Þjóðviljinn - 04.11.1958, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 4. nóvember 1958 — 23. argangur — 251. tölublað.
Krafa fundarins í Gamla híéi á sunnudaginn:
Segið npp herverndarsainningnum
við Bandaríkin þegar í stað!
Svik i þessu máli hiS alvarlegasta trúnaSarbrot og
ódrenglyndi gagnvart k]ósendum er ekki yrSi þolað
,,Almennur borgarafundur, haldinn í Gamla bíói
2. nóv. 1958 að tilhlutan samtakanna Friðlýsts
lands, beinir eftirfarandi ályktun til ríkisstiórnar
fslands og forystumanna stuðningsflokka hennar:
Tveir Bretar enn
vegnir á Kýpnr
Tveir Bretar voru vegnir á
Kýpur í gær, en aðrir sluppu
nauðuglega frá árásum grískra
skæruliða.
Brezkur hermaður féll í fjalla-
héraði í suðvesturhluta eyjar-
innar og í einu úthverfi Nikúsíu
var 7l árs gamall brezkur borg-
ari skotinn til bana.
Brezkur hermaður og tyrknesk-
ur hjálparmaður brezka hersins
biðu bana þegar sprengju var
kastað að vagni þeirra í gær-
kvöld.
Útvarpið á Kýpur sendir út
stöðugar aðvaranir til allra
brezkra borgara á eynni að vera
ekki meira á ferli utan dyra en
nauðsyn krefst og vera á varð-
bergi.
I»að er ómótmælanleg
staðreynd að mikill meiri
hluti þjóðarinnar er því and-
vígur að Bandaríki Norður-
Ameriku liafi hér herbæki-
stöðvar. Allir frambjóð-
endur Alþýðuflokksins, Al-
þýðubandalagsins, Fram-
sóknar og Þjóðvarnarflokks-
ins hétu væntanlegum kjós-
endum sínum við síðustu
Alþingiskosningar því, að
þeir myndu beita sér fyrir
}>yt á Alþingi að liervernd-
jarsanmingnum við Banda-
ríldn jrði sagt upp. Þjóðin
veitti þessum flokkum nægi-
legt fylgi til þess að þeir
gætu framfylgt þessu sam-
eiginlcga stefnumáli, og rík-
isstjórn yðar var mynduð
með sáttmála, ]>ar sem fyrir-
heitið um uppsögn hervernd-
arsamningsins var staðfest.
A fr'amkvæmdum hefur orð-
ið óeðlilegur dráttur, sem
>ér hljótum liarðlega að
víta, o,g nú eru að verða
síðustu forvöð að efna lieit
á yfirstandandi kjörtímabili
vegna uppsagníarfrests
sem er í samningnum við
Bandaríkin.
Meðal |>eirra, sem þennan
fund boða og sækja eru fjöl-
margir k.jósendur yðar og
frambjóðendur við síðustu
kosninrgr. í nafni j>eirra
og með tilvísun til annarra
samþykkta um þessi mál,
er gerðar hafa verið á fund-
um samtakanna Friðlýsts
lands, víðsvegcir um landið
nú í sumar og á þessu
hausti, lýsir íundurinn því
vfir að frekari dráttur á
framkvænidum uppsagnar
he rverndar samni n gsi ns við
Bandaríki Norður-Ameríku
er hin óheyrilegastia móðgun
og svívirða við kjósendur
yðar og frambjóðendur. Vér
teljum ástæðu til þess að
íýsa því yfir að algjör svik
á þessu kosningaloforði væru
hið aharle.gasta trúrjaðar-
brot, og slíkt ódrenglyndi
gagnvart kjósendum yðar,
frambjóðendum og baráttu-
félögum víðsvegar um land-
ið, yrði ekki þolað.
Það er því skýlaus
kraía funáaríns, að
háttvirt ríkisstjém ís-
lanás segi upp her-
verndarsantningrium
við Bandaríkin þegar
í stað."
Framanskráð áJyktun var
samþykkt á fundinum sem
samtökin Friðlýst land héldu
Frá fundi Friðlýsts lands í Gamla bíó á sunnudaginn.
í Gamla biói s.l. sunnudag.
Jón úr Vör setti fundinn og
stjórnaði honum.
íslendingar geta verið
sammála
Fyrsti ræðumaður fundarins
efna lieit #
1““ Vesturveloin vilja ekki ræða
tafarlaust kjarntilraunabann
Svo virðist sem fulltrúar Bandaríkjanna og Bretlands
á ráðstefnunni í Genf um tilraunir meö kjarnavopn séu
algerlega mótifallnir því að ræða um tafarlaust bann við
slíkum tilraunum.
Fyrsti reglulegi fundur ráð-
stefnunnar var haldinn í gær.
Hún var sett á föstudaginn og
var setningarfundur fyrir opn-
um dyrum, en aðrir fundir verða
fyrir luktum. Á laugardaginn
komu fulltrúarnir saman sam-
kvæmt beiðni þess sovézka, S
apkins, til að ræða um dagskrár
atriði.
var Jóhannes skáld úr Kötl- Breta á fiskimiðuiium er ein-
um. Ræddi hann um hve erfitt. ber hégómi í namanburði við
virtist stundum að hef ja mesta
alvörumál þjóðarinnar — er-
lendar herstöðvar í landinu —
upp í þá hæð, ofar stéttum
og stefnum, sem raunverulega
bæri. Hinsvegar sýndi reynslan
að Islendingar gætu orðið síam-
mála um hagsmunamál sín, án
tillits til stjórnmálaskoðana,
hefði það sannazt í landhelg-
ismálinu.
Sú hætta er hégóminn
einber hjá..........
Jóhannes kvað öllum Islend-
ingum veka ljós sú lífshætta
er stafað gæti af innrás og
framferði brezkra herskipa '
ar' islenzkri landhelgi, en sagði:
„Lífsliættan, sem oldcur Islend-
ingum stafar af sjóhernaði
j>á ómælanlegu lífshættu, sem
yfir okkur vofir vegna land-
hernaða r Bandarík jamanna á
Reykjanesskaga“.
Þvínæst vitnaði hann í um-
mæli herfræðinga o. fl. að vörn
gegn kjarnorkuárás væri ekki.
til. Kvaðst hann telja „beint
að sjálfsmorði stet'nt et' vopn-
lans smájijóð ánetjar sig
trylltu vígbúnaðarkapphlaupi
hernaðarstórveldanna“. Þvi
væri varnarleysið — lilutleys-
ið — hin eina hlíf og vörn ís-
lendinga.
r
Hið sögulega hlutverk
íslendinga
Jóhannes s'agði m.a.: ,,Það
er ekki hlutverk okkar Islend-
Framhald á 10 cíðu
DemókrÖtum spáð miklnm sigri
í kosningum í Bandaríkjunum
Öllum ber saman um að demókratar í Bandaríkjunum
muni vinna mikinn sigur í kosningum þeim sem þar j víijs
fara fram í dag. Kosið er til beggja þingdeilda, svo og í
embætti fylkiss'tjóra.
■ 435 fuiltrúar eiga sæti í full-
trúadeild þingsins, en kosið er
•til hennar á tveggja ára fresti.
Nú sitja í deildinni 232 demó-
kratar og 196 repúblikanar, en
nokkur sæti eru óskipuð vegna
Enn mun ekki hafa tekizt
samkomulag um dagskrá fundar-
ins og munu fulltrúarnir hafa
rætt hana einnig í gær. Það er ig p
helzt til fyrirstöðu að íu'ltrúar i Ss’blíoi
„ .. , .. . £ K jW
æningjaíloti Breta við ísland í gær:
f
fráfalls fulltrúa á kjörtímabil-
inu. Enginn vafi er taiinn á því
að bilið milli flokkanna muni
enn aukast og það jafnvel svo
um munar.
Framhald á 6. síðu.
Bretlands og Bandaríkjanna
vilja ekki fallast .á þá tillögu j
Sovétríkjanna sem lö"ð var fram:
þegar í upphafi að fyrst sku'i
rætt um tafarlaust bann við öll-j
um tilraunum við k-jarnavopn.
Það er álit. Sovétríkjanna að
kjarnorkuveldin verði að sýna
sinn til samkomulags og
raunhæfs árangurs með því að
fal'ast á slíkt aigert og skilyrð-
islaust bann við tilraunum þeg-
ar í uppháfi. Takist slíkt sam-
komuiag verði auðveldara að ná
samningum um hvemig eftirlitj
með því verði háttað.
Framhald á 12. síðu.
w\
e
PSísrrasa:
r
tociarar,
Síodegis í gær voru 13 brezk-
ir togarar að veioum innan
fiskveiðitakmarkanna hér við
land.
Útifyrir Vestfjörðum voru
4 brezkir togar’ar að veiðum
innan 12 sjómiilna markanna.
Þeim til verndar voru tund-
urspillarnir Hogue og Lagos,
og ennfremur freigátan Zest.
Sirgðaskip brezku flotadeild-
arinnar viar einnig á þessum
slóðum í dag. Auk þess voru
þarna allmargir brezkir tog-
arar að veiðum utan fiskveiði-
takmarkannh.
Síðast þegar til fréttist var
skollið á SA rok útifyrir Vest-
urlandi og var vitað um all-
marga togara, sem hættir vorui
veiðum. Létu tog'ararnir reka.
Útaf Austfjörðum voru 9*'
brezkir togarar að veiðum i.in-
an takmarkanna og ]>eim tiK
verndar var freigátan Ditndas,.
en hún er nýkomin liingað tilt
Sands.
Af öðrum fiskislóðum tog*
ara umhverfis landið er ekkerii
sérstakt að frétta.
( Fra landhelgisgæzlunni)]*