Þjóðviljinn - 07.01.1958, Blaðsíða 5

JÞriðjudagur 7. janúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Sovétríkin eru nú öflugri en USA og
munu verða það áfram á næstu árum
Lagf fil í bandarískri skýrslu aS hersfoSvum USA verSi
dreiff fil aS minnka manniján þar i sfríSi
í skýl'Slll sem samin hefur verið að tilhlutan Þjóöar- að með þessu móti mætti draga Höfundar skýrsluhnar
öryggisráös Bandaríkjanna um styrkleikahlutföllin milli mjög úr manntjóní í Banda-1 urðu veikir
Sovétríkjanna, cg Bandaríkjanna er komizt aö þeirri niö- hkjunum sjáifum, en um teið New York Heraid Tribune
urstööu aö Bandaríkin séu nú í meiri hættu en nokkru | m^ndi nianntjomð i Vestur-, skýrir frá þvi að Bandaríkja-
sinni fyrr í allri sögu þeirra og séu á leið aö veröa annars i Evropu aukast- ! —-----------------------
flokks veldi. ' | Gert er rád fyrir að með þvi;
I að drejfa herstöðvunum og fUig-!
Skýrsla Þjóðaröryggisráðsins, kjarnorkuvopnabirsðum í Evr-| sfceytastöðvunum inætti minnka|
sem skipað cr œðstu mönnum ópuríkjum Atlanzhafsbanda-! lr,annt jónið ; Bandaríkjunuih i
bandarískra landvarna, er byggð , lagsins. j sjálfu.n niður i 25—30 milljón-
Me'ð þessu móti væri hægt, ir tlauðra; Um leið myndi ráann- í
stjóm teljí skýrsluua slíkt
leyndarmál, að ferðafrelsi allra
þeirra sem hana hafa lesið hafi
verið takmarkað ,,af ótta við að
sovézkir flugumenn nemi þá á.
brott“.
Blaðið segir ennfremur að
þegar fulltrúarnir í nefndinni
sem tóku skýrsluna saman hafi
gert sér Ijóst hve yfirburðir Sov-
étrikjanna eru miklir hafi marg-
ir þeirra orðlð sjúkir, Tveir
fulltrúanna og einn þeirra emb-
ættismamia sem nana hafa lesið
hafa fengið snert af hjartaslagú
á rannsóknum sem P.owan
Gathier, fyrrverandi formaður
Fordsjóðsins, stóð fyrir, Hún
hefur ekki venð birt og aðeins
örfáir æðstu valdamenn Banda-
ríkjanna hafa fengið hana i
hendur, en engu að siður hafa
borizt út fréttir urr. innihald
hennar.
Mikil aukning hernaðar-
útgjalda
Washington Posl segir að í
skýrslunni sé lagt til að útgjöld
til landvarna verði stóraukin nú
þegar og fram til ársins 1970 og
margar aðrar róttækar og kostn-
aðarsamar ráðstafanir gerðar.
að margfalda fjölda þeirra
skotmarka sem Sovétrikin yrðu
að beina flugskeytum sínum
að, »ef tii styrjaldar kæmi, og
um leið fækka slíkum skot-
mörkum i Bandarikjunum.
Fóriui verður
E v rópiunö nn u m
Höíundar skýrslunnar
tjór.ið í Eyrópu aukast upp í
80 mijljónir dauðra. Höfundar
skýrslur nar segja að það sé að j
visu líörmulegt, en þó verði að
fara þessa leið.
Það verði að hafa það í huga
að Bandaríkin séu helzta máttar-
stoð Atlanzhafsbandalagsins og,
því verði að vernda þau fyrir
telja j árásum eins og hægt sé
Ummæli Matmillans uin vriða-
o
sáttmála ug stórveldafund
Sovétríkin öflngri
Franska blaðið L’Express seg-
ir að helztu niðurstöður skýrsl-
unnar séu þessar:
1) Sovétríkin eru nú öflugri
en Bandaríkin, sem eru nú í
„meiri hættu en nokkru sinni
fyrr i sögu sinni“ og eru í þann
veginn að verða „annars flokks
veldi“.
2) Hvað sem Bandaríkin taka
til bragðs, munu Sovétríkin
verða þeim voldugri til ársins
1961. Þau munu jafnve. auka
yfirburði sína á næstu árum,
ef Bandarikin gera ekki „róttæk-
ar ráðstafanir“, sem munu þýða
aukin hernaðarútgjöld um meira
en þriojung frá og með árinu
1960.
3) Loftvarnir Sovétríkjanna
eru öflugri en loftvarnir Banda-
rikjanna. Frá og með árinu 1961
munu Sovétríkin eiga svo mik-
ið af langdrægum flugskeytum
að þau hafa „hernaðarlega úr-
, slitaþýðingu". Hvað sem Banda-
rikin taka nú til bragðs, munu
þau ekki komast í sömu að-
stöðu.
50 milljónir dauðra
Franska blaðið l’Humanité
segir eftir bandarískum heimild-
um að í skýrslunni sé gerð grein
fyrir þýðingu þess að Sovétrík-
in hafi nú til umráða langdræg
flugskeyti sem farið geta megin-
landanna á milli.
Manntjón Bandarikjanna ef
ráðizt verður á lierstöðvar í
]>eim með flugskeytum er í
skýrslunni áætlað um 50 millj-
ónir dauðra.
Siðan er í skýrslunni rætt
um hvað hægt sé að gera til
að forða þessum hörmungum,
eða a.m.k. draga úr þeim.
Helzta ráðið til þess er að
dreifa skotstöðvum bandarískra
flugskeyta og kjarnorkuvopna-
birgðum Bandarikjanna. Það er
því iagt-til í skýrslunui að kom-
ið sé upp flugskeytastöðvum og
Útva.rpsræða Harolds Mac-
millans, forsætisráðherra Breta,
á laugardaginn, þegar hann tók
fyrstur forustumanna vestur-
veldanna undir tillögn Sovét-
ríkjanna nm griðasáttmála milli
hinna andstæðu fylkinga i
austri og vestri, hefur vakið
mikla athygli.
Þjóðviljinn liefur nú fengið
orðréttan texta þessarar ræðu
og fara hér á eftir i þýðingu
nokkrir stuttir kaflar úr henni,
sem athyglisverðastir mega
teljast.
Macmilian sagði að höfuðá-
herzlu bæri að leggja á að
tre\’sta samvinnu vesturveld-
anna, en sagði síðan:
„En það er önnur leið sem
er alveg jafn mikilvæg: leið
samninga og sátta. Og við skul-
um ekki láta liugfallast þótt á
móti liat'i blásið hingað til. Við
sethim að halda áfram á }>eirri
braut. Við verðum að hakla á-
fram að reyna. Við ætlura að
lialda áfram að reyna að ná
einhverjum samningtim við
Rússa um afvopmm og um að
draga úr viðsjám í heiminúm".
I Plann ræddi þvi næst um við-
ræðurnar um afvopnun á vett-
I vangi Sameinuðu þjóðanna, sem
hann taldi að ekki hefðu borið
þann árangur sem vonir stóðu
til, og hefði samkomulag þar
strandað á Sovétríkjunum og
bandamöhnum þeirra. Síðan
sagði hann:
„Samt sem áður megum við
ekki leggja árar í bát. Viö
verðum að' reyiui aí'tur. Við
gætum byrjað með því að gera
með okkur hátíðlegan griða-
sáttmálá. Það hefur verlð
gert áður. Slílair sáttmáli gæti
engu spillt; vera má að liann
geri gagn. Við verðum að ná
samkomulagi um tilraunir með
k ja rno rkuvopn, f ramleiðslu
þeirra, notkun þeirra og fjölda,
en við verðum einnig að fjalla
um það, sem kallað er venju-
lega vopn.“
Macmillan sagði því næst að
friður yrði ekki tryggTir með
orðum einum, atliafni.r væru'
einnig nauðsynlegar. Þeim kafla
ræðunnar lauk með þessum j
orðum:
„Við höfum að minnsta kosti
áorkað þes-u — við höfumj
koniið á slíku valdajafnvægi, að
það gerir styrjöld nærri því ó-
liugsandi".
Síðar í ræðu sinni ræddi
Macmillan um viðræður milli
ráðamanna í austri og vestri.
Hann sagði að vestuiýeldin i
væni meira en fús að gera til- j
raun til að höggva á linútinn
og sagði síðan:
„Að mínu áliti skiptir það
ekki máli hvort það vcrður gert.
á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna eða með einhverjum minni
fundi. Hvort a-m það verður
gert á Iiennan hátt eða eftir
diplómatískum leiðum, eða þá
livort tveggja í senn, æíti t!I-
gangurinn að vera að ryðja
úr vegi braki gamals ágrein-
ings of' deihimála og ef til vi!l
gera i'a'rt að Iiakla fund stjórn-
arleiðtoga”.
Macmill'an lauk máli sínu með
því að seg'ja að ,,við liöfum
gilda ástæðu til að vona að
við munum á árinu 1958 þok-
ast að minnsta kosti eitthvað
áleiðis í átt til raunverulegs
friðar“.
Framliald af 12. síðu.
til Scott’s Base, kveðst virða
úrtölur Hillarys að vettugi, sér
detti ekki í hug að liafa sama
hátt og hann að stinga af með
bandarískri flugvél. „Við mun-
um icomast leiðar okkar af eig-
in ramleik“, segir Fuchs.
Sir John Slessor fhigmar-
skálkur, forseti leiðangurs-
nefndarinnar í London, sendi
Fuchs skejti í gær, þar sem
segir að nefndin beri fullt
traust til hans og sé samþykk
ákvörðun hans.
Á síðastliðnu haustl var stofnuð í Vínarbor.g alþjóðleg
kjarnorkuniálastofmiii sein vinna á að eflingu sam-
starfs miili þjóða heims um friðsamlega hagnýtingu kjarn-
orkunnar. Slíkt samsíarf liefur reyndar átt sér stað um
árabil á vegurn iiienningarrnálastofnuniiar SÞ (Unesco).
Kjarnorkumáladeild liennar (CERN) het'ur aðsetnr í Genf
og vinna þar vísindamenn frá ýmsuni löndiun Evrópu að
rann.sóknum. MjTidin er tekin í þeirri rannsóknarstöð.
fvrsti
se iiti tir sogunm-
Allar líkur taldar á að hann haíi hrapað til
jarðar í síðasta lagi um heigina
Allar líkur eru nú taldar á því a'ð Spútnik 1. sé nú úr
sögunni, þótt opinber tilkynning hafi enn ekki veriö'
gefin um það í Moskva.
Fréttamenn í Moskva tcku
eftir því á föstudaginn að þann
dag birtu sovézku blöðin enga
skrá um ferðir Spútniks 1.,
heidur aðeins um ferðir Spútn-
iks 2. FyrirsÖgnin að fréttinni
var að þessu sinni „Ferðir
gervitunglsins", en liefur jafn-
an verið „Ferðir gervitungl-
anna“, siðan það síðara kom
á loft.
Slessor sendi nýsjálenzku leið-
angursnefndinni annað slceyti.
Þar segir, að Hillary beri að
koma upp fleiri birgðastöðvum,
c.? Fuchs skyldi lenda í erf-
iðleikum. 'Hlutverk Hillarys sé
að greiða fyrir því á allan liátt
að Fuchs komist til Scott’s
Base eirts og fyrirliugað var.
Framhald af 1. síðu.
ar. Aflaleysi liefur verið mik-
ið undanfarið cg atvinna því
ekki verið mikil.
Siðustu dagana hafa farið
héðan úr firðinum um 60
manns til Suðurlands og um 50
þeirra i atvinnuleit.
Brumdð upp
Skömmu fvrir áramótiti
skýrði sovézka Tassfréttastofan
frá því að búast mætti við að
Spútnik 1. myndi hrapa tlt
jarðar einhvern fyrsta dag
nýja ársins. Hann myncli þe>
brenna upp á leið sinni gegn-
um gufuhvolfið.
Reuter skýrir frá þvi að bæði
brezkir og bandarískir vísinda-
menn telji að Spútnik 1. sé úc
ísögunni eftir að liafa farij-
meira en 1400 umferðir kring-
um jörðina.
Prófessor Lovell, forstöðu-
maður radíóathuganastöðvar-
innar i Jodrell Bank í Eng-
landi, sem fýlgzt hefur með
ferðum Spútniks 1. síðan hana
var sendur á loft 4. október
s. 1. sagði á föstudaginn að
hann væri „að öllum líkind*
um“ þegar úr sögunni.
Búlganín, forsætisráðhern.
Sovétríkjanna, sagði í veizlu í
Kreml sama dag, að búizt væri
við að Spútnik 1. félli til jarð-
ar á sunnudag eða mánudag.