Þjóðviljinn - 01.05.1955, Blaðsíða 2

2) — ÞJÓÐVTLJINN — Sunnudagur 1. maí 1955
□ 1 dag er sunnudagurinn 1. maí.
Tveggja postula messa. — 121.
dagur ársins. — Tungl í hásuðri
ki. 20.44. — Árdegisháflæði kl.
1.47. Síðdegisháflæði kl. 14.02.
Sunnudagur 1. maí
9 30 Morgunútvarp.
.1 V\. Fréttir og tónleik-
' ar' 1010 Veðurfr.
/ \W \l Itölsk tónlist pl.:
a) Tvö lög fyrir
strengjasveit eftir
Giovanni Gabrieli (Kammerhljóm-
sveitin í Stuttgart; Miinchinger
stjórnar). b) Tveir konsertar í d-
moll eftir Vivaldi (Virtuosi di
Roma hljómsveitin leikur; Renato
Fasano stjórnar). c) Píanókvintett
í A-dúr eftir Boccherini (Chigi-
kvintettinn leikur). d) Forieikur
að Don Pasquale eftir Donizetti
(Hljómsveit Borgaróperunnar í
Berlín; Rother stjórnar). 11.00
Messa I Hallgrímskirkju (Prestur:
Séra Sigurjón Þ. Árnason. Organ-
leikari: Páll Halidórsson). 15.15
Miðdegistónleikar: a) Sónata í f-
moll fyrir fiðlu og píanó op. 80
eftir Prokofieff. — Isaac Stern
og Alexander Zakin leika (H'jóð-
ritað á tónleikum í Austurbæjar-
bíói 5. janúar s.l.T. b) Fernando
Corena syngur aríur eftir Mozart
plötur. c) Coppelia, ballettmúsik
eftir Delibes (Konungl. óperu-
hljómsveitin í Covent Garden
ieikur; Constant Lambert stjórn-
ar; — plötur). 16.15 Fréttaútvarp
til íslendinga erlendis. — 16.30
Veðurfregnir. 18.30 Barnatími
(Helga og Hulda Valtýsdætur).
19.30 Tónleikar: Casals leikur á
selló pl. 20.20 Hátíðisdagur verka-
lýðsins: a) Ávörp flytja: Steingr.
Steinþórsson félagsmálaráðherra,
Hannibal Va'dimarsson forseti Al-
þýðusambands Islands og Ólafur
Björnsson formaður Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja. b)
Kórsöngur: Söngfélag verkalýðs-
samtakanna í Reykjavík syngur.
Söngstjóri: Sigursveinn D. Krist-
insson. Einsöngvari: Guðmundur
Jónsson. 1. Internasjónalinn eftir
Adoiphe Geyter. 2. Um urðir eftir
Ingibjörgu Sigurðardóttur. 3. Gest-
risni; gamalt, íslenzkt lag. 4.
Hestar í hafti eftir Áskel Snorra-
son. 5. Vor í höfuðstaðnum eftir
Magnús Einarsson. 6. Gjör hugans
djúp að ljóssins lind eftir Skúla
Halldórsson. 7, Vorvísa eftir Odd-
geir Kristjánsson. 8. Dettifoss eft-
ir Ingunni Bjarnadóttur. 9. í
morgunblæ eftir Þorstein Valdi-
marsson. 10. Eiegie eftir Hallgrím
Jakobsson. 11. Tvö lög eftir Sig-
ursvein D. Kristinsson: Hugsað
til Hornstranda og Tveir bræður.
C) Upplestur. 22.05 Danslög. 01.00
Dagskrárlok.
"Útvarpið á morgun:
8.00-fl.00 Morgunútvarp — 10.10
Veðurfregnir. 15.30 Miðdegisútvarp.
16.30 Veðurfregnir. 18.00 Dönsku-
kennsla; I. fl. 18.30 Enskukennsla;
Næturvarzla
er í Ingólfsapóteki, sími 1330.
tTFJABÚBIB
Holta Apótek | Kvöldvarzla, til
| kl. 8 alla daga
Apótek Austur- | nema laugar-
bæjar daga til kl. 4.
II. fl. 18.55 Skákþáttur (Guðmund-
ur Arnlaugsson). 1910 Þingfréttir.
— 19.25 Veðurfregnir. 19.30 Lög
úr kvikmyndum. 20.30 Útvarps-
hljómsveitin. Lög eftir islenzk tón-
skáld. — Frú Elísabet Einarsdótt-
ir syngur þessi lög með hljóm-
sveitinni: Allt fram streymir.
Vögguvísa. Taktu sorg mína.
Kveðja Vöggukvæði. Island ögr-
um skorið. 20.50 Um daginn og
veginn (Páll Þorsteinsson). 21.10
Tónleikar: Menuhin leikur þjóð-
dansa eftir . Brahms, Bartók og
Sarasate. 21.45 Tónleikar: André
Kostelanetz og hljómsveit hans
leika suðræn lög. 22.10 íslenzkt
mál (Bjarni Viihjálmsson). 22.25
Létt lög pl.: a) Fílharmoníu-
hljómsveitin í Vínarboi-g leikur
polka eftir Josef Strauss; Clemens
Krauss stjórnar. b) Xavier Cugat
og hljómsveit hans leika. 23.00
Dagskrárlok.
Skipaútgerð ríkisins
Hekla fer frá Rvík kl. 23 í kvöld
austur um land í hringferð. Esja
á að fara frá Reykjavík á þriðju-
dag eða miðvikudag vestur um
land í hringferð. Herðubreið átti
að fara frá Reykjavík kl. 24 í
gærkvö’.d austur um land til Fá-
skrúðsfjarðar. Skjaldbreið fer frá
Reykjavík á morgun vestur um
land til Akureyrar. Þyrill er í
Faxafióa.
Eimskip
Brúarfoss og Dettifoss eru í Rvik.
Fjallfoss fer frá Rvik 3. þm til
Leith, Hull og Rvíkur. Goðafoss
er í Rvík. Gullfoss fer frá Rvik.
3. þm til Leith og Kaupmannah.
Lagarfoss er í Rvík. Reykjafoss
fer frá Rvík 3. þm til Hólmavík-
ur, Dalvíkur, Akureyrar og Húsa-
víkur. Selfoss fór frá Akureyri
29. fm til iSiglufjarðar, Hólmavík-
ur og Vestfjarða. Tröllafoss fer
frá Rvík um miðja vikuna til
N.Y. Tungufoss er i Rvík. Katla
er í Rvík. Drangajökull fór frá
Isafirði 'í gærkvöld til Rvíkur.
Jan lestar í Hamborg, Rotterdam
og Antverpen 27A.-2.5. til Islands.
Oliver van Noort fór frá Rotter-
dam 28. fm til Þorlákshafnar.
Fostraum fór frá Gautaborg í gær
til Akraness og Rvíkur. Lucas
Pieper væntanlegur til Reyðarfj.
í gær frá Rotterdam.
Skipadelld SIS
Hvassafell er i Rotterdam. Arnar-
fell er í Rvík. Jökulfell fór frá
Hamborg 29. fm áleiðis til Rvík-
ur. Dísarfell er á Akureyri. Litla-
fell fór frá Rvik i gær til Akur-
eyrar. Helgafell er i Hafnarfirði.
Smeralda er i Hvalfirði. Jörgen
Basse fór frá Ólafsfirði i gær til
Skagafjarðarhafna. Fuglen fór frá
Rostock í gær til Raufarhafnar.
Erik Boye fór frá Rostock 25. þm
til Borðeyrar. Pieter Bornhofen
fór frá Riga 28. þm til Isafjarðar.
Perote væntanlegt til Rvíkur 4.
maí.
I kvöld er 5. sýning Krítarhringsins í Þjóðleikhúsinu. — Myndin
’ sýnir Róbert Arnfinnsson sem Pao prins. og leikstjórann
Indriða Waage sem skáldið.
Iírossgáta nr. 637
Lárétt: 1 greiddi 6 fjandi 7 skst
8 hvert einasta 9 reglu 11 atviks-
orð 12 hvíldi 14 plantað 15 týndi.
Lóðrétt: 1 alda 2 verkfæri 3 end-
ing 4 veiða 5 ákv. greinir 8 arða
9 kvennafn 10 athugaði 12 land
13 fyrsta persóna 14 átt.
Lausn á nr. 636
Lárétt: 1 fleyg 6 Tryggur 8 tá
9 mó 10 hjó 11 gr. 13 ai 14
garðinn 17 friða.
Lóðrétt: 1 frá 2 LY 3 eggjaði 4
YG 5 gum 6 trygg 7 rósin 12 raf
13 ana 15 RR 16 ið.
Til vandamanna
þeirra sem fórust með Atfli rauða,
kr. 100 frá DÓS.
Ungmennastúkan
Hálogaland
Munið skemmtifundinn í Skáta-
heimilinu I kvöld klukkan 8.30.
Umboðsmaður.
, Æ. F. R.
Skrifstofan verður opin í dag kl.
13-14 og kl. 16-18. Félagar, hafið
samband við skrifstofuna og tak-
ið Landnemann og merki dagsins
til sölu.
Dagskrá Alþingis
mánudaginn 2. maí 1955, kl. 13.30.
Efri deild
1 Lífeyrissjóður starfsmanna
ríkisins.
2 Lífeyrissjóður barnakennara.
3 Lifeyrissjóður hjúkrunar-
kvenna.
4 Iðnskólar.
5 Bæjarstjórn í Kópavogs-
kaupstað.
6 Tekjuskattur og eignaskattur.
7 Skattgreiðsla Eimskipafél Isl.
8 Kirkjubyggingarsjóður.
9 Síldarverksmiðjur ríkisins.
10 Kaup á Disastöðum i Breiðdal.
11 Lax og silungSveiði.
Neðri deild
1 Fasteignamat.
2 Almenningsbókasöfn.
3 Ræktunarsjóður Islands.
4 Togarakaup Neskaupstaðar.
5 Togarinn Vilborg Herjólfs-
dóttir.
6 Heilsuverndarlög.
7 Skólakostnaður.
8 Öryggisráðstafanir
á vinnustöðum.
Helgidagslæknir
er Ólafur Tryggvason Tómasar-
haga 47, sími 82066.
Fríklrkjan
Messa kl. 5. Séra Þorsteinn Björns
son.
Laugameskirkja
Messa kl. 1.30 árdegis. Ferming.
Barnaguðsþjónusta fellur niður.
Séra Garðar Svavarsson.
Langholtsprestakall
Messa i Laugarneskirkju kl. 5.
Séra Árelius Níelsson.
Dómkirkjan
Fermingarmessa Háteigssóknar
kl. 11 árdegis. Séra Jón Þorðvarðs-
son. Siðdegisguðsþjónusta kiukkan
5. Séra Óskar J. Þorláksson.
Háteigsprestakall
Fermingarmessa i Dómkirkjunni
kl. 11 árdegis. Séra Jón Þorvarðs-
son.
G Á T A N
Hver er sú hin mjóa
með mörgum snerjum,
duftkorn litið
dregur hún að sér,
smakkar hún líka
smáa hnappa?
Grand trúi ég hún geri.
Gettu, hvað hún heitir.
Ráðning síðustu gátu: SKRÁ
OG LYKILL.
SKÁKIN
Hvítt: Botvinnik
Svart: Smisloff
Enn hefur taflið snúizt til, svart-
ur hefur hörkusókn, svo að hvítur
á fullt í fangi með að verjast.
Hann getur ekki drepið peðið: 50.
fxg4 Rxg4 51. Bel Rg5 52. f3 Dh3
53. Dd3 e4 54. fxe4 f3 og svartur
vinnur. Við þessa örðugleika bæt-
ist, að Botvinnik er kominn í
tímaþröng og á nú aðeins 8 mín-
útur fyrir næstu 7 leiki.
50. Bd2—el
51. f8xg4
h7—h5
h5xg4
litli Kláus og stóri Kláus
Ævintýri eftir H. C. ANDERSEN Teikningar eftir Helge Kuhn-Nielsen
Húðir, húðir! æptu þeir -að honum og skældu sig framan
í hann. já, við skulum fá þér húð, sem snýtir rauðu. BUrt
með hann úr borginni. Og stóri Kláus varð að flýja eins
og fætur toguðu og hafði aldrei feng-ið slíka barsmíð fyrr
á ævi sinni. — Nú, nú! sagði hann, þegar heim kom, þetta
skal litli Kláus fá borgað; ég skal drepa hann. — Nú
stóð svo á heima hjá litla Kláusi, að amma hans gamla
var dáin. *Hún-háfði reyhdár Verlð geðstírð og vcmd við
hann, en samt tregaði hann hana mjög, tók hana andaða
og lagði hana í sængina sina glóðvolga, ef svo mætti verða,
að kerling lifnaði við aftur. Þar ætlaði hann að láta hana
iigg'ja alla nóttina, en sitja sjálfur úti í horni og SOfa &
stól, eins og hann' hafði stundum gert áður.
tefinnÉÉ
Sunnudagur 1. maí 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
1. niaí ávarp A.S.T
Framhald af 1. síðu.
kvennadeildirnar og félögin á
alla lund til að koma kröfum
sínum fram.
Nú eru samtök okkar nýkom-
in sigursæl út úr mikilli eldraun.
Það er fullvíst mál, að ætlun
andstæðinganna var sú að ganga
milli bols og höfuðs á verka-
lýðssamtökunum í þessn verk-
falli. Þetta mistókst algerlega.
Aldrei hafa samtökin sýnt ótví-
ræðari styrk. Aldrei komið heil-
steyptari út úr nokkrum hildar-
leik. Aldrei sannað áþreifanleg-
ar, að það er ekki liægt að
brjóta þau á bak aftur — og
ekki heldur hægt til lengdar að
stjórna landinu gegn vilja
þeirra.
Með úrslitum verkfallsins
stöndum vér nær því en vér
höfum staðið í mörg ár, að hægt
sé að lifa af tekjum 8-stunda
vinnudags. Og verkfallssigurinn
færði vinnandi fólki um land
allt aukna lilutdeikl í tekjum
þjóðarinnar. Þannig höfum vér
að verulegu leyti orðið við höf-
uðkröfu seinasta Alþýðusam-
bandsþings.
Ellefu prósent grunnkaups-
hækkun réttir nokkuð hlut
hinna lægst launuðu, sem þátt
tóku í verkfallinu. Full vísitala
kemur öllum iðnaðarmönnum,
hvar sem er á landinu, til góða.
— Sú krafa Alþýðusambands-
þingsins er þannig komin í
fulla framkvæmd. — Þriggja
vikna orlof er nú staðreynd. Sú
krafa hefur verið knúin fram í
löngu og ströngu verkfalli, þó
að slíkt mál sé í eðli sínu algert
löggjafaratriði. Þessa munu
bráðlega njóta 27.000 félagar
_ Alþýðusambandsins, en ekki að-
eins þeir, sem baráttuna háðu
og fórnirnar færðu. — Atvinnu-
leysistryggingarnar eru líka
einn þeirra ðýrmætu ávaxta,
sem allir félagar samtakanna
njóta, en ekki aðeins þeir 7000
verkamenn, sem í stríðinu stóðu.
En á þessum fyrsta-maí degi
skulum vér þá einnig minnast
þess, að einnjitt vegna þessa
glæsilega verkfallssigurs stönd-
um vér nú fjær því takmarki
að greitt sé sama kaup, hvar
sem er á landinu.
Þetta á að verða hverju ein-
asta verkalýðsfélagi áminning
um að reyna sem allra fyrst að
ná sama kaupi og nú er greitt
í Reykjavík og Hafnarfirði.
Strengið þess heit í dag, 1.
Vöiuskiptaiölnuðurinn
Öhagstæður um
nær 9 millj. króna
í marz-mánuði s.l. var vöru-
skiptajöfnuðurinn óliagstæður
um 8 millj. 884 þús. krónur, út-
flutningurinn nam 76,6 millj. kr.
en innflutningurinn 85,5 millj.
í marz í fyrra var vöruskipta-
jöfnuðurinn óhagstæður um svip-
aða upphæð og nú eða 8,7 millj.
króna. Þá var flutt út fyrir 68,8
millj. en inn fyrir 77,5 millj..
Þrjá fyrstu mánuði þessa árs
hefur vöruskiptajöfnuðurinn ver-
ið óhagstæður um 20,8 millj. kr.,
út hefur verið flutt fyrir 209,6
millj. en inn fýrir 230,4 millj. kr.
Á sama tíma í fyrra var jöfn-
uðurinn óhagstæður um 26,5
millj., Þá voru fluttar út vörur
fyrir 205 millj. króna en inn
fyrir 231,5 millj.
maí, að hafa gert kröfuna um
sömu laun, hvar sem unniá er 4
landinu, að veruleika, áður en
árið er liðið. Þá er vel að verki
verið, góðum áfanga náð í rétt-
lætisbaráttu verkalýðssamtak-
anna,
Framundan er mikið starf,
sem gerir strangar kröfur til
allra þeirra 27 þiisunda, sem í
sambandinu eru. Uppbygging
atvinnulífsins með fullkomnu
atvinnujafnvægi og atvinnuör-
yggi um land allt krefst sam-
eiginlegs átaks allra innan sam-
takanna, án tillits til stjórn-
málaskoðana. — Vér krefjumst
vinnu fyrir alla verkfæra menn,
sem vilja vinna. Vér krefjumst
gjörnýtingar atvinnutækjanna.
Vér krefjumst þess, að fjár-
magnið sem vinnan skapar,
renni til byggingar íbúðarhús-
næðis, til landbúnaðar, sjávar-
útvegs og iðnaðar .. ti! ráikt-
unar lands og lýðs. — Vér
krefjumst réttlátra og heiðai’-
legra verzlunarhátta. Vér krefj-
umst þess, að sjómannastéttin
fái rétt verð útflutningsfram-
leiðslunnar. Vér krefjumst betra
og réttlátara þjóðskipulags.
Vér heitum því 1. maí að
að leggja fram ósvikið starf
í þjónustu Islands. — Vér
viljum bæta lífskjörin með því
að skila meiri framleiðslu, betri
framleiðslu. íslenzkir sjómenn
og farmenn munu halda uppi
heiðri lands og þjóðar á erlend-
um höfum, og hvar, sem fáni
íslands blaktir við hún. — ís-
lenzk alþýða skal ekki láta hlut
sinn eftir liggja. — En á móti
lieimtar hún afsláttarlaust sinn
fulla og óskei-ta rétt.
Vér minnumst brautryðjend-
anna lífs og liðinna og vottum
þeim aðdáun vora og þökk. Vér
þökkum þeim einnig og hyllum
þá, sem fórna og berjast í dag
fyrir bjartari framtíð íslenzkra
alþýðustétta. Sérstaklega þökk-
um vér þeim ungu, sem af eld-
móði og fórnfýsi hafa nú geng-
ið úndir merki íslenzkra alþýðu-
samtaka. Vér heitum því, að
herða baráttuna fyrir framgangi
allra góðra og hárra hugsjóna:
fyrir friði, frelsi og efnahags-
legu og pólitísku lýðræði. Vér
lýsum yfir andstöðu við dvöl er-
Jends herliðs í Iandinu og kref j-
umst brottí'Iutnings þess. Einn-
ig lýsa verkalýðssamtökin sig
andvíg lrainleiðslu og tilraun-
um með kjarnorkuvopn og taka
undir kröfuna um bann við
hvorutveggja,
Alþýðusamband íslands send-
ir öllum vinnandi mönnum —
hvort sem þeir vinna með liug
eða hönd — öilum góðum Is-
lendingum beztu árnaðaróskir
og heitar baráttukveðjur á al-
þjóðlegum hátíðisdegi verka-
lýðsins, 1. maí. Fögnum þeim
sannleika að lífið er starf og
starfið líf, en lif án starfs vesæll
dauði.
Starfsins menn skulu því erfa
landið og sjá um það, að Island
verði fyrir íslendinga — Islend-
ingar munið það! — Gleðilega
liátíð — góða framtíð! — Út
á götuna undir merkin, út í
starf og stríð!
Lifi alþjóðasamtök verkalýðs-
ins!
Lifi íslenzk verkalýðshreyt'-
ing!
MIÐSTJÓRN
ALÞÝÐU SAMBANDS
ÍSLANDS.
1. MAÍ
HÁTÍÐA-
HÖLD
FiilltrúaráSs Vúrka-
lýðsfélaganna,
Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja og
Iðnnemasamhands
I íslands
Safnazt verður saman við i-
Iðnó kl. 1.15. Kl. 2 verður lagt
af stað í kröfugöngu undir
fánum samtakanna. — Gengið
veröur Vonarstræti, Suðurgötu,
Aðalstræti, Hafnarstræti, \
Hverfisgötu, upp Frakkastíg og j
niöur Skólavöröustig, Banka-
stræti á Lækjartorg. Þar hefst
útifundur. j
Ræður Oytja:
Formaður Fulltmaráðsins,
BJÖRN BJARNASON, setur J
fundinn. i
Fulltrúi Bandalags starfsm.
ríkis og bæja GUÐJÓN B. BALD-
VINSSON, flytur ávarp. {
Formaður IÖnnemasambands
íslands, INGVALDUR <
RÖGNVALDSSON, flytur ávarp.
Formaður Múrarafélag Reykjavíkui",
EGGERT ÞORSTEINSSON,
flytur ræðu.
Ritari Dagsbrúnar,
EÐVARÐ SIGURÐSSON, flytur
ræðu.
Lúðrasveit verkalýðsins og 1
Lúðrasveitin Svanur leika fyrir 1
göngunni og á útifundinum.
- DANSLEIKIR —
ver&a í kvöld í eftirtöldum samkomuhúsum: \
l IN6ÓLFSKAFFI og ÞÓRSKAFFl, 1
gömlu dansarnir
1 TIARNARKAFFI og IÐNÓ, 1
nýju dansarnir
Allir dansleikirnir liefjast kl. 9 e.h. og' standa til kl. 2 V'
Aðgöngumiðar að öllum dansleikjunum verða seldir í ,í.
skrifstofu Dagsbrúnar, Aiþýðuhúsinu við Hvoríisgötu, \
1. maí frá kl. 10—12 f.li. og 5—7 e.h. og frá kl. 8 e,h. f
í samkomuhúsummi, öðrum en Tjarnarkaffi, ef eitt- j
hvað verður óselt. V
(4/jtvcínc verða afhent í skrifstofu Fulltrúaráösins, Hverfis-
PflSiSiS götu 21, frá kl. 9 f.h. 1. maí. — Sölubörn, komið
og seljið merki dagsins. Sérstaklega er skorað á meölimi verkalýðsfélaganna
aö taka merki til sölu.
Kaupið merki dagsins. — Sækið skemmtanir verkalýðsfélaganna
L maí-nefndin
Vinnubuxur
¥erð kr. 93.00
Toledo
Fischersundi.
«■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■* ■■■■■■■■■■■!■■■•
m
mnincýarápi
öÍJ
V erzliin vor
flytur
frá Laugarvegi 28 og verður fyrst um sinn á
LAUGAVEGI 37
Ándersen & Lauth hí.
Lauga vegi 37