Þjóðviljinn - 24.12.1957, Qupperneq 4

41) JÓLABLAÐ) ÞJÓÐVILJANS 19ST
í smábæ einum við fjörðinn, skammt frá Björgvin,
lokast heimferðargatan af fólki fyrir framan okkur.
Heilt haf af fólki, óteljandi börn veifandi norskum
fánum, hljómsveit. Hvað er um að
Börn og fánar vera? Jú, þetta fólk er að fagna
frændunum frá íslandi. Það er ekki
á dagskrá að staðnæmast hér, og fararstjórinn bannar
okkur að fara út úr bílnum, því þá verðum við of
sein í veizluna hjá bænum! Óstundvísi og uppreisnar-
hugur mörlandans er brott sigldi forðum ólgar gegn
heragastundvísi. Maturinn getur átt sig! Eg vil sjá
þetta fólk! Nú er gott að vera blaðamaður. Fararstjór-
inn er starfsbróðir og hleypir mér umyrðalaust út á
eftir manni til að þakka fyrir móttökurnar. Bíllinn er
á alla vegu umkringdur brosandi fólki og börnum er
veifa litlum fánum. Blómahlið. Hljómsveitin leikur
þjóðsöngvana. Svo þokast bíllinn af stað út úr veifandi
mannhafinu. — Þessi atburður er mér einn hinh minn-
isstæðasti úr Noregsförinni. Mér var tjáð að hér hefði
alls ekki átt að staðnæmast, en fólkið frétt að við
færum þar um. Þetta fólk gat því ekki verið hingað
komið af forvitni og nýungagirni einum saman, heldur
var þetta mannamót óræk sönnun þess vinarhugar sem
fjölmargt fólk vestanfjalls ber til íslendinga.
Þeir í hópnum sem um kvöldið koma í fyrsta sinn •
upp á Flöjfjallið ofan Björgvinjar (eitt hinna sjö fjalla '
bæjarins) falla í stafi af hrifningu.
Ást við fyrstu Það verður ást við fyrstu sýn. Út-
sýn sýnið þar uppi mun það fegursta
sem nokkur bær í Skandinavíu hef-
ur að bjóða. En það er ekki tími til að sinna slíkum
ástum, því við erum dálítið skömmustulegir: orðnir
of seinir að mörlanda sið, en hér eru gestgjafar okk-
ar bæjarstjórn, generálar og fleira fyrirmanna. Það
er mikil veizla um kvöldið. Gnótt fagurra orða af
beggja hálfu. Þegar staðið er upp frá langborðum
kemst ég í hóp starfs-
bræðra minna og fleiri
| góðra manna. Er m. a.
kynntur fyrir bæjarfull-
trúa kommúnista, því hér
er mér gerður sá óverð-
skuldaði heiður að vera
talinn fulltrúi kommún-
ista á íslandi. Verka-
mannafl. og Kommúnista-
flokkurinn stjórna Björg-
vinjarbæ í bróðerni, kapí-
talistum til mikillar hreil-
ingar.
Morguninn eftir er Jer-
dal ekki í rónni fyrr en
hann hefur gengið úr
skugga um að enginn ís-
lendinganna hafi gert sig
sekan um þá sveita-
að verða
strandaglópur. Við þökk-
um honum ágæta gest-
risni og leiðsögn með fer-
földu húrra þegar lestin
'JÍÉ! mennsku
Það er ekki staðnæmzt
Jerdal vinur okkar og for-
sjá á brautarstöðinni í
Björgvin er hann hefur rennur af stað.
endahlega 1 fullvissað sig
nm aff ! enginn fslending- Ú'rr en UPPÍ í Voss. Eg
anna !hafi orffiff stranda- ^er með Sigurði
glópur! Greipssyni, „manninum
sem á Geysi“, en hér
eiga Þeir Guðm. Hagalín margar góðar endurminn-
ingar frá æskudögum. Hér lét Sigurður á ungum
aldri ýmsa norska jafnaldra finna, að á íslandi lifa
enn hamramir afkomendur fornra víkinga við góða
heilsu. Uppi í Mýrdal skiptum við
Bær Auðar um lest. Við snúum frá „Stórskafl-
djúpúðgu inum“ og höldum með flaumsbraut-
inni niður að Flaumi (Flám). Þessi
stutti brautarkafli er frægur víða vegu fyrir hrikaleik
og fegurð. Brautin liggur ýmist yfir hrikagljúfur, utan
í þeim, inni í þeim eða framan í hlíðum og hömrum.
Hér er það Grönlien o. fl. góðir Sognbúar sem leið-
. e-.
sögnina annast. Og löngu áður en við erum mett af
hrikaleik hengifluganna erum við komin niður £
græna hlíð. Dalurinn er stuttur, við botn fjarðarins
lítill bær, en rúmgott hótel. Svo göngum við á skip;
sigling um Sognsæ er hafin. Til hægri við fjarðar-

Þeir segja aff Björgvin sé byggð milli — og utani —
7 fjöllum og hér sjáið þiff aff allvíða er bratt þar.
botninn er staður sem nefnist Aurland. Norðmenn
fræða okkur á því, að frá þessum slóðum sé Auður
djúpúðga komin. (Ekki tek ég ábyrgð á þeirri sagn-
fræði). Suðureyskur sveitungi hennar tekur að leggja
við eyrun. Á hvammmynduðum hjalla, skammt utan
Aurlands, er bær sem enn kvað bera nafnið Hvamm-
ur (Kvam), en svo heitir enn í dag bær Auðar heima
i Dölum vestur.
Við íslendingarnir munum flestir vanir fjörðum all-
þröngum, með há fjöll til beggja handa. Hér sjáum
við flestir í fyrsta skipti til beggja handa standberg er
virðist % af hæð fjallanna. Sumstaðar er siglt svo
nærri að hægt væri að kasta steini í land. Hér kváðu
hafskip óhikað geta farið leiðar sinnar. Sognfjörður
er hyldjúpur. Við leggjum að landi í Leikvangi (Leik-
anger), ökum um í Kaupvangi (Kaupanger) og náum
náttstað á Balaströnd (Balestrand) rétt fyrir rökk-
ur. Margir telja þar fegurstan stað í Sogni. Kvöldið
var dásamlegt; skógi vaxnar hlíðar, hrikaleg fjöll og
jöklar að baki. Fullur máninn lagði lognkyrran Sogn-
sæinn síkviku silfurbandi, gæddi myrkur skógarins
dulri birtu, sindraði á jöklinum,
Fyrr en nokkur vissi af myndu vera komnar nokkr-
ar bækur ef ég ætlaði að skýra frá öllu því ágæta
Reykvíkingum er máski lítil huggun í aff sjá hvernig
pósthús geta litiff út — þetta er pósthúsiff í Björgviu,
fólki sem á einn eða annan hátt lagði sig fram um
að láta okkur íslendingana finna, að í Noregi værum
við velkomnir gestir, hvað þá ef ég reyndi að skýra
frá, þó ekki væri nema bezta hlutanum af ræðum
þeim öllum er fluttar voru á þessu ferðalagi. Sem
dæmi þessara ræðuhalda eru eftirfarandi slitur úr
ræðu Schei fylkismanns: Að taka á móti íslendingum
er eins og að taka móti nákomnum ættingjum, —
sem hafa verið lengi að heiman. Það var okkar fólk
sem nam ísland. Ef til vill voru það einmitt sterkustu
og kjarkmestu mennirnir, þeir sem erfiðast var að
stjórna, þeir sem þoldu ekki kúgun, er tóku sig upp
og settust að á íslandi. Þeir tóku með sér sögur og
sagnir frá heimalandinu. íslending-
Aff taka á móti arnir varðveittu málið; skópu bók-
nákomnum menntir.... Fyrir okkur er ísland
ættingjum á margan hátt draumaeyja. í þjóð-
- •<* ’ -• ’ - ’ i ; t - _ ' • _ .
í þeim byggðum hér sem landnámsmennirnir yfir-
gáfu.... Við viljum ekki aðeins láta í ljós þakklæti
okkar fyrir þjóðlega vakningu, sem við eigum íslend-
ingum að þakka, heldur viljum við og tjá óskir okkar
um hinn bezta árangur í því að byggja upp gott nú-
tímaþjóðfélag á íslandi.... Einu sinni var ísland eyja
lengst úti í hafi, Nú er það ekki fjarri lengur: í stað
vikna áður tekur nú aðeins nokkrar stundir að fara
þangað með flugvélunum. ísland er útvörður Norð-
urlanda í vestri, og það yrði rekið upp ramakvein
hér, ef það hyrfi úr þeim röðum.
Öllu minnisstæðari er mér þó frá þessu kvöldi ræða
Skásheim. Hann er nú á áttræðisaldri, en hugur hans
enn ungur. Á yngri árum dvaldi hann á íslandi og
mun þá ekki aðeins hafa kynnzt mörgu fólki, heldur
og kjörum lands og þjóðar — þá.
Þá væri vel Hann talaði af miklum kunnugleika
,) um íslendingasögurnar, landnáms-
mennina, Úlfljót og Gulaþingslög, Björn bunu í Sogni
— „því miður vitum við ekki hvar hann bjó“, Grím
hersi í Sogni, fornminjafundi við Sogn, er vitna um
siglingar til forna, rannsóknarför Guðbrandar Vigfús-
sonar í Sogni 1855, og síðast en ekki sízt ísland. —
Ef allir íslendingar minntust íslands af slíkum kær-
leika og þessi áttræði Norðmaður gerir, þá væri vel.
Þamiig eru margir hinna norsku fjarffa: þröngir, en
svo djúpir aff hafskip geta siglt inn aff botni. Beggja
vegna há, snarbrött fjöll. — Úr Geirangursfirffi.
Eg óska meira hagnýts samstarfs en verið hefur. ís-
lendingar og Norðmenn eiga að vekja og örga hvorir
aðra, sagði hann.
Að morgni er haldið af stað í björtu sólskini. Leiðin
liggur yfir Gaularfjallið. Uppi við snjóinn sofa róman-
tizk, en niðurlögð, gömul sel. í skarðinu milli fjalls--
hnúkanna ná snjótraðirnar á veginum þriggja álna
manni yfir höfuð. En rétt um leið og við kveðjum
snjóinn hinumegin tekur laufgaður skógurinn aftur
við. Að afliðnu hádegi erum við komin niður að Hey-
vangi (Höyanger) er stendur við botn lítils fjarðar
norður úr Sognsæ. Það er sunnudagur og við erum
gestir á ungmennafélagsmóti. Fé-
Á ungmenna- lögin gengu fylktu liði undir fánum
félagsmóti sínum gegnum bæinn til mótsstað-
arins, og var margt af þessu unga
fólki í þjóðbúningum, Af okkar hálfu talaði hér Guð-
mundur Hagalín. Hann talar hér sem innfæddur —
sendur í áróðursferðir á þessar slóðir á yngri árum!
Hann verður ungur í annað sinn, sér lieimalandið í
liillingum sumardagsins yfir okkur. Mælskan verður
eins og gæðingur sem knapinn hefur naumast taum-
hald á, enda fræðir hann norska ungmennafélaga á
því að á íslandi séu lömbin flutt í flugvélum til
slátrunar. Næst á eftir flutti Árni Eylands mikið
kvæði um Sogn. — Það er skylt að skýra íslenzkum
ungmennafélögum frá því að seint um kvöldið litum
við tveir gamlir ungmennafélagar inn á „ballið“: þar
sá ekki vín á nokkrum manni.
Síðdegis sátum við veizlu Kirkjubæjarhrepps, í
stórri byggingu í fögru umhverfi úti á ströndinni,
fjarri bænum. A efri hæð byggingarinnar elliheimili,
en á neðri hæðinni lítt þjáðir langdvalai-sjúklingar.
T’i
A '