Þjóðviljinn - 09.02.1958, Blaðsíða 11

ERNEST GANN:
SýÖ
ur á Keipum
k
34.
©•©*}©©«*© c

að undirstrika það sem þeim bar á rnilli, meðan þessi
Brúnó Felkin var um borö — eins og hann vildi að allur
heimurinn vissi það og einkum og sér í lagi Brúnó
Felkin? Þetta varð þeim mun torskildara sem lengra
leið á daginn. því að Brúnó Felkin varð alltaf til að
svara honum.
Hann sagöi: „Eg veit ekki hverskonar vitamín pabbi
þinn étur, Carl, en ég ætla að reyna aö ná mér í þau
líka. Hann á langt í land með að verða gamall maður.“
Auðvitaö voru þetta gullhamrar og ýkjur um leið.
Þessi Brúnó Felkin var mjúkmáll og eitthvað hafði
hann í huga. Því skyldi hann annars gera svo mikið til
þess aö reyna aö hjálpa og þóknast horíum að minnstu
munaði að hann félli fyrir borð? Hvers vegna greip
hann allt á lofti sem Carl sagði og sneri því við, eins
og hann vissi að Hamil Linker þyrfti á vörn að halda.
Þaö var eitthvaö kynlegt í fari náungans, eitthvað
sem duldist bak við dökku augun hans, og var í ósaín-
ræmi við framkomu hans að öðru leyti, því að það
var mjög auðvelt aö láta sér geðjast að honum. Bros
hans var hlýtt og hann var ekki á því að gefast upp.
Hann vildi ekki hvíla sig, þótt hann væri sýnilega dauð-
þreyttur. Auk þess sem hann ýtti fiskinum frá og leysti
Carl af við einn stamp, sem var mun meira en hægt var
að ætlast til af landkrabba, hafði hann boðizt til að
greiða úr línunum þegar þær komu inn. Hann horfði
á það með athygli þegar honum var sýnt hvernig hann®.
ætti að greið'a úr flækjunum — hvernig hann ætti að
hleypa hinum verstu framhjá sér og gæta sín alltaf á
önglunum. Hann hlustaöi vandlega, en auövitað kom
óhapp fyrir, ems og komiö gat fyrir mann sem hafði
verið á sió alla sína ævi.
Þegar önglarnir tveir festust í hendinni á honum
og stungust diúpt inn í lófa hans áður en hægt var að
stöðva spilið, þá æpti hann ekki upp yfir sig. Þegar þú
náöir þeim út úr lófanum með töngum, þá spyrnti
hann í og tók ekkert viðbragö. Þegar það var um garö
gengið, þá tók hann andann á lofti, en sagði ekki neitt.
Hann kreisti út blóðið, þangað til hann var löðrandi
upp að úlnlið, en þegar spilið fór aftur af stað, þá byrj-
aði hann strax aö vinna. Hann teygði sig ótrauður í
flækjumar — og það var meira aö segja ekkert á-
hlaupaverk fvrir þaulvanan sjómann.
Stór og liót flækja með svo sem fimmtíu önglum
kom um borö. Hamil stöðvaði spiliö og stóð kippkorn
frá henni. „Alveg eins og hlykkjuð eiturslanga," sagði
hann við Brúnó. „Og jafnerfið viðureignar.“ Svo rótaöi
hann í flækiunni meö gogginum og þaö marraöi og
urgaði í allri línunni. Flækjan greiddist að nokkru
sundur með illilegu hvæsi. Þegar spilið fór aftur að
snúast komu tvær illyrmislegar flækjur af línu og öngl-
um að höndum Carls.
„Sérðu þetta, Brúnó?“ sagði Carl og tróð flækiunum
niður í stampinn milli hnjánna. „Horfðu nú vandlega á
tveggja tíma aukavinnu í kvöld. Bráðum skilurðu hvað
ég’ á við. Þetta er vissulega félagsbundinn bátur, en eng-
inn fiskibátur tekur nokkurn tíma tillit til lögbundins
vinnudags." Brúnó starði á gula sólina sem var nú
rétt ofan vð sjóndeildar hringinn.
„En þetta' er síöasti stampurinn, sagði hann: „Erum
við ekki a'ð verða búnir í dag?“
„Hvernig lízt þér á, pabbi? Ætlar þú að segja honum
það eða á ég að gera það? Það er kannski bezt að
þú takir bnb’ að bér. Eg hef ekki brjóst í mér til þess.“
„Ja, Brúnó Felkin, ví erum næstum búnir með stamp-
ana. En ví verðum að búa os undir morgundaghm. Di
er ýmislegt eftir ógert enn.“
„Hann á við það, að þegar við erum búnir að innbyrða
síðasta öngulinn og stjórana og duflin, þá erum við
næstum búnir með dagsverkið,“ sagði Carl. „Þá eigum
við ekki annað eftir en að gera aö svo sem hálfri ann-
arri lest-.af fiski, moka honum niður í lest og lifrunum
i körfur. Þá hreinsum við dekkið okkur til hréssingar.
Það ætti ekki að taka meira en svo sem þriá tíma ef
við leggjum okkur fram. Þá borðum við kvöldverð, en
þú skalt samt ekki halda að við getum tekið á okkur
----—---------------------------Smmudagur 9. febrúar
náðir. Eftir kvöldmatinn réttum við beyglaða öngla,
lagfærum festingar og búum aftur í stampana. Flækj-
urnar eru ekki sérlega slæmar, svo að þetta ætti ekki
aö taka okkur nema svo sem tvo eða þrjá tíma til
viöbótar.11
Hamjl hló. „Og þá geturðu fengið þér væran blund,
Brúnó Felkin,“ sagði hann. Hann liafði orð Carls enn
í huga. Carl var að gera sig breiðan, en það var eitt-
hvaö í raddblæ hans sem var notalegt aö heyra, þótt
hann væri aö kvarta. Ef hann væri ekki boginn yfir
stampinum, væri brjós’t hans þanið' eins og þaö
átti aö vera. Þegar hann leit út eins og hann geröi
núna, þá var aftur gaman að vera 'faðir hans.
„Já, Brúnó. Þú ættir að vera laus um •miðnættið,“
hélt Carl áfram, „nema þig langi í land til að' skemmta
þér á búllunum á Farallone eyjunum. Við íiggjum þar
í nótt, og ef sæmilegt verður í sjóinn og bannsett
sæliónin gelta ekki alla nóttina og ekki er of mikil
ólykt af múkkanum, þá geturðu steinsofið þil klukkan
fjögur eða svo. Eða ætlai'öu kannski aö byrja snemma
í fyrramálið, pabbi?“
„Nei, ætli fjögur sé ekki hæfilega snemmt.“
„Og þá förum við hinga'ð aftur og á leiðinni höfum
viö hreint ekkert aö gera nema beita tvö þúsund
öngla upp á nýtt. Þetta er notalegt líf, Brúnó. Rétta
lífiö fyrir aula sem vita ekki betur.“
7.
Kelsey var orðinn svo Ieiður að hann rnundi ekki
annað eins. 1 heila þrjá daga Haf'ði hann setið í íbúö
Connie Thatcher frá Mukkan níu á morgnana til
fimrn á kvöldin. Ekkert hafði komið’ fyrir. Ekki nokkur
skapa.ður hlutur. Loks hafði beiöni hans urn að aðeins
yrði haft eftirlit meö staðnum öðru hverju, veríð sinnt
í aðalstöðvunum. Enginn gæti haft neitt upp úr þessari
Thatcher stúlku. Annaðhvort vissi hún eklú neitt
og ssgði satt um það, eða hún var klókasta persóna
sem Kelsey hafði nokkurn tíma komizt í kynni við.
Borðið' fisk og forðizt æðakölkini
Samband milli íituneyzlu og köikimar
Það er talið einkennandi
fyrir fiskveiðaþjóðir að þar er
oft að finna fólk sem er bæði
sérlega hraust og langlíft,
þrátt fyrir erfiða og lýjandi
vinnu.
Það er alls ekki ólíklegt að
þetta stafi af mikilli fiskneyzlu.
Næringarrannsóknir hafa líka
leitt svipað í ljós á síðari ár-
um. Atheroscleros eða æðakölk-
un er algeng dánarorsök.
Sjúkdómurinn getur lýst sér
sem heilablæðing, blóðtappar
eða önnur mein. I Bandaríkjun-
um er talið að fleira fólk þjá-
ist af atherosclerosis en nokkr-
um öðrum sjúkdómi, þar með
talið krabbamein.
Alls ekki kaík.
Nafnið æðakölkun er eigin-
lega rangt, því að þetta stend-
ur ekkert í sambandi við kalk.
Sjúkdómurinn stafar af því að
og æðakölkunar.
Upplýst er að meira en
helmingur af þeim hitaeining-
um er neytt er í Bandaríkjun-
um og Svíþjóð fást úr fitu.
Sama. er að segja um Dan-
mörk.
f ítalíu er fitumagn fæðunn-
ar ailmiklu minna og kölkun
er þar að sama skapi sjald-
gæfari.
Hitaeiningar Japana fást að-
eíns út fitu að tíunda hluta
og sjúkdómurinn er mjög
sjaldgæfur í Japan.
Tegundir fitunnar.
Ranusóknir síðustu ára virð-
ast hafa leitt í Ijós að það er
ekki aðeins fitumagnið heldur
fitutegundin sem skiptir máli.
Til er margs konar fita. Talað
er um mettaða eða ómettaða
fitu.
Einkennahdi fyrir ómettaða
í æðarnar safnast fyrir efni fitu er að hún er olía við
sem heitir kolesterol sem gerir venju’egt hitastig, en mettað-
æðaniar stinnar og stökkar á ar fitusýrur eru föst fituefni.
þeim stöðum sem „kölkunin“ Ýmsar tilraunir benda til
á sér stað.
þess’ að orsakir æðakölkunar
Það er einkennandi að fólk séu skortur á ómettaðri fitu
sem fær þessa efnaskiptatrufl-
un, hefur meira kolesterol-
innihald í blóðinu en annað
fólk.
Ein af ástæðunum til kole-
í fæðunni í hlutfalli við mett-
aða fitu.
Dýrafita hefur yfirleitt mjög
hátt mettunarstíg.
Feitar fiskolíur af síld, mak-
sterolsöfnunar er rangt fæði ríl, lax og ál eni undantekn-
og sjúkdómurinn er tíðari hjá ing og margar jurtaolíur eru
feitu fólki en mögru. Visst einnig þýðingarmiklar frá
samhengi er á milli fituneyzlu þessu sjónarmiði, þó ekki allar.
1958 — ÞJÓÐVILJINN -- - (11
frá Sovétríkjunum
fyrirliggjaiuii í efíir-
töldum stærðum:
1200 x 20
1000 x 20
825 x 20
750 x 20
900 x 16
750 x 16
650 x 16
600 x 16
500 x 16
700 x 15
560 x 15
Vinsamlegast sækið
pantanir strax.
Mars Trading
Company
Klapparstíg 20.
Sími 1 73 73.
Trúlofunarhringir.
Steinhringir. Hálsmen
14 og 18 Kt. gull.
Sílslin sérlega
þýðingarmikiJ.
Það má því telja víst að
síldarréttir séu mjög hollir og
mikilvægir í þessu sambandi.
Sildarfitan gefur gott mótvægi
gegn annarri, mettaðri fitu í
faðunni.
Ýmsar tilraunir hafa einnig
sýnt að exem hjá smábörnum
stafar oft af skorti á vissum
fitusýrum og hægt hefur verið
að ráða bót á því með því t.d.
nð gefa móðurinni fiskiolíu, en
fitusýran úr henni kemur barn-
inu að gagni með móðurmjólk-
inni.
Næringargildi fisksins er
ekki eimmgis fólgið í fitu-
magni vissra fisktegunda. Allur
fiskur inniheldur mörg önnur
næringarefni, svo sem eggja-
hvítu, sölt og vítamín sem eru
svo ómissandi fyrir heilbrigði
okkar.