Þjóðviljinn - 16.09.1960, Page 7

Föstudagur 16. september 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Kristján Benediktsson:
Aimennt álit fyrir austan
kólastjóri, Siglufirði:
j eftirleiðis . . .
burt komu ekki aftur, voru
byggðarlaginu glataðir. Þann-
ig varð hersetan til þess að
uppbygging ís’enzks atvinnu-
lífs var vanrækt og byggð-
irnar úti um landið veiktar.
Þótt Siglufjörður sé fjarri
herstöðvum, er þó óhjákvæmi-
legt að ómenningaráhrif
þeii-ra berist einnig þangað.
(Eg tel víðs fjarri að halda
því fram að unga fólkið nú
sé spiiltara en það var, en
það hefur algerlega verið
vanrækt að vara það við
hættunni, það hefur verið
vanrækt að ala það upp í
þjóðlegum anda. Eigi Islend-
ingar eftirleiðis að vera at-
vinnulega, menningarlega og
stjórnmáJalega sjálfstæð þjóð
verður erlendur her að
hverfa úr landi.
Skúli Magnússon,
Hvammstanga:
Hvert fermingar
barn veit nú
Viðhorf fólks gagnvart her-
setunni eru gerbreytt; nú vill
mikill meirihluti kjósenda um
byggðir landsins að herinn
fari burt. Spillingin af her-
náminu verður líka ljósari,
ekki aðeins með hverjum
mánuði heldur svo að segja
með hverjum degi sem líður.
Svo veit náttúrlega hvert
fermingarbarn nú að í varn-
arskyni eru herstöðvarnar
hér gersamlega einskis virði.
Og hættan af herstöðvunum,
ef til stríðs kæmi, er mönn-
um nú almennt miklu ljósari
en áður.
Úti um byggðir landsins lít-
ur fólkið til Þingvallafundar-
ins og þessara samíaka sem
hér er verið að mynda, sem
þess afgerandi afls er eitt
muni fært um að bægja her-
stöðvunum frá og koma hern-
um burt úr laijdinu.
Kristján Benediktsson
bóndi í Einholti á Mýrum í
Vestui-Skaftafellssýslu mælti
á þessa leið:
Eg er á móti erlendum her
í landinu af því við höfum
ekkert gott af dvöl hans. Það
Kristján Benediktsson
er þvert á móti mikil liætta
á því að áframhaldandi her-
seta svipti okkur öllum sér-
einkennum, sem hafa þó or-
sakað það að við höfum get-
að lifað hér sem sérstök þjóð.
Ef einhverjir græða fjár-
hagslega á hernáminu þá er
spillingin sem leiðir af dvöl
hersins hér á landi yfirgnæf-
andi öllum stundargróða ein-
stakra aðila.
Það er óhætt að segja að
það er ahnennt álit fyrir aust-
an að herinn eigi að fara,
þótt sumir séu nokkuð ragir
við að láta það í ljós. Eg hef
alltaf frá því ég fór að hafa
vit á málum viljað ísland
sjálfstætt og frjálst land, en
mig vantar nú eitt ár í átt-
rætt. Var í Sjálfstæðisflokkn-
um gamla meðan barizt var
um sjálfstæðismálið við Dani,
en síðan í Framsóknarflckkn-
um. Og áreiðanlega hefði ég
látið meira til mín taka fyrr
sem hernámsandstæðingur
ef mér hefði ekki fundizt það
svo erfitt hve pólitískt það
var tekið. Rök hernámssinna
voru: Þið viljið rússneskt
hernám, — en nú eru þau
rök liætt að bíta.
Unga fólkið fyrir austan er
jafnákveðið í þessu máli og
við hinir eldri, og alls ekki
eftirbátar okkar i því að
heimta herinn burt úr land-
inu.
Sr. Þorleiíur K. Krist-
mundsson, Kolfreyju-
stað:
Á fingrum ann-
arrar handar
1 þessu 900 manna presta-
kalli sem ég er í má telja á
fingrum annarrar handar þá
sem eru með hernáminu.
Viðhorfin á Austurlandi
eru mjög skýr í þessu máli.
Við vorum í raun og veru
vaktir af dvala á sl. sumri,
því við höfum verið svo langt
frá herstöðvunum að minna
hefur verið um þær hugsað,
en það þurfti ekki mikið til
að vekja okkur, og þegar
Sr. Þorleifur K. Kristmunds-
son gegnir fundarstjórastörf-
um á Þingvallafundinum. —
(Ljósm.: Þjóðv. A.K.)
menn fara að hugsa í alvöru
um hernámið eru menn ein-
huga um brottför hersins.
Brottför hersins er nauð-
synleg vegna menningarlegra
ástæðna og þeirrar hættu sem
vofir yfir islenzku þjóðerni.
Það er ekki tilhlýðilegt fyrir
nokkra þjóð að þurfa að liafa
erlendan her í landi síiiu.
Petra Pétursdóttir
Petra Pétursdóttir hús-
freyja, Skarði Lundar-
reykjadal:
Líf, sjálfstæðs,
menning, tunga
Eg er á móti erlendum her-
stöðvum vegna þess í fyrsta
lagi að mér er annt um að
íslenzk þjóð fái lífi ha’dlð
í landi sínu, og í öð-ú lagi,
að verði henni hlíft við al-
gerri tortímingu í vetnis-
stríði, þá fái sjálfstæði,
tunga og menning þjcðarinn-
ar lífi haldið fyrir innrás
herstöðvaómenningar, fjár-
málaspillingar, og skrílmenn-
ingar Keflavikurútvarps.
Eg sótti Þingvallafund
fyrst og fremst vegna þess
að ég tel að hersetan eigi
drjúgan þátt í að skapa og
viðhalda mörgum þeim
vandamálum sem í rlag herja
þjóðfélag 'okkar. Eg fyrir
mitt leyti er sannfærður um
að kæruleysi og óvöndun í
meðferð fjármuna, ásamt
hverskonar rót’.eysi og yfir-
borðsmennsku, á að mjög
miklu leyti rætur sínar að
rekja til herstöðvanna. Það
liggur einnig í augum uppi
að glundroðinn og jafnvægis-
leysið í landsbyggðlnni staiar
ekk hvað síz.t af söinu orsök-
um.
Björn Guðmundsson for-
stjóri:
Hver sem vera
vill fslendingur
Frá barnæsku hef ég ver-
ið móti öllum hemaði. Vopna
búnaður ryðfellur og er okk-
ur einskis nýtur. Okkar vopn
hafa 'verið andleg verk; við
höfum barizt með andlegum
vopnum og vegna þeirra er-
um við það sem við erum í
dag. Við getum þetta ennþá,
og auk þess eru þau einu
vopnin sem eru arfleifð vorri
og menningu samboðin.
Hvaða niaður sem vera vill
íslendingur hann er á móti
her, og ég þekki ekki neitt
dæmi úr veraldarsögunni um
að erlent setulið* hafi crðið
nokkurri þjóð til blessunar.
Björn Guðmundsson
Þessum atriðum ætti fóllr'ð
sem byggir hina ýmsu lands-
Framhald a 10 siðu.
Jens Guðmundsson
Jens Guðmundsson skólastjóri, Reykhólum:
Enginn þjéðhollur Islendingur getur
horft aðgerðalaus á
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii>Miiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iEiiiuiiiiiiiiiiii:i[!!iiiii!iimMiii
Afglöp ráðamanna Sildarútvegsnefndar
kafea þjéðlnnl tngmilljéna tjén
Skagagrunni og við Grímsey
og' Kolbeinsey. Hefir það hvað
eftir annað komið fyrir, áð
ekki hefur tekizt að salta í
fyrirfram gerða samninga
Framhald á 10. síðu.
Forráðamenn síldarút-
vegsnefndar, Erlendur Þor-
steinsson og Jón L. Þórðar-
son, sæta nú harðri og sí-
vaxandi gagnrýni norðan-
lands. I sumar réðu þeir
því að 'söltun var hafin tals-
vert síðar en unnt var, og
telja ' kunnugir að salta
hefði mátt 60—80 þúsund
tunnum meira á Norður-
landi,’ef söltun hefði verið
leyfð um viku fyrr en gert
vai". Áætla má að þessi
ráðsmennska hafi haft af
þjóðarbúinu 35—40 milljón-
ir króna í erlendum gjald-
eyri, auk þess sem afkoma
verkafólks hefur orið mun
rýrari en ellá hefði orðið.
Þessi alvarlegu vandamál
voru fyrir nokkru ræddi í
MJÖLiNI, blaði sósíalista á
Siglufirði, og fer sú grein
hér á eftir.
Það er nú orðið lýðum ljóst,
að forráðamenn Síldarútvegs-
nefndar, þeir Erlendur Þor-
steinsson og Jón Leópold Þórð-
arson, eru allsendis óhæfir til
þess starfs, sem þeim heiir
verið trúað fyrir.
Eins og kunnugt er hófst
síldveiði norðaiilands um miðj-
an júní í vor. Hélzt góð veiði
allan síðari hluta júnímánað-
ar og var mestur hluti aflans
góð söltunarsíld. Síldarsaltend-
ur á Norðurlandi vildu al-
mennt hefja söltun. en Síldar-
útvegsnefnd þráaðist við að
gefa söltunarleyfi. Hver farm-
urinn eftir annan af feitri og'
góðri söltunarsíld fór* í
bræðslu, en saltendur horiðu á
eftir síldinni blóðugum aug-
um. Meðan á þessu stóð, létu
nefndarmenn ekki sjá sig' á
Siglufirði eða öðrum söltunar-
stöðuni norðanlands, en sótu á
rökstólum í Reykjavik . og létu
þaðan rigna yfir sáltendur hót-
unum um aíarkosti, ef þeir
dirfðust að héfja söltun. Er
það eitt út af fyrir sig emb-
ættisafglöp og lögbrot at for-
manni og varaformanni nefnd-
arinnar, Erlendi Þorsteinssyni
og Jóni L. Þórðarsyni. að láta
nefndina sitja í Reykjavík á
þessum tímn, því að í 1. gr.
laga um SJdarútvegsnefnd seg-
ir. „Nefndarmenn eða vara-
nienn þeirra skulu al’-ir dvelja
á Siglufirði yfir síldveiðitím-
ann“.
Áldrei er meiri þörf á því,
að nefndin dveljist norðan-
lands en einmitt' í upphafi síld-
veiðitímans,-bví að hver dagur.
sem líður án þess að söltun sé
leyfð, getur kostað þjóðarbúið
milljónir króna,
Mörg undaní'arin ár hefir
reyndin orðið sú, að bezta
söltunarsíldin hefir veiðzt í
byrjun vertíðar, eða í lok júní
og byrjun júlí, aðallega fyrir
Norðurlandi, á Sporðagrunni,
Fyrirspurn tiS
Síldarútvsgs-
nefndar
Hve mikla síld seldi Jón
L. Þórðarson í Bandaríkja-
för sinni á sl. vori, og hver
varð kostnaður SJdarút-
vegsnsfndar af sendiför-
inni?
Er það rétt, að sendi-
manninum hafi verið
greiddar sem svarar 2500
krónum á dag; auk ferða-
kostnaðar?