Þjóðviljinn - 20.11.1956, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 20.11.1956, Blaðsíða 6
g) _ ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 20. nóvember 1956 liióÐyiumN ÚtgefandL' | Sameiningarflokkur aíþýðu — SósíaMstaflokkurinn Hverjir eru óþokkar? Fáeinar spurningar til Gunnars Thoroddsens Burt með hernámið j 'ffslendinga greinir á um i margt í sambandi við her- j setu, en löngum var það þó lágrnarksyfirlýsing þjóðarinn- ar að hér skyldi aldrei dvelj- ast erlendur her á friðartím- um. Þessi vfirlýsing var þó teygð út í algera afskræm- ingu þegar hernám 1951 var rökstutt með styrjöld í Kór- ! eu; ef þannig er seilzt til röksemda er hætt við að ! „friðartímar" verði langt und- | an. Enda hefur lengi verið ! Ijóst að hér á landi er harð- | snúinn hópur manna sem hef- ! ur svikið einnig þessa lág- ! ínarksyfirlýsingu og gerzt bandgenginn hinu erlenda 1 setuliði. Þessi hópur hefur nú I se-rzt af ótta við að herinn ! verði látinn hverfa af landi I brott og klifar sérstaklega á I jþví að nýjustu stóratburðir í alþjóðamálum hljóti að hafa breytt viðhorfunum til her- setunnar; nú séu hættutímar sem jafngildi að minnsta kosti Kóreustyrjöld. að er vert að reyna að setja sig í spor þeirra manna sem telja í raun og veru að herseta sé íslending- um einhver vernd á hættu- tímum og að á slíkum tímum þurfi „vestrænar lýðræðis- þjóðir“ að vernda íslendinga gegn ,,hættunni“ af Sovét- ríkjunum og samherjum þeirra í Varsjárbandalaginu. Ef ’æssir menn hugsa ráð sín af nlvöru og einlægni hljóta ef( ’^irandi staðreyndir að blar-r. við: 1 Vesturevrópa hefur aldrei verið eins óvarin og nú síðan heimsstyrjöldinni lauk. Allnr her Frakka er í Norður- afrí'ai og hefur verið þar um langt, skeið, önnum kafinn við að ’irióta niður með ofbeldi og blóðsúthellingum frelsis- kröfur þarlendra manna. Enski herinn er saman kom- inn við austanvert Miðjarðar- hafa og hefur átt þar í styrj- öld við egypzku þjóðina. Vesturþýzki herinn er ekki til enn. Þessi staðreynd um varnarleysi Vesturevrópu sýn- ir glöggt að ráðamenn „vest- rænna ]ýðræðisríkja“ telja engar líkur á því að stórstyrj- öld skelli á og þeir gera ekki minnstu tilraun til þess að halda því fram í verki að hætta sé á árás frá Sovét- ríkjunum eða öðrum aðildar- ríkjum Varsjárbandalagsins. fi> Ef hætta er talin stafa frá Varsjárbandalaginu ætt: aukinn styrkur banda- lagsins að magna hættuna. En bað er augljóst mál að at- buroirnir í Ungverjalandi háfa ekki styrkt bandalagið heldur veikt það til muna. Her Sovétríkjanna hefur ver- ið beitt innan eins bandalags- ríkisins, og Ungverjaland er ekki lengur stoð heldur veila í þessum hernaðarsamtökum og hlýtur að verða það um langt skeið. O Árás Frakka og Breta, tveggja helztu forustu- þjóða Atlanzhafsbandalagsins, á Egyptaland, verður vart með nokkurri alvöru talin röksemd fyrir því að hér verði herseta á vegum þess bandalags; varla er hægt að ætlast til þess að það eigi að vernda okkur fyrir hættunni af sjálfu sér. Hins vegar hafa Bretar og Frakkar þver- brotið stofnskrá Atlanzhafs- bandalagsins með þessari árás sinni og er það Islendingum að sjálfsögðu mikilvæg rök- semd gegn hernáminu og her- námsstefnunni. 17kki verður séð hvernig al- varlega hugsandi menn geta metið ástandið á annan hátt, einnig menn sem telja að grípa verði til hersetu á hættustund þótt hún sé neyð- arúrræði. Enda eru þessar niðurstöður í samræmi við á- lyktanir sérfræðinga og stór- blaða um alla Vesturevrópu og Ameríku, þeir aðilar telja almenna stríðshættu eins fjar- læga og nókkru sinni fyrr þrátt fyrir hina geigvænlegu atburði sem gerzt hafa. Hitt er svo annað mál að það er og hefur alltaf verið stefna þessa blaðs að herseta geti aldrei veitt ís- lendingum neitt öryggi, held- ur kallar hún geigvænlegustu hættur yfir þjóðina. Hernám Islands er þáttur í valdstefnu þeirri sem hefur leitt sárustu hörmungar yfir eitt land af öðru. Sú stefna dregur ekki úr stríðshættu heldur magnar hana. Ef til styrjaldar kemur kalla bandarískar árásar- stöðvar á íslandi á gagnárás- ir, sem með nútíma vopna- burði geta tortímt meirihluta þjóðarinnar í einu vetfangi. Hernám er alltaf jafn hættu- legt íslendingum, á friðartím- um, á hættutímum og á stríðstímum. |7n aðalatriðið er hitt að með núverandi ríkisstjórn hafa algerir andstæðingar hersetu tekið höndum saman við þá menn sem telja hersetu neyð- arúrræði og að baki þeim stendur meirihluti þjóðarinn- ar. Stjórnin hefur heitið því að losa þjóðina við hernámið, og þeir atburðir sem síðan hafa gerzt geta ekki raskað þeim ásetningi heldur styrkt hann. ! Auglýsið í Þjóðviljanum Gunnar Thoroddsen borgar- stjóri kvað hafa sagt í ræðu austur í Rangárvallasýslu laugardaginn 10. þ.m. að ekki mætti fyrir neina muni líkja saman aðförum Breta og Frakka í Egyptalandi og framkomu Rússa í Ungverja- landi: það væri eins og að leggja „að jöfnu að myrða fólk unnvörpum og gefa ó- þokka á kjaftinn". Lítum á þetta nánar. Hvern kallar Gunnar ,,óþokka“ í þessu sambandi ? Sumum virðist hafa fundizt ofurlítið meira til um innrás Breta og® Frakka en Gunnari Thorodd- sen. Til dæmis Sameinuðu þjóðunum. Þeim fannst árásin hnefahögg í andlit sér. Þær samþykktu 64 talsins fordæm- ingu á árásarseggina. Þeir höfðu fótumtroðið sín eigin hátíðlegu loforð. Þeir höfðu brotið sjálfan sáttmála Sam- einuðu þjóðanna. Fordæmingin á árásaraðilana var samþykkt með fleiri samhljóða atkvæð- um en áður þekktust dæmi til innan þessarar stofnunar. Þetta var þyngsta áfall fyrir vestrænt lýðræði, sem lýst hafði yfir því, að af þess hendi myndi aldrei hafin árás að fyrrabragði. „Kjaftshöggið" lenti m.a. í andlit 64 þjóða sem ekki vildu una því. Eru Sameinuðu þjóðirnar ,,óþokkinn“, sem Gunnar Thoroddsen talar um? Eða á hann við annan aðila? Dag Hammarskjöld, fram- kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð- anna, nýtur nú og hefur not- ið viðtækara trausts en nokk- ur annar maður. Þegar hann frétti um árás hinna tveggja stórvelda á varnarlitla smá- þjóð, féllst honum svo um, að hann vildi segja af sér starfi sínu í mótmælaskyni, taldi sig ekki geta verið í þjónustu þjóða, sem svikju hátíðleg heit og bindandi samþykktir — sjálfa stofnskrá þjóða heims- ins. Honum hefur fundizt að- gerðir Breta og Frakka nokk- uð þungt hnefahögg framan í sig og lífsstarf sitt. Var Hammarskjöld kannski ,,óþokkinn“ sem Gunnar var að vitna til ? Eða á að gera lengri leit að sakaraðila borg- arstjórans? Á fremur litlu svæði í einni borg Egyptalands telur fregn- ritari 2000 lík óbreyttra borg- ara, eftir árás Breta og Frakka. En vitað er, að herir þeirra gerðu sprengju- og skotárásir á margar borgir landsins í nær samfelldri á- rásarhríð sólarhringum sam- an. Voru hinar ótöldu þúsundir myrtra manna, kvenna og barna í Egyptalandi aðeins „ó- þokkar“ í augum Gunnars Thoroddsens, sem áttu skilið þetta fullnaðar“kjaftshögg“ hinna há-lýðræðissinnuðu ? Eða, spyrjum enn: Börnin sem leituðu feðra og mæðra í rústunum, reikuðu örvilnuð milli líka foreldra sinna, — eru þau aðeins „óþokkar“ í meðvitund Gunnars borgar- stjóra, sem áttu „kjaftshögg- ið“ skilið ? Ibúar Egyptalands hafa lengi búið við kúgun og áþján. Þyngstan hug bera þeir til þeirrar lýðræðisþjóðar sem þeir þekkja bezt — Breta. Nágrannaþjóð ræðst inn í land þeirra með her. Bretar og Frakkar segjast ætla að stilla til friðar. Þeir gera það á ofurfrumlegan liátt. Þeirra „friðarsókn44 er sú að ráðast líka á smáþjóðina sem árásinni liafði sætt og drepa fólk unnvörpum. Það voru sannarlega engin smáhögg í andlit egypzku þjóðarinnar, sem þau gáfu, á- rásarríkin. Er þessi smáþjóð „óþokk- inn“ sem Gunnar sigtar til í ræðu sinni fyrir hinum dans- fagnandi áhangendum sínum austur á Hellu? Hver er óþokkinn í þessum Ijóta leik, Gunnar? Og ein spurning enn: Hvar gala nú óþokkar hræsninnar hæst hér á ís- landi um þessar mundir? Norðlendingur Tsllaian, sem ekki fékksf rædd eða samþykkt Stúdentafélag Suðurlands boðaði til fundar á Selfossi þriðjudagskveldið 13. nóv. 1956. Var fundurinn haldinn í Selfossbíói og voru fundar- menn margir, fullt hús. Um- ræðuefni átti að vera ofbeldi og árásir í heiminum. Fund- arstjóri var Páll Hallgrímsson sýslumaður. Ræðumenn vor>i allir ákveðnir fýrirfram, og voru það þeir sr. Jóhann Hannesson á Þingvöllum, Þor- steinn Sigurðsson á Vatns- leysu, Sveinn Þórðarson skóla- meistari ,á Laugarvatni, Sig- urður Greipsson í Haukadal og sr. Sigurður Einarsson í Holti. Þegar frummælendur höfðu lokið ræðum sínum, bar fund- arstjóri upp tillögu, sem hann bað fundarmenn að sam- þykkja. Fóru þá að heyrast raddir framan úr salnum um það hvort tillagan fengist ekki rædd, og svaraði fundarstjóri því til að umræðum væri lok- ið. Reis þá einn fundarmanna upp, og kvaðst vera með til- lögu, sem hann óskaði að bor- in yrði undir fundinn. Sam- tímis gekk annar fundarmað- ur inn til fundarstjóra, og lagði fram aðra tillögu. Tók fundarstjóri við henni, og lét þess jafnframt getið að hann væri fáanlegur til að taka við meiri pappírum ef menn vildu. Lagði hinn fundarmaðurinn þá einnig fram sína tillögu. Var síðan tillaga fundarboð- enda lesin upp og samþykkt með öllum greiddum atkvæð- um. Efni hennar var, að fund- urinn fordæmdi allar ofbeldis- aðgerðir í samskiptum þjóða í milli, en þó sérstaklega að- farir Rússa gagnvart ung- versku þjóðinni. Næsta tillaga var nokkru fyllri, lýsti andúð fundarins á framkomu Breta og Frakka gagnvart Egypt- um, og samúð með egypzku þjóðinni. Ekki vildi fundar- stjóri taka tillögu þessa sem góða vöru, taldi hana til- gangslausa, þar sem fundur- inn væri búinn að samþykkja mótmæli gegn öllu ofbeldi. Bar hann samt tillöguna und- ir atkvæði, en ekki var fund- armönnum fylliiega ljóst hvort ætlast væri til að til- lögunni væri vísað frá eða hún samþykkt. Voru flestar hendur á lofti, töldu sumir að verið væri að samþykkja til- löguna, en aðrir að verið væri að vísa henni frá. Og sú varð raunin á. Eftir atkvæða- greiðsluna lýsti fundarstjóri yfir því að tillögunni væri vís- að frá. Þá var síðasta tillag- an eftir. Flutningsmaður hennar fór þess nú á leit, að hann fengi að fylgja tillögu sinni úr hlaði með því að segja nokkur orð. Kom nú nokkurt hik á fundarstjóra, hann las tillöguna yfir aftur, og virtist vera í nokkrum vafa hvernig hann ætti að snúa sér í málinu. Ráðfærði hann sig nú betur við fundar- boðendur, og ákvað síðan að láta fundarmenn greiða at- kvæði um hvað við þessa „vandræðatillögu" ætti að gera. Gat hann þess samt um leið og hann teldi tillögu þessa ekkert erindi eiga inn á fund- inn, hún væri efnislega skyld tillögu fundarboðenda, um- ræðum væri lokið, en ef að einhverjir væru óánægðir og vildu endilega segja eitthvað, þá gætu þeir fengið að tala eftir að fundi væri slitið, og fundarmenn þá auðvitað farn- ir, en þó kvaðst hann sjálfur ætla að bíða eftir því. Fór nú að koma óánægjukurr í fund- armenn, raddir að heyrast um að þetta væri einkennilegt lýð- ræði, líklega ættað frá valda- tímum Hitlers í Þýzkalandi. Gall þá við í einhverjum að sjálfsagt væri að vísa tillög- unni frá, því að hún væri flutt til þess eins að kasta ryki í augu fundarmanna, um hinn sanna tilgang fundarins. Þetta var ágæt yfirlýsing, hún sýndi hið sanna um tilgang fundar- ins, og hún hefur án efa kom- ið beint frá lijartanu. Síðan var tillögunni vísað frá með miklum meirihluta atkvæða. Þessi „vandræðatillaga" var orðrétt á þessa leið: „Fundur haldinn í Selfoss- bíó þriðjudaginn 13. nóv. 1956, boðaður af Stúdentafélagi Suðurlands, lýsir fyllstu and- úð á framferði Rússa í Ung- verjalandi, og Breta og Frakka í Egyptalandi, og lýs- ir jafnframt innilegri samúð Framhald á 11. síðu

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.