Þjóðviljinn - 02.12.1958, Blaðsíða 6

ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 2. desember 1958
ifiuiiii
OiKefandl: Hameinlngarflokkur ulWðu - Sóslallstaflokkurlnn. - Rltstjórar:
Magnús Kjartansson. Sigurð.ur Guðmundsson (áb.). - Fréttaritstjóri: Jón
Bjarnason. - Blaðamenn: Ásmundur Slgurjónsson. Guðmundur Viefússon,
Ivar h Jónsson. Matnús Torfi Ólafsson. Sigurjón Jóhannsson, Sigurður V.
Fiiöb.iófsson. - Auglýsingastjóri: Guðgeir Maenússon. - Ritstjórn, af-
Krelðsla. auslýsingar. »rent.smiö.ta: Skólavörðustig 19. - Simi: 17-500 (5
linur'. - Askríftarverð kr. 30 á mán. i Reykjavík og nágrennl; kr. 27 ann-
arsstaðar Lausasöluverð kr. 2.00. - Prentsmiðja Þjóðviljans
Veldur 26. þ ingið þáttaskilum
í sögu alþýðusamtakanna?
Qvo getur farið að Alþýðu-
k-> sambandsþingið, sem nú
er nýlokið, verði talið eitt
merkasta þing verkalýðshreyf-
ingarinnar, og eigi eftir að
valda kaflaskiptum í sögu
alþýðusamtakanna á Islandi.
Þingsins var beðið með áhuga
og eftirvæntingu og má Ségja
að meiri óvissa hafi verið tal-
in um störf þess og val á
nýrri sambandsstjórn en oft-
ast áður. Fulltrúakjörinu til
þingsins iauk svo að enginn
samtakahópur innan sam-
bandsins né flokkur hafði
þar fastan og öruggan meiri-
hluta. Viðræður um sam’komu-
lag sem fram fóru fyrir þing-
byrjun báru ekki árangur.
Það var þannig ljóst að ár-
angur þingsins yrði að vinn-
ast og ráðast á þinginu sjálfu,
þar yrði hver einstakur full-
trúi verkalýðsfélaganna um
land r.llt að leggja fram skerf
sinn til lausnar málanna.
1 /Ag þannig mun þingsins
” minnzt. Þa.r naut s n vel
lifandi og starfandi iýðræði,
vilji fólksins sjálfs. Þegar við
forsetakjörið kom sterklega
fram grunntónn þingsins, það
lét ekki bjcða sér að maður
sera kunnur er að vikalipurð
við andstæðinga verkamanna
væ'ú í forsæti Alþýðusam-
bandsþings. Þessi grunntónn
kom einnig frnm í viðskiptum
þingsins við Hermann Jónas-
son. Engu er blkara en að
hinn revndi stjórnmálamaður
hafi fundið er hann gekk í
þingsalinn þennan anda þing-
heims, því honum verður á
orði að sér kunni að verða
mætt með hugarfari eins
metnaðarþyngsta tilsvars ís-
larids°'"gunnar: Heyra má ég
erkibiskups- boðskap, en ráð-
inn er ég að hrfa hann að
öngvu. Heyrði ekk; forsætis-
ráðherra einmitt þarna óma
þuogan grunntón 26. þings
Alþýðusambandsins, risinn af
heilbrigðum metnaði og vitund
fuiltrúanna urn styrk alþýðu-
samtakanna ? Þau samtök svör
uðu forsætisráðherra og geta
svarað hverjum forsætisráð-
' herra sem er af fullri emurð.
Jafnframt lét þingið hvað eft-
ir annað eindregið í ljós að
það kynní fvUi'ega að meta
það sem núverandi ríkisst.iórn
hefði vel gert og t°ldi brýna
nauðsyn að landinu yrði
stjórnað með samvinou rík-
isvalds og albýðusamtakanna.
Samþykktir þingsins bera það
a'veg ótv.’rætt með sér að þar
er boðin frsm fyllsta sam-
vinna verkalýðsstéttarimíar að
lausn vandamálanna, og tekin
ábyrg afstaða gagvart þeim.
merkasti árangur þessa
þings verkalýðshreyfing-
arinnar er sú samstaða
beggja a'þýðuflolckanna, er
tryggði ekki einungis einhug
um hinar merkustu ályktanir
á sviði skioulagsmála verka-
lýðshreyfingarinnar, um efna-
Hags- og þjóðfélagsmál og
um víðtæka fræðslustarfsemi
og menningar, heldur einnig
samkomulag um stjórn Al-
þýðusambandsins næstu tvö
ár til að framfylgja þeim
samþyk'ktum sem þingið gerði.
Það samkomulag var um upp-
astungu fjögurra sambands-
stjórnarmanna ípá. hvorum
flokki, manna, sem allir eru
og hafa verið í fremstu röð
verkalýðshreyfingarinnar um
langt skeið. Um það sem ekki
náðist samkomulag, forseta
sambandsins, komu menn al-
þvðuflokkanna sér saman nm
að þingið skæri úr því sjáift,
en einnig til forsetakjörsins
náði samkomulagið að þvi
levti, að sá aðilj sem yrði þar
liðfærri skyldi studdur til
'kjörs varaforseta sambnnds-
ins og ritara úr áínum hópi.
Þannig varð stjórnarkjörið
allt mótáð af samkomulags-
vilia alþýðuflokkanna. Hanni-
bal Valdimarsson var nú kjör -
inn forseti Alþýðusambands-
ins þriðja kjörtímabilið í röð,
og sýnir kosning hans nú
að hann nýtur trausts og
fylgis einnig utan flokks síns.
essum úrslitum Alþýðu-
sambandsþings mun fagn-
að af alþýðufólki um land
allt. Margir voru .uggandi
einmitt um þetta þing, svo
lítið varð ráðið fyrir fram
um gang þess. En í' gær voru
verkamenn léttir í skapi og
óskuðu hver öðrum til ham-
ingju þar sem þeir fundust.
Um allt land mun alþýðufólk
þa!kka fulltrúum sínum á
þessu Alþýðusambandsþingi,
þakka þeim störfin og heilsa
hinni nýju sambandsstjórn
með nýrri von um að ljúka
muni tíð bræðravíga í verka-
lýðshreyfingunni, en nýr tími
sátta og sameiginlegrar bar-
áttu hefjast. Grunntónn og
verk 26. þings Alþýðusam-
bands íslands verður hverjum
þeim aflvaki og styrkur sem
V'll, að samtaka ’slenzk verka-
lýðshreyfing verði ekkj fjar-
lægur draumur heldur ná-
lægur og bjartur veruleiki í lífi
fólksins. Því getur farið svo,
að 26. þingsins verði minnzt
sem eins merkasta þings
verka'ýðshreyfingarinnar, at-
burðar sem markað hafi
þáttaskil í sögu a'þýðusam-
takanna á íslandi.
HVAR ER RUSSNESKA
GULLIÐ MOGGI?
Það er jafnan góðs viti,
þegar Morgunblaðsauðvaldið
grípur til rakalauss þvættings
í málsvörn sinni. Þá vita
menn, að því hefur virkilega
sviðið undan réttmætum hirt-
ingum. Einkum er það ánægju-
legt, að jafnvel óbreytt al-
þýðufólk skuli geta látið
Morgunblaðsliðinu svíða svo,
að það viti ekki sitt rjúkandi
ráð og eigi sér ekki aðra
vörn en lognar fullyrðingar
og marklaust blaður.
Þetta átti sér stað vegna
viðta's við gamla konu, Elínu
Ólafsdóttur Njálsgötu 57, er
birtist hér í blaðinu þann 20.
þ.m. Daginn eftir heyrðist eft-
irfaramii hatursvein í Stak-
steinahöfundi Morgunblaðs-
ins:
hús á dýrum lóðum í bæn-
um........“
Hvaða hús? Hvaða milljón-
ir? Kannske að Tjarnargötu
20, sem var keypt fyrir al-
mennt samskotafé og kostaði
langt undir milljón? Eða
hvaða hús?
Mikið værirðu indæll, S. S.
minn, ef þú vildir gera svo
vel og benda Sósíalistaflokkn-
um á þessi hús, sem hann
hefur „ausið milljónum í“ á
undanförnum árum!
Og hún spann og spann..:
„••og byggir ný stórhýsi,
eins og það, sem nú er að
rísa af grunni á Laugavegi
18...
Ég legg þessa þraut fyrir
S.S.: Sannaðu, að Sósíalista-
flokkurinn hafi lagt eyrisvirði
til byggingar hússins að
Laugavegi 18. Getirðu það
ekki lít ég á fullyrðingu þína,
sem venjulegt, marklaust
Morgunblaðsblaður.
Annað í skrifi S. S. er ekki
svaravert, S. S. lýkur bréfi
sínu með því að segja að sér
hafi oft blöskra'ð það, sem
Þjóðviljinn ber á borð fyrir
fólk, — „en þetta fannst mér
þó taka út yfir allan þjófa-
bálk“.
Þjóðviljinn mun hér eftir
sem hingað til gera sér far
um að vekja blöskran manna.
eins og S. S. Megi forundran
þeirra verða sem tíðust og-
sem stærst. Kannske mætt-
um við þá eiga von á því um
síðir, að S. S. skrifaði Vel-
vakanda bréf, þar sem væri
þó ekki væri nema eins og
eitt satt orð?
F. A.
„I gær mátti lesa þá yfir-^
skrift í kommúnistablaðinu að
„Þjóðviljinn hefur ekkert auð-
vald á bak við sig — eins og
Morgunblaðið“. En hver hefur
á Islandi sterkara auðvald á
bak við sig heldur en einmitt
Þjóðviljinn, þar sem er rúss-
neska gullið og herrarnir
í Kreml ? Kommúnistaflokkar
hvar sem er í heiminum njóta
alls þess stuðnings sem þeir
þarfnast hverju sinni, frá hinu
rússneska auðvaldi, sem ræður
ýfir 1/6 af öllu þurru yfir-
borði jarðarinnar“.
Nú vil ég leggja eina þraut
fyrir Morgunblaðsliðið: Það
skal færa s.önnur á að Sósíal-
istaflokkurinn og má’gagn
hans, Þjcðviljinn, fái eyris-
virði til stuðnings í baráttu
sinni frá „rússneska auðvald-
inu“. Ef það getur þetta ekki,
fellur rógur þess ómerkur sem
annað upplogið þvaður.
Ilinn 26. þ.m. birtir Velvak-
andahöfundur Morgunþlaðsins
bréf frá S. S. Enn eykst við
lygavefinn:
„Meðan stuðningsflokkur
blaðsins (þ. e. Þjóðviljans. F.
A.) eys út milljónum í gömul
Viiiniibrögð Kristmanns
Guðmundssonar
Krisfmann Guðmundsson
skrifar í Morgunblaðið í fyrra-
dag ’.'ritdqm" um Eiðasögu
Benedikts Gíslasonar frá Hof-
teigi. Höf. bókarinnar mætti
una .dómnum vel, ef einhver
hefði ánægju af að taka mark
... , -.-.JLíía f. v í
á bókmenntaskrifum þessa
manns. Hann finnur í raun og
veru aðeins að einu atriði,
sem varðar þó ekki ritmennsku
Benedikts í sjálfri sér. En
þessi aðfinnsla Krjstmanns
færir mér .enn að nýju heim
sanninn um það, að „ritdóm-
ar“ hans séu blettur á bók-
menntaheiðri þjóðarinnar; og
þessvegna yil ég sýna mönnum,
hvernig, hún er vaxin. Krist-
mann segir:
„Það kemur lesandanum á ó-
vart, að nafn Sigmars G. Þorm-
ars er undir síðustu blaðsíðu
kaflaPs (þ.e. kaflans um þún-
aðarskólann, bls. 85-235. B. B.)
og verður eiginlega ekki með
vissu séð hversu mikið hann
hefur af honum ritað, en mun
þó víst vera aðeins síða'sti hlut-
inn: „Skólastjórar og kennar-
ar?“ Höfundurinn getur ekki
annars í formá’a sínum en að
hann hafi ritað alla bókina,
þakkar þó nokkrum veitta að-
stoð, þar á meðál prenturun-
um í Eddu, en nefnjr ekki nafn
Sigmars“.
Þetta eru vönduð vinnuþrögð
eða hvað? Það er rétt, að þess-
um 150 blaðsíðna kafla utri bún-
aðarskólann á Eiðum lýkur á
nafni Sigmars G. Þormars. Og
þ’að finnst á Kristmanni að
honum þykir ekki með öllu frá-
leitt, að Sigmar hafi ritað all-
an kaflann — án þess skráður
höfundur bókarinnar nefni
það einu orði. En af því hann
veit jafnlangt nefi sínu ályktar
hann sem svo að Sigmar hafi
,,víst“ einungis rífeð síðasta
ií-fr ,,
Vísvitandi ósannindi
hluta hans, sem er ÍO lesmáls-
síður. En eins og’’>hann tekur
fram: það „verður eiginlega
ekki með vissu séð“. Þetta eru
Morgunblaðsins
I forustugrein Morgunblaðs-
ins á sunnudaginn er heill
kafli helgaður þeirri undrun
blaðsins, að Hannibal Valdi-
marsson forseti Alþýðusam-
bandsins hafi ekki greitt at-
kvæði á Alþýðusambamlsþing-
inu um tillögur þær sem
fram komu í tilefni af frest-
unarbeiðni forsætisráðherra á
greiðslu hinna 17 vísitölustiga.
Leggur Morgunblaðið út af
þessu á sinn venjulega, vel-
viljaða og heiðarlega hátt. Um
þetta segir Morgunblaðið m.
a.: ........hann brast kjark
og manndóm til þess að greiða
atkvæði. Aumari gat hlutur
forsetans naumast orðið. Hann
þorði ekki að greiða atkvæði“.
Varla geta þessi skrif Morg-
kjörinn fulltrúi á þingið. Aðr-
ir en kjörnir fulltrúar hafa
ekki atkvæðisrétt á Alþýðu-
sambandsþingi, þótt sam-
bandsstjórnarmenn og þar
með forseti eigi þar að sjálf-
sögðu sæti með málfrelsi og
tillögurétti. Nafnakall var
viðhaft um þá tillögu sem
Morgunblaðið spinnur rang-
hermi sitt og illmæli út áf.
Fréttamaður þess vissi því vel
hverjir af atkvæðisbærum
þingfulltrúum greiddu ekki
atkvæði, hverjir með og hverj-
ir á móti. Morgunblaðið fer
því hér, eins og oft áður,
með vísvitandi ósannindi og
blekkingar, í því skyni að
reyna að ná sér mðri, á póli-
tískum andstæðingi. En ætli
unblaðsins stafað af fáfræði
einni. Áður hafði þetta sama
bl.að skýrt frá því í miklum
fangaðartóni að Hannibal
Valdimarsson hefði ekki verið
ýmsum þyki þetta ekki full-
langt gengið þptt enginn ef-
ist um þörf og vilja íhaldsins
til að sverta Hanniba.1 Valdi-
marsson.
vönduð vinnubrögð.
En rétt fyrir neðan miðja
blaðsíðu 242, tveimur lesmáls-
síðum fyrjr lok kaflans, segir
Benedikt á þessa leið — í sér-
stakri og vel afmarkaðri máls-
grein: „Hér fara á eftir nokk-
ur minningarorð, sem Sigmar
fyrr ráðunautur og bóndi á
Skriðuklaustri, Guttormsson
skólastjóra hefur skráð um
dvöl sína á Eiðum 1910—
1912. . .“ Málsgreinin er sex
línur: síðan hefst frásögn Sig-
mars í nýrri málsgrein og
er tæpar tvær síður.
Þannig les Kristmann. Guð-
mundsson þær bækur,' sem
hann þykist vera að ritdæma.
Honum er ekki nóg, fremur en
fyrri daginn, að vera nokkurn-
veginn skynlaus á bókmenntir;
hann þarf líka að vera ^óráð-
vandur. Kæruleýsið vegur salt
við ósvífnina. Maðurinn, sem
skrifaði Heimsbókmenntasögu
Francis Bull á ísienzkp, lætur
ekki að sér hæða.
Bjarni Benediktsson
/