Þjóðviljinn - 06.11.1958, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 6. nóvember 1958 — ÞJÓÐVILJINN ¦
PETER CVRTIS:
30. dagur.
þér upp að hliðinu og þar átt þú að fara úr og ganga
upp að húsinu." Eg teiknaði staðsetningu hússins á
jörðina. „Gakktu upp að húsinu, það er allt og sumt.
Já, að einu undanteknu. Helduröu að þú gætir meö
einhverju móti talið lækni trú um að þú værir hjart-
veik.
Antonía hnyklaði brýnnar.
„Það held ég bara. Eg tók einu sinni svtfntöflur.
Þær svæfðu mann á stundinni og gáfu dásamlega
drauma, en daginn eftir hafði ég'ákafan hjartslátt ef
ég hreyfði mig minnstu vitund. Þær voru handa kven-
fólki sem getur legið hálfan daginn í rúminu, en ég
var að vinna um þetta leyti og gat ekki haldið áfram
að taka þær. En ég á þær ennþá. Eg býst við að læknir
héldi að ég væri á grafarbakkanum ef hann vissi ekkert
um töflurnar .... En, Dick. ég skil ekki ___"
„Bíddu hæg," sagði ég. „í Brodric er gamall læknir
sem heitir Adams. Eg hef séð hann á kránni. Skrýtinn
f-ugl um nírætt. Það ætti að vera auðvelt að taka hann
'með trompi. Faröu til hans strax og þú kemur þangaö.
Segðu honum að þú hafir áhyggjur af hjartanu."
„En heyröu mig, Dick. Eg get ekki gert þetta nema ég
viti hvers vegna ég á að eera það."
„Nú jæja. Þá er ég hræddur um aö þú verðir að vera
um kyrrt í Flitch kránni og giftast Skákborði. Er hann
búinn að biðja þín?" .
Svipur hennar var hörkulegur.
„Hann var að því kominn einu sinni en ég kom í veg
fyrir það og ég held aö hann hafi móðgast. Nú er
hann kuldalegur við mig og er hættur að koma í
heimsókn. Og ég hef fengið tilkynningu um að ekkf*
verði þörf fyrir mig nema til ágústloka. En þaö er ekki
þar með sagt, Dick, að ég sé reiðubúin að taka þátt
í einhverjum skrípaleik með þér, sem éa." veit hvorki
haus né snorð á, Fara til læknis út af hiartanu, ekki
nema það þó! Þú ætlar þó ekki að fara að kála mér?"
Hún leit á mig sínum yndislegu augum og ég las
úr þeim tortryggni og ótta.
„Þú veizt mæta vel að ég gæti aldrei skert svo mik-
ið sem hár á höfði þínu, vina mín."
„Þá ætlarðu að drepa Eloise," sagði hún og hún bar
höndina upo aö munninum og skelfingin í augum henn-
ar var ósvikin.
„Eg sver að ég ætla ekki að snerta Eloise." Esr reyndi
að vera fljótur að hugsa. „Heldurðu að það borgaði
sig? Þegar Eloise deyr fara peningarnir í sjóð handa
Díönu. Það er mér kunnugt um."
„Hvað ætlarðu þá að gera? Ó, Dick, þú gerir rnig
hrædda. Eg er viss um aö þú ert að ráðeera eitt-
hvað skelfilegt og ætlar að láta mig hiálpa þér."
„Vertu nú skynsöm," sagði ég dálítið hranalega. „Eg
bað þig aö hætta í starfi, sem þú yrðir að hætta í
hvort sem væri, og taka þér leyfi í dálitlu siávarþorpi
og koma svo einn daginn og hitta okkur í nýja hús-
inu. Hvað er svona skelfilegt við þetta?"
„En það er allt þáttur í áætlun. Þú sagðir það sjálf-
ur."
„En þetta er áætlunin. Þú vildir óð og urrovæg vita
hver hún væri og nú segirðu að hún sé skelfileg."
„Jæja, ef betta er áætlunin, þá ertu ekki með réttu
ráði. Þú talaðir um að við myndum lifa saman af lands-
ins gæöum. Og svo ætlarðu að bjóða mér til kvöldverð-
ar eða eitthvað þess háttar og segir að það sé áætl-
unin. Þetta er fráleitt. Þú ætlar að gera Eloise eitt-
hvert mein."
„Eg sver þér að ég ætla ekki aö leggia fingur á El-
oise. Eg sver það við ástina sem ég ber til þín, og hún
er það eina sem mér er heilagt."
„Hvernig elgum við þá að búa saman?"
„Það kemur í ljós. Það er eins og með sjóhhverf-
ingar, þær eru aldrei útskýrðar fyrirfram. Jæja, setiaröu
þá að koma á miðvikudaginn eö'a ekki?"
Hún leit aftur á mig og fallega andlitið hennar var
afmyndað af óvissu og kvíða. Við höfðum gengið góð-
an spöl frá veginum, og ég leit í kringum mig, nam
staðar, tók hana í fang-mér og fór að kyssa hana. í
fyrstu var hún köld og stirð, enwfliótlega lifnaði hún
í faðmi mér og endurgalt kossa mína. Með herkjum
tókst mér aðrhafa mig brott frá henni.
„Jæ.ia, ætlarðu þá að koma? Það er ekkertlið óttast
og þú þarft engar áhyagiur að hafa. Eg sver þér það.
Og á eftir yeröur allt dásamlegt. Treystu mér bara
fyrst um sinn, vina mín."
Ea: sá af svip hennar að.ég hafði sisrrað.
,,Eg kem," sagði hún. „Þetta er siálfsagt ekki verra
en ýmislegt annað sem ég hefi £>ert."
Eg ck eins og óður maður heim í Reykháfshúsið aftur.
Flutningurinn var auöveldur og við gátum látið fara
vel úm okkur fram á síðasta dag, vegna þess að við
skildum talsvert eftir af húsgögnum, og eldabuskan ætl-
aði að verða eftir, svo að við fen'rnim iafnvel reglu-
lesrar máltíðir. Eloise og ég lögðum af stað að loknum
hádeffisverði og ég ók hægt og við feneum okkur te
á leiðinni, svo að við komum ekki á leiðarenda fyrr
en um kvöldið.
Eg hef aldrei komið á eins kyrrlátan stað. Að undan-
teknum ölduniðnum við ströndina os- fiarlæa:u kindar-
jarmi stöku sinnum, heyrðist ekki nokkurt hlióð. Kon-
urnar, ungfrú Footer og frú Roach höfðu tekið vel
til og kveikt udp í öllum herbergjum.
Um leið og ég opnaði dvrnar sagði é>: ..Eloise, einu
hef ég levnt þig. Eg er ekki búinn að fá þiónustufólk.
En ég hef góða von og ég er búinn að finna tvær ágæt-
ar konur sem geta komið á hverjum degi bangað til við
erum búin aö finna fólk. Mér fannst ekkert lis'gja á.
Eg sagði þér þaö ekki fyrr, svo að þú hefðir ekki
áhvegjur."
Hún tók bessu með meiri stillingu en ég hffði búizt
við. Við reikuðum um, virtum fyrir okkur ríki okkar
og komum meö tillögur til úrbóta. Síðan útbió éa' snarl
handa okkur og við fórum í rúmrð. Eg svaf ekki • sér-
lega vel.
Daginn eftir lagði ég eð Eloise að vera í rúminu
fram að hádegi. Og þegar sjálfir flutningarnir voru
um garð sengnir var eins og orka hennar væri þorrin,
svo að hún hélt sig í rúminu fram á dag, en þá fór
ég meö hana í stutta göngu og náöi síðan í legustól
Í6a1datízkan
Tízka og tildur er engan veg-
inn nýtt fyrirbrigði, og frá ó-
munatíð hafa menn reynt að
tolla í tízkunni, hvort sem hún
var hentug eða tildursleg. í
bók Björns Þorsteinssonar, ís-
lenzka skattlandið, er kafli með
nafninu Stéttaskipting og tízka,
þar sem vikið er nokkuð að
¦þessu efni. Til gamans skulu
teknar hér glefsur úr þeim
kafla:
,,í rituðum heimildum ís-
lenzkum frá miðöldum er getið
hundraða tegunda af álnavöru,
sem hér var notuð og má þar
á meðal nefna persneska dúka
eins og baldikinn eða baldurs-
skinn, bartard og bukaram. Þá
tíðkaðist hér einnig flauel,
baðmullarefni eins og fustan
og guðvefur, lín og léreft, pell
og purpuri, alún og eilki og
alls konar annar dýrindisvefn-
aður. En þessi innfluttu dýr-
indisklæði hafa ali.irei verið í
aimenningseign, alþýða manna
hefur gengið i heimaunnum föt-
ugt um þann mikla ósið, er
menn hafa hér meir í venju
tekið í þvísa landi en í engu
öðru fátæku, um skrúðklæðnað,
svo sem margir hafa raun af
með etórum skuldum og missa
þar fyrir þarflegra hluta
margra, en hinn fátæki þarfn-
ast sinna hjálpa, og liggur fyr-
ir slíkt margur til dauða úti
frosinn, og því gerum vér öll-
um mönnum kunnugt, að hver
sá sem á til hundraða og eigi
minna, hvort sem hann er
kvongaður eða eigi, má bera
eina treýju með kaprúni (höf-
uðfat) af skrúði; en sá er á til
xi hundraða, má þar með bera
skrúðkyrtil einn; sá er á til
!xxx hundraða má þar meðv
bera "úlpu eða kápu tvídregna
utan gráskinn; en sá er á til
hundrað hundraða, hann má að
frjálsu bera þessi öll klæði;
utan lærðir menn beri klæði
sem þeir vilja, og handgengn-
Sr menn,' þeir sem sér eigu öll
sskyldarvoþn. Þeirn mönnum og,
Framhaid af 4. síðu
grunni og vígður árið 1949. Við
það tækifæri hél-t Sigfús Sigur-
hjartarson mjög fagra ræðu, er
hann nefndi „Landnemans
þrá".
Nú er skíðaskálinn orðiim
sá samastaður, *þar sem félag-
arnir geta skemmt sér við
hol'a útivist og fjörugar kvöld-
vökur.
Árið 1955 eignuðumst við fé-
lagsheimilið í Tjarnargötu 20
og þar með stórbættar aðstæð-
ur tii félagsstarfseminnar, sem
gjarnan mætti nota enn betui
¦en gert er. í félagsheimilinu
eru góðar aðstæður til fundar-
starfsemi og þar geta áhuga-
hópar starfað. Þangað er hægt
að koma á hverju kvöldi og
spila. teíla, lesa, rabba saman
eða hlusta á útvarp.
ÆF hefur tekið öflugan þátt
í heimsmótum æskunnar, sem
hingað til hafa verið haldin í
hinum stærri borgum Austur-
Evrópu, en það næsta verður
háð í Vínarborg að sumri.
Heimsmótin hafa veitt æsk-
unni kærkomii. tækifæri til
að kynnast skoðunum, áhuga-
málum og menningd ungs fólks
hvaðanæva úr heiminum.
Æskulýðsfylkingin á enn
næg verk að vinna. Það er
verkefni fyrir hana að, vinna
bug á hinni miklu deyfð og
óstjórn, sem nú ríkir í mál-
efnum íslenzkrar æskvi. Hún
mun vinna ötullega að lausn á
ýmsum vandamálum, eins og
vöntun á íbúðum við hæfi ungs
fólks, sem vill stofna heimili,
skorti á skemmtistöðum, þar
. sem ^hægt er að skemmta sér
á heilbrigðan og ánægjulegan
hátt í staðinn fyrir sjoppur og
samkomustaði, þar sem gróða-
sjónarmið braskara ræður.
Það er hlutverk ÆF að
fylkja æskufólki til sjávar og
sveita undir merki sósíalism-
ans, og verða þannig sá vaxt-
arbroddur Sósíalistaflokksins,
er rétti honum örfandi hönd
til að sanna honum að hann
só á framtíðarvegi.
lu secpr
um allt fram á þessa öld, þótt sem utan hafa farið er lofað
hún reyndi að tolla í tízkunni að bera þau klæði, er þeir
flytja sjá'fir út, meðan þau
Yinnast, þó að þeir eigi minna
með snið og lit á föttim sín-
um....
„Til staðfeátingar því, að ís-
lendingar hafa snemma gerzt
stertimenni í klæðaburði er
klawsa í. Jó«sbók um skrúð-
klæðnáð og hljóðar á þennan
hátt:
„Það er öllum mönnum kunn-
fé en fyrr segir, en eigi skulu
þeir kaupa til framar en fyrr
skilur. En ef nokkur ber sá
skrúðklæði, er minna fé á eða
öðruvísi en hér votar, sé klæði
upptæk komings umboðsmanni
nema koivur beri".
^ramhald af 6. síðu. "
Pisternak er þegn í, en hall-
r-,JBlti í engu þeim andlegu
þ:-"lnhö1durum, sem haft hafa
siálfo hana að ambátt sinni,
þótt ^andséð sé að Pasternak
hafi til þessa orðið harðar
úti en Rannveig.
Þær styrjaldir, sem Rann-
veig Þorsteinsdóttir boðar
þegar svo stendur í bæli
hennar, bæði stríðið gegn
f járplógsstarfseminni og hem-
aðurinn gegn andlegu kúgun-
inni eru góð str.'ð. Hitt er
öllu lakara, að'einhvernveginu
hlýtur að leika nokkur vafi
á því, að hershöfðingi, sem
heyr hina fyrrnefndu styrj-
öld helzt með innheimtu. eða
fasteignasölustarfi fj'rir lög-
Jræðingataxta og hina síðar-
töldu með atkvæðasöfnun í
þágu andstæðinga sinna eðá
með því að gerast félagi í
öðrum flokki en hann styður,
verði ekki tiltakanlega sigur-
sæll. Hitt er annað mál að
góður málstaður yerður auð-
vitað ekki vonlaus fyrir þad,
þótt honum bjóðist vafasaniur
fyrirliði.