Þjóðviljinn - 20.11.1956, Blaðsíða 1

Þriðjudagiuir 20. nóvember 1956 — 21. árg. — 264. tölublað
íhaldið gerir sér vonir um að geta
heft sókn íslendinga gegn hernáminu
Sú stefna Aiþingis og rikisst]6rnar stendur óhögguB
að endurskoÖun hernámssamningsins verSi viS jbað
miSuS að herinn hverfi ur landi
„Ríkisstjórnin mun í utanríkis-
málum fyigrja fram ályktun Al-
þingis 28. marz s.l. „um stefnu
Islands i utanríkismálum og
meðferð vamarsamningsins við
Bandaríkin."
einstakra manna, einkum Alþýðuflokksmanna, sem blaö-
ið túlkar á þá lund að þeir muni ætla sér að bregöast
stj ómarstef nunni.
Af þessu tilefni þykir Þjóðvilj- svo að orði um þetta mál:
anurr) rétt að rifj.a upp hvernT
íg málin standa. Ályktun Al-
þingis um hernámsmálin frá
28. marz s.l. stendur enn ó-
breytt og óhögguð, en þar var
komizt svo að orði:
„Með liliðsjón af breyttum við-
borfum síðan varnarsamningur-
inn fra 1951 var gerður og með
tilliti til yfirlýsinga um, að eigi
skuli vei-a erlendur her á íslandi
á friðartímum, verði þegar hafin
endurskoðun á þeirri skipan, sem
þá var tekin upp, með það fyr
ir augum, að fslendingar annist
sjálfir gæzlu og viðhald varnar-
mannvirkja — þó ekki hernaðar-
störf — og að herinn hverfi úr
landi. Fáist ekki samkomulag um
haldið gerir sér um það að unnt
sé að koma í veg fyrir að rík-
isstjórnin standi við fyrirheit
íhalöið gerir sér nú hinar áköfustu vonir um að bar-
áttu þjóðarinnar gegn hernáminu hafi verið stefnt í voða,
að ríkisstjórnin muni ekki standa við fyrirheit sín um
brottflutning Bandaríkjahers. Rökstyður Morgunblaöið sin- Eru þessar vonir lhaldsms
þessar vonir hernámssinna með tilvitnunum í ummæli einkum i'okstuddar með tiivitn
unum í tvo þingmenn Alþj>ðu-
flokksins, Áka Jakobsson og
Guðmund í. Guðmundsson. Áki
Jakobsson hélt fyrir nokkrum
dögum ræðu í Alþýðuflokksfé-
lagi Reykjavíkur og þaðan hefur
Morgunblaðið eftir honum svo-
hljóðandi ummæli með mikilli
velþóknun:
„f væntanlegum samningum
við Bandaríkin tel ég óhjá-
iveiíi :
í New York í
Lcgreglan í New York hand-
tók í síðustu viku þrjá drengi,
12 ára, 13 ára og '14 óra, sem
höfðu sett sér að sprengja
borgarhlutann Bronx í loft
upp. Þeir voru búnir að koma
fyrir að minnsta kosti 6JD dyna-
mithleðslum við hús, í skolp-
ræsum og undir bílum.
Það voru vegfarendur sem sátl
drengina vera að undirbúa eina
sprenginguna sem gerðu lög-
reglunni aðvart. Yfirheyra varð
á annað hundrað börn áður eiB
sökudólgarnir fundust.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur kvæmilegt að af Islands liálfu
Gomulka fagnað mjöf M
heimkomuna frá Hoslva
Segir sambúð við Sovétríkin komna í
ákjósanlegt horf
Mikil fagnaðarlæti voru 1 Varsjá í gær, þegar pólsls
samninganefnd kom heim frá Moskva.
þessa breytingu verði málinu
fylgt eftir með uppsögn sam-
kvæmt 7. grein samningsins.“
Þegar núverandi ríkisstjórn
var mynduð var það eitt af fyr-
irheitum hennar að þessi ályktun
Alþingis yrði framkvæmd, og
hefur engin breyting verið gerð á
þeirri afstöðu. í stefnuyfirlýs-
ingu stjómarinnar er komizt
þegar kannað það með tillögum
á Alþingi hvort viðhorf stjórnar-
innar og stuðningsflokka hennar
séu breytt og fékk það einróma
svar að viðhorfin væru óbreytt.
Tillögu Sjálfstæðisflokksins um
áframhaldandi hernám vaf vísað
til ríkisstjórnarinnar, en sam-
kvæmt stjómarskránni jafngildir
slík málsmeðferð þvi að Al-
þingi sjái ekki ástæðu til að
gera nýja ályktun um mál. Fyrri
ályktunin er sú sem til var vitn-
að áðan frá 28. marz i vor, og
stendur hún því algerlega óhögg-
uð sem stefna Alþingis og ríkis-
stjórnar og forsenda samning-
anna við Bandaríkin.
'k Vonir íhaldsins
Hins vegar er athyglisvert að
fylgjast með því hvaða vonir í-
Vinna að hefjast á
ný í Ungverjalandi
Rætt um myndun samsteypustjórnar
í fyrsta skipti í fjórar vikur mættu menn almennt til
vinnu í gær í Búdapest, höfuðborg Ungverjalands.
sé höfð í huga sú stórfelda
hætta sem sjálfstæðum smárikj-
um stafar af Sovétríkjunum“.
Ennfremur vitnar blaðið í svo
hljóðandi ummæli Guðmundar í-
Gnðmundssonar á þingi s.l.
föstudag:
„Eg segi það sem mina skoðun,
að ef við stæðiun fyrir þeirri
spurningu í dag, hvort við vild-
Fmmhald á 11. síðu
Gomulka. framkvæmdastjóri
Sameinaða verkamannaflokksins
og formaður pólsku nefndarinn-
ar, ávarpaði mannfjöldann. Sagði
hann, að öllu því sem óeðlilegt
hefði verið í samskiptum Sovét-
ríkjanna og Póllands hefði verið
rutt úr vegi í viðræðunum i
Moskva og grundvöllur lagður að
traustri vináttu ríkjanna. í til-
i kynningu um viðræður Pólverj-
■anna og forustumanna Sovétríkj-
anna segir, að stjórnir ríkjanna
séu staðráðnar í að hafa sín í
rnilli vinsamlegt samstarf $
grundvelli fulls jafnréttis og
forðast íhlutun um innri mál
hvors annars.
Lýst er yfir að meðan viðsját
séu í Evrópu og meðan land-
vinningasinnuð hernaðarstefpa
vaði uppi í Vestur—Þýzkalandi
telji báðar ríkisstjórnir öryggi
landa sinna nauðsynlegt að sov-
ézkar hersveitir hafi tímabundna
setu í Póllandi. Pólska stjórnin
skal hafa rétt til að kveða á
Framhald á 11. síðu
25. þing Alþýðusambands Islands verð-
ur sett kl. 4 í dag í KR- skálanum
40 ára af mælis sambandsins verður minnzt með há
tíðarsamkomu í Austurbæjarbíói n.k. fimmtudag ?i
r I
»J
Fréttamaður Reuters, sem
heimsótti fimm stórverksmiðj-
ur í borginni, segir að um
helmingur verkamanna hafi
verið mættur til vinnu. Ekki
hafi nema ein af verksmiðjun-
um verið starfandi, í hinum
hafi skortur á hráefnum og
raforku hindrað að vinna gæti
hafizt. Verkamenn hafi álitið
að framleiðsla myndi geta haf-
izt síðar í vikunni. Strætis-
vagnaferðir eru hafnar á ný í
Búdaþest óg unnið að viðgerð
á leiðslum og teinum á leiðum
sporvagna.
Fréttamenn fuliyrða að við-
ræður um myndun samsteypu-
stjórnar standi yfir milli stjórn
ar Kadars og flokka smá-
bænda og sósíaldemókrata.
Nagy, fyrrverandi forsætisráð-
herra, kvað hafa hafnað þátt-
töku í viðræðunum.
Brottnám rætt
f umræðum á þingi SÞ i gær
sagði Imre Horvath, utanríkis-
ráðherra Ungverjalands, að til-
hæfulaust væri að Ungverjar
hefðu verið fluttir í fangavist
til Sovétríkjanna. Handtökur
hefðu átt sér stað en enginn
verið fluttur úr landi.
Lodge, fulltrúi Bandaríkj-
anna hjá SÞ, kvað stjórn sína
hafa góðar heimildir fyrir að
16.000 Ungverjar hefðu verið
fluttir til Sovétríkjanna í lok-
uðum járnbrautarvögnum.
Sépiloff, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna, lýsti yfir að
sovézkt herlið myndi yfirgefa
Framhald á 3. síðu.
Islands hefur sérstaklega verið
- ' "mw »
25. þing Alþýðusambands íslands verður sett
klukkan 4 í dag í KR-skálanum við Kaplaskjólsveg
og verður þingið háð þar allan tímann. Þingið munu
sitja um* 330 íulltrúar frá 150 sambandsfélögum
víðsvegar að af landinu.
Verkafólk sem skipulagt er hreyfingarinnar hér á landi og
innan Alþýðusambands íslands fyrsta forseta Alþýðusambands
er nú 28.500 í 160 sambands-
félögum. Um 10 félög munu því
ekki hafa kjörið fulltrúa
þingsins.
Alþýðusambandið hafði boðið
öllum verkalýðssamböndunum á
Norðurlöndum að senda fulltrúa
á þingið í tilefni af 40 ára af-
mæli sambandsins. Voru horfur
á því lengi vel að gestir kæmu
frá öllum samböndunum en úr
því gat ekki orðið vegna ýmissa
anna heima fyrir hjá sambönd-
unum í Noregi, Svíþjóð og Finn-
landi. Frá Alþýðusambandi Dan-
merkur mætir á þinginu Kaj
Nissen og frá Fiskimannafélagi
Færeyja formaður þess, Erlendur
Patursson.
Ottó N. Þorlákssyni, hinum Iiannibal Valdimarsson
aldna brautryðjenda verkalýðs- forseti A.S.Í.
boðið að vera viðstaddur setii*
ingu þingsins. Ennfremur verðal
þar viðstaddir fulltrúar frá ýms-
um öðrum stéttarsamtökum og
munu þeir flytja þinginu ávörp.
í sambandi við þingið verður
minnzt 40 ára afmælis sam-
bandsins. Var það sem kunnugtl
er stofnað 12. mar2 1916. Rétt
þótti að fresta hátíðahöldumt
af því tilefni til sambandsþingS-
ins þar sem vitað var að þá
yrðu hér samankomnir margír
helztu forustumenn verkalýðs-
hreyfingarinnar. Verður hátíðar-
samkoma tileinkuð 40 ára afmæl-
inu í Austui’bæjarbiói n.K,
fimmtudagskvöld og þar fjöl-*
breytt dagskrá.
Aðalmál þessa þings verða afc-
\iim u- og efnahagsmálin eiuM
várðar lausn þeirra alla meðlima
samtakanna og raunar alla isÞ
lenzka alþýðu. Þjóðviljinn býðmt
alla fulltrúa er þingið sitja veí-
komna til þeirra mikilvægu
starfa er bíða þeirra í þágu ÍS-
lenzkrar alþýðu. Megi gifta,
fylgja störfum þess 25. þings
Alþýðusambands íslands er se*tí
á rökstóla i dag.