Þjóðviljinn - 08.05.1960, Blaðsíða 4

4)' — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 8. maí 1960
iSem kunnugt er varð Júgó-
slavinn, Svetozar Gligoric sig-
urvegari í Hastings í ár. Við
skoðum í dag eina af vinn-
ingsskákum hans frá mótinu,
þar sem hann sigrar Búlgar
ann Bobotsov með skemmti-
legri drottningarfórn.
Skýringar við skákina eru
eftir Gligoric sjálfan.
Hvítt: Gli.goric; svart Bob-
otsov. — Sikileyjarvörn.
I. e4, e5; 2. Rf3, d6; 3.
d4, cxd4; 4. Rxd4, Rf6; 5.
Rc3, a6; 6. Bg5, e6; 7. f4,
h6; (Sjá skýringar við 10.
lei'k).
8. Bli4, Be7; 9. Df3, Dc7;
(Ekki 9.------Rb-d7’ strax.
Það er mikilvægt að hindra
bæði 10. e5 og 10. Bc4)
10. O—O—O, Rb-d7,
(Eg hafði áður fengið þessa
stöðu fram í fjölda skáka, en
án leikjanna — — h6 og
(Bh4. Eg uppgötvaði nú, að
ég átti ekki kost á minni
uppáhaldsleið; g4 og síðan
Bxf6 og g5 og þar sem svart-
ur hefði getað svarað 11. g4
með 11. — — g5 og ef 12.
fxg5, Re5 og síðan — Rfxg4.
Eg rannsakaði þessa stöðu í
næstum hálfan annan klukku-
tíma (og átti þv'í nauman
tíma það sem eftir var skák-
arinnar). Tímanum var vel
varið, því ég uppgötvaði að
lokum, að Bd3, sem er ekki
góður leikur, þegar drottn-
ingarbiskup hvíts er ennþá á
g5, kynni að vera mjög öfl-
ugur leikur nú, þar sem svart-
ur hafði veikt g6-reitinn.
Þessvegna):
II. Bd3, b5
' (Með tilliti til þessarar
skákar er líklegt, að menn
bóki þennan leik sem yfirsjón,
iþótt e'kki sé auðvelt að sjá,
fyrir ágalla hans á þessu
stigi.)
12. e5, Bb7.
(Þetta er auðvitað eini leik-
urinn eftir það, sém á undan
er komið. Eg átti nú minna
en klukkutíma eftir fyrir
28 leiki.) p
j
Hvítt: Glígoric
13. Rxe6!!
(Hér tók ég leikinn 13. Dh3
einnig alvarlega til athugun-
• ar. Svartur svarar honum með
•13. — — dxe5; 14. Rxe6,
fxe6; 15. Bg6f, Kf8 og ef
16. Dxe6 þá á svartur full-
nægjandi vörn í 16. — —
Dc4! og ætti þá að vinna.
' Svartur getur ekki svarað
' hinum gerða leik með 13. —
Bxf3 þar sem hann ætti
skiptamun og peði minna eft-
ir 14. Rxc7f og 15. Rxa8
osfrv.)
13.-------fxe6; 14. Bg6f,
Kf8.
(Ef kóngurinn fer hina
leiðina, þá er áhættusamt að
fórna drottningunni, en hins-
vegar á ég þá jafnvel ennþá
sterkari árásarmögulei'ka, sem
byggjást á því, að kóngur-
in lendir í skotlínu drottning-
arhróks míns. T.d. 14. — —
Kd8; 15. Dh3, dxe5; 16. Dxe6
og ef nú 16. — — Dc6 þá
17. Bf5 hótandi Bxf6 og síð-
an Hxd7f. Eða 16.--------e4;
17. Bxf6, gxf6; 18. Hxd7f,
Dxd7; 19. Hdl og hvítur
vinnur. Næstu leikir eru sjálf-
gefnir.)
15. exf6, Bxf3; 16. fxe7f,
Kg8; 17. gxf3, Rf6.
(Góður leikur, sem þvingar
mig til uppgjörs og frelsar
svarta kónginn samtímis úr
fangelsinu.)
18. Bxf6, gxf6; 19. e8 Df,
Hxe8; 20. Bxe8, d5; 21. Hd4?
(Þetta er ekki bezti leikur-
inn. og koma hér í ljós af-
leiðingar tímahraksins. Vinn-
ingurinn verður nú mun tor-
sóttari þar sem biskup minn
lokast úti. Með 21. f5! hefði
ég hinsvegar getað tryggt öll-
um liðsafla mínum athafna-
frelsi. T.d.------Df4f; 22.
Kbl, Dxf5; 23. Hh-glf, Kf8;
24 Bg6 osfrv.)
21,-------Kh7; 22. Bh5,
Dc5, 23. Hh-dl, Hc8; 24.
HdJ-d2.
(Ekki var tími til að leika
24. f5 ? vegna 24.-----b4).
24. ------f5
(Nú er biskupinn lokaður
útj ng liðsyfirburðir mínir þar
með, gerðir litils virði.)
25. Re2, Kg7.
(Með þessum og næsta leik
sinum saumar svartur enn
meir að biskupnum og valdar
um leið e- peð sitt, sem er
einj veiki punkturinn í stöðu
hans eins og stendur.)
26. Kbl, Kf6; 27. a3, a5;
28. Rg3, b4.
OSvartur gerir sér ekki
grein fyrir varnarmætti stöðu
sinnar. Hann ræðst á kóngs-
stöðu mína, en þeirri árás
' er auðveldlega hrundið.
Rólegri taflmennska mundi
•hafa valdið mér meiri erfið-
leikum.) *s>
29. a4, Dc6 (?).
(Tilgangslaus leikur, því
hvítur verður greinilega að
leika b3, hvort eð er. Betra
var 29. — — Db6 og ef þá
30. fo3 til að hindra, 30.---
Hc4, þá 30.-------Hc3. Svart-
ur var nú einnig að lenda í
tímahraki.)
30. b3, Dc3; 31. Hd4-d3,
Dc5, 32. He2. Stefnir að
Hd-e3.)
32.-------Dglf; 33. Kb2,
Hc3; 34. Hd-d2, (Ekki 34.
Hxc3, Dd4!)
34.-------d4; 35. Hg2, De3
36. Be8.
(Frelsun biskupsins táknar
upphafið á endinum. Framtíð-
arreitir hans eru b5, c4 og
d3.)
36. — —- d3; 37. cxd3, Del.
(Ef 37. — — Dd4 nær
hvítur ágætri varnarstöðu
með 38. Re2. Svartur ihótar
nú að gera út um skákina
með 38.------Dclf. 37. — —
Hxd3 hefði þá verið betri
leikur. Hvítur mundi þá eftir
hrókakaup leika Bb5 og s’íðan
IBc4. Hann mundi tapa báð-
um f-peðum sínum, en e og f
peð svarts mundu falla í stað-
inn og ósigur svarts mundi
þegar til lengdar léti vera
óumflýjanlegur.)
38. Ilc2, Hxd3; 39. Bb5
Hvítt: Glígoric
ABCDEFOH
Ap
'V//Á
P; P; Pj
ma. mwm
m. wm i w m
mm mm
m m m u
IfiBlBáE,,,
ABCDEFOH
Svart: Bobotsov
39. ----Hc3.
(„Vendipunktur" skákarinn-
ar. Ef svartur léki 39.---
Hdl, hótandi máti, þá yrði
hann sjálfur mátaður: 40.
Rh5f, Ke7; 41. Hg7f, Kd8;
42. Hg8f, Ke7; 43. Hc7f,
Kd6; 44. Hd7f, Kc5; 45.
Hc8f, Kb6; 46. Hc6 mát.
Afbrigði frá þessari röktu
leið flýta aðeins fyrir ósigri
svarts.)
40. Bc4, Hxc2f; 41. Hxc2,
e5.
(Þetta var biðleikur svarts.
Það er eini leikurinn, sem gef-
ur honum nokkra von.)
42. fxe5f; Dxe5f; 43. Ka2
f4
(Gefur riddara mínum góð-
an reit á e4, en svartur mun
hafa komizt að raun um, við
heimarannsóknir, að þessi
örvæntingarkenndi leikur fæli
í sér skásta möguleika.)
44. Re4f, Kg6; 45. H,g2f
Kh5.
(Leggur smágildru; 46.
Hg4 ?, Db2f 47'. Kxb2 patt!)
46. Rf2.
(iHótar máti í tveim leikj-
um með 47. (Bf7f og 48. Hg4)
46. — — De8; 47. Bd3,
Kh4; 48. Hg4f, Kli5; 49.
Bg6f gefið.
Skýringar lauslega þýddar
úr ,,Chess“.
Nómsmenn
Framh. af 12. síðu
gjaldeyri, er sigldu í kjölfar
efnahagsráðstafana ríkisstjórnar-
innar á sl. vetri. Þeim er því
brýn nauðsyn á, að afhending
styrkja Menntamálaráðs dragist
ekki úr hömlu.
Sá dráttur, sem þegar er á
orðinn, hefur valdið því, að stúd-
entar hafa ekki getað staðið við
skuldbindingar sínar um greiðslu
húsnæðis og önnur óhjákvæmi-
leg útgjöld, og jafnvel verið án
matar dögum saman.
Vér lítum svo á að framkoma
sem þessi af hálfu opinberra að-
ila sé með öllu óafsakanleg og
getum ekki látið hjá líða að
mótmæla- henni opinberlega.
Afrit af bréfi þessu verður
sent dagblöðum í Reykjavík til
birtingar.
F.h. Félags íslenzkra stúdenta
í Skotlandi,
Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður.“
Þjóðvdljina hefur aflað sér
upplýsinga um það að Mennta-
málaráð lauk úthlutun sinni
skömmu eftir að fjárlög höfðu
verið samþykkt (en ekki er unnt
að Ijúka úthlutun fyrr) og. sendi
mennamálaráðuneytinu hana með
bréfi dagsettu 5. apríl. Reyndi
Menntamálaráð að flýta störfum
sínum eins og unnt var, þar sem
vitað var um bágan hag náms-
manna, og gerði ráð fyrir því
að þeir gætu fengið styrki sína
fyrir páska. En mólið virðist
hafa strandað í sjórnarráðinu,
hvort sem það hefur verið í
menntamálaráðuneytinu, fjár-
málaráðuneytinu eða utanríkis-
Gísli S. Magnússon
Framhald af 2. siðu
sem til fyrirmyndar foefur
verið og oft ráðið úrslitum
mála. VerkalýðshreyfinRÍn á
Stokkseyri stendur í þakkar-
skuld við G'isla fyrir foans
óeigingjarna og fórnfúsa starf.
Gísli á Bjargi er Stokkseyr-
ingur af lífi og sál. Ann
byggðnrlagi sínu og berst fyr-
ír öllu því, sem Stokkseyri má
til heiðurs og framgangs
verða. Hann átti lögheimili ut-
an Stokkseyrar um nokkur
ár. En bernslcustöðvamar
áttu hug hans allan og þang-
að lagði hann leiðir sínar
aftur, þó ótal möguleikar, og
‘a.ð ýmsu leyti vænlegri til
framtiðarstarfs biðust honum
annarstaðar. Hér vildi Gísli
„una ævl sinnar daga“. Viima
Stokkseyri sitt dagsverk af
fórnfýsi og skyldurækni son-
arlegra víðhorfa. Og sannar-
lega má Stokkseyri þakka
honum handtökin fyrr og síð-
t
ar.
Kvæntur er Gísli Sesselju
M. Eiríksdóttur, góðri konu
og dugmikilli, sem búið foefur
foonum myndarlegt heimili.
Hafa þau nýlega komið upp
nýju myndarlegu húsi á fögr-
um stað í þorpinu.
Eg færi Gísla mínar beztu
hamingjuóskir á þessum tima-
mótum ævi hans. Enn er
Gísli á bezta starfsaldri, full-
ur áhuga og eldmóði fyrir
' málefnum framtíðarinnar.
Megi honum endast heilsa
og starfskraftar til áfram-
haldandi starfs og baráttu
fyrir málstað alþýðunnar í
landinu um mðrg ókomin ár.
B. S.
málaráðuneytinu, með þeim af-
leiðingum að námsmenn í Skot-
landi höfðu ekki séð neitt af fé
sínu mánuði eftir að því hafði
verið úthlutað.
Njósncrflug
Framhald af l. síðu
stöðvum og iðjuverum og til-
kynnti að flak flugvélarinnar,
tæki þau og útbúnaður sem í
henni voru, svo og sjálfsmorðs-
sprautan, myndu verða sýnd
erlendum sendiherrum í
Moskvu, fréttamönnum og
öðrum einhvern næstu daga.
Krústjoff sagði að gögn þau
sem sovétstjórnin hefði i hönd-
um svo og játning flugmanns-
ins sýndi að yfirlýsing banda-
rískra stjórnarvalda að flug-
vélin hefði verið notuð til veð-
urathugana, en villzt af réttri
leið vegna þess að flugmaður-
inn myndi hafa fallið í öngvit
sökum súrefnisskorts, væri
uppspuni frá rótum.
Hann kvaðst reiðubúinn til
að trúa því að Eisenhower
Bandaríkjaforseti hefði ekkert
vitað um ferð þessarar flug-
vélar eða erinídi hennar, en
þetta væri slæmur aðdragandi
að fundi æðstu manna og vænt-
anlegri heímsókn Eisenhowers
til Sovétríkjauna, og sýndi
einnig hættuna á því að láta
herforingjana fara sínu fram.
Norðmenn vilja ekkert segja
Þegar blaðið fór i prentun í
gær var ekki kunnugt um við-
brögð ráðamanna á vesturlönd-
um við þessum uppljóstrunum
Krústjoffs, en enginn vafi er,
að þær munu hafa mikili áhrif
á gang alþjóðamálá á næst-
unni og eftirköst, ekki sízt í
Noregi.
Sovétstjórnin hefur marg-
sinnis kvartað yfir þvr að flug-
vellir í Noregi, og þá einkum
sá við Bodö, væru notaðir til
njósnaflugs yfir Sovétrikin, en
norsk stjórnarvöld hafa jafnan
visað slíkum kvörtunum á bug
sem hreinni fjarstæðu.
En nú vandast málið, þegar
sovétstjórnin hefur í höndum
óyggjandi sannanir fyrir þess-
um ásökunum. Fréttastofa
Reuters sagði í gær að óger-
legt hefði verið að fá nokk-
urn fulltrúa norsku stjómar-
innar eða hersins til að segja
aukatekið orð um uppljóstranir
Krústjoffs. Hvorki yfirmaður
norska flughersins í Norður-
Noregi, sem Bodöflugvöllur
heyrir undir, aðalstöðvar At-
lanzbandalagsins í Noregi,
norska utanrikisráðuneytið né
bandaríska senidiráðið 'í Osló
uíirlii lófíi hflfít neitt eftir ser.