Þjóðviljinn - 07.02.1957, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Firrrmtudagur 7. íebrúar 1957
mósinunm
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu — SósíaUstaflokkurinn
K._______________________ZJ
í Athyglisverður samanburður
1 Qjálfstæðisflokkurinn hefur
hvað eftir annað gert sig
íbroslegán og aumkvunarverð-
j an í augum þjóðarinnar með
! því að láía málgögn sín stað
j hæfa að engin ný stefna hafi
1 verið tekin upp af núverandi
' ríkisstjórn í sambandi við
Jausn efnahagsmálanna nú
fyrir áramótin. Allt sem gert
! hafi verið sé í samræmi við
i gömlu íhaldsúrræðin. Samtím-
j is hefur Sjálfstæðisflokkurinn
j látið blöð sín halda uppi harð-
! vitugum árásum á aðgerðir
ríkisstjóri’arinnar og þing-
' meirihlutann. Hann hefur með
öðrum orðum bölsungið sína
! eigin steínu og fordæmt sín
! eigin úrræði, ef tiúa á kenn-
ingum forkólfanna og mál-
1 flutningi Morgunblaðsins og
Vísis.
i
} _
[ t’n skyldu nú viðbrögð Sjálf-
stæðisflokksins ekki stafa
! af einhvenju öðru en því að
! ríkisstjórnin hafi verið að
{ framkvæma gömul íhaldsúr-
í ræði. Myndu foringjar íhalds-
j íns ekki hafa tekið því með
fögnuði hefði í engu verið
vikið frá þeirra stefnu og á-
hugamálum? Fremur má það
teljast sennilegt. Enda er það
sannast mála að vinnubrögðin
hafa reynzt allt önnur og
heillavænlegri en í valdatíð
Ólafs Thors og felaga hans.
Að þessu vék Lúðvík Jóseps-
son sjávarútvegsmálaráðherra
mjög skdmerkilega i ræðu
sinni í útvarpsumræðunum á
mánudagskvöldið. Hann komst
m.a. þannig að orði eftir að
hafa gert ítarlega grein fyrir
eðkoiriunni eftir óstjórn og
strandsiglingu íhaldsins:
TVrúverandi stjórn leysti
’ vandamál útvegsins í
íækr. tíð fyrir jól, en í tíð í-
ha! Isins var allt látið reka
á reiðanum langt fram á ver-
tíð. Núverandi stjórn byggði
| lausn sína á málunxun á víð-
tæku samkomulagi við alla þá
aðila, sem mestu ráða um
jrekstur atvinnuveganna. Hún
i Máði samkomulagi við útgerð-
armenn ^átanna og togar-
a.nna, eigendur frystihúsanna,
| fejómenn bátanna og sjómenn
togaranna, verkalýðssamtökin
- ©g við bændasamtökin. Þann-
fg var traust undirbygging
j gerð að 'innufriði og óhindr-
i aðri framleiðslu.
I
1 í tíð íhaldsins var ýmist við
•* * enga samið, eða gert
málatnyndasamkomulag við
einn aðila, sem síðan þurfti að
taka upp samninga við þann
næsta. Hér var um grund-
vallarmu a á vinnubrögðum að
ræíia og viðurkenna það allir,
nema íhaidsforingjarnir sjálf-
| ir. Nú var samið um veru-
íega bættan reksturgrundvöll
| feáta og fogai-a, og mun í-
i haldsforingjunum ganga illa
1 að finna nokkurn útvegsmann,
! sem ekki viðurkeiiiúr að nú
! bafi gjörsamlega skipt um frá
því, sem verið hefur. Gott
dæmi um hið breytta viðhorf,
er það að nú hefur einn af
kunnustu togaraútgerðar-
mönnuin iandsins, sótt um tvo
af þeim nýju togurum sem
ráðgert er að kaupa til lands-
ins. Fram að þessu hafa tog-
araeigendur ekki metið að-
stöðu sína svo að þeir vildu
leggja fé í ný skip,
ú var samið um, að báta-
gjaldeyriskerfið, sem dró
á eftir sér eins árs skulda-
hala, yrði lagt niður og yfir-
tekið af sjóði, sem tryggðar
voru nægar tekjur til að
leysa út gömlu slculdasúpuna.
Nú var samið um verulegar
bætur handa sjómönnum á
fiskiskipunum. Fiskverð þeirra
liækkaði, þeir fengu fullt or-
lof og Jxeini voru tryggð all
veruleg skattfríðindl“.
Oíðan vék ráðherrann að
^ tekjuöfluninni til þess að
tryggja rekstur atvinnuveg-
anna og þær ráðstafanir sem
um var samið í sambandi við
lausn efnahagsmálanna og
gerði þennan athyglisverða
samanburð:
T tíð íhaldsins voru ný gjöld
lögð þannig á, að allar vör-
ur, Jiarfar og ójiarfar, báru
sama gjald. Nú eru gjöldin
lögð fyrst og freinst á minnst
nauðsynlegu vörurnar og J»ó
mest á lúxus-vörur. Nú eru
36% af öllum vöruinnfiutn-
ingi með öllu undanþegin nýj-'
um gjöldum. Nú er lagður®-
skattur á bankaiia, heldur
nokkur að íhaldið hefði sam-
þykkt slíkt. Nú er lagður á
sérstakur stóreignaskattur,
trúir nokkur að íhaldið hefði
samjiykkt slílit. Og nú er
jafnframt hlutast til um, að
heiidsalar og aðrir milliliðir
beri fyllilega sinn liluta af
byrðunum. Nú hefur verið
fyrirskipuð stórfelld lækkun
á heildsöluálágningu og Jiann-
ig verður hægt að láta heild-
salana taka á sig verulegan
hluta af hinum nýju gjöldum.
Dettur nokkrum í hug að í-
haldið liefði samþykkt slíka
ráðstöfun. Nú verður tekið
upp verðlagseftirlit með öll-
um vörum og stefnt að lækk-
andi álagningu bæði í heild-
söiu og smásölu.
Itíð íhaldsins var allt verð-
eftirlit afnumið og í fltest-
um tilfellum gátu heildsalar
og smásalar tekið sér þá á-
lagningu, sem þeir viidu. Slíkt
hét verzlunarfrelsi hjá íhald-
inu“.
IJkki er ólíklegt að flestum
landsmönnum hafi verið
það enn ljósara en áður eft-
ir að Lúðvík Jósepsson dró
upp þessa sönnu og skýru
mynd af „úrræðum" íhaldsins
annars vegar og aðgerðum
núverandi ríkisstjómar hins
vegar hvers vegna íhaldið
t",
Hrun tveggja heimsvelda
veldur róti við Mið|arðarhaf
Twað er gjörsamlega vonlaust
* fyrir foringja íhaldsins að
ætla nokkmm skynibornum
manni að leggja trúnað á þær
áróðursblekkingar að afstaða
þeirra til stefnu og aðgerða
ríkisstjórnarinnar mótist af
umhyggju fyrir hag almenn-
ings. Þeir em þvert á móti
að verja sérréttindi og gróða-
aðstöðu braskaraklíkunnar og
milliliðanna. Og af því stafa
hin vanmáttugu öskur íhalds-
blaðanna og þeir skringilegu
tilburðir forkólfanna í stjóm-
arandstöðunni sem nú eru
hafðir að mestum gamanmál-
um meðal almennings.
Götumynd frá egypzku borginni Port Said eftir árás
á tburði við Miðjarðarhaf
ber hátt í rás heimsmál-
anna um þessar mundir. Tvö
heimsveldi, sem um langan
aldur bám þar ægishjálm yfir
heimafólk og aðkomumenn,
eru í upplausn. Þjóðir sem lot-
ið hafa annarra stjóm krefj-
ast sjálfsforræðis; nýlendu-
veldin streitast á móti í lengstu
lög. Dagskrá þings SÞ, sem
nú er háð í New York, ber
mikil merki átakanna við Mið-
jarðarhaf. Þingstörfin hafa til
þessa að miklu leyti snúizt um
árás Bretlands, Frakklands og
ísraels á Egyptaland og eftir-
köst hennar. Þar reyndu ný-
lenduveldi Vestur-Evrópu að
hressa við næstum glataða
drottnunaraðstöðu með vopna-
valdi en mistókst herfilega.
Eftir Súezævintýrið eru þau
svo gersamlega dæmd úr leik
á þeim slóðum að helzti
bandamaður þeirra, Bandarík-
in, virðir þau ekki viðlits en
gerir ráðstafanir til að hirða
’sem mest af reitunum á eigin
spýtur. Meira að segja gervi-
ríkið Jórdan, sem Bretar
bjuggu til úr eyðimerkursandi
af hernaðarástæðum, segir
upp hernaðarbandalagi við
skapara sinn og vill ekkert
hafa saman við hann að sælda
lengur. %
Stjórn Israels þverskallast
enn við að hlýða fyrir-
mælum SÞ um brottför Isra-
elshers af egypzku landi, en
áður en því máli hefur verið
ráðið til lykta koma átök á
tveim öðrum stöðum við Mið-
jarðarhaf til kasta þing-
fulltrúa. Umræður um styrj-
öldina í Alsír eru Jægar
hafnar og næsta mál á dag-
skrá verður að öllum líkind-
hamast gegn ríkisstjórninni
og aðgerðum hennar í efna-
hagsmálunum. Það er ekki
vegna þess að þær séu nein
íhaldsúrræði heldur af hinu
að nú hafa vandamálin verið
tekin nýjum og föstum tök-
um sem raunhæfs árangurs er
af að vænta. Árásir og skap-
vonska íhaldsins stafar af því
að lausn málanna er byggð
í samráði og samkomulagi við
verkalýðshreyfinguna. Heift
Ólafs Thors, Bjarna Bene-
diktssonar og annarra slíkra
á rætur sínar að rekja til
þess að þeir sem breiðust
hafa bökin eru nú látnir bera
þyngstu byrðarnar, gagnstætt
þeirri reglu sem fylgt var í
valdatíð þeirra sjálfra.
um átökin á Kýpur. Ófarir
Breta og Frakka við Súez
hafa veikt aðstöðu nýlendu-
veldanna í báðum þessum mál-
um. Ber einkum tvennt til.
Tilgangur frönsku stjómar-
innar með Súezævintýrinu var
fyrst og fremst að fella stjórn
Nassers í Egyptalandi, sem
stutt hefur sjálfstæðishreyf-
ingu Serkja í Alsír með ráð-
um og dáð. Töldu Frakkar, að
ef sá bakhjarl væri úr sög-
unni myndi auðvelt að ráða
tíMitdl
niðurlögum serkneska skæru-
hersins. Þegar herferðin gegn
Nasser fór út um þúfur óx
Serkjum ásmegin, en k jark dró
úr Frökkum að sama skapi.
Beinna áhrifa af ósigri Breta
við Súez gætir minna á Kýp-
ur, en bæði þar og í Alsír
hefur afstaða Bandaríkja-
stjórnar til Súezherferðarinn-
ar gert nýlenduveldunum erf-
iðara fyrir. Hingað til hafa
Bandaríkin stutt Frakka í Al-
sír og Breta á Kýpur, en
horfur em á að úr þeim
stuðningi dragi eftir Súezher-
ferðina.
Twað atriði bandarískrar ut-
*■ anríkisstefnu sem efst er
á baugi um þessar mundir er
viðleitnin til að nota hran
brezkrar og franskrar valda-
aðstöðu í löndunum við Mið-
arðarhafsbotn til að gera þau
bandarísku áhrifasvæði Banda-
ríkjamenn þykjast þegar hafa
komið ár sinni vel fyrir borð
með því að taka afstöðu gegn
árás bandámanna sinna á
Egyptaland. Þeirri aðstöðu
væri teflt í voða ef Banda-
ríkin tækju afstöðu með
Frökkum á þingi SÞ gegn
sjálfstæðishreyfingunni í Al-
sír. Hins vegar er Banda-
ríkjastjóm ekki óhætt að
ganga algerlega í berhögg við
Frakka í Alsír. Stjórnmála-
menn í París hafa við orð að
Frakkar kunni að yfirgefa
Atlanzhafsbandalagið ef þeir
telji sig svikna af bandamönn-
um sínum í Alsírmálinu. Vitna
Frakkar óspart í að sérstak-
lega sé tekið fram í sáttmála
bandalagsins, að bandalags-
svæðið nái til hinna þéttbýlu
strandhéraða Alsír, sem inn-
limuð hafa verið í Frakkland.
Mestur hluti franska nýlendu-
hersins í Alsír lýtur að nafninu
til hinni bandarísku yfirher-
stjóm A-handalagsins, og
Frakkar beita þar bandarísk-
um vopnum, sem látin hafa
verið í té samkvæmt ákvæðum
bandalagssáttmálans um
gagnkvæma aðstoð.
B
andaríkjastjórn reynir að
losa sig úr klípunni með
Framhald á 9. síðu.