Þjóðviljinn - 21.05.1955, Blaðsíða 3

Laugardagur 21. maí 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
ísambandsins
Það er haldið áfram að byggja
slík heimili og sáum við m. a.
eitt slíkt heimili í smíðum.
Það var lærdómsríkast að sjá
hve fólkið var giatt og ánægt
með lífið.
• Félassheimilin
stórmerkar stofnanir
— Félagsheimili verkafólksins
eru tvímælalaust stórmerkar
stofnanir. Það eru 3 stór félags-
heimili í Leningrad, en auk þess
félagsheimili í hverju hverfi,
sem eru 18 eða 20. Sum eru
gamlar hallir frá keisaratíman-
um, en sum eru nýbyggð.
Félagsheimilin rúma þúsundir
manna. Þar eru stórir salir, þar
sem inenn geta skipt sér í hópa
eftir áhugamálum. Fólk kemur
þangað til að læra. Við sáum þar
t. d. fólk við lestur, skriftir og
ýmiskonar nám.
Þarna skemmta leikflokkar, og
frá okkar sjónarmiði var þetta
fyrsta flokks skemmtun, þó ekki
Aðalfundur
Starfsstúíknafélagsins Sóknar
verður haldinn þriðjudaginn 24. maí kl. 8.30 e.h.
í Aöalstræti 12.
Fundarefni:
Venjuleg aöalfundarstörf.
Samningarnir
Önnur mál.
Kaffi.
FÉLAGSKONUR mæti vel og stundvíslega.
Stjórnin
Sumaráætlun Loftleiða
komin til framkvæmda
Fyrsta áætiunarferðin til Luxemborgar
farin í dag
Sumaráætlun Loftleiöa er nú komin til framkvæmda.
VerÖa fastar áætlunarferöir í sumar frá Reykjavík til
Stafangurs, Oslóar, Gautaborgar, kaupmannahafnar,
Hamborgar, Luxemborgar og New York.
Framhald af 1. síðu.
verksmiðjur athuguðum við
sérs.taklega verkafólkið. Við gát-
um ekki annað séð en þarna
væri frjálst verkafólk að starfi.
Það var ekki hægt að sjá að
þetta væri þvingað fólk, eins og
okkur hefur verið sagt að það
væri.
Fólkið fær greitt ákveðið lág-
markskaup á mánuði, en auk
þess uppbót eða verðlaun fyrir
þá vinnu er það afkastar fram
yfir. ákveðin lágmarksafköst.
Alstaðar á vinnustöðvunum
var áróður fyrir góðum vinnu-
afköstum og aukinni framleiðslu.
Alstaðar voru stór skilti með á-
skorunum um góð vinnubrögð
og aukin vinnuafköst. Áskoranir
um að fóikið gerði sitt til að
þjóðin gæti staðið við þær á-
ætlanir um framleiðslu sem hún
hefur sett sér.
• Mannlegur og heil-
brigður blær
— Við komum einnig í sæl-
gætisverksmiðju þar sem unnu
2500 manns og voru 75% verk-
smiðjufólksins konur. í verk-
smiðjunum er við heimsóttum
fylgdu forstjórarnir okkur um
verksmiðjurnar og ásamt þeim
verkstjóri hverrar deildar og
trúnaðarmaður verkafólksins.
Við höfðum heyrt að það væri
strangur agi á verkafólki í Rús-
landi, en verkafólkið heilsaði
forstjóranum kunnuglega og vin-
gjarnlega, og það var enginn
undirlægjusvipur gagnvart hon-
um. Yfirleitt virtist mannlegur
og heilbrigður blær yfir verka-
fólkinu.
• Börnin litu ákaflega
vel út
— í sambandi við allar verk-
Félagslíf
Rvíkurmtið í I. fl. ,
heldur áfram í dag kl. 2 á
Melavellinum. Þá keppa Fram
og Valur, og strax á eftir KR
og Þróttur. — Mó.'anefndin.
KR, frjálsíþrótta-
menn
Innanfélagsmót í kringlu- og
sleggjukast fer fram í dag kl.
5- — Stjórnin.
Húsasmiður óskar eftir
herbergi
sem næsf miðbænum
Vantar einnig geymslu-
herbergi.
Upplýsingar í síma 80976
: a DragSir
iSumar- Kápur
lakkar
Einnig karlmannaföt
| Notað & nýtt,
Bókhlöðustíg 9
smiðjur eru dagheimili fyrir
börn. Að nokkru leyti eru barna-
heimilin þannig' að börnin geta
verið þar allan sólarhringinn.
Verksmiðjurnar eiga barnaheim-
ilin, en verkafólkið greiðir lítinn
hluta af dvalarkostnaðinum.
Biirn innan skólaaldurs sáust
ekki á götumnn í Moskvu. Á
einu slíku verksmiðjuheimili er
við heimsóttum í Moskvu voru
300 börn. Þetta var greinilega
mikið fyrirmyndarheimili. Börn-
in voru þarna að allskonar leikj-
um, söng og dansi á daginn, Það
mætti ætla að það væri mikið
þvarg og hávaði á svo fjölmennu
barnaheimili, en okkur virtist
mikil ró yfir börnunum. Þau
litu ákaflega vel út, voru ánægð
á svipinn og alls ekki tauga-
veikluð af umhverfi sínu. Þau
hafa stóra sali að leika sér og
allsþonar, .^ij^öng.
Við sáum hvergi eitt einasta
leikfang sem væri eftirlíking af
hernaðartækjum, og sáum heldur
engin slík leikföng í búðuin í
Moskvu.
• Vildu fræðast um
ísland
— Á Krímskaganum komum
við í hvíldar- og hressingar-
heimili verkafólksins, en þar
segjast þeir eiga 200 slík heimili.
Heimili þessi eru rekin af sér-
samböndum verkalýðsfélaganna.
Allir verkamenn eiga rétt til 24
daga dvalar á slíku heimili. Sum-
arfrí verkainanna er 3 vikur og
4 vikur hjá þeim sem vinna erfið
og ólioll störf .
Við sigldum 15 sjómílur með-
fram strönd Krímskagans og
sáum hvítar stórar byggingar í
skóginum á ströndinni, — hvíld-
arheimilin. Alls kváðust þeir
eiga 1500 slík heimili, flest í
Kákasus. Á hressingarheimilun-
um er mest þreytt og slitið verka
fólk sem þarfnast hvíldar. Ef
hinir 24 leyfisdagar duga ein-
hverjum ekki til fullrar hvildar
er viðkomandi verkalýðssam-
bandi tilkynnt það, sem í flest-
um tilfellum kostar þá dvöl
mannsins áfram þar til hann
hefur náð sér.
Á þessum heimiíum eru mjög
fjölbreytt lækningatæki og marg-
ir læknar, 22 á því stærsta,
flest konur. Meiriháttar læknis-
aðgerðir eru þó ekki framkvæmd
ar þarna heldur í sjúkrahúsum.
Þegar fólkið á heimilinu sem
við dvöldum í vissi að við vor-
um frá íslandi hópaðist það utan
um okkur og vildi fræðast. Við
spurðum á móti
Það var greinilegt á þessu
fólki að það var ákaflega ánægt
með lífið.
• Lærdómsríkast
— Suður á Krímskaganum er
ákaflega gott loftslag, svo að
segja alltaf sólskin. Á vetrum
kvað einstöku sinnum falla snjó-
föl, sem tekur strax upp aftur.
Staðurinn er því tilvalinn fyrir
hvíldar- og hressingarheimili. Að-
alatvinna fólksins þarna er á-
vaxtarrækt og vínframleiðsla og
vinnsla fiskafla úr Svartahafinu.
Þeir sem dveljast á hvíldar-
eða hressingarheimili greiða
sjálfir 20—30% aí dvalarkostn-
aðinum. Menn geta haft
konu og böni með sér og greiða
þá jafnt fyrir konuna og sjálfa
sig, en hehningi minna fyrir börn.
væru þetta atvinnuleikarar.
Þarna var t. d. verið að sýna
Fást.
• Menningarbragiir á
fólkinu
— Það var reglulegur menn-
ingarbragur á fólkinu þarna. Eg
geri alls ekki ráð fyrir að þús-
undunum er þarna voru hafi
verið smalað saraan aðeins til að
sýna okkur þær af því við vor-
um þarna á ferð!
Sennilega eru félagsheimilin
meira sótt vegna þess að hús-
næðisva.ndræði eru mikil i
Moskvu, því eins og landið var
farið eftir styrjöldina hefur þeim
eðlilega ekki unnizt tími til þess
að byggja nægilegt húsnæði fyr-
ir fólkið í landinu, jafnhliða eðli-
legri fjölgun, sem er 3 milljónir
á ári.
• Kom spanskt fyrir
sjónir
— Það sem kom okkur spanskt
fyrir sjónir var að sjá konur
vinna við gatnagerð og kola-
mokstur. En það var ekkert
verið að leyna þessu, annars
hefði vafalaust ekki verið farið
með okkur þar sem slík vinna
var framkvæmd. Við fengum
þau svör við spurningum okkar
um þetta, að það stafaði af
skorti á karlmönnum eftir styrj-
öldina og í öðru lagi að margt
kvenfólk óskaði eftir slikri
vinnu. f þessari vinnu sem ann-
arri fá konur sama kaup og karl-
ar og ýmsar konur vilja heldur
slíka vinnu en fínni vinnu eða
verksmiðjuvinnu.
Við spurðum Pétur sendiherra,
og hann sagði okkur að þetta
væri ekki fyrirbrigði sem fylgdi
komúnismanum heldur væri
þetta gömul rússnesk 'enja að
konur ynnu slíka vinnu.
• Nóg’ að borða —
Nóg að klæðasi
— Það er áreiðanlegt að fólk-
ið hefur nóg að borða og nó.g
að klæðast. En fatnaðurinn er
ekki eftir smekk okkar Vestur-
landabúa. Rússar eru ekki eins
kröfuhörð þjóð um búning og
íslendingar, en við munum líka
sennilega hafa tilhneigingu til að
beirast meira á en aðrar Norð-
urlandaþjóðir.
Eg var viðstaddur hátíðahöld
8. maí í Moskvu, sagði Jón,
Fyrsta áætlunarferðin til
Luxemborgar verður farin í dag
og verða meðal gesta í þeirri
för fréttamenn frá dagblöðunum
fimm í Reykjavík og fréttastofu
útvarpsins, svo og fjórir blaða-
menn frá Luxemborg, en þeir
hafa dvalizt hér á landi síðan
á mánudag í boði Loftleiða, ferð-
ast nokkuð um og skoðað merk-
ustu staði. Luxemborgarblaða-
mennirnir eru Madame Wingert-
Rodenbour, Jean Everard, Robert
Thill og Paul Aschman.
Til Luxemborgar verður hald-
ið árdegis í dag til Hamborgar
með viðkomu í Gautaborg. Gist
verður í Hamborg og flogið það-
an til Luxemborgar í fyrramálið,
þar verður staðið við í 3 stund-
ir en síðan flogið beina leið til
Reykjavíkur.
Loftleiðir hafa gefið út prent-
aða áætlun um sumarferðirnar
sem haldin voru til að fagna
sigrinum yfir þýzka nazisman-
um fyrir 10 árum. Þar voru að-
allega liðsforingjar og virti ég
því sérstaklega fyrir mér þessa
„yfirstétt“. Karlmennirnir voru
í einkennisbúningum sínum, en
konurnar voru snyrtilega glædd-
ar í einföldum, óbrotnum kjól-
um. Flestar voru þær skart-
lausar.
• Sáu ekki kjarnorku-
fallbyssuna
Sendinefndin var viðstödd há-
tíðahöldin í Moskvu 1. maí og
var þvi spurð um hersýninguna
við það tækifæri. —- Hersýningin
var miklu minni en við höfðum
búizt við, sagði Jón. Það voru
þar einingar úr öllum deildum
hersins og sýnishorn af vélaher-
fylkjum.
og er þar sagt frá brottfarar- og
viðkomutíma á hinum ýmsu
flugleiðum, taldar upp skrifstof-
ur og umboðsmenn félagsins er-
lendis auk þess sem birtar eru
almennar leiðbeiningar fyrir far-
þega.
Filmía sýnir
Elsaða óvininn
í dag kl. 3 og á morgun kl. 1
Sýnir Filmia frönsku myndina
Elskaði óvinurinn. Myndin er
gerði 1936 af Max Ophúls, kunn-
um frönskum (leikáitjóra. Urn
næstu helgi sýnir Filmía mynd-
ina Das Kabinett des dr. Cali-
gari, sem er ef til vill frægust
allra kvikmynda fyrr og síðar
þó ekki sé þar með sagt að
hún sé sú bezta.
Nefndin var spurð um kjarn-
orkufallbyssuna sem Vestur-
landablöð sögðu frá. Ekki kváð-
ust nefndarmenn hafa komið
auga á hana. Á eftir hersýning-
unni kom ganga iþróttafólks.
• Að segja satt og rétt frá
Að lokum sagði Jón: Við ein-
settum okkur að sjá í réttu ljósi
það sem fyrir augun bæri og
segja satt og rétt og skrumlaust
frá. Við gerum okkur fyllilega
grein fyrir því að á 15 dögum
sjáum við ekki allt Rússland —•
en við segjum heldur ekki frá
öðru en því sem við höfum séð og
heyrt. Við höfum á þessu ferða-
lagi sannfærzt um að sumt af
því sem okkur hefur verið sagt
um Rússland hér á Vesiurlöndum
er ekki á rökum reist og margt
á sér enga stoð í veruleikanuin.
Uppboð
Opinbert uppboð verður haldið að Fríkirkjuvegi 11,
'þriðjudaginn 24. þessa mánaðar kl. 1.30 eftir hádegi. j
Seldir verða eftir beiðni sakadómarans í Reykjavík ýms-
ir óskilamunir svo sem: reiðhjól, töskur, úr, lindarpenn-
ar, fatnaður o. fl.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Borgarfógetinn í Reykjavík
4