Þjóðviljinn - 21.05.1955, Blaðsíða 11

Laugardagur 21. maí 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (11
Hans Kirk:
ILLURFENGUR
1. dagur
1. KAFLI
Hér greinir frá pví, hvernig fyrirtækið Klitgaard & Synir
hóf göngu sína á yfirlœtislausan hátt
í vesturjózkri sveit.
Þetta var óvenjulegt sumar og gamla fólkið þurfti
lengi að leita í huga sér til aö minnast annars eins.
Stormurinn æddi inn yfir lága klettana og þyrlaði sandi
yfir akrana og brimhljóðið utan af úfnu hafinu ómaði
daglega í eyrum. Skonnorta hlaðin námustoðum strand-
„Hún sat milli klettanna, sveipuð svörtu ullarsjali“.
aði við Agger og sjö menn létu lífið. í trúboöshúsinu
voru fundirnir fjölsóttir, og ef til vill voru illviðrin meðal
Drottins til þess aö syndarar hlytu frelsun. Þaö varö
ekki mikil uppskera af sandbörðum ökrunum, en á hinn
bóginn uppskar Guö mikiö af sálum. Á erfiðum tímum
er auðrötuð leiðin til hins blessaða blóðs lambsins.
Það var tæpast að féð gæti fengið fylli sína í þurrum^
högunum og margt fólk bar kvíðboga fyrir öflun dag-
legs brauðs. Sandurinn lamdist um andlit manna, þegar
þeir streittust gegn veðrinu niður að ströndinni. En Ka
gamla Hvass þurfti að fara þangað daglega til aö horfa út
yfír brimgaröinn, í von um aö koma auga á bát sona
sinna. Þeir höfðu veriö alltof lengi burtu og í þessu
veðri var hætta á ferðum. Hún sat milli klettanna, sveip-
uö svörtu ullarsjali og staröi út yfir hafiö og tautaði
bænir fyrir munni sér.
Enginn minntist á synina viö Ka Hvass, en margir
báðu þess að þeir kæmu til lands heilir á húfi. Annar
þeirra var ungur, trúaður sjómaður, en hinn yngri hafði
ekki enn fundið frelsun. Það er illt að þurfa að bera
kvíðboga fyrir afdrifum ástvina sinna, en það er ekki
spauglaust heldur að eiga á hættu að missa allar jarð-
neskar eigur sínar. Og þetta illa sumar var mikið rætt
um það, hvemig færi fyrir mágunum þremur, Grejs
Klitgaards, Jens Sand og Lars Trilling. Þeir voru bændur
og í góðu áliti í sókninni. Þeim gekk búskapurinn vel og
þeir hefðu verið sæmilega settir, ef þeir hefðu ekki tek-
ið að sér að byggja brimbrióta.
Jens Sand og Lars Trilling áttu stórar fjölskyldur; það
úði og grúði af hvíthærðum krökkum í lágreistum, vind-
skeknum híbýlum þeirra. Grejs Klitgaard var miklu
yngri og átti ekki nema tvo syni. Á hinn bóginn voru Jens
Sand og Lars Trilling trúaðir menn, en Grejs hafði ekki
fundið réttu leiöina. Hann kom til kirkju éndrum og
eins en í trúboöshúsinu sást hann aldrei. Annars var
hann talinn duglegastur þeirra þriggja, og sjálfsagt var
það hann sem átti hugmyndina að því að þeir gerðu
tilboð í verkið.
En ógæfan var sú, að þetta ár var ógerlegt að komast
að verki í sjónum. Straumurinn var of sterkur og brimið
of ofboðslegt. Hver vinnudagurinn af öðrum fór í súg-
inn og ef brimbrjótarnir þrír væru ekki tilbúnir á tilsett-
úm tírna haföi allt verið unnið til einskis, og það var
jafnöruggt og ameniö í kirkjunni aö mennrinir þrír
misstu hús og heimili. Þeir höfðu stofnað sér í stórar
skuldir til að útvega penihga til vinnulauná og efnis, og
nú. virtist helzt sem allt tapaðist.
í býti á hverjum morgni fóru mágarnir iiiöur að
ströndinni til að aðgæta hvort straumurinn hefði ekki
rénað. En stormurinn næddi og brimið öskraði við rifin.
Þeir töluðu ekki mikið saman um ólán sitt, heldur gengu
hljóðir hver til síns heima.
Dag nokkurn var komið meö báöa syni Ka Hvass. Þá
hafði rekið í land fyrir sunnan Bovbjerg og nú voru
þeir lagðir í sömu gröf og faðir þeiri’a. Hann hafði hafið
tekið tveim árum áður, og nú var Ka Hvass ein eftir
í litla fiskikofanum og beið þess eins aö röðin kæmi aö
sér.
Kirkjan var full af fólki sem fylgdi hinum drukknuðu
til grafar, og var dauðaþögn 1 kirkjunni þegar prestur-
inn talaði yfir kistunum. Hann talaði um góða hirðinn
sem gætir sauðanna og neytir allra bragða til að bjarga
hinu villuráfandi lambi. Hann talaði um fögnuð þann
sem bíður hans hinum megin sem hlýtt hefur kalli hirð-
isins, og um ömurleg örlög hins óguölega í hinu mikla j
myrkri dauöans. Beinabert, skeggjaö andlit hans var
hart og kuldalegt þegar hann gat þess aö aðeins annar
hinna látnu sjómanna hefði fundið frelsara sinn.
Það er þungbært fyrir móður að hlusta á bað að ann-
ar sonur hennar sé fordæmdur. En þegar um sáluhjálp
er að ræða verður aö segja sannleikann, og prestur má
ekki sýna neina linkind ef hann vill vera sannur þjónn
Herrans. Ka Hvass sat við kistu sona sinna og hlýddi
á hin miskunnarlausu orð ritningarinnar. Hún hugsaöi
um hve stutt væri síðan þeir höfðu hlaupiö um litlir
drengir í stofunni hennar og nú var líf þeirra á enda.
Bara sú stund rynni upp fljótlega að henni vröi sjálfri
stefnt fyrir dóminn og hún gæti kropið og beðið um náð
til handa fordæmdum syni sínum.
— Hann var góður drengur, hugsaði hún. Þeir voru
báðir góðir drengir. Og það veit Jesús, þótt presturinn
viti þaö ekki.
Eftir hina ömurlegu greftrun varð breyting á veðurfar-
inu. Þrumuveður geisaði meðfram strandlengjunni og
sandbylur skall á. Brimið gekk langt upp á land og nú
kom í ljós aö það var heppni að verkið var ekki komiö
lengi-a áleiðis, því að hefðu brimbrjótarnir verið á veg
konmir, hefði hafið tekið þá. Og kvöld eitt var hafið orð-
ið spegilslétt og gljáandi og það var eins og vindbarið
landið andvarpaði af feginleik. Erfitt tímabil var á enda.
Þetta sama kvöld sótti Grejs mága sína og þeir gengu
saman niður að ströndinni eins og svo oft áöur þetta
sumar.
— Ætli við fáum nú ekki veður til að byrja aftur?
sagði Grejs Klitgaard. Ég fæ ekki betur séð en stra-um-
urinn hafi rénað aö mun.
Drengjabuxur
úr ull og grillon. —
Verð frá kr. 143.00.
Toledo
Fischersundi
elmilisþáttur
Uppþvottur — smáþvottur — stór-
þvottur — nútíma þvottacfni — firjúf-
ar hendur og exem?
Nú eru komin á markaðinn
mörg fyrirtaks uppþvottaefni
og þvottaefni sem létta okkur
daglegu störfin, en í kjölfar
þeirra fylgja fregnir af óþægi-
legum húðsjúkdómum og exem-
um. í þeim löndum sem fyrst
fengu súlfóneruðu þvottaefnin,
t. d. Englandi og Bandaríkjun-
um, bar einnig fyrst á exem-
um, og nú höfum við fyrir
skemmstu lesið í dönsku blaði
um að talsvert beri orðið á slík-
um sjúkdómum hjá dönskum
húsmæðrum.
Margar konur éiga sjálfar
sök á exemunum, en það er
lítil huggun þegar exemið er
komið á annað borð. Einnig
hefur alltof lítið verið gört að
því að fræða fólk um skaðsemi
ofnotkunar nútíma þvottaefna.
Það þarf að gera rannsóknir og
skýra almenningi frá árangri
þeirra.
Bæði svokölluð uppþvottaefni
og sjálfvirk þvottaefni geta
verið skaðleg húðinni. Húsmæð-
ur verða að gera sér ljóst að
þessi ágætu þvottaefni eru
mjög sterk og það verður að
nota þau í hófi. Allt of marg-
ir hella þvottaleginum beint
úr flöskunni í uppþvottafatið
og nota í hugsunarleysi fjór-
um til fimm sinnum meira en
þörf krefur. 1 fyrsta lagi er
þetta sóun á verðmæti, í öðru
lagi verður uppþvotturinn sið-
ur en svo hægari vegna þess að
það þarf líka að skola sápuna
af ef of mikið er notað og í
þriðja lagi fer þetta mjög illa
með hendurnar þegar til lengd-
ar lætur.
Hafi maður viðkvæma húð
eða sprungnar hendur er hætt
við exemi og um 'leið og vott-
ar fyrir exemi á höndunum sem
mann grunar að stafi af sápu-
leginum, er ekki aðeins sjáif-
sagt að ráðfæra sig við lækni
heldur einnig að snúa sér að
venjulegri sápu um tíma og að-
gæta hvort það bætir úr skák.
Þær sem vilja hafa vað'ð
fyrir neðan sig geta einnig
vanið sig á að vinna með
gúmmihanzka.
Ef maður mælir þvottalöginn
við notkun sparast svo mikið
á því að maður vinnur sér fyr-
ir gúmmíhönzkum á stuttum
tíma.
Hið sama er að segja um
sjálfvirku þvottaefnin. Kend-
urnar hafa ekki gott af of
miklu samneyti við þau. Fylgið
nákvæmlega notkunarreglunum
og notið aldrei meira en gefið
er upp.
Þótt maður finns ekki til
neinna óþæginda við að nota
þéssi þvottaefni, getui; maður
allt í einu verið búinn að fá
ofnæmi fyrir þeim sem á st.utt-
um tíma getur brotizt út í ex-
emi.
Ef maður notar þvottalög
og sjálfvirk þvottaefni daglega
en í hófi kemur það tæplega
að sök nema maður hafi því
viðkvæmari húð, en sjáTsagt
er að hlífa höndunum við of
miklu sambandi við þessi efni
og reyna að nota gúmmíhanzka
þar sem þeim verður við k'omið.
Einkum ber konum að fara
varlega þegar þær gera hreinar
stofur og ungum mæðrum sem
þurfa að þvo mikinn barnaþvott
daglega. Þvott af ungum börn-
um er bezt að þvo upp úr spón-
um, því að ungbörn háfa mörg
viðkvæma húð og p.ldrei er of
varlega farið í meðferð og
hirðingu þeirra.