Þjóðviljinn - 04.11.1958, Blaðsíða 7

Þriðjudaguc 4. nóvember 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Eins og öllum er orðið ljóst
af ótal löngum og ítarlegum
ræðum í samkvæmum og 4
mannfundum og greinargóðum
ávörpum þjóðarleiðtoga sem
tala til sinna heimamanna á
hátíðisdögum erum við Is-
lendingar ekki lítillar ættar.
Ólaunaðir sem launaðir fyrir-
lesarar hafa haldið því að
okkur sem höfum flest verið
fús að þiggja að Islendingar
séu komnir af aðalsmönnum
í Noregi sem unnu svo mjög
frelsinu að þeir kusu heldur
að láta lönd sín og þær eigur
sem ekki var hægt að flytja
með sér en lúta ofríki Harald-
ar konungs lúfu, þessa vonda
vfirgangsmanns sem braut
undir sig aðra smáríkis kon-
unga og fyrirmenn lanidsins
og var svo harðsvíraður og
ósvífinn að hann lét hvorki
skera hár sitt né skegg með-
an hann var að því eins og
frægt er orðið. Þessir aristó-
kratar Noregs voru svo sto't-
ir að þeir gátu ekki lotið vilia
kúgarans, gátu ekki haft
neinn herra yfir sér annan en
hinn eineygða Óðinn og
kannski Þór.
Hugsjón stoltsins frá hinni
sögulegu fortíð hefur orðið
drjúgt efni langorðum ræðu-
mönnum okkar og vinsælt. En
höfum við þá komið auga á
það að ef við viljum hafa
þann minnisvarða yfir for-
feðrunum þá ætti að fylgja
nokkur krafa til okkar sem
lifum í dag í þessu landi.
Ættu hinir stoltu afkomend-
ur ekki að gera kröfu til
sjálfra sín en láta ekki við
það sitja að ausa einhverj-
um uppdiktuðum gullhömrum
aftur fyrir sig í fortíðina og
sitja svo sinnulausir í bjarm-
anum þaðan. Nú er það að
vísu sannara að ísland hefur
ekki byggzt af aðalsmönnum
einum sem voru gjaldþrota
í sjalúsístríði höfðingja í Nor-
egi heldur af manneskjum
sem voru svona upp og ofan
eins og við erum hér í dag.
Og þessar manneskjur gátu af
sér aðrar sem voru líka upp
og ofan eins og við. Til þess
að hressa upp á menninguna
höfðu frumbyggjarnir írska
þræla og smám eaman skófst
af þeim hin germanska villi-
mennska. Fyrr en varir er
hinn friðsami spekingur ekki
lengur hlægilegur heldur göf-
ug fyrirmynd, sögurnar, þær
heimsbókmenntir sem eru
skrifaðar á Islandi á 13. öld
gefa okkur persónur eins og
Njál, Síðu-Hall og Hrafn
Sveinbjarnarson og Guðmund
biskup góða: Hugsjón friðar-
ins er fædd. Síðan er fólk á
Islandi í mörg hundruð ár
undir útlendri kúgun og ór-
ar ekki fyrir að verða aftur
frjálst.
Hvað höfum við gert arf-
takar hinna stoltu frum-
byggja og erfingjar þeirra
þrjósku kúguðu manna sem
lifðu af því þeir gátu ekki
drepist. Höfum við ekki sví-
virt allt þetta fólk sem stóð
á bak við okkur ýmist stolt
og frjálst eða bælt og kúgað
og hungrað um aldirnar. Við
höfum leyft herm-önnum að
sitja í landi okkar með morð-
tækjum sem við kunnum tæp-
lega skil á og við höfum af-
hent hluta af þessu landi hin-
um útlendu þjónustumönnum
dauðans. Ættum við ekki að
herða okkur við skálaræð-
urnar og sjálfsskjallið og
lygafleiprið um hinn göfuga
uppruna frá einhverskonar
Cavallería Rústíkana úr
Raumaríki og öðrum uppeld-
isstöðvum aðals í Noregi.
En sleppum sögulegum
metnaði sem sumir kalla
mætti vitna í þann mann sem
enginn getur véfengt að sé
réttnefndur sérfræðingur í
hemaðarmálum: Eisenhower
Bandaríkjaforseta. .Hann segir
að í atómstríði séu engar
varnir hugsanlegar, það er
ekki hægt að verja neitt
— og segir: en hvað ég fyrir-
lít það af heilum hug. Styrjöld
er sið'aus og andstyggileg, og
heldur hefði ég látið tæta
mig sundur ögn fyrir ögn en
gerast þátttakandi í slíku ó-
dæði. Slíka smán á að afmá
sem allra fyrst af manneðl-
inu. Og svo mikla trú hef ég
á mannlegu eðli að ég held
að þennan csóma hefði mátt
vera búið að þurrka burt af
því ef heilbrigð sk.vnsemi
þjóðanna-hefði ekki verið af-
vegaleidd eftir nótum með
sltólum og skrifum i fjárhags-
legum og stjómmálalegum til-
gangi“.
Eigum við ekki að leyfa
okkur það að hlusta eftir
hinni heilbrigðu skvnsemi í
okkur sem segir: Það er ekk-
ert gagn að her í landinu að
neinu leyti. En það er stór-
hættulegt að hafa hann stund-
inni lengur. I okkur er djúp
andstyggð á þvi sem Einstein
kallar „eitt hið alversta af-
sprengi hópsálarinnar, hin
svívirðilega hervörn“. — Ekk-
ert er fjarlægara okkur Islend-
ingum heldur en sú viður-
styggilega mannfyrirlitning
sem öll hernaðarleg skipulagn-
ing byggist á. Hvern fjand-
ann erum við að gera í hern-
aðarbandalagi, þjóð sem þann-
ig hugsar og finnur viðbjóð-
inn ólga í sér andspænis til-
burðum hermennskunnar og
hópþrælkuninni. Hverjir eru
vopnabræður okkar? Bama-
níðingarnir frá Kýpur og
landhelgisþorpararnir, The
English Gentlemen. Og enn
aðrir vopnabræður okkar í
þessu svonefnda varnar-
bardalagi lýðræðisins eru raf-
magnspyntingasérfræðingarnir
frá Alsír. Frakkar hafa
einmitt um þessar mund-
ir verið að afnema lýð-
ræðið og stofna einveldis-
stjórn: nú er þar einvaldur
aldurhniginn og geðstirður
generáll með miðaldalegan
riddarasögu-frelsunar-komplex
sem sér stíga fram úr speg-
ilmynd sinni Maríönnusvip
heilagrar Jóhönnu sem var
brennd á báli, blandast svip-
dráttum hins smávaxna korp-
órals frá Korsiku sem skildi
hermenn sína eftir í fönnum
rússneskra vetrarvídda, og dó
útlægur úr magakrabba á af-
skekktri eyju. Og þessi end-
urborni summumaður sögu-
legra átrúnaðargoða, hans
eigin persóna er eini þrep-
skjöldurinn á vegi hinna
hreinræktuðu fasista 1 ve'd-
isstólinn hjá þessu banda-
lagsríki okkar.
En þeir sem standa fyrir
þessum samtökum, Banda-
ríkjamenn okkar samnings-
burdnu verndarar? Við vitum
hvernig þeir hafa brugðist við
hernaðaraðgerðum Breta gegn
okkur. Og eina nóttina,
er lygavefur vamar-historí-
unnar ristur sundur af lier-
skipsstefni brezku sem renn-
ir sér lang'eiðina inn í korta-
klefa herforingjaráðsins í
Keflavík meðan þjónarnir sofa
með títuprjóna í barminum
sem skyldu reknir í landabréf-
in til að sýna hvar lymskar
árásarsveitir kynnu að læðast
að fólkinu sem lofað var
vernd gegn hverskyns ofbeldi
úr einhverjum illum stað ann-
arsstaðar á hnettinum.
Kom ekkert fram í hinum
heimsfrægu radartækjum . þá
nótt, vélheilum sem öryggi
okkar var falið. Sváfu þeir
sem var trúað fyrir því að
lesa aðvörunarteikn radar-
tækjanna. Eða vom hinir
samningsbundnu verndai’ar
okkar í vitoi'ði með hinum
ensku árásarmönnum i land-
helgisistríðinu.
Við byggjum á því grund-
vallarsjónar'miði að mannlífið
sé dýrmætt, 'íf hvers manns.
Bandamenn okkar virðast líta
öðruvísi á. Það eru hernaðar-
veldi, kjarnorkustórveldi: Afl
þeirra og mergð mannanna
virðist hafa blindað þá sem
þar stýra svo að þeir ekilja
c’:’d þA '■"’g-un a.ð einn ein-
asti nr,fn'aus maður sem líð-
ur ekk' vel sk'fti nokkru máli
til eða frá. Lit'ð dæmi þess er
sagan af sjúklingnum brezka
af togaranum, sem var sagð-
ur dauðveikur en óboðnir
sjónaxwottar sáu honum fleygt
á milli eins og mjölpoka í óða-
gotinu að koma honum í viga-
barðann sem sigldi honum í
íslenzka höfn, hinn enski
læknir sem fylgdi sjúklingn-
um til lands i°nvr herforir.gj-
ann í orustuskipmu með ljós-
merkjum: má ég vera yfir
manninum á meðan íslenzbur
læknir er á leiðinni. Nei, er
svarað, komdu þér strax um
borð aftur, Hið ís'enzka liug-
arfar er þveröfugt.. Þar er
uppi hver maður og öll byggð-
in sett á annan endann til að
snúa fjarverardi lækninum
heim til að hjúkra be'm sjú’ta.
Og þakkirnar? Áróðurskerfi
Bretanna öskrar um al’an
heim: vítaverð töf á því að
sjúkur maður fái læknishjálp
á Islandi. —- Hvað getum við
íslendingar sagt við því ann-
að en sveiattan? Við getum
sagt fleira. Við getum sagt:
svona féiagsskapur er okkur
ekki að skapi og farið með
okkar pappíra út úr Atlanz-
hafsbanda1 aginu.
Með því að vera stundinni
lengur í þessu bandalagi er-
um við líka að gera okkur
samseka þeim voðalegu glæpa-
verkum sem eru unnin gegn
öllu sem lifir með því að
sprengja vetnissprengjur. Upp
á síðkastið hafa einmitt leið-
andi ríki þessa herbandalngs
verið að sprengjá sprengju
eftir sprengju þrátt fyrir að-
varánir og bænir hinna vitr-
ustu manna sem reyna að
koma vitinu fyrir sprengiu-
meistarana. — Þótt Sovétrík-
in hættu um skeið sínum
sprengingum héldu hinir á-
fram. Hversu mikil hættan er
geta menn séð af því að Sov-
étríkin hættu sínum spre 'g-
ingum, það kemur áre'ðanlcga
ekki til af gcðu, í því birlist
hve ofsalegur ótti þeirra sem
hafa öll gögn í höndum er við
þá röskun á lífsplani be=sor-
ar jarðar sem leiðir' af geis'a-
verkun frá þessum
um. Og nú eru Sovét’’ív'u rt’t-
ur byrjuð af því að v>r>n la-
menn okkar hættu ekki og
djöflast við að sprene'a sem
ákafast til að vinna um t'm-
ann sem tapaðist úr lífse'tr-
unarprósessíunni.
Albert Sehweitser serrir að
hættan sé svo mikil að það
sé ekki hægt að bíða lengur.
það má ekki sprengja e'na
sprengju til viðbótar. Fv ir
nokkrum árum sagði allskon-
ar fólk: Ó, hann Alb»rt
Schweitser, hann er svo yrd-
islegur maður. Hann er be-ti
Framhald á 11. síðu.
nei
Thor
Vilhjálmsson:
Ræða flutt
á vegum samtakanna
„Frjðlýst Iand“.
sagnfræðilegan hégóma í hinu
kaldrifjaða stríði viðskipta-
verðmætanna þar sem það
eitt hefur gildi sem hægt er
að þukla og kannski þefa af.
Höldum okkur við daginn í
dag og fólk sem nú lifir í
landinu og kallast Islending-
ar. Það er eitthvað dapurlegt
vitundarlífið í þeim manni
eem sér ekki þær ógurlegu
hættur sem fylgja því að
hafa herinn sem hefur nú
verið æði þaulsetinn að njóta
gistivináttu pólitískra gest-
gjafa. Það er fáránleg blekk-
ing að kalla vígasveitirnar af
Suðurnesjum vamarlið Is-
lands. Við ættum að reyna
að venja atvinnumenn okkar
í stjórnmálum af því að bera
annan eins þvætting á borð
fyrir okkur. Varnarlið. Hvað
á þetta lið að verja? Og
hvemig? Ég er ekki sérfræð-
ingur í hemaði, kannski ég
land, í þesskonar stórvelda-
stríði sem allt þetta hernaðar-
stand á Islandi kvað eiga að
'forða okkur frá. Þess vegna
er vígstöðvum raðað niður
sem dreifðast af því engan
stað er hægt að verja, það
skotmark sem er valið í slíku
stríði er gjöreytt af öllu lífi
og stór svæði utan um hina
herfræðilegu púnkta gerð um
langan aldur óbyggileg hverju
kvikindi. Ætli það sé ekki
sannara að herbækistöð á ís-
landi væri í hugsanlegu stríði
100 prósent trygging fyrir því
að fólk sem kallast Islend-
ingar hverfi í surtarloga og
engin sól rísi úr ægi fyrir
þeirra niðjum.
Margir Islendingar mundu
vilja samþykkja orð Alberts
Einsteins þegar liann talar
um:
Þennan hernaðarhetjuskap,
þetta tilfinningalausa ofbeldi,