Þjóðviljinn - 20.12.1957, Side 1

I&es&u imráííumáíi verhoiýössatntuh&iuia ra\
trm
«y
Mmmm
«ö*®
mr
L immst
Megineíni írum-
varpsins
— I-Ivernig vildirðu lýsa í íá-
um dráttum aðalefni frumvarps-
ins?
— Aðalefni frumvarpsins, sem
Ríkisstjórnin lagði íram á Alþingi í gær „frumvarp til laga um rétt verka-
fóiks til uppsagnarfrests frá störfum og um rétt til launa vegna sjúkdóms-
og slysaforfalla”.
Frumvarp þetta tryggir framgang því baráttumáli verkalýðssamtakanna
að verkafólk sem vinnur tímakaups- og vikukaupsvinnu að staðaldri h]á .
x . saimo er 1 fullu samraoi við
sama atvinnurekenda fái rétt til manaðar uppsagnarfrests og samskonar euii trúa verkalýðshreyfingarinn-
rétt til launa vegna sjúkdóma og slysa, eins og föstum starfsmönnum ber nú,
Mál þetta var eitt samkomulagsatriðanna milli alþýðusamtakanna og ríkis-
stjórnarinnar í haust, og hefur frumvarpið verið undirbúið í fullu samráði
við fulltrúa verkalýðshreyfingarinnar.
Þjóðviljinn bað Eðvarð Sig-
urðsson, ritara Dagsbrúnar, að
skýra lesendum frá forsögu
naálsins í fáum dráttum.
— Forsagan er í stuttu máli
sú, að verkalýðsfélögin hafa u.m
langan tíma haft mikinn áhuga
fyrir málinu og ekki að ást«ðu-
lausu. Það kemur þráfaldlega
fyrir, að menn sem búnir eru að
vinna jafnvel árum saman hjá
sama atvinnurekanda, er sagt
að kvöldi að nú sé þeirri vinnu
lokið, og þannig slitið á hrotta-
legan hátt það samband er var-
að hefur langan tíma.
Dagsbrún mótar
kröfuna 1947
— Hvenær hóf Dagsbrún
baráttuna fyrir málinu!
— Segja má að það hafi verið
sumarið 1947, en í vinnudeil-
unni þá var það ein af kröfum
Dagsbrúnar að timakaupsmenn,
sem unnið hefðu tiltekinn tíma
hjál sama atvinniarekanda,
fengjju viðurkenndan uppsagn-
arfrest og greiðslu fyrir veik-
indadaga á svipaðan hátt og
fastir starfsmenn sem fá greitt
mánaðarkaup. Þessi krafa náði
þá ekki fram að ganga. Siðan
má heita að Dagsbrún hafi ver-
Sovézk-brezkur
fiugsanrningur
1 gær var undirritaður í
London loftferðasamningur
milli Sovétríkjanna og Bret-
lands. Fastar flugferðir milli
Moskva og London með við-
komu í Kaupmannahöfn hefj-
ast, þegar gengið hefur verið
frá tækniatriðum. I förum
verða sovézkar þotur af gerð-
inni TU-104 og brezkar Vis-
countvélar.
Jarðskjálfti varð enn í gær
í Vestur-Iran og hrundu mörg
hús, sem laskazt höfðu í fyrri
kippum.
ið með þessa ki'öfu i hverjum
samningatih-aunum. Mörg önn-
ur verkalýðsfélög Irafa einnig
tekið máhð á sína arma.
A,íy.innurekendur
þverskallast
— Hafa atvinnurekendur allt-
af þverneitað að fallast á þessa
kröfu?
—■ Varðandi uppsagnarfrest-
inn hafa atvinnurekendur
gjarna viljað viðurkenna í orði,
að það væri mannlegri fram-
koma að veita Verkamönnum
nokkurn uppsagnarfrest, en þeir
hafa aldrei fengizt til að samn-
ingsbinda það. Allveruleg breyt-
ing heíur þó orðið á þessu máli
frá því verkalýðsfélögin tóku að
berjast fyrir því, breytingar á þá
lund að atvinnurekendur hafa
sagt upp mönnum sem unnið
hafa stöðugt hjá þeim með
nokkrum fyrirvara. En slíkt hef-
ur verið með öllu ósamnings-
bundið og dæmin um fyrirvara-
lausar uppsagnir alltof mörg.
Veikindadagar —
fyrsti sigurinn 1955
— Hefúr gengið eins illa með
veikindadagana?
— Viðurkenning á veikinda-
dögum fyrir timakaupsmenn og
vikukaupsmenn hefur verið jafn-
lengi beint baráttumál og hitt.
Atvinnurekendur fengust aldrei
til að fallast á neitt um það fyrr
en í verkfallinu 1955. Segja má
að þá fengist nokkur viðurkenn-
ing á þessari kröfu í grundvall-
aratriðum, er fékkst 1% uppbót
á kaup, sem veikindapeningar
Hún skyldi borgast út með
kaupi til almennra verkamanna,
en nokkur fagfélög tóku hana
sem greiðslur í styrktarsjóði
sína.
Aðdragandi
stjórnarfrumvarpsins
— Hver er svo beinn aðdrag-
andi þessa stjórnarírumvarps,
sem lagt var fram í gær?
— í viðræðum fulltrúa
verkalýðshreyfingarinnar við
ríkisstjómina í haust, þegar
fullskipuð sambandstjórn Al-
þýðusambandsins ' og efna-
hagsmálanefnd þess sátu á
rökstóíum, náðist samkomu-
lag um að rikisstjómin beitíi
sér fyrir Iagasetningu er
tryggði rétt tíma- og viku-
kaupsmanna til uppsagnar-
frests og rétt til launa í sjúk-
dóms- og slysatilfellnm, og er
fmmvarpið árangur þess sam-
komulags.
ar, er þetta:
Verkafó’k sem vinnur stöð-
ugt hjá sama atvinnnrekanda,
og fær laun sin greidd í tíma-
eða vikukaupi, fær nú rétt til
eins mánaðar uppsagnarfresfs,
og til greiðslu laixna i sjúk-
dóms og slysatilfeilum allt að
14 daga hverju sinni.
Ennfremur verða verka-
menn, sem eklti eru aiveg í
fastavinnu. en c-ru forgangs-
menn hjá fyrirtæki sem eðii
vinnunnar vegna ekki er stöð-
ug, t. ð. hafnarviiina og vinna
i fiskvinnslustöðvnm, þessara
réttinda aðnjótandi, ef sam-
anlagðar vinnustundir þeirra
á ári nema 3/4 af fullum
vinnustundir þurfa að vera í
sama hlutfalli síðasta mánuð-
inn. i
Þau réttindi sem frumvarp-
ið kveður á um, skerða ekki
þau umsömdu réttindi, sem
tima- og viluikaupsfólk hefur
nú með greiöslu á sjúkrapen-
ingum, hvort sem er til verka-
inanna sjálfra eða til styrktar-
sjóða félaga.
Sé um rýmri réttindi að
ræða samkvæmt samningum,
öðrum lögum eða venjum,
haldast þau óskert, en allir
samnh’gar um minni, tak-
markaðri réttindi en fnim-
varpið gerir ráð fyrir verða
ógildir.
*
Fumvarpinu, sem nefnist
„Frumvarp til laga um rétt
verkafólks til uppsagnarfrests
frá störfum og um rétt til launa
vegna sjúkdóms- og slysafor-
falla“ var lagt fram á Alþingi í
gær, sem fyrr segir og mun koma
til afgreiðslu þegar að loknu
þinghléi. Verður frumvarpið
sjáht birt í næsta blaði.
Magnús H. Jónssort prentari
lézt í gær; banamein hans var
hjartabilun. Magnús var um;
langt skeið formaður Hins ís-
lenzka prentarafélags og gegndi
mörgum öðrum rúnaðarstörf-
um fyrir verkalýðshreyfinguna.
vinnutíma, miðað við 8 stunda Hans verður nánar getið síðar
vinnu alla virka daga. Þessar hér í blaðinu.
Sfefna SjáífsfœBisflakksms óhreyfi: |
18 millj. kr. útsvarshækkun
Á þessu kjörtímabili Iiefur Sjálfstæðis— '
flokkurinn hækkað útsvörin um 131%
Steína íhaldsins er enn óbreytt í bæjarmálimum. í gær boðaði það 18!
millj. kr. hækkun á útsvörum bæjarbúa. Og þetta er gert fyrir kosningar! en
undanfarin ár hefur íhaldið legið á því lúalagi að hækka fjárhagsáætlunina
á miðju ári — og hverjum dettur í hug að það breyti frá þeirri venju eftir
kosningar — ef það fær meirihluta?
Tíð Ölafs Thors er liðin.
Fjárhagsáætlun Reykjavíkur-
bæjar fyrir næsta ár var til
fyrri umræðu á bæjarstjórnar-
fundi í gær, en lokaumræðu og
afgreiðslu verður frestað þar til
eftir kosningar. Áætlunartöl-
urnar — 18 millj. kr. útsvars-
hækkun — eru hæstu tölurnar
sem íhaldið þorir að sýna fyrir
kosningar, en hætt er við að
annað hljóð geti komið í íhalds-
strokkinn þegar lokaafgreiðsla
fer fram — eftir kosningar!
Heildarhækkun fjárhagsáætl-
unarinnar er um 20 millj., eða
10% og útsvarshækkunin er
eiimig 10% hækkun á útsvör-
Að lokinni framsöguræðu
borgarstjóra tók Guðmundur
Vigfússon fyrstur til máls.
Kvað hann helztu rök íhalds-
ins fyrir hækkun útsvaranna á
undanfömum árum hafa verið
síaukna dýrtíð og hækkandi
vísitölu. Vissulega heifði þetta
átt við nokkur rök að styðjast
í tíð fyrrverandi ríkisstjómar.
Núverandi rikisstjnm hefði tek-
ið upp verðstöðvuuarstefnu í
stað dýrtíðarstefnu Ölafs Thors
aðeins hækkað uin 5 stig á
jafnlöngum tíina og luin liæklc-
aði um 25 stig í sfjórnartíð
i'afs Thors. i
18 í stað 3ja.
Sú hækkun vísitölu sem orð-
ið hefur frá i fyrra gefur til-
efni til 3ja millj. kr. hækkunar,
— en íhaldið ráðgerir 18 millj.
kr. útsvarshækkun, — og ber
þá að taka tillit til þess að á-
ætlun þessi er sett fram fyrir
kosningar, en lokaafgreiðsla
með þeim árr|pgri að v«s!talan bíður þar til eftir kosningar.
hefði í tíð núverandi stjórnar Framhald á 16. síðu.
3
dagar eru ti! stefna tll að selja niða.í Happárastti &|c§¥iijans