Þjóðviljinn - 25.05.1957, Blaðsíða 1

VILJINN
Laugardagur 25. maí 1957 — 22. árgangur — 117. tölublað
fþróttarevýan:
Munið að tryggja yklc*
ur aðgöngumiða í tímaS
'Buglr bardagar í Taipeh,
Formésu, herfög sett og útgöngubann
AndúSin á Bandarikjamönnum brýzt út i múgárás á
sendiráB þeirra, þarsem allt var brotiB og bramlaB
Þrj ár herdeildir á vettvang
Andúð íbúa kínversku eyjarinnar Formósu (Tai-
van) í garð hins bandaríska hernámsliðs brauzt út
í gær og hlutust aí miklar óeirðir og blóðugir bar-
dagar í höíuðborginni, Taipeh.
Uppreisnin sem hóíst með árás á byggingar
bandaríska sendiráðsins og upplýsingaþjónustunnar
var ekki bæld niður fyrr en þrjár herdeildir Sjang
Kajséks, tugþúsundir hermanna, höfðu verið kvadd-
er á vettvang.
Herlög voru sett á eynni og lýst yfir útgongu-
banni. Öll höfuðborgin var á valdi hersins þegar
síðast fréttist.
Óeirðimar hóíust í gærmorg-
un með því að mikill mann-
fjöldi safnaðist saman fyrir
framan sendiráð Bandaríkjanna
í Taipah. Kom hann til að láta
í ijós andúð sína í garð Banda-
ríkjanna og óánægju með að
bandarískur herréttur hafði
sýknað liðþjálfa sem hafði orð-
ið kínverskum mannj að bana.
Allt brotið og bramlað.
Múgurinn ruddist inn í sendi-
ráðið og aðra byggingu þar
sem bandaríska upplýsingaþjón-
ustan hefur skrifstofur.
Þar var alit brotið og braml-
að, og húsgbgnum, ritvélum og
öðrmn áhöldum hent út um
gluggana. Fréttaritarar segja að
'allir innanstokksnnmir í þess-
pm húsum hafi verið eyðilagðir.
J afnframt var ráðizt á bif-
reiðar starfsmanna sendiráðsins
og þær allar gereyðilagðar.
Hendur voru lagðar á þá starfs-
menn sem til náðist og særðust
a. m. k. á.tta þeirra í þeim á-
tökum.
Lögreglan lét á sér
standa.
Fréttamenn segja að lögregla
Formósustjórnarinnar hafi látið
ptanda á sér að grípa í taumana
þegar árásin var gerð á send'-
ráðið. Hún hafi ekki skorizt í
leikinn fyrr en löngu eftir að
hún hófst. Þá handtók hún
nokkra tugi manna og fór með
þá til aðalstöðva sinna.
Skömmu eftir kom bandaríski
sendiherrann á veitvang ásamt
herforingja í Formósuher ti) að
skoða verksummerki. Urðu þeir
þá fyrir ’grjótkasti og fékk lög-
reglan ekki við neitt ráðið.
Blóðugur bardagi.
Síðar um daginn safnaðist gif-
urlegur niannfjöldi, a. m. k.
30.000 manns, fyrir framan aðal-
stöðvar iögreglunnar og krafðist
þess að menn þeir sem hand-
teknir höfðu verið um morgun-
inn yrðu látnir lausir. Þegar
ekki var látið undan þeirri
kröfu réðist mannfjöldinn á þá
lögreglumenn sem gættu bygg-
ingarinnar og tókst að afvopna
marga þeirra.
Þá var iiafin skotbríð á niann-
fjöldann frá lögreglustöðinni og
var henni svarað. Óvíst er um
niaiuit.jón í þessari viðureign,
en þó vitað að margir hafa beð-
ið bana og enn fieiri særzt.
Þrjár herdeildir á
vettvang.
Strax eflir að óeirðimar um
morguninn sá stjórn Sjangs
Kajséks sitt óvænna og setti
Kortið sýnir Formósu (Taivan) og afstöðu hennar til megin-
lands Kína. Höfuðborgin Taipeli er nyrzt á eynni.
herlög í landinu og útgöngu-
bann í höfuðborginni. Jafnframt
voi'u sveitir úr her hennar send-
ar til að vernda stöðvar og her-
búðir bandaríska setuliðsins á
eynni fyrir árás og öllum banda-
rískum þegnum var ráðiagt að
hætta sér ekki út fyrir hús sín.
Þegar átökin í Taipeh á-
gerðust eftir því sem leið á
daginn og ljóst varð að hin fjöl-
menna og vcl vopnum búna lög-
regla fengi ekki við neitt ráðið
var fjöimeimu heiliði, þrem
herdeildum, stefnt til borgarinn-
ar. Það var ekki fyrr en það
kom á vettvang að unnt reynd-
ist að bæla uppþotið niður. Þeg-
ar síðast fréttist var borgin öll
sögð á valdi hersins
Sendiherra Formósustjórnar-
innar í Washington baðst í gær
fyrir hönd stjórnar sinnar form-
lega afsökunar á því sem gerzt
Framhald á 5. siðu
Erich Ollenhauer
f er til London
Erich Ollenhauer, leiðtogi
j vesturþýzkra sósíaldemókrat.a,
{fór i gær óvænt til London.
Hann átti viðræður við leiðtoga
Verkamannaflokksins og fer
sennilega heim aftur í dag.
Ekkert hafði verið látið uppi
um þessar viðræður í gær, en
talið var sennilegt að þær hafi
fjallað um afstöðu flokkanna
tveggja í afvopnunarmálinu og
öryggismálum Evrópu.
Danmörku leyst '
Talið er víst að ný stjóra
verði mvnduð í Danmörku í
næstu viku. Sagt er að samn-
ingar um stjórnarsamvinmí
hafi tekizt milli sósíaldemó-
krata, Róttæka flokksins og
Réttarsambandsins, en flokkar
þessir hafa hreinan meirihluta
á þingi.
Albanskur ráð-
herra landflótta í
Júgóslavíu
Albanskur ráðherra án
stjórnardeildar, Plaku hers-
höfðingi,' sem einnig hefur átt
sæti í miðstjórn Kommúnista-
flokks Albaníu hefur beðið um
liæli í Júgóslaviu sem pólitísk-
ur flóttamaður og verið veitt
það. Hann flýði frá Albaníu
í siðustu viku, og dvelst nú í
Belgrad.
Sukselainen falin
stjórnarmyndun
V. J. Sukselainen, formanni
finnska Bændaflokksins og for-
seta finnska þingsins, hefur
verið falið að mynda stjórn.
Hann hóf viðræður við leiðtoga
stjórnmálaflokkanna í gær, en
talið er að honum geti gengið
erfiðlega að mynda stjórn, þar
sem sósíaldemókratar hafa enn
ítrekað að þeir telji nauðsyn-
legt að veita launþegum kaup-
hækkun, en samsteypustjórn
þeirra og Bændaflokksins
sprakk á ágreiningi um það
mál.
Húsnœðismálafrumvarpið lögfest
Afgreiðsla málsins þýðir ákvörðun Aljbingis um stærsta átak sem ís-
lenzkt þjóðfélag hefur gert til úrbóta á böli Imsnæðisleysisins
Á síðdegisfundi neðri deildar Alþingis í gær va.r
stjórnarfrumvarpið um húsnæðismálastofnun,
byggingarsjóð ríkisins, sparnað til íbúðabygginga
gg breytingar á lögunum um verkamannabústaði af-
greitt sem lög frá Alþingi.
Með þeirri afgreiðslu hefur Alþingi lögfest að
gert skuli stærsta átakið sem íslenzkt þjóðfélag hef-
ur nokkru sinni gert, svó ráðin verði bót á böli hús-
næðisskortsins, lagt grunn að varanlegri lausn hús-
næðisvandamálsins.
Við 3. umræðu málsins í
neðri deild lagði Ragnhildur
Helgadótir enn fram breytingar-
tillögur, samskonar og íhalds-
þingmenn höfðu áður lagt 'fram
í efri deild. Voru þær sýndartil-
lögur allar felldar og var íhald-
inu ekki meiri alvara með þær
en svo að sárafáir þingmenn
Sjálfstæðisflokksins í deildinni
nenntu að greiða þeim atkvæði.
Voru ekki með þeim nema 3, 4,
5, 6 aíikvæði, en íhaldið á 15
þingmenn í deildinni. Voru eng-
ar breytingar gei'ðar á frum-
Frambald á 12. síðu.
Stéreignaskattur-
inn iögfestur
Á fundi neðri deildar Alþingis í gærkvöld
var stjórnarfrumvarpið um stóreignaskatt af-
greitt sem lög.
Fór frumvarpið aftur til neðri deildar
vegna þess að efrideild samþykkti þá breyt-
ingartillögu fjármálaráðherra, að við mat á
eignum skuli flugvélar teljast með vátrygg-
ingarverði að frádregnum 40% ( en hundr-
aðstalan var áður 25%).