Þjóðviljinn - 25.05.1957, Blaðsíða 5

Laugardagur 25. maí 1957 — ÞJÖÐVILJINN — (5-
uðust að brezku konungshjðnunum
yrði rænt í hafi sumarið 1939
Halifax lávarSur skyrsr frá fyrlrhuguBum
leynifundi Görings og Chamberlains
Sumarið 1939 lét brezka stjórnin gera ýmsar varúð-
arráðstafanir af ótta við að þýzkt herskip kynni að reyna
að ræna Georg konungi VI. og Elísabetu drottningu
hans!
Frá þessu er skýrt í nýút-
kormrum endurminningum Hali-
fax lávarðar, þáverandi utan-
ríkisráðherra Bretlands. Bók-
ina nefnir hann Fulness of
Da.ys.
Vas£W>rustuskip
Konungshjónin voru á leið
til Bandaríkjanna í opinbei'a
Georg VI.
að herskip voru send til að
njósna um ferðir Deutschlands.
„Eins og þá var ástatt mátti
við öllu búast og ekkert var
eigandi á hættu“, segir Halifax.
Hitler neitaði *
Halifax skýrir einnig frá því,
að 21. ágúst 1939, nokkrum
dögum áður en heimsstyrjöldin
síðari hófst, hafði brezku
stjórninni borizt dulmálsskeyti
frá Berlín, þar sem skýrt var
frá að Hermann Göring, flug-
málaráðherra nazistastjórnar-
innar, hefði áhuga á að koma
til London til viðræðna, að því
tilskildu að hann næði fundi
Neville Chamberlains forsætis-
ráðheri’a. Brezka stjórnin ákvað
að taka boði Görings og ráð-
síafanir voru gerðar til að
I liann gæti komið á laun til
London 23. ágúst. Flugvél hans
■ átti að lenda á flugvelli, sem
búið var að taka úr notkun, og
þaðan átti að aka með hann
beint til Chequers, sveitaseturs
brezka forsætisráðherrans. Af
leynifundinum varð þó ekki,
því að Hitler komst að þeirri
niðurstöðu að ekki væri heppi-
legt að Göring færi þessa ferð.
Churchill forsætisráðherra, sem
sagði eitt sinn við forsetann,
að hann hefði ekki gerzt for-
sætisráðherra hans hátignar til
þess að hafa yfirumsjón með
upplausn brezka heimsveldisins.
Salisbury lávarður ga«n-
rýnir sfjórn Macmiílans
Viðræður að hefjast í Róm milli fulltrúa
stjórna Egyptalands og Bretlands
Brezku lávarðarnir fjölmenntu mjög á fund í lávarða-
deild þingsins í fyrradag, þegar umræóur hófust þar um
Súezmálið.
heimsókn á farþegaskipinu Em-
press of Australia, þegar sá
kvittur kom upp að Hitler hefði
í hyggju að láta ræna þeim af
skipsfjöl og flytja til Þýzka-
lands. Það fylgdi sögunni að
áhöfnin á þýzka vasaorustu-
skipinu Beutschland ætti að
framkvæma ránið. Herskip
þetta hafði tim nokkurt skeið
yerið á siglingu við Spánar-
strendur, þar sem það hafði
■veitt Franeo lið í borgara-
styijöldinni.
Brezka flotastjórnin tók
þemian orðróm svo alvarlega,
Prestar mega ei
reiða kvenmeiui
Prestar kaþólsku kirkjunnar
á Spáni hafa nú fengið fyrir-
mæli um að þeir megi ekki
sækja leikhús eða kvikmynda-
hús og ekki horfa á knatt-
spymuleiki eða nautaat, nema
að fengnu leyfi frá biskupi.
Þeir voru um leið áminntir
um að úti verði þeir alltaf að
klæðast svörtum skósíðum'
hempum sínum og bera presta-
hatt sinn á höfði. Þeim er þó
heimilt að hafa alpahúfu eða
hjálm á höfði þegar þeir aka áí
bifhjóli.
Þeim er stranglega bannað
að leyfa kvenmönnum að sitja;
á aftursætum bifhjóla sinna, I
og þeir mega heldur ekki aka
út fyrir sókn sína nema með
biskupsleyfi, og reyndar aldrei
nota bifhjólið nema þegar þeir
sinna skyldustörfum sinum. I
Lávarðarnir sem flestir hverj-
ir láta sig venjulega litlu skipta
hvað gerist í deildinni voru
komnir til að hlusta á Salis-
bury lávarð, einn áhrifamesta
mann Ihaldsflokksins um langt
árabil, deila á stjórn Macmill-
ans, sem hann hafði sjálfur
lyft í stól forsætisráðherra, fyr-
ir lélega frammistöðu hennar í
Súezmálinu.
Það fór eins og búizt
var við: Salisbury deildi fast á
stjórnina fyrir að hafa gefizt
upp fyrir Nasser, forseta Eg-
yptalands, enda þótt hann
skellti aðalsökinni á Sameinuðu
þjóðirnar, Bandaríkin ogVerka-
mannaflokkinn.
Hann sagði að stjórnin hefði
Hongkong vinargjöf.
Þegar Halifax var sendiherra
í Wasliington á stríðsárunum,
kom Roosevelt forseti á fram-
færi við hann tillögu um að
Bretar gæfu Kína nýlenduna
Hongkong. Lagði Roosevelt til
að Georg konungnr sendi Sjang
Kaisék skeyti og skýrði honum
frá að sem vott um aðdáun og
virðingu vegna baráttu Kín-
verja gegn Japönum hefðu
Bretar ákveðið að gefa Kína
nýlenduna. Tillaga Rooseveits
fékk daufar undirtektir hjá
brezku stjórninni, ekki sízt
írestar för til USA,
Pleven á að mynda stjórn
Efcki farið í launkofa með það 1 París að
sijórnarmyndunin muni reynast erfið
Coty, forseti Frakklands, fól í gær Renó Pleven úr
smáflokknum UDSR að reyna að mynda stjórn.
Kommónistl fékk
flest atkvæði
Aukakosningar fóru fram í
borginni Lyon í Frakklandi á
sunnudaginn vegna andláts Ed-
ouard Herriot, sem var þing-
maður Róttæka flokksins í
borginni.
Frambjóðandi kommúnista,
Louis Dupic, hlaut flest at-
kvæði, 52.207 af 210.428 greidd-
um atkvæðum, eða um fjórð-
ung. Þar sem hann hlaut ekki
hreinan meirihluta verður kosið
aftur eftir hálfan mánuð. Sá
er kjörinn sem hlýtur þá flest
atkvæði.
Stjörnuturn á f§igMstindi
Coty tiikynnti í gær, að
vegna stjómarkreppunnar hefði
hann frestað för sinni til
Bandaríkjanna, en hann ætlaði
að þiggja heimboð bandarísku
stjómarinnar.
Á.ður liafði hann falið René
Pleven að reyna að mynda
samsteypustjórn, en liann
sagði fréttamönnum að viðtöl
sín við leiðtoga stjórnmála-
flokkanna hefðu saimfært sig
um að stjórnarmyndun myndi
nú reynast „sérstaklega erfið“.
Flc ckur Plevens, UDSR, á að-
eins 23 fulltrúa á þingi, svo að
hann verður að hafa stuðning
aimaita flokka, ef hhonum á að
takast stjómarmyndunin.
UDSR átti ráðherra í stjórn
Mollet.
Pleven taldi í gær að hann
gæti ekki skýrt Coty forceta
frá hvemig honum hefði gengið
tilraunin fyrr en á þriðjuclag
eða miðvikudag í næstu viku.
René Pleven, sem er 56 ára
að aldri, hefur komið mikið við
sögu franskra stjórnmála eftir
síðari heimsstyrjöld. Hann hef-
ur þannig tvívegis gegnt emb-
ætti forsætisráðherra og oft
verið landvarnarráðherra.
Meðal rann-
sólmai-stofn-
ana, sem
leggja slnn
skerf tll al-
þjóðlega jarð-
eðiisfræðlárs-
ins er stjörnu-
turn Vísinda-
akademíu
Slóvakíu i
Tatrafjöllum.
Efri myndin
sýnir stjörnu-
turninn, sem
stendur í 1850
metra liæð yf-
ir sjávarmál.
Neðri myndln
er af stjörnu-
kikinum sjálf-
um. Sjóngler-
ið í lionum er
60 sentimetr-
ar í pvermál.
Salisbury lávarður
vanmetið hugrekki og fórnar-
lund Breta, sem hefðu fúsir
lagt á sig miklar byrðar til að
koniast hjá því að verða að
auðmýkja sig fyrir Nasser.
í gær hófust í Róm viðræður
milli fulltrúa stjórna Egypta
og Breta um gagnkvæmar
skaðabótakröfur. Bretar krefj-
ast skaðabóta fyrir tjón það
sem brezkir þegnar og brezka
ríkið hafa orðið fyrir vegna
þjóðnýtingai' Súezskurðarins og
annarra aðgerða egypzkra
stjórnarvalda, en Egyptar
krefjast skaðabóta fyrir tjón
sem varð í árás Breta og
Frakka á land þeirra í haust
sem leið.
Frí sjöundy
hverja viku
Hver myndi ekki þiggja að fá
frí frá störfum með fullum
launum sjöundu hverja viku?
Til þess að verða þeirra hlunn-
inda aðnjótandi þurfa menn að
ráða sig hjá bandaríska stór-
fyrirtækinu Bart Schwartz, sem
rekur vefnaðarverksmiðjur.
Ekki er þó svo að skilja að hver
og einn starfsmaður þess fái
svo riflegt frí, það fá ekki aðr-
ir en verksmiðjustjórar og yf-
irmenn í stjórn •fyrirtækisins.
Tilgangurinn er að draga úr
tíðni magasára og hjartabilana
í þeim hóp. Stjórn fvrirtækisins
telur allt til vinnandi ef komið'
yrði í veg fyrir að ofreynsla
verði færum mönnum í ábyrgð-
arstöðu að aldurtila eða geri þá
óstarfhæfa á miðjum aldri. Ö-
breyttir starfsmenn verða eftir
sem áður að láta sér nægja
hálfs mánaðar sumarfrí.
Fosm osa
Fram’iald af 1. síðu.
hafði. Síðar um daginn afhenti
sendiherra Bandaríkjanna í
Taipeh óvenju harðorða mót-
mælaorðsendingu vegna þessara
atburða og var krafizt fullra
skaðabóta. Það er talið hafa
vakið sérstáka reiði Bandaríkja-
stjórnar að lögregla Formósu-
stjórharinnar reyndi ekki að af-
stýra árósinni fyrr en um sein-
an.