Þjóðviljinn - 08.11.1960, Blaðsíða 7

ÍÞrÍfijudagur S; nóvintóer 1960 — l>JC»VILJINN -r'(T
> og hræsni, þessi mjóslegni
spjátrungur er- ósvikinn af-
springur. úrkynjaðrar. yfirstétt-
‘‘ •
ar, skaðlegra snik-judýra.
Kúri-k. Haraldssýni 'og leik-
stjóranum veitist auðvelt að
gera elskhugann aðalboma að
óhugnaniegum uppskafningi,
trjámanni sem skortir bæði
heila og hjarta og virðist ekki
hafa áhuga á nokkrum sköpuð-
um hlut nema kvenfólki. Rúrik
er allur hinn spaugilegasti, til-
finr.ingaleysið skín af ásjónu
hans, en orðsvör og hreyfingar
markvissar og fyndnar. Þjón-
ustustúlkuna bragðvísu ieikur
Rósa Sigurðardóttir og skortir
lipurð og lagni í því góðkunna
hlutverki, og rokkurrar á-
reynslu gætir i túlkun hinnar
lítt. sviðvönu leikkonu; í annan
stað • lýsir hún taumlausri
frekju hinnar orðhvötu þernu
af dugnaði og þrótíi. Erlingi
Gíslasyni varð ekkert sérstakt
úr mjög litlu 'hlutverki' hús-
karlsins Colin.
Bessi Bjarnason virðist bein-
iínis sjálfkjörinn Lubin, hinn
borginmannlegi sendiboði elsk-
hugans sem er svo ánægjulega
einfaldur og sauðheimskur að
maður hlýtur að dást að hor.-
um. Það getur virzt ofraun af
ieikstjóra að klæða harn flóns-
búningi, en fisléttur og spaugi-
legur leikdans Bessa um svið-
ið, sdnn trúðlist og hlægileg
svipbrigði og svör hæfa leik-
ritinu og stíl leikstjórans í
einu og öllu, og hann getur
orðið blessunarlega mannlegur
þrátt fýrir allt glensið. Með
Bessa Bjarnasyni hefur svið-
inu íslénzka bætzt mjög efni-
legur Moiiéreleikari.
sjálfsögðu engin kraftaverk, en =
allar eru dansmeyjarnar gædd- S
ar ríkum jmdisþokka, þær eru =
auk Bryndisar: Anna Brands- 3
dóttir, Ásthildur Haraldsdóttir, =
Þigunn Jensdóttir og Stella =
Clafsdóttir. Sviðsmyndin er =
hefðbundin en falleg og stíl- =
hrein og verk Lárusar Ingólfs- =
Bessi Bjarnason og Rúrik Haraldsson í hlutverkum,
Bryndís Schram samdi hina
einföldu skemmtilegu dansa og
stjórnaði þeim, en mesta at-
hygli og ánægju' vakti eindans
hennar í öðrum þætti. Hinn fá-
menni dansflokkur vir.nur að
sonar: hús George Dandin og
garðurinn í kring. Þýðinguna
gerði Emil Eyjólfsson, ungur
kunr.áttumaður um franskar
leikmenntir, en hún er ná-
Framhald á 10. síðu
Heyskapartið ekki góð,
en hausfið mjög gott
Glúmur bóndi Hólmgeirsson
í Vallnatúni var hér í bæ á
fundi Skógræktarfélags Islands
og hitti Þjóðviljinn hann að
máli. 1 stað þess að flestir hafa
verið sammála um að lofa dá-
semdir nýliðms sumars kvað
Glúmur ekki hafa verið góða
heyskapartið^ í S-Þingeyjar-
sýslu.
Vorið var gott og framund-
ir 10. júK, sagði hann. Spretta
var orðin sæmilega góð um
20. jún5. Einstaka maður sem
gat Ibyrjað nógu snemma var
búinn að ná inn fyrri slætti
fyrir miðjan júlí, en þeir sem
gátu ekki byrjað slátt fyrr en
í júlíbyrjun höfðu lítið hirt
begar ge»kk i óþurrkana. Og
þeir sem búa uppi undir hsið-
um byrjuðu seinna en hinir
nær sjónum.
Um 10. júlí gekk í hæga
norðaustanátt með úrkomum.
Að vísu rigndi ekki mikið, nema
í eina viku í júlí, en hey stcr-
skemmdust hjá þeim sem átt
höfðu þau flöt þegar gekk í
óþurrkana. Ot allan júlí og
mestallan ágúst var hæg norð-
austanátt, aðeins einn og einn
dag góður þurrkur, en sem
ekki nægði til fullþúrrkunar.
Það var að vísu úrkomuritíð én.
sólarlaust og þurrklaust. FJest-
ir voru þó hættir heyskap' um
10. sept., en hann gekk frem-
ur tregt í sumar.
Haustið hefur verið mjög
gott fyrir norðan, sértaklega
kyrrt, varla komið gola. Næt-
urfrost byrjuðu um miðjan
september og jörð er óvériju-
mikið sölnuð; minr.ist þess ekki
að hafa séð jafn sölnaða jörð
fyrir miðjan september, sagði
Glúmur. Fénaður hefur verið
frekar rýr í haust.
Þá 'kvaðst hann hafa tekið
eftir því á leið sinni suður að
bændur hefðu borið húsdýra-
áburð á túnin, en slíkt he.fðu
þeir yfirleitt ekki gert á und-
anförnum árum. Húsdýraáburð-
urinn hefði verið rotaður í
flögin, nýræktina. Svo vjrtíst
sem þarna kæmi fram tvennt:
bændur hefðu hætt vfð áð
byrja á nvrækt og sparað við
sig kaup á áburði.
JlllllllllIIIllllIlllllllIllllll!IlllIIillllllllllllinillllllllllllflllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIlllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIil*!llllll!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllItllll
Eí vopnabúnaði heimsins
væri sökkt í sjávardjúp
Árleg hernaðarútgjöld heims-
ins eru talin r.ema 100.000.000,-
000 bandariskum dollurum.
Bandaríkjastjórn borgar
vopnahringunum meira en
verðmæti eins kílós af gulli
fyrir hvert kíló í sprengjuflug-
vélinr.i B-58, Atlasflugskeytinu
eða kafbátnum Nautilus með
tilheyrandi atómhreyflum. En
ein sprergjuflugvél B-58 vegur
yfir 21 þúsund kíló.
Þá’ mundu þeir koma heim
Hve mikið af- blóma æskunn-
ar«’er rifið upp frá heimilum,
sínum og Jstvinum? Ög til
hvérs? ’Hér'. eru tölúr frá að-
eins : f jórum . ríkjum':
S
3
ctí o rO C3 — c 3 rO
"Ö c g G O) 2 £ GJ
aJ cn R o vO
H — S 43
Bandaríkin 174 2.611.000 1,50
Sovétríkin 212 2.412.000 1,15
Frakkland 43 1.090 000 2,55
England 50 648.000 1,29
En auk þess eru 5—6 menn
bundnir við vopnabúnaðinn
fyrir hvern hermann. Þannig
binda þessi fjögur herveldi 40
milljónir manna við her og
vopnabúnað. Mikils megnugurv
mundi allur þessi mannafli
vera fyrir heimili sin í frið-
samlegum störfum. Og - „eitur-
klæi'“ ■ atómvopnar.na mundu
þá ekki ógna öllu mannkyni.
Hungraðir mundu liverfa
Hvað er ægilegra en hungr-
ið? Og þó er hungrið mörgum
staðreynd eimþá.
Samkvæmt athugunum á veg-
um Sameinuðu þjóðanna býr
1,2 milljarður manna við var-
anlegt hungur frá vöggu til
grafar í löndum sem skemmst
eru á veg komin í iðnþróun.
Jafnvel aðeins þriðjungs
lækkun hernaðarútgjalda
mundi spara nægilegt fé til
þess að útrýma hungri í van-
þróuðu löndur.um.
Milljónir mama mundu fá
íbúðir
Enn verða míiljónir manna
að sætta sig við að vanta þak
yfir höfuðið. Þá dreymir um
ibúðir sem lausar eru við
myglu, rottur og veggjalýs.
Bandaríska tímaritið „Labour
Economic Review“ telur að
1959 hafi fjórða hver fjölskylda
búið í óhæfu húsnæðí (í rik-
asta landi heimsins).
í Sovétríkjunum og öðrum
löndum sósíalisma vantar enn
mikið af næ^ilega góðum ibúð-
um, þrátt fyrir stórkostlegar
byggingarframkvæmdir. Tíu
ára hernaðarútgjöld heimsins
mundu nægja til þéss að
byggja 150 milj. íbúðarhús með
öllum nýtízku þægindum.
Öll börn mundu geta notið
kennslu
Annar hver maður heimsirs
er ólæs, í Asíu- og Afríkulönd-
um eru aðeins 15%, íbúanna
læsir.
Ef Nato-löndin afhentu að-
eins 10 ára hernaðarútgjöld
sín til alþýðumenntunar,
myndi það nægja til að byggja
20 milljón skólastofur.
Mætti afmá heimskauta-
ku’.dann
Mikil landssvæði «liggja í
helkulda þar sem vetrarfrost-
ið nær 50—70° C. P. Borisov,
verkfræðingur í Sovétrikjunum
hefur komið með djarfa uppá-
stungu, um byggingu risastífiu
í Berir.gssundið, 74 km. langr-
ar með kraftmiklum dælum
til þess að dæla hinum kalda
sjó íshafsins í Kyrrahafið.
Myndi þá íshafið hlýna, veðr-
áttan verða mildari og milljón-
ir hektara lands verða nothæf-
ir til kornræktar, beitar og
fleiri r.ota.
Kostnaður við slíkt mann-
virki mundi jafgilda aðeins
þriggja mánaða herútgjöldum
Bandarikjanna, Sovétríkjanna
og Karada.
Eyðimörkin Sahara mundi
biómgast
Fvrir allöngu var gerð áætl-
un og tillaga um risastífjur og
aflstöðvar í Gíbraltar og
Dardanellasund. Við stíflurnar
mundi yfirborð Miðjarðarhafs-
ins lækka svo að upp kæmi
landsvæði þrefalt stærra en
Portúgal, Spár.n, Frakklapd,
Ítalía, Grikkland og Tyrkland
til samans.
Aflstöðin við Gíbraltar
mundi geta miðlað orku til
hins nýja landsvæðis og breytt
Sahara eyðimörkinni í blómstr-
andi aldir.garð.
Hvers vegna ekki að fram-
kvæma þessa stórkostlegu
urmíq+ungu? Fjárskortur. Hvers
vegna er þá nægilegt fé tíl
þess að framkvæma atóm-
sprengingar í Sahara?
Aðeins fimm meðlimir Nató-
bandalagsins sem þessi uppá-
stunga sr.ertir öðrum fremur,
nefnilega Frakkland, Portúgal,
ftalía, Grikkland og Tyrkland,
greiddu á tveim síðustu árum
til eigin herbúnaðar nægilega
háa upphæð til þess að reisa
þetta mannvirki. En í stað þess
að breyta Sahara í þlómlegar
lendur, kýs franska stjórnin
heldur að breyta henni í atóm-
sprengjusvæði.
(Úr esperanto þýddi K,G.)
Um allan heim þráir almenningur að losna undan oki \ígbúnaðarbyrðanna og stríðsóttans sem
vígbúnaðarkapphlaupinii fylgir. Myndin er af mannf jölda samankomnum við brzku vetniss-
prengjuverksmiðjuna Aldermaston til að krefjast þess að kjarnorkuvjgbúnaði verðí hælfc,
Eítir Aleksej I. Versinin. verkíræðing