Þjóðviljinn - 07.02.1959, Blaðsíða 5

Laugardagur 7. febrúar 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (5
sem starfar við
:aðar NorCarheimskauts
Grein í Hamborgarblaðinu ,,Die Welt" um
tónlistarlíí á íslandi
Edith Daudistel, þýzk kona sem er mörgum Reyk-
íkingum kunn þar sem hún hefur dvalið alllengi hér
íslandi, hefur ritað gagnmerka grein um tónlistar-
■fiö í Reykjavík. Greinin, sem er mjög góð kynning
vrir íslenzka tónmenningu, birtist í hinu kunna, óháða
’laði Die Welt í Hamborg hinn 16. janúar s. 1.
Jean Sibelíus eyðilagði 8. syn-
fóníu sína rétt fyrir dauða sinn
Áður óþekkt verk, sem hann lét eftir sig
haía enn ekki verið gefin út
Tónlistarunnendur hafa alllengi beðið með óþreyju
eftir því að birt yrði 8. sinfónía Sibeliusar. Það hefur
verið haft fyrir satt að tónskáldið hafi lokið viö þessa
sinfóníu fyrir dauða sinn, en hann vildi ekki að hún
yröi gefin út meðan hann væri á lífi.
befur verið upplýst, að kveðið hvar og hvenær þessi
1 e íus hafi að vísu lokið við píp"'tónvprk verði gefin út.
þetta verk, en liann eyðilagði Aina Sibelíus, ekkja hins
a_ S °mmu tyrir dauða sinn. fræt,„, fiii..' ,ca tónskálds, er
eng asonur tónskáldsins, enn mjög ern, enda þótt hún
! sé 90 ára gömul. Hún býr í
húsi þeirra hjóna skammt frá
Helsinki og er þar ein ásamt
vinnukonu. —- Vinnuherbergi
manns síns hefur hún varðveitt
algjörlega óbreytt.
Gekk í svefni í .
20 stiga frosti
Fyrir nokkru gekk “12 ára
gömul telpa í finnska bænum
Livieska berfætt heiman frá
sér til skólahússins í bænum.
Þetta hefði kannski ekki verið
í frásögur færandi, ef stúlkan
hefði ekki gengið í svefni um
hánótt í 20 stiga frosti.
Leiðin sem hún gekk var
rúmur hálfur kílómetri en ekki
vaknaði stúlkan, enda þótt
kuldinn væri svoná mikill, en
hana kól á fótum.
Þegar hún knúði dyra og
kennslukonan kom til dyra,
vaknaði hún við vondan draum.
Stífla brast og
Vatnsflóð sópaði um daginn
í burt bænum Ribadelago á
Spáni norðvestanverðum.
Bærinn stóð í fjalllendi og
fór á kaf í vatn þegar ný-
leg stífla ofar í dalnum
brast að næturþeii. Af rúm-
lcga 500 bæjarbúum fórust
150 í flóðinu.
Frú Daudistel byrjar á því
kynna meginlandsbúum að
ér á þessari eldfialla- og jökla
■ ’ju sé tónlist iðkuð af miklum
uiga. Hún getur þess til, og
' reiðanlega ekki að ósekju, að
örgum Evrópubúum detti ekki
í hug að hér í Revkjavík sé
starfandi sinfóníuhljómsveit,
karnmerhljórasveit, tónlistar-
iskóli og tónlistarfélag sem boð-
ið hefur hmgað ýmsum af
beztu listamönnum heimsins svo
sem Fischer-Dieskau og Adolf
Rusch. Þessir frægu listamenn
hafi haft hér áhugasaman hóp
áhe,''renda. Síðan segir:
..Fvr;r nokkrum vikum hóf-
ust svningsr á Fakaranum í
Revi'la í Þ.ióð’eikhúsinu í Rvík.
Óperan er flut.t á >stenzku máli
og af íslenzku listafólki af
mikilli leikni. Hinir háttprúðu
Jean Sibellus
hljómsveitarstjórinn Jussi Jal-
as, sem hefur umsjá með því
sem • tengdafaðir hans lét eftir
sig, hefur skýrt frá því, að í
fórum Sibelíusar hafi helzt ver-
ið áður óþekkt æskuverk og
einnig nokkur ný píanótónverk,
sem :hann samdi rétt fyrir síð-
ustu heimstyrjöld. Hann vildi
aldrei að þau yrðu gefin
út, vegna þess að hann hafði
þá skoðun, áð heimurinn krefð-
ist stórbrotnari verka frá hans
hendi Enn hefur ekki verið á-
„Dagor Lcifs
Eiríkssonar66
William Proxire, bandarískur
öldungadeildarþingmaður frá
tWiscpnsin, hefur flutt tillögu
Hm að Eisenhower forseti lýsi
yfir því að 9. október skuli
haldinn hátiðlegur sem „Dagur
Leifs Eiríkssonar“.
Eru lifandi verur á Marz?
Vísindamenn hafa sannað að sýklar geti
lifað við þær aðstæður, sem eru á Marz
Tekizt hefur að láta bakteríur lifa við þau lífsskil-
yröi sem ríkja á reikistjörnunni Marz. Tilraunir hafa
verið gerðar meö þetta í Fluglæknisfræðistofnuninni
í Texas í Bandaríkjunum og hafa þær leitt til þeirrar
niðurstöðu, að bakteríur ættu að geta lifaö á Marz.
Svartaþoka olli slysum og
samgöngutruflunum - viða í
Norður- og Vestur-Evrópu í gær.
Lflugvl þrðkoðokaura
Loka varð flugvöllunum í Kaup-
mannahöfn og stokkhólmi, og
truflanir urðu á flugsamgöngum
við Brussel, Róm og’ Æaris.
• Tvær ferjur rákust á 'við Ný-* *
borg. í Danmörku, Sen komust
þó báðar til hafnai*h: Tvö = fekip.
rákust á í höfninnþ í .Haínborgs
og sökk annað þeirra. Ekki varð
manntjón..
Sýklarnir voru teknir úr hin-
um skrælþurra jarðvegi evði-
marka í Nýju-Mexíkó. Síðan
voru þeir fluttir til rannsókna-
stofunnar og látnir hafast við
undir þeim skilyrðum, sem vís-
indamenn þykast hafa sannað
að riki á Marz.
Sýklar þessir lifa í andrúms-
lofti, sem hefur eklcert súrefni
að geyma, heldur aðeins köfn-
unarefni, í þeim mæli, sem það
er í 18 kílómetra hæð í and-
rúmslofti jarðarinnar.
Á liverjum degi verða sýkl-
arnir að þola hitamismun allt
frá 20 stiga hita niður í 70
stiga frost.
Kjötát gerir
menn stóra
Talið er að íbúar norður- og
Austur-Evrópu og í Norður-
Ameríku borði fjórum sinnum
meira kjöt en fyrirrennarar
þeirra gerðu fyrir 130 árum.
Þetta er talin ein aðalástæð-
an fyrir því að núverandi kyn-
slóð er mun hávaxnari en fólk
var áður fyrr.
Vísindamenn benda t.d. á, að
börn japanskra innflytjemia í
Bandaríkjunum verði mun
stærri er þau vaxa upp í Banda-
ríkjunum heldur en jafnaldrar
þeirra í Japan.
Við þessar ,,Marz-aðstæður“
haldast sýklarnir ekki aðeins
lifaniii lieMur æxlast þeir einn-
ig. Niðurstöður þessara tilrauna
sýna sem sagt að skilyrði virð-
ast geta verið fyrir því að líf-
verur séu á Marz.
áheyrendur, en meðal þeirra
voru nokkrar eldri konur í
þjóðbúningum, voru fullir hrifn-
ingar og fögnuðu ákaft. Ileimur
Rokoko-tímans og andblær frá
veröldinni handan úthafanna .
barst inn í einveru þessarar
fjarlægu eyjar“.
Þá skýrir frú Daudistel frá
þeim óperum, sem sýndar hafa
verið í Þjóðleikhúsinu frá því
það tók til starfa og segir síð-
an:
„Það er aðdáunarvert, að
þessari þjóð, sem hefur engar
erfðavenjur eða reynzlu á ó-
perusviðinu og þekkti svo til
enga hljóðfæramúsik fram und-
ir síðustu aldamót, sku'i hafa
náð svo skjótum og góðum ár-
angri á þessu framandi sviði.
Hún á eigin hljómsveit, ágætan
kór, eigin ballett og prýðilega
einsöngvara. Það hefur sýnt sig
á þessum átta árum, sem óper-
an hefur starfað, að bókmennta-
þjóðin íslendingar sem skapaði
Heimskringlu, Eddu og forn-
sögurnar, tekur óperuna langt
fram yfir leikritin.
Fólkið úti á landsbyggðinni
horfir ekki í það að fara til
höfuðborgarinnar með flugvél,
bíl eða skipi til þess að hlýða
á óperu.
Þá greinir frúin einnig. frá
því að Alþingi fjalli um stuðn-
ing til að halda hér uppi stöð-
ugri óperu. Einmg segir hún
frá kjörum óperusöngvara hér
og að margir íslenzkir söngvar-
ar hafi fyrr og síðar leitað út
fyrir landssteinana til þess að
geta sinnt list sinni. •
Hammarskjöld, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, eyddi
jólalcyfi sinu meðal eftirlitssveita Sameinuðu þjóðanna á Gaza-
svæðinu. Hann notaði tækifærið til þess að heimsækja eina
af ihinum mörgu flóttamannabúðum þar sem arabar, er hafa
verið flæmdir ifrá heimkynnum sinum í ísrael, dveljast.
Þetta arabiska flóttaifólk,. sem er um 900.000 að tölu, hefur
orðið tilefni mikilla umræðna á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna, enda er það mikið vandamál, þegar nær því ein.
milljón manna verða að yfirgefa heimkynni sín. Ennþá hefur
ekki verið fundin nein lausn á þessu vandamáli. Á myndinni
sést Hammarskjöld í viðræðum við arabiskan flóttadreng, og
er snáðinn að s'kýra íramkvæmdastjóranum frá högum sínum.