæjarpóstur.
Furðulegt er hvað margir
nota orðatiltækið ekki ósjald-
an í merkingunni oft. Nú er
margbúið að benda fólki á að
þetta þýðir sjaldan því að
tvær neitanir upphefja hvor
aðra. Engum dettur í hug að
skilja'orðin ekki ósnotur sem
ósnotur eða ljót, heldur eirt-
mitt sem snotur. Én enginn
notar orðin ekki ósjaldan sem
ekki ætíar að nota þau í
merkingunni oft. En það virð-
ist vera vonlaust verk að
koma fólki í skilning um þetta.
Annars var það ekki þetta
orðatiltæki sem ég ætlaði að
bera undir þig, heldur önnur
tvö orðatiltæki. I skóla var
mér kennt að segja að halda
einhverju á íoft og láta eitt-
hvað í ljós. Nú hef ég marg-
rekið mig á að flestir nota
orðatiltæki þessi rangfærð
samkvæmt minni uppskrift,
sem sé: að halda einhverju á
lofti og láta eitthvað í ljósi.
Nú þætii mér gaman að vita
hvort fastheldni mín á þolfall-
ið á rétt á sér eða hvort þarna
má eins vel nota þágufall.
Að því er mér virðist er þágu-
fallsendingin algengari í munni
almennings, hvort sem hún á
rétt á sér eða ekki.
Vinsamlegast.
Forvitinn."
BÆJARPÓSTURINN er vissu-
lega enginn sérfræðingur í ís-
lenzku máli, en hann minnist
þess þó að íslenzkukennarinn
í skólanum brýndi það fyrir
nemendum sínum ,að nota þol-
fall í þessum samböndum. En
fróðari menn þurfa að gefa
úrskurð um það hvort þágu-
fallsendingar séu líka réttlæt-
anlegar í þessum orðatiltækj-
um. Éf til vill verður einhver
vitur maður til að gefa okkur
upplýsingar um það.