Þjóðviljinn - 12.07.1959, Blaðsíða 6

£) — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 12. júlí 1959
ÞlÓÐVILIINN
Útgefandi: Bameiningarflokkur alÞýBu - Sðsfalistaflokkurlnn. - Ritstiðrari
Maanús Klartansson (áfn), Sieurður OuSmundsson. — Fréttaritstjóri: J6n
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Eysteinn Þorvalosson.
Quðmunaur Vigfússon,, fvar H. Jðnsson, Maenús Torfl Olafsson, Slgurður
V. Friðþjófsson. — Auglýslngastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, af-
■ralðsla. auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Simi 17-500 (i
linur). — Áskriftarverð kr. 30 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 2.
Áséknin í eigur ríkisins
»löð stjórnarflokkanna hafa
nú ioks rofið hina skömm-
ustulegu þögn sem ríkt hefur
um sölu Fiskiðjuversins. Þjóð-
viljinn benti á fyrir kosningar
að mikil ásókn væri af gróða-
klíkum Sjálfstæðisflokksins að
láta nú verða af því að
hremma Fiskiðjuverið meðan
yík'sstjórnar Emils Jónssonar
nj'ti við. Vegna hinnar hörðu
gagnrýni Þjóðviljans á því að
valda'aus og fyjgisrúin ríkis-
stjórn leyfði sér að fara þann-
ig með eignir þjóðarinnar,
raun nú hafa verið horfið að
því millistigi að selja Fiskiðju-
verið fyrst Bæjarútgerð
Reykjavíkur. En meðan íhald-
ið hefur meirihluta í bæjar-
.-tj.'rn ■ Reykjavíkur er aldrei
öruggt að sá meirihluti af-
hend’ ekki bröskurum Sjálf-
■tæð:sflokksins eignir bæjar-
ins, og munu þeir hugsa sér
til hvevfings þó þetta millistig
verði haft, að þeim geti síðar
gefzt kostur á að „eignast
bæði. F'skiðjuverið og bæjar-
togarana, „eignast" fyrirtækin
á þann stórmannlega hátt sem
.sku'dapósar íhaldsins hafa
ver'ð að ,,eignast“ milljóna-
t yrirtæki undanfarið, með mis-
irot'kun bankanna sem góðfús-
iega liafa lánað einkafram-
taksmönnunum andvirðið.
ÍJinmitt nú undanfarið hefur.
þcss orðið vart að braskar-
ai-nir te'ja tímabært að hefja
herferð f 1 ] cis að sölsa und-
ir síg eignir þjóðarinnar. For-
; 'stumaðnr þe'rra (að eigin
dómi í ð minnsta kosti) er
Einar Sigurðsson, frambjóð-
andi Sjálfötæðisflokksins í
Suðrr-Mú'rsýsiu og maður
(-em vegna auðs síns nýtur
sívaxandi va'da í Sjálfstæðis-
ílokknum. Ilann hefur borið
írarn kröfn þessa braskara-
lýc : 'ha'dsins alveg opinskátt
og blygðunarjaust í aðalmál-
gag i f’okk> síns, en hann
seg'r í Morgublaðinu 22. marz
.1.: , 1.15 þnr til neí'na að selja
5fir.it: zt' ) Itað'.ausu, Fiskiðju-
ver rí:;i is, Síldarverksmiðj-
ur ri’dsins, Tunnuverksmiðju
: íki 1 i:í cg fleiri hliðstæð fyr-
irfbd, hætta að láta sveitar-
íélögin -hvila með ofurþunga
af f'"”3bnrum og illa reknum
fyrirtækjum á ríkissjóði og
þann.g mætti lengi halda á-
ín?m“. Já, þann;g mætti sjálf-
eagt ha’.da lengi áfram! Lyst
milljónaranna, sem ekki þurfa
aanað „c:nkaframtak“ til að
komast yfir stóreignir en að
ganga í banka með bankaá-
byrgð v'ssrá flokka, gætu vel
Iiugsað sér að halda lengi á-
íram að eignast þau fyrirtæki
sem kom'ð hefur verið upp
' með átaki alþjóðar, og tekizt
hefur til .þesfia ,að ha'da
í opinberri eigu og rekstri
-jyrir áhrf verkalýðshreyf'ng-
.rinnar. Og það er kannski
tilviljun, en þarf ekki að vera
það, að fyrst er ráðizt að
Fiskiðjuveri ríkisins, en það
er líka fyrst á þeim óskalista
íhaldsbraskaranna, sem Einar
Sigurðsson birti í Morgun-
blaðinu.
Qkiljanlegt er að Sjálfstæðis-
^ flokknpm þyki þœgilegt að
beita fyrir sig „stjórn Al-
þýðuflokksins“ til að afhenda
eigur ríkisins. En það eitt er
algert hneyksli að þessi ræfils-
ríkisstjórn, sem nú hefur ein-
ungis sex þingmenn að baki,
skuli leyfa sér að grípa inn
í jafnmikið deilumál og það
hvort farga eigi stórfyrir-
tækjum ríkisins, þrátt fyrir
loforð stjórnarinnar um að
hún muni líta á sig sem lítil-
fjörlega afgreiðslustjórn, dag-
legra mála.
Trúboðinn
skal inn
Qjálfstæðisflokknum virðist
^ nú eftir kosningarnar vera
meira í mun en áður að sýna
hver ráði ríkisstjórninni. Þetta
sézt einnig í embættaveiting-
um ríkisstjórnarinnar, og
stundum spaugilega. Að vísu
er Alþýðuflokknum leyft að
raða bitlingalýð sínum allþétt
á jötuna, hann fékk t.d. að
hugga Pétur Pérursson með
því að setja hann í eitt þess-
ara þægilegu embætta sem
ekki er vitað að þurfi neitt áð
gera í nema hirða mánaðar-
lega há laun. En um annað
embætti, prófessorsembætti í
guðfræði við háskólann, hefur
verið leikinn fyrir opnum
tjöldum broslegur leikur hús-
bóndans og þjónsins í ríkis-
stjórnarsamstarfi Sjálfstæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins.
■fflyrst tilkynnir Morgunblaðið
* að Jóhann Hannesson,
f.yrrverandi trúboði, skuli fá
•stöðuna og hafi fengið hana.
Næst kemur Alþýðublaðið,
málgagn ríkisstjórnarinnar, og
segir að þetta sé tóm vit-
leysa hjá íhaldinu, allt sé
óráðið um þessa stöðu. Morg-
unblað'ð heldur því hinsvegar
enn fram í gær að ákvörðun
Sjálfstæðisflokksins standi,
trúboðinn (sem reynzt hefur
lipur í baráttunni við komm-
únismann á síðum Morgun-
blaðsins) skuli fá stöðuna
hvað sem öllu öðru líður, það
þurfi bara að ná í ráðberra
til að stimpla ákvörðunina!
Verður fróðlegt að sjá hvort
ákvörðun Sjálfstæðisflokks-
ins um veitingu embættisins
stenzt ekki, þó eigi að heita
Alþýðuflokksstjórn í landinu.
'1
SKÁKÞÁTTUR fmmmsmx

Frá
del Platcs
Á hinu árlega skákþingi í
Mar del Plata, Argentínu, sem
haldið var síðastliðið vor,
urðu þeir jafnir efstir Tékk-
inn Pachman og Argentínu-
maðurinn Najdorf með 10 Ví>
vinning hvor af 14 möguleg-
tim, í þriðja og fjórða sæti
voru þeir jafnir Fischer frá
Bandar'íkjunum, og Júgóslav-
He'rmann Pilnik
varð að láta sér nægja 11 —
12. sætið.
inn Ivkov með 10 vinninga
livor. Vinur vor Pilnik, sem
var meðal þátttakenda varð
að láta sér nægja 11.—12.
sætið með 4Ví> vinning, og má
af því nokkuð marka, að
þarna hafa ekki neinir aukvis-
ar verið saman komnir.
Fischer byrjaði illa, hlaut
aðeins 2 vinhinga af fyrstu
fimm skákunum, en tók sig
þá heldur betur á og hlaut
8 vinninga í þeim 9 skákum
sem þá voru eftir. Hann tap-
aði fyrir þeim Pachman og
Lefelier frá Chile. Najdorf var
sá eini, sem engri skák tap-
aði.
Plér fer á eftir ein af vinn-
ingsskákum Fischers frá mót-
inu:
Hvítt: Fischer
Svart: Shocron (Argentínu)
24. Kg2 Rd7
25. Hhl Rf8
Svarti riddarinn hefur af
snarræði miklu tryggt kóngs-
stöðuna.
Hvítur flytur nú þunga-
miðju átakanna yfir á drottn-
ingarvæng á mjög óvæntan
hátt.
26. b4!
Önnur peðsfórn, sem ekki
væri hollt að þiggja. Eftir
26.-------cxb4, 27. Bxb3 —
Dxc3, 28. Be3! o.s.frv. drottn-
ar hvítur yfir borðinu.
26. -----De6
27. De2 aö
28. bxlaS Da6
29. Be3 Dxa5
30. a4! Ha8
Eftir 30.------Dxc3, 31. axb5
væri hvíta frípeðið hættulegra
en það svarta.
31. axb5 Dxb5
Ef svartur lætur drottning-
una fyrir hrókana báða, fell-
ur peðið á c4 og á hv'ítur þá
tvö samstæð frípeð.
32. Hh-bl!
Hvítur hefur eygt hugvitsama
leið til að ná yfirráðum yfir
a líiiunni
32. -----Dc6
33. Hb6 Dc7
34. Hb-a6! Hxa6
Spánskur leikur
1. e4 e5
2. Rf3 Rc6
3.Bb5 a6
4. Ba4 Rf6
5. 0—0 Be7
6. Hel 1)5
7. Bb3 d6
8. c3 0—0
9. h3 Ra5
10. Bc2 c5
11. d4 Dc7
12. Rb-d2 Bd7
13. Rfl I5f-e8
14. Re3 g6
15. dxe5 dxe5
16. Rh2 Ha-d8
17. Df3 Be6
18. Rh .»4 Rxg4
19. hxg 4 Dc6
20. g5!
Skemmtileg peðsfórn, sem
svartur má ekki þiggja, þar
sem 20.------Bxg5, 21. Rd5!
i.s.frv. væri hvítum til hags-
)óta.
20. -----Re4
21. Rg4 Bxg4
22. Dxg4 Rb6
23. g3 c4
35. Hxa6 Hc8
36. Dg4 ReG
Gefur Fischer f'æri á að hefja
lokaárásina, en staða svarts
var allávega erfið.
37. Ba4! Hb8
38. Hc6 Dd8
Svart: Shocron
ABCDEFGH
.« WH m wrn. * tff
m wm m m
2 a m «•1
m
A
m
jgp
II
i m\
m
B C D E F G H
Hvítt: Fischer
39. IIxe6!
Dc8
Á þennan leik hafði svartur
treyst, en nú koma óvænt
leikslok.
Auðvelt er hins vegar að
sjá, að svartur er einnig glat-
aður eftir 39. -— — íxe6, 40.
Dxe6j- Kf8, 41. Dxe5 o.s.frv.
40. Bd7!!
Líknarhöggið. Svartur gafst
upp, þar sem 40.--------Dxd7
41. Hxg6f kostar hann drottn-
inguna.
(Skýringar lauslega þýddar
úr „Deutsche Schachzeitung“).
Skáldapáttur
Ritstjóri: Sveinbjörn Beinteinsson.
Kvæði eftir Halldór Helga-
son á Ásbjarnarstöðum:
NÓTT OG DAG
1 nótt hef ég kveðið um konu,
sem kom með lýsandi blys
í einhúans rökkur, svo önnur
varð birtan
um útveggi, gólf og ris.
Hann kunni því vel og virti
það mikils,
það var ekki svipstuudar slys.
I dag hef ég kveðið um konu,
sem kveikti og svo — ekki
meir.
Því blysið var aðeins augna-
bliks logi
a olíusnauðum reyr,
sem blossar upp í fuðrandi
funa .
er fellur niður og deyr.
En kvæði sem ort eru um
konur
þau !koma mér einum við;
ég geymi þau inni í for-
sælu fjallsins,
en færi þau ekki á svið.
Þau hafa lokið hlutverki sínu
í heimi, sem vantar frið.
BÓLU - HJÁLMAR
Kvæði eftir Vilhjálm Ölafs-
son frá Hvammi á Landi.
Saddur lífdaga sveif á burt
sólbjörtum vængjum á,
oft í bithaga aldinjurt
illyrmin sogið fá;
leirspörvar 'Braga, látið kjurt
leiðið hans norðurfrá.
Nam hér orðhagur fræða
fjöld,
frægðar þv'í varir glans.
Óð fyrr um daga kröpin köld
kappi til sjós og lands.
Geym þú nú, Saga, skyggðan
skjöld
skálds vors og listamanns,
Heiðsvanir Braga, um kyrrlát
kvöld,
kvakið við leiðið hans.

Ssk konur árápa
lækni bétida síns
Sex konur stórbónda í Niger-
íu hafa verið dæmdar til fang-
elsisvistar fyrir að ganga af
galdralækni dauðum. Honum
hafði mistekizt að gera mann
þeirra kvennýtan á ný. Karl
var orðinn gamall og leitaði
til skottulæknis, sem gaf hon-’
um inn blöndu af molíd, högg-
ormaeitri og jurtasafa. Sjúk-
lingurinn beið bana af fyrsta.
skammtinum. Konurnar sex
réðust þá á galdralækninn og-
búinn að naga brauðið þurft 'misþyrmdu honum svo að hann
bragavölundur sá, I beið bana.