Þjóðviljinn - 03.11.1959, Side 5

Þriðjudagur 3, nóyember 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (5
»Ike lék goli í staðinn
íyrir
Alanhrooke marskálkur leysir frá skjóðunni
Dwight Eisenhower lék golf og lét aðra um aö stjórna
örlagaríkum bardögum herjanna sem hann átti að heita
æðsti yfirmaöur yfir, skrifaði Francis Alanbrcoke mar-
skálkur í dagbók sína haustið 1944.
Alanbrooke var þá forseti
brezka herráðsins og vægast
sagt þreyttur á bandaríska
liershöfðingjanum sem falið
hafði verið að etjórna inn-
rásinni í Frakkland og sókn-
inni inn í Þýzkaland.
Ekki nóg að vera
álirifagjarn
Sagnfræðingurinn Arthur
Bryant hefur gefið út útdrátt
úr dagbókum Alanbrooke frá
strfðsárunum, og í öðru bind-
inu sem kom út fyrir helgina
er fjallað um hershöfðingja-
hæfileika Eisenhowers eins og
æðsta herforingja Breta komu
þeir fyrir sjónir.
Eitt sinn þegar Alanbrooke
kvartaði við Churchill yfir yf-
irhershöfðingja allra herja
Bandamanna í Vestur-Evrópu,
svaraði brezki forsætisráðherr-
ann:
„Ike er ágætis nágungi, hann
er góður viðskiptis og auðvelt
að hafa áhrif á hann“.
„Ég svaraði, að ekki væri
nóg að hafa áhrifagjarnan yf-
irhershöfðingja, ef hann væri
ekki nógu fær til að vinna
stríðið“, segir Alanbrooke.
„Alveg úr sambandi“
1 nóvember 1944 skrifaði
marskálkurinn í dagbók sína:
— Ástandið í Frakklanidi er
gersamlega óviðunandi, enginn
stjórnar bardögunum sem þar
eru háðir.
Eisenhower, sem á að gera
þetta ,heldur sig á golfvellin-
um við Reims — alveg úr
sambandi og iskiptir sér svo
gott sem ekkert af herstjórn-
inni.
Alanbrooke skýrir frá því í
dagbókinni, að ástandið hafi
verið orðið svo óþolandi að
'tveir' æðstu hershöfðingjarnir í
herráði Eisenhowers, John
Whitley af hálfu Breta og Bed-
ell Smith fyrir Bandaríkja-
menn, hafi ákveðið að ganga á
fund yfirhershöfðingjans og
leiða honum fyrir sjónir, að
svona gæti þetta ekki gengið
lengur.
Svíar aðilar að
sjóferðasamþykkt
Svíar hafa orðið fynsta þjóð-
in til þess að samþykkja að
fullu alþjóðasjóferðasamþykkt
þá, sem Alþjóðavinnumála-
stofnunin (ILO) samdi og
samþykkti 1958. Samþykktin
fjallar um vinnuskilyrði, launa-
kjör og ráðningareglur á skip-
um. Þegar níu nánar tilgreind
ríki hafa gerzt aðilar að sam-
þykktinni gengur hún í gildi.
Svíþjóð, sem er ein af þessrnn
tilgreindu þjóðum, setti það
sem skilyrði fyrir aðild sinni,
að hún væri ekki bindandi fyrr
en Holland og Veetur-Þýzka-
land. hefðu gerzt aðilar líka.
Tækifæri gengu úr greipum
Ljóst er af bókinni, að það
sem Alanbrooke og skoðana-
bræður hans höfðu einkum út
á herstjórn Eisenhowers að
setja, var að hann hefði látið
sér úr greipum ganga tækifæri
til að vinna skjótan sigur,
knýja Þýzkaland til uppgjafar
fyrir lok ársins 1944.
Alanbrooke telur ELsenhow-
er hafa sýnt með afbrigðum
lélega herstjórn, hann hafi
verið lafhræddur við gagni'ýni
af hálfu bahdariska landvarna-
ráðuneytisins.
Eins og í þrælastríðinu
I september 1944 skýrði
leyniþjónusta Bandamanna frá
því að herafli Þjóðverja á vest-
urvígstöðvunum væri ekki
lengur ein heild. Talið var í
skýrslunni, að skipulögð mót-
spyrna undir forustu þýzku
yfirstjórnarinnar myndi vera
ú,r sögunni um 1. de:ember.
-7- En, segir Alanbrooke,
Eisenhower beitti sömu her-
stjórnaraðferð og gilt hafði í
þrælastríðinu. Hann lét alla
greiða atlögu í einu á endi-
langri víglínunni, í stað þess
að sameina kraftana og greiða
rothögg, þar sem óvinurinn
var veikastur fyrir. Árangur-
inn varð sá að sóknin stöðv-
aðist I snjó og bleytu, Þjóð-
verjum gafst tóm til að hefja
gagnsókn í Ardennafjöllum,
og etríðið dróst á langinn
fram á vor 1945.
James Hagerty, blaðafulltrúi
Eisenhowers, hefur skýrt frá
að hann muni hvorki nú né
síðar láta neitt frá sér fara
um bók Alanbrooke. Eisen-
hower sagði eitt sinn á
fundi með fréttamönnum, þeg-
ar óvinsamleg ummæli Mont-
gomery marskálks bar á góma,
að allir sem væru menn til að
skrifa bók hefðu gagnrýnt sig
og hann byggist við að því
yrði' haldið áfram.
Eisenhower: Ætlar aldrei að svara.
”¥ið gátum aldrei reitt
okkur á bandamenn okkar,,
Lokabindi stríðsendurminninga de Gaulle komið út
Charles de Gauulle hefur orðið fyrstur franskra þjóð-
höfðingja til að gefa út bók meöan hann skipar valda-
sess. Þriöja bindi stríðsendurminninga hans kom út i
síðustu viku.
Fæst sjálfsmorð
á Islandi
ísland er neðst á list-
anum um sjálfsmorð í
hinum ýmsu löndum.
Bandaríska tímaritið
„Newsweek“ hefur birt
slíkan lista og eru niður-
stöðurnar studdar nýj-
ustu skýrslum. Efst á
listanum er Japan. Á
hverja 100 þús. íbúa í
landinu koma 24.1 sjálfs-
morð. Númer 2 er Aust-
urríki með 22.8 og Dan-
mörk er í þriðja sæti með
22.5.
Bandaríkin eru nokkurn
veginn á miðjum lista
með 10 sjálfsmorð á
hverja 100 þús. íbúa, en
neðst kemur ísland með
aðein'Si 2.6 sjálfsmorð á
100 þús. íbúa.
1 Vestur-Berlín eru
framin tiltölulega miklu
fleiri sjálfsmorð en í
nokkru landi, eða 33.9 á
hverja. 100 þús. íbúa.
Bókin heitir „Le Salut“
(Björgunin) og kemur út í
rauðri kápu. Fyrri bindin tvö
voru annað í blárri káþu og
hitt í hvítri, svo að saman
í bókahillu mynda þau þrílita,
franska fánann.
Togstreita
„Björgunin“ fjallar um árin
1944 til 1946, og de Gaulle
hafði að mestu gengið' frá
handritinu, þegar hann komst
til valda á ný í fyrravor.
Haustið 1944 myndaði de
Gaulle stjórn á franskri grund.
Frakkland var í sárum eftir
hernám og vopnaviðskipti. Að-
alvandamál nýju ríkisstjórnar-
innar var þó að fá viðurkenn-
ingu bandamanna sinna.
de Gaulle er beiskur, þegar
hann rifjar upp togstreituna
sem hann átti í við Churchill,
Eisenhower og Roosevelt. Það
kóstaði hörkurifrildi að fé því
kostaði hörkurifrildi að fá því
sveitir fengju að verja Strass-
bourg, höfuðstað Elsass, fyr-
ir gagnáhlaupi Þjóðverja.
Minnstu munaði að Frakkar og
Bretar færu að berjast í, Sýr-
landi og, Líbanon. Sár von-
brigði urðu það fyrir .de Gaulle
að Roosevelt heimsótti hann
ekki á heimleiðinni frá Jalta,
þar sem hann, Stalín og Chur-
cliill höfðu lagt drög að skip-
an mála eftir styrjöldina.
— Við gátum aldrei reitt
okkur á að bandamenn okkar
væru í raun og veru vinir okk-
ar, segir de Gaulle.
Förin til Moskva
Svar de Gaulle við olnboga-
skotum stjórna Bandaríkjanna
og Bretlands var að fara upp
á sitt eindæmi til Moskva og
undirrita ásamt Stalín banda-
lagssáttmála milli Sovétríkj-
anna og Frakklands. Stalín var
umliugað um að Frakkarnir
viðurkenndu pólsku stjórnina í
Lúblín, en Frakkarnir neituðu
Að lokum var fransk-sovézki
sáttmálinn undirritaður klukk-
an 2 um nóttina eftir stórveizlu
í Kreml og de Gaulle sat við
sinn keip varðandi Pólland.
— Þér hafið staðið yður
vel, sagði Stalín þegar þeir
kvöddust. Mér líkar vel að
skipta við menn sem vita hvað
þeir vilja.
de Gaulle hafði alltaf horn
í síðu kommúnista, en hann
taldi óþjákvæmilegt að hafa
þá með í ríkisstjórn sinni.
Hann lagði sig fram að hindra
að þeir fengju áhrifaaðstöðu í
embættiskerfi rikisins, en dáð-
ist jafnframt að framiagi
þeirra til efnahagslegrar endur-
reisnar Frakklands. „Komm-
únistar prjónuðu og jusu milli
vagnkjálkanna, en þeir .drógu
hlassið að sínum hluta. Mitt
var að sjá um taumhaldið“,
segir de Gaulle.
Stjómisi kaiœ
taka stáliMisin
Viðskiptamálaráðherra Banda-
ríkjanna, Frederick Mueller, gaf
fréttamönnum í Washington í
skyn í gær að Bandaríkjastjórn
kynni að taka rekstur stál-
smiðja landsins í sínar hendur,
ef vinnudeila stálverksmiðjueig-
enda og státiðnaðarmanna leyst-
ist ekki skjótt. Stálskortur veld-
ur nú ört vaxandi erfiðleikum í
bandarísku atvinnulífi.
de Gauulle ávarnar landa
Jólakort barna-
sjóða S.Þ.
Barnasjóður Sameinuðu þjóð-
anna — UNICEF — hefur á
uradanförnum árum selt jóla-
kort til ágóða fyrir starfsemi
sína. Margir frægir listamenn
hafa teiknað og málað kortin,
er njóta aukinna vinsælda með
ári hverju. í fyrra voru t.d.
seld 10 milljónir UNICEF jóla-
korta í 70 löndum fyrir sam-
tals 660.000 dollara, en það
er nóg til þess að kosta etarf-
semi barnasjóðsins í 10 daga.
Nú eru komin nokkur ný
kort í safnið. Danski listamað-
urinn Kay Christensen hefur
teiknað kort er nefnist „Ham-
ingjusöm æska“. — Spænski
listamaðurinn Joan Miro hefur
teiknað kortið „Börn og fugl-
ar“. Austurríska listakonan
Bettina hefur gert fimm kort
er heita „Börn að leik“. Kín-
verjinn Dong Kingmann nefn-
ir sitt kort „Friðarbrunninn".
„Álfkonan góða“ og „Ævin-
týrahirðirinn“ heita kort eftir
Ungverjan Jozef Danjan.
(Frá upplýsingaskrif-
stofu SÞ) j