Þjóðviljinn - 04.07.1958, Blaðsíða 3

Föstudag'ur 4. júlí 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Þing Sainbands norræna berklasjúk-
linga og S.I.B.S. haldið þessa dagana
Enníremur minnzf 10 ára afmælis norræna sambandsins og 20 ára
afmæds S.Í.B.S.
Stjórnarfundur Sambands norrænna berklasjúklinga
hófst að Reykjalundi í fyrradag og, lýkur honum í dag.
Aö honum loknum, kl. 2 í dag hefst þing SÍBS.
Jafnframt er minnzt í Reykjalundi 10 ára afmælis
Norræna berklavarnarsambandsins og 20 ára afmælis
S.Í.B.S. hér á landi.
Fulltrúar á sambandsstjórn
arfundinum eru: Oddur Ólafe-
son læknir og Kjartan Guðna-
son fyrir íslenzku félögin,
Börje Nielsen formaður sam-
bandsins og Henning Trudslev
frá Danmörku, Taune Laes
læknir, frá Kalevi Vatanen
Jo’rma Patiálás prófessor og
magister Veikko Járvinen frá
Finnlandi, Terje Hansen og
Knut Willoch frá Noregi og
Einar Hiller og Alfred Lindahl
frá Svíþjóð.
Fréttamenn skruppu snöggv-
ast að Reykjalundi í gærmorg-
un og hlýddu þar m.a. á erindi
ér Gunnlaugur Halldórsson
arkitekt hélt um framkvæmd-
irnar á Reykjalundi. Alls hefur
nú verið byggt á Reykjalundi
fvrir 11 millj. 564 þús. kr. Ein
síðasta byggingin er ný álma
með 20 einsmannsherbergjum
fvrir hjúkrunarkonur og starfs-
iið heimilisms. Var það tekið
i. notkun við komu fulltrúanna
á stjórnarfund Norræna eam-
bandsins, en að honum loknum
mun starfsfólkið flytja þar inn.
Allar framkvæmdir á Reykja
lundi hafa verið með þeim stór-
hug og giftu að athygli hefur -
vakið víða um lönd, og létu
norrænu fulltrúarnir þess getið
í viðtali við blaðamennina að
Reykjalundur og starfsemin þar
væri hin bezta sinnar tegundar
f Evrópu.
Samband norrænna berkla-
sjúklinga var einmitt stofnað á
Reýkjalundi 15. ágúst 1948. Til-
gangur sambandsins hefur ver-
íð hinn sami og berklavarnafé-
laganna hér, að sjá sjúklingum
er útskrifazt hafa af berkla-
hælunum fyrir störfum við
þeirra hæfi og trvggja þeim
nauðsynlega aðbúð og kjör
til þess að þeir verði ekki
veikir aftur. Er lögð á-
herzla á að undirbúa þá þegar
á berklahælunum undir að geta.
hafið stprf á nv, að þjálfa þá
til vinnu við þeirra hæfi begar
sjúkrahúsvist lýkur og útvega
þeim störf v'ð sit.t. hæfi.
Séu skýrslur Svía um berkla-
veiki lagðar til grundvallar
hafa danðsf "11 af völdum
lungnaberkla minnkað um 82-
89%; Alls em nú taldir á Norð-
urlöndum 171 þús. berklasjúk-
lingar.
I Fiuulandi eru berklasiúk-
lingar 70 bús. eða 16 af þús-
undi, í Svíbióð 66 þús. eða 9,
af þúsundi. í Noregi 20 þús. 600
eða 6.2 af þúsundi. I Danmörkn
13 þús. eða 3.1 af þúpurdi. Á
Islandi eru berklasjúklingar
1 bús. 200.
Berklaveikin er bví mest
vandamál í Fiuulaudi. eu þar
herjaði berklaveikin mjög í síð-
asta stríði og eftir það. Ástand-
ið í berklamálum mun þó ekki
vera verst í Finnlandi, heldur
munu hlutfallslega flestir
berklasjúklingar vera á Spáni
og Portúgal í öllum löndum
Evrópu.
Blaðamenn ræddu við fulltrú-
ana frá hinum Norðurlöndun-
íhaldið stofnar nýtt embætti

i
sem Reykvíkingar eiga að kosta — Mann til
að segja verkstjórum Reykjavíkur samninga!
íhaldiö samþykkti í gær aÖ stofna nýtt embætti
handa einum gæðinga sjnna er Reykvíkingar skyldu
borga. Embættistitill hans skal vera „félagsmálafull-
trúi“ og hafi hann þaö verkefni að segja verkstjórum
þar sem þeir lýstu allítar- úæjarins hvernig samningar viö verkamenn og 'aöra
lega ástandinu í þessum málum
liver í sínu landi, og því sem
berklavarnfél. þar gera fyrir
berklasjúklinga og til að vinna
bug á berklaveikinni. Kom þar
margt fróðlegt fram, en sem
of langt yrði upp að telja að
sinni. Hinsvegar kom það Ijóst
fram að þeir líta aðdáunaraug-
um á það sem gert hefur verið
á Reykjalundi.
Stéreignaskatturinn
Framhald af 1. síðu.
Auglýsið
í Þjoðviljanum
götu 3 kr. 509.905
Friðrik Þorsteinsson Túngötu 34
kr. 1.376.041
Geir Hallgrímsson kr. 188.028
Geir Thorsteinss. Ægissiðu 78
kr. 1.005.074
G'éir ‘G'. Z'oOga, Túngötu 20
kr. 717.590
Geir Zoega Öldug. 14 kr. 734.012
Gísli J. Johnsen Túng. 7 kr.
161.195
Guðjón Sæmundsson Tjarnarg.
10C kr. 160.040
Guðmundur Guðmundsson Víði-
mel 31 kr. 656.5,05
Guðmundur Jónsson, Öldug. 16
kr. 818.317
Guðmundur Magnússon, Flókag.
21 kr. 172.859
Guðrún Brynjólfsd. Templaras.
5 kr. 232.158
Guðrún J. Einarsd.. kr. 210.974
Guðrún Pálsd. Barmahl. 47 kr.
231.811
Guðrún M. Petersen, Skólastr. 3
kr. 353.518
Guðsteinn Eyjólfsson Laugav. 34
kr. 212.992
Gunnar Guðjónsson, Smárag. 7
kr. 1.083.279
Gunnar Jónsson, Skúlagötu 61
kr. 255.279
Gunnar E. . Kvaran, Smárag. 6
kr. 250.957
Gunnlaugur Brieni, Tjarnarg. 28
kr. 289.213
Hafliði Halldórsson Garnla Bíó
kr. 246.853
Hafsteinn Bergþórsson, Mararg. 6
kr. 235.753
I-Ialldór Jónsson Ægissíðu 88
kr. 376.548
Halldór Kjartansson Ásvallag. 77
kr. 747.872'
Halldór Þorsteinss. kr. 1.141.817
Harald Faaberg, Laufásveg 66
kr. 600.403
Haraldur Á. Sigurðsson, Barma-
hlíð 20 kr. 229.712
Helgi Eyjólfsson, Miklubr. 3
kr. 583.785
Herluf Clausen, Hofteig 8 kr.
203.765
Hjalti Lýðsson, Snorrabr. 67 kr.
671.087
Ilse Blöndal Túng. 51 kr. 475.032
Ingibjörg Bjömsd. Vesturg. 20
kr. 536.187
Ingibjörg Sigurðard. Suðurgötu
37 kr. 173.796
Ingibjörg Steingrímsd. Vesturg.
46A kr. 342.528
Ingibjörg M. Þorláksson Bjark-
argötu 8 kr. 1.168.795
Ingigerður Eyjólfsd. Tjamargötu
45 kr. 258.683
Ingimar Brynjólfsson, Baugsv.
kr. 224.836
27
13
Ingvar Vilhjálmsson Hagamel 4
kr. 374.510
Jakobína S. Guðmundsd. 221.898
Jóh. Þ. Jósefsson, Bergst.str. 86
kr. 400.032
Jóhann Ólafsson, Öldugötu 18
kr. 255.705
Jóhanna Þorsfeinsd. Ægiss.
kr. 593.398
Jóhannes Helgason, Bogahl.
kr. 313.913
Jóhannes Jósefsson, Pósthússtr.
11 kr. 2.096.450
Jón Bjarnason, Snorrabraut 63
kr. 170.100
Jón J. Fannberg, Garðastr. 2
kr. 359.911
Jón J. Gunnarsson Hagamel 12
kr. 363.829
Jón Helgason, Skólav.stíg 21 A
kr. 243.120
Jón Kjartansson, Ósi v.Snekkju-
vog kr. 545.535
Jón Loftsson Hávallagötu 13 kr.
845.000
Jón B. Valfells, Úthlíð 3 kr.
234.745
Jón Þorsteinsson Lindargötu 7
kr. 418.336
Jónas Hvannberg Hólatorgi 8
kr. 322.514
Július Schopka, Shellv. 6 kr.
248.664
launþega séu.
Eitt hið allra hlálegasta sem
gerzt hefur í bæjarstjórn
Reykjavíkur er það þegar Gunn-
ar Thoroddsen hélt framsögu-
ræðu um nauðsyn nýrrar emb-
ættisstofnunar á vegum bæjar-
stjórnar: embætti Félagsmála-
fulltrúa, og ræddi um það með
sakleysislegum alvörusvip(!!) að
verkefni hans ætti einkum að
vera eftirlit með aðbúnaði á
vinnustöðum bjá bænum, . .enn-
fremur eldvarnir og slysavarnir,
en alveg sérstaklega að koma í
veg fyrir árekstra rhilli verka-
manna og vinnuveitenda, líta
eftir að samningar við verka-
menn séu haldnir og hafa sam-
band við vinnustöðvarnar og
bera hag launþega fyrir brjósti
á allan hátt.
Þegar íhaldið heldur slíkar
ræður um ást sina og umhyggju
fyrir verkamönnum minnir það
ónotalega á það þegar andskot-
inn kvað hafa lesið faðirvorið
aftur á bak. Nú er Satan garnli
að mestu úr sögunni — en íhald-
ið er enn í góðu gengi, og á
vafalaust eftir að halda margar
ræður enn um umhyggju sína
fyrir verkamönnum. — Það sýn-
ir hana ævinlega í verki með
því að standa i öllurn vinnudeil-
um við hlið harðvítugustu at-
vinnurekendanna.
Magnús Jóhannsson hélt aðra
framsöguræðu um nauðsyn emb-
ættisstofnunar þessarar, og sínu
lengri en borgarstjórinn. Var á
honum að skilja að hann hefði
fengið þessa flugu á s.l. hausti
er einhverjír aðilar buðu honum
og Jóhanni Möller á Siglufirði
til Bretlands til þess að kynna
sér sambúð verkamanna og at-
vinnurekenda þar. Meginfagnað-
arboðskapur Magnúsar var að
tengslin milli verkamanna og
atvinnurekenda ættu að verða
miklu nánari og legðu Bretar
alla áherzlu á að koma í veg
fyrir árekstra milli þeirra, m. a.
létu þeir trúnaðarmennina á
vinnustöðvunum ekki matast
með hinum óbreyttu verkamönn-
uma beldVU'Á séfpal og héldu þar
fundi með þeim.
Guðmundur J. Guðmundsson
minnti á að starfandi . væri sér-
stök öryggismálastjórn á vegum
þess opinbera, með nokkrum
starfsmönnum, er hefði það
verkefni að líta eftir öryggi á
vinnustöðum, jafnframt því að á
. hverjum vinnustað væri slíkt
verkefni Irúnaðarmanna verka-
lýðsfélaganna, og myndi félags-
málafulltrúi íhaldsins því naum-
ast bráðnauðsynlegur til þeirra
starfa. Þá kvaðst hann vart
skilja að setja þyrfti sérstakan
mann til að segja verkstjórum
Reykjavíkurbæjar hvernig samn-
ingar við verkamenn væru, og
tæpast væri mjög brýnt að
stofna embætti til að jafna á-
greining við verkamenn. Yfirleitt
væri ágreiningur milli verka-
manna hjá bænum og viðkom-
andi yfirmanna lítill og þegar
slíkur ágreiningur hefði risið
hefði tekizt að jafna hann há-
vaðalaust. Það væri því áreiðan-
lega eitthvert annað verkefni en
framsögumenn íhaldsins létu í
veðri vaka, sem honum væri
ætlað að vinna, — hvað það
Framhald á 6. síðu
íslendingar í Göttingen krefjast undanjiágu
frá yfirfærslugjaldi fyrir námsmenn
Göttingen, 24. júní 1958.
Til ríkisstjórnar Islands.
Félag íslendinga i Göttingen
fer þess á leit við hæstvirta
ríkfsstjórn, að reglugerð um
skatt af gjaldeyrisyfirfærslum
til námsmanna erlendis verði
tekin til gaumgæfilegrar endur-
skoðunar.
Vart þarf að taka fram,
hversu hart þessi ráðstöfun
kemur niður á námsmönnum.
Samkvæmt fréttum að heiman
telst okkur til, að verð á helztu
nauðsynjavörum hafi hækkað
um 10-20% eða minna. Náms-
menn verða hinsvegar að bera
hækkun, sem nemur 30%. At-
hygli skal einnig vakin á því,
að fargjöld milli landa hafa
hækkað um 55%. Hér gætir
greinilega nokkurs misræmis.
Við viljum fvlgja málaleitan
okkar úr garði með atliuga-
semd, sem okkur þykir íhugun-
anmrð.
Eins árs námsyfirfærsla til
Þýzkalands nemur kr. 24,000.00.
Þrjátíu hundraðshlutar þess-
arar upphæðar eru kr. 7.200.00.
Menntamálaráð veitir árlega kr.
5.000.00 sem styrk eða lán úr
ríkissjóði til námsmanna í
Þýzkalandi. Það er ekki fjarri
lagi, að gerður sé samanburður
á þessum upphæðum. Allur sá
styrkur eða lán, sem við fáum
frá menntamálaráði, rennur að
viðbættum kr. 2.200.00 aftur til
ríkissjóðs.
Gæta ber þess, að yfirfærsla
til náme er mismunandi til
hinna ýmsu landa, allt eftir
því, hve dvalarkostnaður er
hár á viðkomandi stað. Hlut-
fallsleg hækkun er því mest
til þeirra landa, þar sem dval-
arkostnaður er hæstur. Afleið-
ing þessarrar ráðstöfunar yrði
því sú, að flestir námsmenn
ættu ekki annarra kosta völ, en
leita til þeirra landa, þar eem
dvalarkostnaður er lægstur, en
gætu hinsvegar ekki valið
menntastofnanir við sitt hæfi.
Væri þá hætta á, að sérfræði-
menntun yrði of einhliða, en
auðsætt er, að slíkt er þjóðfé-
laginu skaðlegt.
Fari svo, að endurskoðun um-
ræddrar reglugerðar leiði í ljós,
að ekki sé hægt að leggja nið-
ur 30% skatt á gjaldeyrisyfir-
færslur til námsmanna, viljum
við mælast til þess, að hæstvirt
ríkisstjórn bæti það tjón, sem
námsmenn biða við þessar að-
gerðir.
Óskir okkar eru mjög á-
kveðnar:
Við förum fram á, að styrk-
ur eða lán hækki það mikið, að
sambærileg not verði af og
fyr. Ennfremur mælumst við
til, að ríkisstjórnin beiti áhrif-
um sinum til þess, að náms-
mönnum sé gefinn kostur á frí-
um ferðum landa á milli a.m.k.
tvisvar sinnum á síðari hluta
námsferils.
Alvara þessa máls ætti öllum
að vera Ijós, og væntum við
því skjótrar, jákvæðrar úr-
lausnar.
Félag Islendinga
í Göttingen.