Þjóðviljinn - 14.04.1955, Síða 7

Fimmtudagur 14. apríl 1955 — ÞJÓÐVTLJINN — (7
Um engan menningarviðburð
hefur eins mikið verið rætt
og ritað hér á landi og þátt-
töku Islendinga í Rómarsýn-
ingunni, þótt þær umræður
væru að vísu oft með næsta
sérkennilegu móti. Almenningi
er því mikil forvitni á að
heyra hvernig sýningin hafi
tekizt og hver hlutur íslenzkra
myndlistarmanna hafi orðið.
Fulltrúar Islands á sýning-
unni, þeir Svavar Guðnason
formaður Félags íslenzkra
myndlistarmanna og Valtýr
Pétursson, eru nýkomnir til
landsins, og Þjóðviljinn sneri
sér í gær til Svavars og spurði
hann frétta.
— Við Valtýr fórum utan
12. marz, segir Svavar. Við
sátum í Róm aðalfund Nor-
ræna listabandalagsins, en
unnum jafnframt að því að
koma sýningunni fyrir.
— Urðuð þdð ekki fyrir
erfiðleikum vegna bréfa-
skrifta Bjarna Benediktssonar
menntamálaráðherra til Nor-
ræna listbandalagsins og fleiri
aðila ?
— Nei, nei, langt í frá.
ur verið og sú fyrsta sem
haldin er utan Norðurlanda.
Listaverkin voru á fjórtánda
hundrað: 350 frá Finnlandi,
318 frá Svíþjóð, 262 frá Nor-
egi, 247 frá Danmörku og
146 frá íslandi. Færeyskur
listamaður hafði þrjár myndir
í dönsku deildinni. — Segja
má að allar deildirnar hefðu
einstaka. listamenn í fyrir-
rúmi, likt og við höfðum Jó-
hannes Kjarva.1 og Ásmund
Sveinsson, en af listamönnum
annarra. þjóða má nefna mál-
arann Larsen-Stevns og mynd-
höggvarann Astrid Noack frá
Danmörku, málarann Alvar
Cawén og myndhöggvarann
Áaltonen frá Finnlandi, Ed-
vard Munch og myndhöggvar-
ana Ornulf Bast og Stinius
Fredriksen frá Noregi og
málarann Karl Isakson og
myndhöggvarann Bror Hjorth
frá Svíþjóð.
— Hvenær var sýningin
opnuð ?
— Hún hófst 1. apríl með
því að boðið var 300 gestum,
forustumönnum í list og
menningarmálum á Italiu.
■ — Og hvernig voru svo
undirtektir?
— Þær voru mjög góðar.
Aðsókn var um 1000 manns
á dag meðan við vorum
þama, og töldu ítalir það á-
Úr höggmyndadeildinni. Myidir Ásmundar Sveinssonar.
Rónrnrsýninmn
Rætt við Svavar Guðnason sem er nýkominn heim irá sýningu
Norræna listabandalagsins í Rómaborg
Þetta framtak ráðherrans hef-
ur líklega bætt fyrir okkur,
því að það var ævinlega bros-
legt umræðuefni, ef annað
þraut; æ, eigum við annars
ekki að láta Badda kind liggja
milli hluta.
— Sýningin hefur verið
haldin í veglegu húsnæði?
— Já, þetta eru geysimikil
og góð húsakynni í Pallazzo
delle Esposizioni við eina að-
algötu Rómar, Via Nazionale.
Eini gallinn á húsnæðinu var
sá að það var ekki unnt að
koma myndum hvers lands
fyrir á samfelldan hátt; á-
horfendur voru sífellt að
ferðast milli Norðurlandanna
og áttu því erfiðara með að
athuga list hvers lands í sam-
hengi. En þetta varð að gera
vegna þess að salirnir voru
mismunandi að gæðum, og
reynt var að gera löndunum
öllum jafn hátt undir höfði.
Mjög auðvelt var að koma
myndunum vel fyrir í sölun-
um, skilrúm voru mörg, þann-
ig að hver listamaður gat
notið sín án truflandi áhrifa
frá öðrum. Islendingar höfðu
þama 144 metra veggrými,
sem skiptist á marga sali,
smáa og stóra. I aðalsalnum
miðjum voru myndir Kjarvals
en annars reyndum við að
raða myndunum eftir aldri
listamanna eftir því sem unnt
var og bezt mátti fara saman.
— Þetta hefur verið mikil
sýning í heild.
Þetta er stærsta samnor-
Formaður Norræna listbanda-
lagsins Erik Wettergren hélt
þar ræðu og ennfremur ríkis-
ritari ítala. — Upphaflega
hafði verið ráð fyrír þvi
gert að forseti Italíu opnaði
sýninguna, en hann gat það
ekki af heilsufarsástæðum;
hann kom síðar og skoðaði
listaverkin. Mikil og vönduð
sýningarskrá var gefin út með
fánum allra Norðurlanda á
kápu; hún var 153 síður og
auk þess tugir af myndasíðum
frá Norðurlöndunum öllum.
gætt. Sýningin verður opin til
20. maí, þannig að á þeim
tíma ættu æði margir að hafa
fengið kynni af list Norður-
landa. Mikið var sagt frá sýn-
ingunni í ítalska útvarpinu, og
var Islands þar vel getið, og
blöðin birtu góðar fréttir. Hins
vegar höfðu ekki nærri öll
blöðin birt gagnrýni um sýn-
inguna þegar við fórum, en
þær undirtektir munu berast
siðar.
— Hvemig fannst þér hlut-
ur Islands á sýningunni?
— Ekki vil ég leggja dóm
á það, segir Svavar, ég yrði
eflaust ekki talinn óvilhallur.
Hins vegar sýnir hann mér ýt-
arlega umsögn úr Rómarblað-
inu H Messagero eftir einn
kunnasta listdómanda Itala,
Scarpa. Lýkur hann þar
lofsorði á íslenzku deildina og
nefnir sérstaklega listamenn-
ina Jóhannes Kjarval, Kristinu
Jónsdóttur, Svavar Guðnason,
Jóhannes Jóhannesson, Sverri
Haraldsson, Benedikt Gunn-
arsson og Ásmund Sveinsson.
Önnur ítölsk blöð eins og II
Tempo og Stampa hafa til
þessa aðeins birt almennar yf-
irlitsgreinar um sýninguna í
heild, en búizt var við að þau
myndu síðar ræða hlut hvers
lands fyrir sig. Einnig sýnir
Svavar mér grein í Svenska
Dagbladet frá 2. apríl eftir
Göran Schildt sem nú mun
kunnastur og mikilsmetnastur
sænskra listfræðinga. Kemst
hann svo að orði um íslenzku
deildina:
„Einnig smáþjóðin Islend-
ingar kemur á óvart, og þátt-
taka þeirra er meira en fram-
tak í anda norrænnar sam-
vinnu. Allar þjóðirnar hafa
sent mismunandi gott úrval af
nútímalist, hálf-abstrakt verk
og algerlega abstrakt, án þess
þó að gera megi ráð fyrir að
þau veki mikla athýgli í Italíu,
þar eð Italir þekkja slik lista-
verk vel frá Biennal-sýningun-
rJr sýningarsál Jóhannesar Kjarvals. Höggnynd eftir Sigurjón á miðju gólfi, og sér
r£éáa<fbýninginjsew. kaJdin hef-„.H„ ,.»»»! aMápiif ***» ««•
um og eiga sjálfir ágæta full-
trúa fyrir þá listgrein. Það
sem kemur á óvart er að Is-
lendingar eiga framsæknustu
listamennina á þessu sviði og
þá sem mestum gáfum eru
gæddir; þeir skara langt fram
úr Svíþjóðu og Finnlandi með
heilum hópi listamanna, sem
hafa fersk og viðfelldin tök
á verkum sínum, þótt enginn
þeirra valdi beinlínis uppnámi.
Ef til vill er skýringin sú að
Islendingar eru ekki bundnir
af arfðleifð í myndlist sinni?
Ef til vill er abstrakt list,
þrátt fyrir allar kenningar um
félagslegt lilutverk hennar,
bezt til þess fallin að túlka
lífskennd einveru og einangr-
unar“.
Auk þessa hafa dönsk:blöð
'birt greinar um sýninguna en
þau hafa til þessa aðeins fjall-
að um dönsku deildina. Þá
sendi norska útvarpið mann til
Rómar og vann hann að því
að gera mikla dagskrá um
sýninguna.
— Hefur ekki verið erfitt
fyrir Félag íslenzkra myndlist-
armanna að annast þetta
mikla verk án stuðnings opin-
beri’a stjórnarvalda, spýr ég
Svavar að lokum.
— Jú þetta hefur verið ó-
hemjuleg vinna allt frá upp-
hafi, og ég vil biðja þig að
skila miklu þakklæti til allra
þeirra sem þar hafa lagt hönd
að verki. Má þar m.a. nefna
Valtý Pétursson, Hjörleif Sig-
urðsson, Gunnlaug Scheving,
Þorvald Skúlason og Ásmund
Sveinsson. Einnig ber að
þakka listamönnum þeim sem
lögðu til verk á sýninguna.
Listasafni ríkisins óg einstak-
lingum sem léð hafa myndir
úr eign sinni.
Hér lýkur viðtalinu við
Svavar Guðnason, en þótt
hann vili sjálfur fátt segja
um hlut íslenzku myndlistar-
mannanna á sýningunni, sé ég
á honum að hann er mjög
ánægður. Blaðaumsagnir þær
sem þegar hafa birzt bera
einnig með sér að hann hefur
fulla ástæðu til þess. Forustu-
menn Félags ísl. myndlist-
ármanna hafa unnið mikið og
minnisstætt afrek með því að
tryggja þátttöku íslenzkra
listamanna í sýningunni miklu
í Róm, og þjóðin stendur í
þakkarskuld við þá.
...... M.K.
.jlhamófainl