Þjóðviljinn - 16.04.1955, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 16. apríl 1955
l jþjóoyiuiNN
OtRofandi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Frétta3tjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, GuB-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljan? h.f.
L_________________________________________________________j
Það sem fyrir þeim vakir
Það er hollt og lærdómsríkt fyrir verkalýðinn í landinu og
allan þann .mikla fjölda launamanna sem á lífskjör sín undir því
komin hvernig núverandi launadeilu lyktar að gera sér skýra
grein fyrir því, hvað raunverulega vakir fyrir atvinnurekenda-
kh'kunni og Sjálfstæðisflokknum með því að neita öllum samn-
Ingum við verkalýðsfélögin og hafa haldið sjö þúsundum vinn-
andi manna í verkfalli í fjórar vikur.
Athugum fyrst þau ,,rök“ sem atvinnurekendur og Sjálfstæð-
isflokkurinn bera á borð fyrir almenning til réttlætingar. verkn-
aði sínum. Þau eru í stuttu máli þessi: Það er ekki hægt að
greiða hærra kaup, atvinnureksturinn rís ekki undir auknum
kaupgreiðslum til verkafólks.
Þegsi rökstuðningur atvinnurekenda og Sjálfstæðisflokksins
er svo gamalkunnur að hann er hættur að hafa áhrif. Þessi full-
yrðing hefur mætt verkalýðnum og fulltrúum hans í hverri ein-
ustu vinnudeilu sem verkalýðshreyfingin hefur háð frá því fyrstu
samtök vinnandi fólks voru mynduð á íslandi fyrir meira en
hálfri öld.
Og í hvert einasta skipti hefur þessi staðhæfing atvinnurekenda
Og málsvara þeirra reynzt röng. Reynslan hefur jafnan sannað
Kð verkalýðurinn hafði rétt fyrir sér en andstæðingar hans fóru
lneð fleipur eitt. Atvinnureksturinn bar hærra kaup, og kaup-
hækkanir og kjarabætur verkalýðsins leiddu til nýrra framfara í
atvinnurekstrinum, véltæknin og afköstin voru aukin, ný og
fullkomnari tæki leystu þau sem úrelt voru af hólmi. Þannig
hefur framleiðslan verið aukin og þjóðartekjumar vaxið stór-
kostlega. Það er ekki of mælt að í þessari þróun eigi íslenzk
Verkalýðshreyfing sinn höfuðþátt með því að berjast fyrir auk-
inni hlutdeild hins vinnandi manns í afrakstri þjóðarbúsins. Sú
barátta hefur beinlínis knúið atvinnurekendur og auðstétt lands-
ins til þess að tileinka sér nútímatækni og ný vinnubrögð í at-
vinnurekstri og framkvæmdum öllum.
Starf og barátta verkalýðshreyfingarinnar hefur þvi reynzt
þýðingarmikill og ómetanlegur aflvaki í sókn þjóðarinnar til
nýrra atvinnuhátta og betri lífskjara en áður tiðkuðust. Þröng-
Sýni atvinnurekenda og afturhalds hefur hins vegar verið drag-
biturinn sem reynt hefur að tefja og hindra eðlilega framþróun.
Þessa staðreynd ættu allir að þekkja, einnig núverandi for-
ráðamenn atvinnurekenda og flokks þeirra, Sjálfstæðisflokks-
ins. Og vissulega þekkja þeir hana. Það er ekki af þekkingarleysi
feem forkólfar atvinnurekendasamtakanna og Sjálfstæðisflokksins
hamast gegn réttlátum kröfum verkamanna um mannsæmandi
lcaup fyrir vinnu sína. Þar koma allt aðrar og verri hvatir til
gréina. 1
' 1 landinu er risin á legg nýrík og hrokafull yfirstétt sem hefur
Bára lítil tengsl við atvinnurekstur og framleiðslu landsmanna.
Það er jafnvel ekki örgrannt um að hún gréti það þurrum tárum
þótt ýmis smærri atvinnufyrirtæki geispuðu golunni af völdum
langvarandi vinnustöðvunar. Þessi hrokafulla og spillta yfir-
Ftétt tekur ofsagróða sinn af allskonar milliliðastarfsemi og
þraski, ein drýgsta tekjulind hennar er ógæfa íslands, hernámið.
1 Fyrir þessari fjárgráðugu auðstéttarklíku, sem náð hefur
Ihndir sig samtökum atvinnurekenda og lýtur forustu Thorsara-
Vaidsins, vakir raunverulega það að berja niður íslenzka verka-
Jýðshreyfingu í eitt skipti fyrir öll. Með því hyggst hún að hindra
tim langa framtíð þá sókn til bættra kjara og betra lífs sem verka-
iýðshreyfingin í landinu hefur haft forustu fyrir og gjörbreytt
hefur aðbúnaði og lífskjörum alþýðunnar frá því sem áður var.
En ’þeir forkólfar Sjálfstæðisflokksins og atvinnurekendaklík-
junnar sem láta sig dreyma um að standa yfir höfuðsvörðum ís-
lehzkra verkalýðssamtaka og treysta á sultinn á alþýðuheimil-
tinum sem bandamann sinn eiga eftir að reka sig harkalega á og
Verða fyrir miklum vonbrigðum. Öll alþýða stendur með verk-
ÍTallsmönnum og mun ekki láta heimili þeirra líða skort meðan
Verið er að kenna hrokafullri atvinnurekendaklíku að beygja sig
ifyrir kaupkröfum verkamanna. Og enginn meðlimur í alþýðu-
feamtökunum mun telja eftir sér að herða nokkuð ólina til þess
fcð gera þann sigur mögulegan sem færir fjárgróðastétt Sjálf-
þtæðisflokksins og atvinnurekenda heim sanninn um að íslenzk
Verkalýðssamtök verða aldrei brotin á bak aftur, heldur eflast
f)au við hverja raun og ganga að lokum með endanlegan sigur af
fiólmi yfir þeirri spilltu auðstétt sem stöðvað hefur atvinnulífið á
fimmtu viku og sóað á annað hundrað milljónum í herkostnað
jgegn íslenzkum alþýðuheimilum.
Mestu áhrifamenn á ráðstefnunni í Bandung verða tvímælalaust Nehru, forsœtis- og
utanríkisráðherra Indlands, og Sjú Enlœ forsœtis- og utanríkisráöherra Kína. Þeir
standa hér saman í bílnum á myndinni, sem var tekin á leiðinni frá flugveUinum inni .
Peking pegar Nehru.heimþtti Ifiína íJyrMSumafr erjxægrnmegin.
Yfírgnæfandí meirihluti mannkyns að
baki ráðstefnu Afríku- og Asíuríkja
Yesfurveldin hafa beyg af vaxandi áhrifum
fyrrverandi nýlendna sinna á heimsmálin
TTagstofa Sameinuðu þjóðanna
hefur nýskeð skýrt frá því
að mannfólkið á hnettinum sé
nú orðið hálfur þriðji milljarð-
ur talsins. Eftir því munu þrír
fimmtu hlutar mannkyns standa
að ráðstefnu, sem sett verður í
borginni Bandung ó eynni Jövu
í Indónesíu á mánudaginn.
Ríkisstjórnum 28 ríkja í Asíu
og Afríku hefur verið boðið að
senda fulltrúa til Bandung og
flestar ef ekki allar hafa þekkzt
boðið. Fundarboðendur eru
stjórnir Colomboríkjanna svo
nefndu, samtök þeirra eru
kennd við höfuðborg Ceylon
þar sem stofnfundurinn var
haldinn, Colomboríkin eru
fimm, Indland, Indónesía, Cey-
lon, Burma og Pakistan. Þau
eiga það öll sameiginlegt að
sjálfstæði öðluðust þau upp úr
lokum heimsstyrjaldarinnar síð-
ari þegar nýlenduveldin ev-
rópsku, sem höfðu undirokað
þessar fornu menningarþjóð-
ir eins og svo margar aðr-
ar í áldaraðir, höfðu ekki léng-
ur bolmagn til að halda þéim í
nýlendufjötrum,
i
Colomboríkin héldu einn af
fundum sínum í vetur og
þar var ákveðið að tillögu
Nehrus, forsætisráðherra Ind-
lands, að efna til ráðstefnunn-
ar sem nú er að koma saman.
Ákveðið var að bjóða stjómum
sjálfstæðra ríkjg í Asíu og
Afríku að senda fulltrúa og
mælzt til að það yrðu annað-
hvort forsætis- eða utanríkis-
ráðherrar. Það varð að ráði að
bjóða ekki stjórnum Norður- og
Suður-Kóreu, sem hvor um sig
gera tilkall til yfirráðasvæðis
hinnar. Einnig var ísrael haft
útundan vegna þess að Araba-
ríkin sjö myndu neita að setj-
ast við sama borð og fulltrúi
frá því. Ekki kom til greina að
hafa kynþáttakúgunarstjórnina
í Suður-Afríku með og Sovét-
ríkjunum var ekki boðið vegna
þess að mestur hluti íbúanna
býr í Evrópu. Ekkert Colombo-
ríkjanna viðurkennir stjórn
Sjang Kaiséks á Taivan og var
henni því ekkert boð sent. Tvö
fjölmennustu ríki heimsins,
Kína og Indland, eiga fulltrúa
á ráðstefnunni í Bandung. Hana
munu einnig sækja fulltrúar
stórþjóða eins og Japana, sem
eru um 90 milljónir, Indónesa
sem telja 80 milljónir og Pa-
kistanmanna rúmar 70 milljón-
ir. AUs er íbúatala þeirra ríkja
sem fulltrúa munu eiga í Band-
ung um 1500 milljónir.
TTvað er það nú sem ríkin í
Afríku og Asíu eiga sameig-
inlegt og gerir það að verkum að
stjómum þeirra þykir hlýða að
haldá ráðstefnu sem þessa? Því
er tii að svara, að nær allar
þjóðir þessara heimsálfa voru
til skamms tíma undirokaðar
nýlenduþjóðir og margar, eink-
um í Afríku, eru það enn. Eitt
helzta umræðuefnið á ráðstefn-
unni verður því nýlendufyrir-
komulagið og hvernig ríkin í
Asíu og Afríu geta bezt beitt
áhrifum sínum til að afnema
það með öllu. Ástandið í Kenya,
Túnis, Alsír og Marokkó ber
því vitni að ef nýlenduveldin
fá að fara sínu fram eru þau
vís til að kveikja hvert ófrið-
arbálið af öðru með því að
reyna að drekkja sjálfstæðis-
hreyfingum nýlenduþjóðanna í
blóði. Það er því ekki áðeins
hinum undirokuðu þjóðum
heldur öllu mannkyni fyrir
beztu að þær nýlendur og hálf-
nýlendur sem þegar hafa brot-
izt úr fjötrum að meira eða
minna leyti bindist samtökum
um að koma vitinu fyrir ný-
lendukúgarana. Ef vitanlegt er
að öflug fylking ríkja styður
málstað nýlenduþjóðanna af
ráðum og dáð innan SÞ og ann-
arsstaðar á alþjóðavettvangi
mun þeim veitast stórum auð-
sóttara en ella að ná frelsi sínu.
Engir aðrir en stirðnuð nátt-
tröllin, forngripir frá fyrri öld-
um sem af einhverjum ástæð-
um hefur láðst að gera sér
grein fyrir framvindu tímans, >
neita því lengur að nýlendu- ‘
fyrirkomulagið er dauðadæmt.
Það sem um er að ræða er
hvort það lognast útaf í hægu ‘
andláti eða hvort helstríð þess
á enn eftir að valda meiri
blóðsúthellingum eins og þeim •
sem orðið hafa á síðasta ára-
tug í Indónesíu og Indó Kína,
svo að einungis átakanlegustu
dæmin séu nefnd.
TTIehru og fleiri forystumenn
Asíuríkjanna eiga sér einn- ■
ig arinað markmið með ráð-
stefnunni í Bandung en að hraða
því að nýlenduþjóðirnar fái i
sjálfsstjórn. Með því er 'ekki ■
mikið fengið riema raunveru- .
legt sjálfstæði fylgL Þótt ný-
lenduveldin sleppi í orði kveðnu
yfirráðum yfir nýlenduþjóðuri- '
um geta þær orðið leiksoþpar
utanaðkomandi afla. Nýlendu-
veldin hafa tilhneigingu tiJ að
halda áfram að skipa málum
Asíu og Afríku sem mest að .
eigin geðþótta og ánetja sér
Framhald á 10. síðu.