Þjóðviljinn - 15.11.1959, Side 7

Sunnudagur 15. nóvember 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (7
EGGERT ÞORBJARNARSON:
6fO miUiótin
Þann 25. september síðast-
liðinn hé'Ium við Gunnar
Benediktsson og S!gurður
Guðnasoh í austurátt með
flugvélinni Hrímfaxa. För-
inni var heitið til Kína-, en
þar áttum við að vera full-
trúar Sósíal:staflokksins við;
hátíðahö’d í tilefni af tíu ára
afmæli Kínverska alþýðulýð-
veidisins.
Við héjdum fyrst eins og
leið . liggur t'l Hafnar. Dag-
inn eftir fórum við með sov-
' étþotu . til. Moskvu. Síðast er
ég.fcr .rail’i þessara borga,
stóð flugferðin í nær 6 stund-
ir. Nú var f’pgið á tveimur
stundum cg tíu mínútum.
Eftir þriggja stunda við-
stöðu í Moskvu var áfram
haidið i 120 sæta þotu. Leið-
in lá yfir órasléttur Síberíu
með viðkomu í stórborgunum
Omsk og Irkútsk, yfir há-
-sléttur og fjallgarða Mongól-
íu, innyfir frjósamt iálendi
Kína og ioks lent á flugvell-
inum við Peking. Flugferðin
Moskva-Peking hafði staðið
í nær tíu klukkustundir. Flog-
ið var að jahiaði í tíu þúsund
metra hæð. Við höfðum notið
hinnar frægu sósíalistísku
flugtækni og ferðazt vel.
Á Peking-flugvellinum tók
Tsú Te varaforsætisráðherra
og fle:ri forystumenn á móti
hinum mörgu erlendu sendi-
nefndum. Síðan var ekið til
borgarinnar eftir Stræti hins
eilífa friðar að Hótel Peking,
en þar gistum við meðan á
dvöl okkar stóð. Þar urðum
við strax að taka afstöðu til
mjög evo ánægjulegs vanda-
máls: vildum við borða evr-
ópskan mat eða kínverskan?
og þá auðvitað með hinum
frægu prjónum. Við kusum
allir síðari kostinn og sáum
ekki eftir því. —
Afmælisdagur Kínverska
alþýðulýðveldisins er 1. októ-
ber en hátíðahöldin hófust
þann 28. september og stóðu
í meir en viku. Þau hófust
með hátíðafundi, sém haldinn
var dagana 28. og 29. sept-
ember í hinni nýju þinghöll
í Feking. Þessi þinghöll var
reist á 10 mánuðum og full-
gerð nú í haust. Við hana
unnu um fjórtán þúsund
byggingaverkamenn. Hún er
ein mesta bygging heims, frá-
bærlega vöndi'ð að öllum frá-
gangi, glæsi’egt tákn þess
nýja tíma, sem genginn er í
garð kínversku þjóðarinnar.
Til þess að gefa hugmynd
um stærð hennar má nefna,
að þ'ngsalurinn rúmar tíu
þúsund manns í sæti og
veizlusalurinn meir en fimm
þúsund manns.
Líú Sjáú-Sí, forseti Kín-
verska alþýðulýðveldisins og
fyrsti forseti kínverska Al-
þýðusambandsins, setti há-
tíðafundinn með stuttu á-
varpi, þar sem hann minntist
afreka kínversku alþýðunnar
undir forystu Kommúnista-
fiokks Kína á liðnum tíu ár-
um, þakkaði hina miklu að-
stoð Sovétríkjanna, annarra
sósíalistískra ríkja og alþýðu
um allan heim.
Þessi sögulegi hátíðafundur
varð í raun réttri að alþjóð-
legri bræðrahátíð kommún-
ista- og verkalýðsflokkanna í
heiminum. Þarna fluttu full-
trúar frá rúmleða 60 lönd-
um ávörp og heillaoskir til
kínversku þjóðarinnar, ríkis-
/
1 Imnét
stjórnar hennar og kommún-
istaflokks. Þarna talaði Pass-
íónaría, frelsishetjan spánska,
Hó Sí Mín_ forseti Víetnam,
Prestes, leiðtogi Kommúnista-
flokks Brasi’íu, „riddari von-
aririnar“, eins og alþýða
Brasdíu nefnir hann, Zawad-
ski, forseti Póllards, Novotni,
forseti Tékkóslóvakíu, Súslov
fulltrúi Kommúnistaflokks
Ráðstjórnarríkjanna o.f). o.fl.
Það leyndi sér ekki, hve
kinversku félagarnir, forystu-
menn sem óbreytt:r, glöddust
innilega yfir því bróðurþeli.
sem þeir fundu hjá fulltrúum
alþýðu hvarvetna að úr heim-
inum. 1 þessu sambandi eru
mér minnisstæð orð, sem með-
limur miðstjórnar kínverska
KommúnistafJokksins, Vú að
nafni, sagði við okkur þre-
mennjngana en hann tók
þátt í „göngunni löngu“ árið
1935, varð síðar yfirhershöfð-
ingi á norðurvígstöðvum Kína
og enn síðar sendimaður kín-
versku alþýðustjórnarinnar
hjá Sameinuðu þjóðunum: —
„Þegar við í göngunni miklu
gátum e:nstaka sinnum fleygt
okkur á jörðina örlitla stund
til þass að hvíla okkur, þá
horfði maður upp í himininn
og hugsaði með sér, hvenær
sá dagur kæmi, þegar mað-
ur fengi að taka í hendina á
erlendum félögum".
Að kvöldi þess 30. septem-
ber efndi ríkisstjórnin til
veizlu mikillar í þinghöllinni.
Sátu þar um 5000 manns yf-
ir borðum og neyttu seytján
rétta. Hófinu stjórnaði Sjú
En Læ forsætisráðherra. Þá
um daginn hafði Krústjoff,
forstæ'sráðherra Ráðstjórn-
arríkjanna, komið til Peking.
Koma hans þangað svo til
beint frá hinni árangursríku
Bandaríkjaför hans vakti ó-
skiptnn fögnuð kínversku
þjóðar:nnar. Var honum og
Maó Tse Tung ákaft fagnað,
er þeir gengu saman inn í
veizlusalinn.
Daginn eftir, 1. október,
voru aðalhátíðahöldin með
skrúðgöngu um daginn og
stórkostlegri flugeldasýningu
um kvöldið. Talið var, að
ekki hefðu færri en sjö
hundruð þúsund manns tekið
þátt í skrúðgöngunni, en hún
hófst með hersýningu land-
hers og flugflota.
Það þyrfti mikla hæfileika
til þess að lýsa þessari skrúð-
göngu, svo litskrúðug var
hún, margbreytileg og listræn
*í sniðum. Þegar maður horfði
á hana, varð sú hugsun efst
í huga manns, að þeir íslend-
ingar, sem trúa enn á þræla-
hald og kúgun í landi kín-
versku alþýðunnar, hefðu
þurft að sjá þessi hundruð
þúsur.da glæsilegs alþýðu-
fólks, sem fagnaði frelsi sínu
og efnahagslegum framför-
um.
Skrúðgangan fór fram hjá
Hliði hins himneska friðar
(forhýsi hinnar fornu keis-
araborgar), en á svölum þess
og aðliggjandi pöllum stóðu
forystumenn Kínaveldis og
gestir hátíðahaldanna. Gegnt
því, handan við Stræti hins
himneska friðar. stóðu hundr-
að og tíu þúsund. ungmenni,
ö'l með blóm í höndogmynd-
uðu með þeim ýmist ártöl eða
táknorð afmælisins eða bylgj-
andi blómahaf.
lEitt skýrasta einkenni
skrúðgöngunnar var hin á-
kafa hylling alþýðu manna á
forystu Kommúnistaflokks
Kína, einkanlega formanni
hans, Maó Tse Túng. Þetta
grunnmúraða traust manna
á kommúnistaflokknum átt-
um við eftir að sannprófa
enn frekar á öllu okkar
. ferðalagi um landið.
Eftir aðal hátíðahöldin í
Peking fóru flestar erlendar
serdinefndir í ferðalög víðs-
vegar um landið.
Áður höfðum við farið í
kynnisför um Peking, skoðað
gamla tímann, hin undur-
fögru musteri og hallir yfir-
stéttarinnar og lágreista bú-
staði alþýðunnar, og nýja
tímann, víðáttumikil hverfi í-
búða, menntasetra og verk-
smioja. Við höfðum skoðað
„Borgina forboðnu“, hina
fornu keisaraborg á sjötíu
hektara landi, umgirtu múr-
veggjum og síkjum. en sem
nú er öllum opin og viðhaldið
sem dýrimætu minja- og sýn-
ingarsafni.
Við höfðum séð stífluna
miklu, stolt þjóðarinnar, i
dalsmynni keisaragrafanna,
nálægt Peking. Frá upphafi
vega höfðu siðsumarsflóð
lagt um tuttugu þúsund hekt-
ara undir vatn og gert bænd-
um þar nær ókleift að stunda
búskap. Þann 4. janúar 1958
var samþykkt að verða við
óskum bændanna um að reisa
stíflugarð og hemja flóðin.
Þann 21. janúar sama árs
hófust framkvæmdir og þeim
lauk á 160 dögum. Re:stur
var 627 metra langur garður,
29 metra hár, 7,5 m breið-
ur að ofan en botnþykkt 179
metrar. Hið nýja uppstöðu-
vatn er 7 milljónir fermetra
að flatarmáli. Umhverfis það
var búið að gróðursetja sex
hundruð milljónir eplatrjáa
og 7 milljónir rósarunna.
Verkið var aðallega unnið í
sjálfboðaliðavinnu. — Um
hundi'að þúsund manns unnu
að jafnaði allan sólarhring-
inn, verkamenn, hershöfðingj-
ar, ráðherrar, ambassadorar
og margir erlendr flokks-
bræður. Stíflan var fullgerð
tíu dögum fyrir flóðin og það
tókst fullkomlega að hemja
þau. —-
Þann 5. október lögðum við
í ellefu daga ferðalag suður á
bóginn, og fórum fyrst til
Nanking, hinnar fornu höf-
Veizlusalurinn í nýju
þinghöllinni í Peking Þar
rúmast 5000 manns í sæti.
uðborgar Kínaveldis. Þar var
okkur feng'ð hús til umráða,
er Marshall siðar utan-
rik:sráðherra, Bandaríkjanna
hafði búið í, er hann reyndi
að miðla málum milli komm-
únista og Sjang Kai Sék, Það
er t;l marks um viðurgerning
þann, er sendinef■ > lir frá er-
lendum bræðraclokkum nutu
í Kína, að fjTrsta kvöld okkar
í Nanking var færð upp sér-
stök óperusýning okkur ís-
lendingunum til heiðurs. Þar
sáum við m.a. „Jaðe-arm-
band:ð“, sem sýnt er nú hér
í Þjóð’eikhúsinu.
í Nanking var okkur sýnd
merk stjörnuathugunarstöð,
Regnblómahæðin þar sem
Siang Kai Sék lét taka 100
þúsund byltingarsinna ar lífi,
hið mikla minnismerki um
Sun Yat Sen, fyrsta forseta
Kína. Þar sáum við einnig
silkiormarækt. En sérstaka
athygli okkar vakti alþýðu-
kommúna sú er við he'msótt-
urn á austurbakka Jang Tse
Kiangfljótsins, skammt frá
Nankingborg.
A'þvðukommúnurnar í Kína
eru framhald þeirrar sam-
hjálpar og samvinuuhrfiVung-
ar, sem þróa.ð:st í kínversk-
um sveitum eftir að bændurn-
Framhald á 10 síðu.