Þjóðviljinn - 12.07.1960, Blaðsíða 12

Belgískt herlið berst viðþlÓÐVILJINN
uppreisnarmenn i Kongó
Fylkisstjórnin i Katanga segir sig úr
lögum viS rikisstjórn Lúmúmha
Belgískt herliö' á nú víöa í viöureignum viö innborna
uppreisnarmenn úr Kongóher. Mest eru átökin í aust-
urhéruöum landsins, einkum í Katangafylki, en fylkis-
stjórnin þar hefur lýst yfir því aö hún muni segja sig
úr lögum viö ríkisstjórn Lúmúmba í Leopoldville og
lýsa yfir sjálfstæði fylkisins.
Fréttir af atburðunum í grundvelli að stjórnin í Leo-
poldville væri eini rétti að-
ilinn til að ibera slíka beiðni
fram.
Kongó eru allar mjög óljósar.
Þannig er ekki hægt að ráða
af þeim hvort hermenn þeir
sem upppreisn hafa gert í
Katangahéraði hafa eingöngu
risið gegn hinum belgísku
foringjum sínum eða hvort
þeir beina einnig vopnum sín-
um gegn fylkisstjórninni í
Elizabethville eða þá styðja
hana í átökum hennar við rík-
isstjórn Lúmúmba.
Eitt er víst að víða hafa
orðið hörð átök. Þannig hefur
belgíska námufélagið Union
Miniere sem rekið hefur hinar
auðugu kopar- og úrannámur
í iKatangafylki lokað öllum
koparnámunum eftir að a.m.k.
tíu stárfsmenn félagsins höfðu
fallið í viðureign við Kongó-
menn. Voru þá allir aðrir hvít-
ir starfsmenn félagsins fluttir
á bifreiðum yfir landamærin
til Rhodesíu. Ókunnugt var í
gær hvað verða myndi í úran-
pámunum.
Kí> tanga sjálfstætt ?
Þeir Lúmúmba forsætisráð-
herra og Kasavúbú forseti
voru væntanlegir til Elizabeth-
ville, höfuðborgar Katanga, í
gærkvöld. Forsætisráðherra
fylkisins Tshombe skýrði þá
frá því að hann myndi senda
nokkra ráðherra sína til flug-
vallarins, en ekki fara þangað
sjálfur. og þeim Lúmúmba
yrði ekki leyft að koma inn í
borgina.
Áður hafði hann skýrt frétta-
mönnum frá þeirri fvrirætl-
un sinni að segja sig úr lög-
um við st.iórnina í Leopoldville
og lýsa yfir siálfstæði fylkis-
ins. Katangafvlki er langauð-
ugasta hérað Kongó og missir
þess- myndi koilvarpa efna-
hagsundirstöðu hins nýstofn-
aða lýðveldis.
Tshombe fór í gær fram á
það við stjórnina í Rhodesíu
að hún sendi honum herlið til
aðstoðar, þeirri beiðni var vís-
að til ibrezku stjórnarinnar
sem hafnaði henni á þeim
Víða barizt
1 fyrradag höfðu kongóskir
uppreisnarmenn umkringt um
Þriðjudagur 12. júlí 1960 — 25. árgangur — 151. tölublað.
velja
efnl sitf
Flestir eru þeirrar skoðunar að John
Kennedy muni bera sigur úr býtum
1.000 hvíta menn og innborna
menn sem iþeim eru hollir í
bænum Jadotville; sem er
skammt frá, Elizabethville. j gær hófst í Los Angeles í Bandaríkjunum flokks-
Belgiskt fallhlifarlið ^yar sent þing demókrata, en þar veröur ákveöiö hver skuli verða.
a ve tvaiU °g e-vstl Þa ur um í framboöi fyrir flokkinn í forsetakosningunum í náv-
ember.
sátrinu.
I btenum Luluabourg í Mið-
Kongó féllu 3 belgískir her-
menn, en 30 særðust í viður-
eign við uppreisnarmenn
fyrradag.
Þingið er haldið í geysimik- tals
illi íþróttahöll sem byggð var
í fyrir olympíuleikana í borginni
I 1932. Þar koma saman 4509 full-
1 Norður-Kongó austanverðu trúar og varafulltrúar flokks-
höfðu uppreisnarmenn um- deildanna í hinum ýmsu fylkjum
Framhald á 2. síðu.
Bandaríkjanna og hafa þeir sam-
1521 atkvæði. Auk þess
eru á þinginu þúsundir boðs-
gesta auk mörg hundruð frétta-
mahna.
Krús'.ijoff, fo in er tekin keisarahöll í rsætisráðheri þegar hani Vínarborg, < •a Sové heim >,g held tríkjanna, var nýli sótti dr. Adolf S ir Krústjoff á kúl ;ga í opinbei charf, forse í sem lioinn •ri lieimsókn í Austurríki. Mynd- ta Austurríkis, í hinni fornu n var gefin.
Bandarísk njósnaflugvél var
skotin x íiður yfir Barentshafi
Fyrsta júlí, nákvæmlega tveim Frá þessu var skýrt í Moskvu uð til njósna eða sprengjuárása.
761 atkvæði þarf
Til að ná kosningu sem for-
setaefni flokksins í fyrstu at-
kvæðagreiðslu þarf frambjóð-
andi að fá tvo þriðju atkvæða,
en fái það enginn verður haldið
áfram að greiða atkvæði þar
til einhver frambjóðenda hefur
hlotið hreinan meirihluta, eða
761 atkvæði. Hefur það oft dreg-
izt á langinn, og svo getur farið
enn.
Fjórir keppinautar
Að þessu sinni eru það fjórir
menn sem keppa, öldungadeildar-
mennirnir John Kennedy, Lyrid-
on Jonnson og Stuart Symington
og Adlai Stevenson, sem var for-
setaefni flokksins í tvennum síð-
ustu kosningum. Allir hafa þess-
ir menn tryggt sér nokkurt fy.lgi
á þinginu. en ,þó Kennedy lang-
rriest. Hann er talinn hafa vís-
an stuðning um 600 fuUt.rúa, og
mætti því ætla að hann vantaði
aðeins herzlumuninn til að verða
fyrir valinu.
Kennedy sigurviss
Flestir eru þeirrar skoðunar
að hann muni fá meirihluta, og
sjálfur fer hann ekki dult með
sigurvissu sína. En á það er líka
bent, að það hefur komið fyrir
áður að frambjóðandi sem virtist
öruggur um sigur í upphafi þings
hafi orðið að lúta í lægra haldi.
mánuðum eftir að bandaríska
U-2 njósnaflugvélin var skotin
niður yfir Sovétríkjunum, var
önnur bandarísk njósnaflugvél,
af gerðinni RB - 47. skotin niður
í sovézkrj lofthelgi yfir Barents-
hafi.
Kúba skýtur deilunni viS
USA til Oryggisráðsins
Stjórn Kúbu hefur farið þess
á leit að Öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna verði kvatt saman þeg-
ar í stað til að ræða deilu þá
sem risin er milli hennar og
Bandaríkjastjórnar.
Kúbustjórn segir að stjórn
Bandaríkjanna hafi gert sig seka
um margítrekaðar hótanir, vél-
ráð og ofbeldi í garð Kúbu-
manna. Athæfi hennar sé hættu-
leg ógnun við friðinn í heimin-
um og auki mjög á þær viðsjár
sem orðið hafi þjóða á rnilli eft-
ir að fundur æðstu manna fór
út um þúfur.
Castro þakkar Krústjoff
Fidel Castro talaði í gær i
Framhald á 10. síðu
í gær, en sendiherrum Banda-
ríkjanna, Bretlands og Noregs
þar voru afhent harðorð mót-
mæli sovétstjórnarinnar.
Flugvélin hafði lagt af stað
frá bandarískri flugstöð í Ox-
fordsliirc í Bretlandi um morg-
uninn 1. júlí, flogið þaðan norður
og farið meðfram landamærum
Noregs og Sovétríkjanna. Sovézk-
ar radarstöðvar urðu varar við
ferðir hennar þegar luin var
yfir Barentshafi og stefndi í átt
til borgarinnar Arkangelsk við
Hvitaháf, en Arkangelsk var
einmitt ein af þeim borgum sem
U - 2 flugvélin átti að fara yfir.
Orustuþotur voru sendar á
nióti flugvélinni og skipuðu þær
henni að lenda. Þegar þeirri ,
skipun var ekki hlýtt, en njósna- j
flugvélin komin inn í sovézka
lofthelgi, var hún skotin niður.
Þetta reyndist vera sex hrcyfla
flugvél af gerðinni RB - 47, ætl-
Sex menn voru með flugvélinni,
og var tveim þeirra bjargað ur
gúmbát, en í bátnum var einnig
lík flugstjórans. Ekki er uunn-
ugt um afdrif hinna þriggja.
Þeir tvcir sem komust bfs af
hafa skýrt frá ferðuni flugvélar-
innar. svo og því að hún hafi
verið búin tækjum til njósna,
ljósmyndatækjum og öðrum
nauðsynleguin útbúnaði, og þrír
af áhöfninni hafi verið sér-
menntaðir í meðftrð hans. Þá
var flugvélin einnig búin tveim
20 millimetra byssum og hafði
skotfæri meðferðis.
Flugmennirnir tveir sem björg-
uðust verða leiddir fyrir rétt og
dæmdir eftir ströngustu áltvæð-
um sovézkra laga.
Sovétstjórnin varar hrezku
stjórnina í orðscndingu sinni við
þeim alvarlegai afleiðingum sem
kunni að hljótast af þvi ef á-
Framhald á 2. síðu.
John Kennedy
L.vndon Johnson, öidunga-
deildarmaður frá Texas og leið-
togi demókrata í deildinni, hef-
ur næstmest fylgi á þinginu.
Hann hefur stuðning fulltrúa
allra suðurríkjanna. en engar
likur eru taldar á því að aðrir
þingfulltrúar muni ganga í lið
með honum. Hins vegar er hugs-
anlegt að Johnson takist að koma
Framhald á 2. síðu.
\ ,