Þjóðviljinn - 05.08.1960, Blaðsíða 5

Föstudagur 5. ágúst 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (5
/Cv/lcmyndahátfð n í
Karlovy Vary í ár
fékk hin sérstöku heiðursverð-
laun, Grand Prix, og átti þau að
allra dómi vel skilin, þótt marg-
ir teldu aðra sovézka kvikmynd
Litlar hetjur, fyllilega jafnast á
við hana. Þessar tv.ær nýju
sovézku kvikmyndir eru að því
leyti frábrugðnar öðrum sovézk-
um verðlaunamyndum á síðari
árum. að þær fjalla um fólkið
Sovétrikjunum á líðandi stund.
! í>eim er það líka báðum sameig-
! inlegt. að höfundar þeirra eru
j ungir menn, þessar myndir
frumsmíði þeirra. „Nýja aldan“
i rís því víðar en í Frakklandi.
Ein af LITLU HETJUNUM
í samnefndri sovézkri verð-
launamynd.
Á hverju ári eru haldnar kvik-
myndahátíðir víða um heim.
Meðal þeirra hátíða sem nú
þykja merkasrtar er sú sem
haldin er í tékkneska bænum
Karlovy Vary. Hátíðin þar sker
sig nokkuð úr öðrum. Það er
t.d. ekki annað eins umstang og
auglýsingabrall við hana og
margar hinar, en þarna mæla
sér mót kvikmyndahöfundar,
leikstjórar og leikarar új: fjölda
landa. ræða þar sameiginleg
áhugamál sín í ró og næði í
hinum friðsæla fjallabæ sem er
löngu víðkunnur fyrir heilsu-
Hndir sínar. Kvikmyndirnar sem
sýndaj: eru í Karlovy Vary eru
líka margar hverjar af öðrum
Litlar hetjur var þá einnig
sæmd einum af tveim fyrstu
verðlaunum, en hin hlaut vest-
Mexflianska leikkonan Kitty de
Hoyos í myndinni í skugga
einræðisherrans sem þótti með-
al hinna lakari mynda. Leik-
konan sem kom sjálf á hátíð-
ina þótti liins vegar góður
gestur.
toga spunnar en þær sem sýnd-
ar eru annars á hinum alþjóð-
legu kvikmyndahátíðum. Kjör-
orð hátíðarinnar þar er friður j
og samlyndi meðal mannanna
og við úthlutun verðlauna er það j
kjörorð haft í huga, þótt list-
rænt gildi kvikmyndanna sé ekki '•
láið sitja á hakanum, enda verð- i
ur þar vart á milli skilið: Góð
listaverk hljóta að þjóna mann-
inum og velferð hans.
Tólftu kvikmyndahátíðinni í
Kajdovy Vary er nýlega lokið.
Sovézka kvikmyndin Serjosja
Cr verðlaunamynd Kosselinis
Nótt i Róm.
urþýzka kvikmyndin Rósir lianda
saksóknaranum, en höfundur
hennar Wolfgang Staudte er einn
kunnasti kvikmyndahöfundur
Þýzkalands (Morðingjarnir eru á
meðal voj:, Keisarans þegn).
Rúmenska myndin Dóná logar
hlaut önnur verðlaun og var vel
að þeim komin, en kvikmynda-
iðnaður Rúmeníu þróast ört þótt
ungur sé.
Sérstök verðlaun voru veitt
síðustu mynd ítalska kvikmynda-
höfundarins Roberto Rosselini,
Nótt í Róm, en hún fallar um
þriá hermenn, sovézkan, banda-
rískan og brezkan, sem sleppa
úr fangabúðum Þjóðverja á
Ítalíu, um tortryggni þeirra
hvers í annars garð í fyrstu,
sem verður þó að víkja fyrir
gagnkvæmu trausti, sáttum og
samlyndi. Þetta er föguj; hugs-
un, en því verður þó ekki leynt,
að myndin olli mönnum von-
Karlovy Vary í Vestur-Bæheimi er undursamlega fagur bær, ekki sízt þegar hún er upp-
ljómuð að kvöldlagi.
brigðum, Rosselini hefur dottað
á meðan hann gerði hana.
Ýmsar aðrar myndir fengu
séj:stök verðlaun t.d. fyrir góða
leikstjórn eða frábæra ljósmynd-
un, og þá voru veitt verð-
laun fyrir bezan leik. —
Að allra dómi var sir
Laurence Olivier vel kominn að
sínuria verðilaunum fyrir leik
sinn i myndinni eftir leikriti
Osbornes The Entertainer, og
leikkonuna Mari Töröscik sem
fékk verðlaun fyj:ir leik sinn í
gamanleiknum Galfrans.
Sérstök ástæða er til að minna
á teikni- og brúðumyndir, en
þarna var sýnd 51 slik mynd frá
15 löndum. Þar gengu austmenn
með sigur af hólmi, Rúmenar,
Tékkar. Ungverjar og sovézkir.
Lifandi mænusóttarbóluefni er
(
öruggara og fljótvirkara
f Kaupmannahöfn hefur staðið yfir alþjóð’aþing mænu-
sóttarlækna Mesta athygli á þinginu vöktu skýrslur
um hinn góða árangur sem fengizt hefur af bólusetn-
ingu með lifandi bóluefni, en þar hafa Sovétríkin rutt
brautina.
Serjosja hefur fengið fyrsta hjólið sitt (Boris Bartjator
sovézku verðlaunamyndinni Serjosja).
Sovézki fulltj'úinn Tjúmakoff
gaf skýrslu um bólusetningu með
þeirri aðferð í Sovétríkjunum.
Hann sagði að á árunum 1956
til 1957 hefðu sjö milljónir
sovétborgara verið bólusettar
með bóluefni Salks, þ.e. dauðu
bóluefni. Lömunartilfellum fækk-
aði við bólusetninguna um 70 til
80%, en bóluefnið var þó ekki
alveg öruggt. 20 til 30% af
hinum bólusettu fá engar varnij'
gegn mænusótt og það ónæmi
sem hinir fá er ekki óbrigðult.
Frumurnar í kokinu og vélind-
anu eru móttækilegar fyrir
mænusóttarsmitun þrátt fyrir
bólusetninguna. Veirurnar geta
jafnvel skipt sér þar og smitið
borizt í aðra menn. Salkbóluefn-
ið getur því haldið mænusótt
niðri, en ekki girt alveg fyrir
hana.
Kostir lifandi bóluefnis.
Lifandi bóluefni veitir betri
vörn, af því að það eflir varan-
armátt þess líkamshluta sem
bóluefnið fer um, þ.e. í melting-
argöngunum, en það ónæmi fæst
ekki með dauða bóluefninu. Það
er líka kostur við lifandi bólu-
efni að það er tekið inn í töflum
en ekki með innspýtingum. Og
þá þarf líka miklu minna magn
af því en Salkbóluefninu, 100
sinnum minna, en það dregur
að sjálfsögðu úr framleiðslu-
kostnaði þess.
Bólusetningin í Sovétríkjunum.
Hið lifandi bóluefni ber nafn
bandaríska vísindamannsins sem
fyrstur framleiddi það, Sabins.
Eftir að gerðar höfðu verið ýms-
ar tilraunir með Sabinbóluefnið
í Sovétríkjunum, var hafin bólu-
setning með því í stórum stíl. Nú
er verið að bólusetja 75 milljón-
ir sovétborgara með því á aldr-
inum tveggja mánaða til þrítugs.
Á fyrsta ársfjó.rðungi þessa árs
hafa verið framleiddir 104 millj.
skammtar af bóluefninu í Sovét-
ríkjunum og hefur talsvert magn
verið sent til annarra landa.
Bólusetningin er þannig fram-
kvæmd að fyrst er gefin tafla
með bóluefni gegn einni teguncl
Framhaid á 9. siðu