Þjóðviljinn - 10.07.1958, Page 7

Fimmtudagur 10. júlí 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Þegar rikisstjómin tók við
.völdum fyrir tæpum tveim
árum setti hún sér það að
vinna sérstaklega að eflingu
atvinnulífsins í þeim lands-
fjórðungum, sem aftur úr
höfðu orðið og það svo, að
sums staðar lá við landauðn,
en alls 'staðar hafði fólki
fækkað mjög.
Síðan hefur ríkisstjórnin
unnið markvisst að fram-
kvæmd þessarar stefnu einnar
og árangurinn hefur orðið
meiri en menn almennt þorðu
að vona, enda hefur það far-
ið svo, að fólksflutningamir
hafa stöðvazt og jafnvel snú-
izt við.
Frá Neskaupstað.
Atvinnuuppbyggingin er ör-
ust í sjávarþorpunum og er
það ekki óeðlilegt, því þar
var ástandið víða uggvænlegt.
En margt hefur líka verið
gert til að efla landbúnaðinn.
Einna þýðingarmest mun það
vera, að ræktunarstyrkur til
minni býla, þeirra, sem ekki
höfðu a. m. k. 10 ha. rækt-
Atvinnulegri uppbyggingii
Ánstnrlands fleysrir fram
afla mih’ls liráefnis, takist
honum að eignast nægilega
mikið af sjómönnum og verka-
fólki.
Seyðfirðingar hafa notið
sérstakra fyrirgreiðslu ríkis-
stjómarinnar, sem aðstoðað
hefur þá stórmyndarlega við
að skapa á staðnum ákjósan-
leg skilyrði til fiskveiða og
að íand, var stóraukinn. Þetta Grein sú sem hér er birt kom í síðasta tölublaði aí Austurlahdi, málgagni
sósíalista á Austijörðum í henni er rakiS hvernig menn þar
mikið er um smábýii í fjórð- eystra teija að nuverandi rikisstjorn haíi staðið við það íyrirheit sitt að
ungnum. Þá er og þess að eíla atvinnuvegina úti um land.
gæta, að aukið atvinnulíf og
vaxandi velmegun við sjávar-
siðuna er ' mikil Þöftilstöng
fyrir Iandbúnaðinn, því vax-
andi eftirspurn eftir húvömm
fylgir almennri velmegun í
'kauptúnum.
Til eflingar sjávarútvegin-
nm hefur ríkisstjórnin ekki
látið þar við sitja, að hlutast
til um aukningu skipastólsins
og eflingu fiskiðnaðarins. Hún
hefur ekki lagt á það minna
kapp að bæta kjör sjómanna
og tryggja rekstur útvegsins.
Svo er líka komið, að útgerð
er orðin álitlegur atvinnu-
rekstur og sjómennska á
fiskiskipum er líklegri til að
gefa meira í aðra hönd en
nokkur örinur likamleg vinna.
Fiskverð hefur verið stór-
hækkað til hagsbót.a fvrir
siómenn og útgerðina. Og í
lög hafa verið leidd gevsimikil
skattfriðindi fyrir fiskimenn.
Aðstreymið í sjómannastétt-
■ina hefur líka vaxið mjög
rnikið, ekki aðeins til hags
fvrir þjóðarheildiria, heldur
sérstaklega til hagsmuna fyr-
ir þau bvggðarlög, sem bygg.ia
tílveru síria á fiskveiðum, því
til lítils er að eiga glæsilegan
fieta, ef enginn fæst til að
stíga á hann.
Við skulum vú í stuttu
máii athuga. hvaða framfarir
hafa átt sér stað osr eru að
gerast á Austurlardi á sviði
f;skveiða o<r fiskiðnaðar.
Svinað mnn að segja. um hiria
landsfiórðunvaria. tvo. Við
s1rnhim bvria að ppnnan og
fylgja ströndinni norðnr.
Hornaíjörður
Þangað hafa verið keyptir
tveir 70 lesta bátar af full-
komnustu gerð. Þá hefur ver-
iið unnið allkappsamlega að
fullkomnari og aukinni að-
stöðu til hagnýtingar aflans.
En á Hornafirði er enn mik-
illa athafna þörf. Hann liggur
svo vel við, að eðlilegt er að
þar sé um meira en útgerð
heimabáta að ræða, enda hef-
ur svo lengst af verið síðan
róðrar hófust frá Hornafirði.
Einkum mun á skorta góða
aðstöðu til móttöku og verk-
unar míkils magns af salt-
fiski. Eins og er þarf að gera
að fiskinum úti og það vita
þeir, sem reynt hafa, að er
illt verk, þvi svalur er hann
á Hornafirði þegar hann blæs
á norðan. Mikið af fiskinum
verður að salta úti og aðstaða
til að þurrka fisk er engin.
Djúpivogur
Þangað hefur verið keyptur
einn nýr stálbátur og eru nú
reknir þaðan tveir stórir bát-
ar, sem skilað hafa á land
mjög miklum afla til vinnslu
í frystihúsinu þar. Auk þess
eru þar nokkrir bátar minni.
Afkoma manna á Djúpavogi
hefur líka gjörbreytzt til
batnaðar hin síðari ár. Nú
stendur fyrir dyrum að
stækka frystihúsið, enda þarf
að vera á Djúpavogi aðstaða
til að vinna úr allmiklu magni
af fiski, því telja verður, að
möguleikar til hráefnisöflunar
séu þar góðir.
BreiÖdalsvík
Breiðdalsvík er m.innsta
sjávarþorpið á Austurlandi.
Útgerð er þaðan lítil eða eng-
in, en þar er frystihús. Kaup-
félagið á staðnum á nú í smíð-
um 70 lesta bát í Danmörku.
Síöðvarfjörður
Þangað hefur verið keyptur
einn nýr og stór stálbátur.
Nú er verið að smíða í Dan-
mörku 70 lesta bát fyrir Stöð-
firðing, Kjartan Vilbergsson.
Með tvo stóra báta og þá
trillubáta, sem fyrir eru, verð-
ur að teija að aðstaða þessa
litla þorps sé sæmileg.
Fáskrúðsfjörður
Fáskrúðsfirðingum hefur
nýlega verið veitt innflutn-
ingsleyfi fyrir 150 lesta stál-
báti. Fyrir eru á staðnum 4
stórir og góðir bátar auk
minni báta. Á staðnum eru
tvö frystihús og Fáskrúðs-
firðingar eiga hlutdeild í
tveim togurum. Aðstaða
þeirra ætti því að vera allgóð.
Reyðarfjörður
Á Reyðarfirði er aðeins
einn stór bátur. Reyðfirðing-
ar eru meðeigendur í tveim
togurum, en þessi skipastóll
notast þeim ekki sem skyldi,
því hraðfrystihús er ekki á
staðnum. Frýstihús er þar þó
í smíðum, en framkvæmdir
hafa gengið bagalega seint.
Til Reyðarfjarðar kemur
eitt af 250 lesta skipunum,
sem verið er að smíða í Aust-
ur-Þýzkalandi. Þegar bygg-
ingu frystihússins er lokið,
ætti útgerðin að geta orðið
veruleg lyftistöng fyrir þorp-
ið og fiskveiðar og verkun
undirstöðuatvinnuvegur þess.
Eskifjörður
Þangað hefur komið einn
nýr bátur. Þangað kemur
lí.ka eitt 250 lesta austur-
þýzka skipið og nú hefur ver-
ið samið um smíði 130 lesta
báts fyrir Eskfirðinga í Nor-
egi. Þetta. er mjög mikil aukn-
ing á eskfirzka flotanum og
veitti ekki af. Auk þess eiga
Eskfirðingar í tveim togur-
um. Hinsvegar er líklegt að
bagkvæmt væri fyrir Eskfirð-
inga að eignast jafnframt
nokkra minni báta, því reyrisla
Norðfirðinga er sú, að þeir
gefast oft vel.
Þá er þess að geta, að fyr-
irhuguð er stækkun og endur-
bætur á. frystihúsinu á Eski-
firði og hefur þegar verið út-
vegað allmikið fé til þeirra
framkvæmda.
Neskaupstaður
Norðfirðingar hafa á þessu
tímabili eignazt marga góða
báta smáa og stóra og eru
sumir smíðaðir á staðnum og
munu ekki margir staðir eins
vel á vegi staddir hvað skipa-
stól snertir. Þangað hefur og
verið kevptur glæsilegur tog-
ari, en annar tanazt. Atvinnu-
skilvrði munu líka óvíða betri
en hér.
Enn eru Norðfirðingar þó
f jarri því að hugsa sér að láta
hér staðar numið í skipakaup-
um. Þorleifur Þorleifsson á
nú í smíðum 70 lesta bát í
Danmörku og eitt austur-
þýzka skipið mun fara til
Norðfjarðar. Og væntanlega
nær einhver bæjaimaður í
bátinn, sem nú er í smíðum
hjá Dráttarbrautinni.
Síldarbræðslu er nú verið
að byggja á Norðfirði og mun
hún, ef allt gengur að óskum,
taka til starfa innan örfárra
vikna. Það fyrirtæki mun
hafa margvíslega þýðingu,
flytja mikið fjármagn 1 bæ-
inn, hafa örfandi áhrif á við-
skipti, bæta mjög aðstöðu til
síldarsöltunar og síðast en
ekki sízt skapa sjómönnum
skilyrði til að afla meira,
þegar veiði er fyrir Austur-
landinu.
Sevðisfjörður
Það er kunnara en frá
þurfi að segja, að Seyðis-
fjörður befur lengi verið
mjög illa settur livað snertir
aðstöðu til öflunar og hag-
nýtingar sjávarafurða. En nú
hefur verið gert stórátak til
að rétta Seyðisfjörð við og
miklu fjármagni veitt þangað.
Hið glæsilega fiskiðiuver
Seyðfirðinga er nú fullbúið.
Bygging þess hófst fyrir
mörgum ámm, en núverandi
ríkisstjórn hefur gengið vask-
lega fram í því að útvega fé
til að Jjúka byggingunni og
leysa Seyðfirðinga úr þeim
vanda, sem þeir voru komnir
í. Þá hefur líka verið hafizt
handa um að koma upp viðun-
anlegum skipastóli á Seyðis-
firði. Ólafur Ölafsson á í
smíðum í Danmörku 70 lesta
bát og Vilbergur Sveinbjörns-
son hefur fest kaup á Ás-
laugu, 90—100 lesta Sviþjóð-
arbáti, og verður hann í sum-
ar gerður út til síldveiða frá
Seyðisfirði. Þá eiga Seyðfirð-
ingar kost á leyfi fyrir 130—
150 lesta báti, sérstaklega til
hráefnisöflunar fyrir frysti-
húsið.
Seyðisfiörður mun því senn
hafa góða möguleika til að
fiskvinnslu. Ættu þe;r ekki
framvegis að þurfa að vera
eins aftarleara op hafa
verið nú um skeið í fram-
leiðslu.
Þá er þess að geta, að
Sevðfirðingum hefur verið
gert kleift að þrefalda afköst
síldarbræðslu sinnar og er
enn staðið í stórbyggingum
henni tilheyrandí, bar sem
verið er að reisa mjölskemmu
og lýsisgeymi.
Vopnafjörður
Þar er verið að reria síld-
arverksmiðju eins og Norð-
fjarðarbræðsluna og einnig
hún mun taka til starfa innan
skarnms og mun hún -— og
Norðfjarðarverksmiðjan lika
— kosta um 10 millj kr.
Lítið hefur lengstum verið
um útgerð frá Vopnafirði og
sjómenn þaðan orðið að leita
í aðra landshluta eftir at-
vinnu. Nú mun Vopnafjörður
og Borgarfjörður í samein-
ingu eignast einn austurþýrka
bátinn. Þetta eru etórkostleg-
ar framfarir á mælikvarða
þessara litlu þorpa.
Grímsárvirkjun
Orkuverið við Grímsá er nú
tekið til starfa og rafnv gn
frá því komið í stærstu kaup-
staðina. Framkvæmdir berrsar
hófust að vísu fyrir stiórnar-
skiptin, en þá voru fjármáiin
komin í fullkomið öngbveiti
og reiðuleysi. Úr því tó’ost
rfkisstjórninni að greiða og
að tryggja fulla framkvæmd
verksins.
Rafvæðing er vissulega þýð-
ingarmikill liður í hinni at,-
vinnulegu uppbvggingu og
allir Austfirðingar fagná 1 -ví,
að þessu stórvirki skuli ' >k-
ið. Vafalaust mun virkjunin
með toppstöðvum vera rær
um að uppfylla núvern idi
þarfir orkuveitusvæðisins til
venjulegra heimilisnota og
iðnaðar. Gagnrýni Austfirð-
inga á virkjuninni bvggist
fyrst og fremst á j:ví, að hún
skapaði ekki skilyrði til st.ór-
iðju í fjórðungnum. Ástæðan
til þess að sementsverksmiðj-
an var reist á Akranesi var
sú, að talið var að nóg orka
væri fyrir hendi í Andakíls-
árvirkjun, þó hún væri reynd-
Framhald á 11. siðu