Þjóðviljinn - 24.11.1960, Side 4

5) — ÞJÖÐVILJINN — Firamtudagur 24. nóvember 1960

J-’ P A 'N ;
' W

Ilngir menn á Alþýðusambandsþingi
Hvenær verður lagt út í baráttu fyrir
hækkuðu
kaupi?
•! Á Alþýðusambandsþingi því
sem nú er nýlokið var ó
venjumargt ungra manna og
gafst tóm til að tala við
nokkra þeirra. Við byrjum að
spjalla við Pétur Geirsson,
mjólkurfræðing frá Borgar-
nesi.
— Hvað er að frétta af
atvinnumálum í Borgarnesi,
■Pétur ?
— í Borgarnesi gætir minni
sveiflnla 'í atvinnulífinu en
víðast annarsstaðar. Atvinnan
'byggist mest á iðnaði og
verzlun sem er nokkurnveg-
in í föstum skorðum; það er
ekki að ræða nm stökkbreyt-
ingar í atvinnulífinu þar.
— Hverskonar iðnaður er
þetta hjá ykkur?
— Það er mjólkuriðnaður,
trésmið.fur, 2 bílaverkstæði
o. fl. slíkt fyrir héraðið. At-
vinna er langmest á vegum
kaupfálagsins, við verzlun,
' vörudreifingu og sláturhús.
— Og íbúatalan?
— Það munu vera nálægt
850 íbúar í Borgarnesí nú.
— Og atvinnuhorfurnar
nú ?
—- Byggingarframkvæmdir,
sem verið hafa miklar á und-
anförnum árúm, eru nú að
hætta, þvi það sem verið
hefur í byggingu er langt
komið. Eina byggingin sem
byrjað hefur verið á í Borg-
arnesi á þessu ári er spari-
sjóðshús. Lánsfjárskortur
kemur til með að síöðva ail
ar byggingaframkvæmdir.
Á undanförnum árum hefur
atvinna verið sæmilega igóð.
Þó hafa komið tímabil á vetr-
um sem menn hafa orðið að
Ieita burt til verstöðva. At-
vinnuhorfur nú eru verri en
á undanförnum árum og má
búast við því í vetur að ekki
aðeins einstaklingar heldnr
og fjölskyldumenn verði að
fara burt úr þorpinu í at-
vinnuleit.
-- Einhverntíma voruð þið
með útgerð í Borgarnesi ?
— Já, þegar Eldborgin var
gerð út mátti segja að væri
blómlegt atvin iulíf i Borgar-
nesi. Það munu hafa verið
keyptir þangað 2 bátar árið
1946 og um tima voru gerðir
Péíur Geirsson
út 3 bátar frá Borgarnesi.
Þótt þeir legðu lítið af afl-
anum upp í Borgarnesi færðu
þeir töluveft fjármggn inn í
bæinn. En fjárskortur og úr-
ræðaleysi hamlaði því að út,-
gerðin uppfyllti þær kröfur
sem til hennar voru gerðar
— og endaði þetta > svo með
sölu bátanna.
— Er enginn áhugi fyrir
því að auka atvinnu í bæn-
um?
— Jú, hugur almennings
stendur mjög til þess að bætt
verði úr atvinnuástandinu.
Bæjarstjórnin hefur kosið
atvinnumálanefnd sem skipuð
er fulltrúum þeirra flokka
er mynda hreppsnefndina.
Það er einmitt mikill hug-
ur í iBorgnesingum áð efla
um einhverskonar iðnað, en
ekkert hefur enn verið afráð-
ið í því efni.
Ef einhver dugur er í þjóð-
inni er það ástæðulaus svart-
sýni að ætla að örðugleikar
útgerðarinnar nú verði var-
anlegir.
— Hvaða ráð telur þá
vænlegast til úrbóta ?
— Til þess aff laga nú-
verandi krej)j)u þarf nýtt vald
í landinu — nýja ríkisstjórti,
nýja stjórnarstefnu. Eg hef
ekki trú á þvi að þegar nú-
verandi rikisstjórn fellur —
sem væntanlega verður fyrr
en margan grunar — muni
nokkrum detta í hug að hægt
verci að halda áfram á braut
sömu eða svipaðrar ctjórn-
arstefnu. Það verður því að
vænta þess- að þá verði betur
búið að atvinnuvegum þjóð-
arinnar en nú er, og þv'i er
engin ás'.æða til að vera
svartsýnn í landi sem hefur
jafnmikla miiguleika og okk-
ar cg bar sem fclkið er jafn
harffduglegt élg Islendingar
raunverulega eru, — aðeins
ef viff látum ekki þá flokka
og menn fara mcð vöklin í
landmu sein þreng.ia aff yfir
lögffu ráffi kosti alls almenn-
ings.
— Þið Borgnesingar vor-
uð að gera bvltingu í verka-
lýðsfélaginu í haust ?
— Já, sós'r.listar og. frjáls-
lynd vinstri öfl sameinuðusl
um að taka verkalýðsfélagið
úr höndum íhalds og krata,
sem hafa haldið því síðan
1948. Þeir munu fáir í Borg-
/arnesi nú sem treysta r'ikis-
stjórninni. Undanfarna mán-
uði hefur maður spurt mann
hve lengi. þetta ástand geti
haldið áfram. Allir telja að
nú þegar verði að bæta kjör
fólksins. Þegar ég hef hitt'
fólk úr byggðarlagin,u á götu
þessa daga og það vitað að
ég væri á Alþýðusambands-
þingi hafa allir spurt sömu
spurningarinnar:
Hvenær verður lagt út í
baráttu fyrir liækkuðu kaupi?
Sigurður Tryggvason Vestmannaeyjum:
Aðaikrafan er hækkað fiskverð
Annar ungur maður á Al-
þýðusambandsþinginu sem
okkur tekst að ná tali af, með-
an einhver ,,Sjómannasam-
bands“ fulltrúi (eða var það
kannski Iðjufulltrúi?) heldur
skelfing fávíslega ræðu, er Sig-
urður Tryggvason, fulltr. Vél-
stjórafélags Vestmannaeyja.
Þetta er kornungur piltur.
Hann fór fyrst á síldveiðar 14
ára gamall — sem fullgildur
háséti. Háseti á vetrarvertíð
var hann fyrst 18 ára gamall.
Nú er hann vélstjóri.
— Hvernig var atvinnan í
Vestmannaeyjum í sumar?
— Það var sæmileg atvinna
í sumar, einkurn í sambandi
við humarveiðarnar. Margir
voru á síldveiðum fyrir norð-
an, en fiskuðu yfirleitt lítið.
— En þeir sem voru á drag-
nótaveiðum?
— Þeir sem voru á dragnóta-
veiðum fengu kr. 1 70 fvrir kg.
af kolanum, en í upphafi var
rætt um 5 kr. fyrir kg. Eyja-
menn telja að fluttur hafi ver-
ið. út koli fyrir 5 mill.j. kr..
en aðeins 1 millj. hafi kotn-
ið upp af þeim útflutningi,
hitt hafi farið í flutnjngskostn-
að og milliliðagróða. Hlutur
þeirra sem stunduðu dragnóta
veiðar var þvi lélegur.
í sumar hefur líka geugiff
mjög erfiðlega að fá hlutinn
greiddan. Fiskvinnslustöðvarn-
ar borga útgerðarmönnum ekki
nema takmarkað, og eiga því
sjómenn mikið inni af snmar-
kaupi sínu.
— Er ekki margt ungra sjó-
manna í Vestmannaeyjum —
og heldur æskan uppi ein-
hverju félagsstarfi?
—• Það er margt ungra
manna á bátunum í Eyjum.
Það er fremur lítið um félags-
starf, en Æskulýðsfylking'n
hefur rú endurhaíið starf af
talsverðum þrótti.
— Hvað segið þið um vinnu-
tímann?
— Það eru allir með styttum
vinnudegi — við höfum fengið
nóg af löngum vinnutíma.
—• Hvað er helzta áhugamál
sjómanna í Vestmannaeyjum
nú?
— Sjómenn ræða rnjög það
óréttlæti hve fiskverð er hér
lægra en á Norðurlöndum. t.d.
í Noregi Aðalkrafan nú er
hækkað fiskverð.
Karvel Pálmason Bolungavík:
Tílslökyn kemur ekki ti! mála
Meðan Pétur Sigurðsson
(fulltrúi ,,Sjómannasambands“
Jóns Sigurðssonar) flyt’ur 4.
eða 5. þrefræðu sina í ein-
hverju máli náum við í þriðja
unga manninn á Alþýðusam-
bandsþinginu; Karvel Pálma-
son, formann Verkalýðsfélags
Bolungavíkur.
— Allt gott að frétta af at-
vinnumálum ykkar?
— Já, það hefur verið nóg
atvinna í Bolungavík. Það var
mikið um byggingar í sumar;
stækkað frystihús og lokið við
8 verkamannabústaði að utan.
— Það er nýtt að heyra um
byggingaframkvæmdir á þessu
sumri »— mér þykir þið ver.a
bjartsýnir í Bolungavík.
— Það er algerlega útilokað
fyrir venjulegt launafólk að
ráðast í byggingar eins og nú
horfir, en bygging verk?--
mannabústaðanna í Bolungavík
var undirbúin og ráðin áður en
stjórnarskiptin fóru fram. Þeg-
ar menn réðust í byggingu
þeirra miðuðu þeir við þáver-
andi verðlag og kjör.
atvinnul'ifið. Helzt er þá rætt
SHHHHBHHBaHKBMIBMSBSBnaHHHRBSBHEmKmaiaHaHmHBHHHKHBMBBHHBflHMBKaaHBHEiBHEaHHHaHHBSiaHBHHaHHHHaM
Bréfritarar í feluleik.
Bæjarpósturinn einsetti
sér strax í upphafi, að birta
ekki nafnlaus bréf og hann
mun ekki víkja frá þeirri
reglu. En til mikillar hrell-
ingar fyrir póstinn, eru ís-
lendingar undarlegir menn,
lítillátir og hégómlausir og
kemur það m.a. fram í því,
að fæstir vilja kannast við
skrif sín. Nú vil ég skora
á þá, sem hafa sent mér
svona ómerkinga, að skríða
út úr skelinni og gera vart
við sig. Sérstaklega beini ég
þessu til „Sængurkonu", sem
skrifaði mér núna á dögun-
l um. Bréf hennar er þess eðl-
is, að sjálfsagt er að vekja
athygli á því.
Svo er rétt að ítreka, að
nöfn eru alls ekki birt, ef
bréfritari aðeins tekur fram,
að hann óski þess ekki. -—
Nafnið er semsé algert trún-
aðarmál milli póstsins og
bréfritara.
Varðandi bréf frá einum
atvinnulausum, vill bæjar-
pósturinn taka þetta fram:
Hann hefur sjálfur glímt við
atvinnuleysisdrauginn und-
anfarið og getur því af heil-
irm hug tekið undir með
bréfritara og rengir ekki
eitt orð af þeim, sem,
í bréfinu star.iia. Pósturinn
gerir það því að tillögu
sinni, að hann og bréfritari
sendi Ó. Jensen & Co. svo-
hljóðandi kveðju:
Þiff $ jál fstæffj smenn og
kratar, úílenzlár kalla ykk-
ur vini og rétta ykkur $,
valdjiíffingar skuluð þið
heita á íslenzku.
Bretar lofa ykkur vinátíu
og £, ef ykkur tékst að sölsa
undir þ.á landlielgina og þið
skuluff lieita landráðamenn
á íslenzku.
Þið viljiff leiða at\lnnu-
leysi, eymd, hungur og hall-
æri, yfir þetta land og
reyra þaff í fjötra hins vest-
ræua kapítalisma, meff þ\í
aff selja náttúruauðlindir
landsins í liendur erlenduni
bröskurum, en gera alþýð-
una aff auðmjúkum þrælum,
meff því aff halda lienni
mátulega hungraffri. Draum-
ur ykkar er: Betlandi al-
þýða, sem fús væri til að
vinna dagsverk fyrir brauð-
bita, effa aflóga fat.
Þessi draiunur ykkar mun
ekki rætast, meðaii ég og
bréfritari minn og þúsundir
verkafólks halda fullu bar-
áttuþreki. Þið skuluð gera
ykkur ljóst, aff hver tilraun
ykkar til aff koma þessum
skuggalegu fyrirætlunum í
framkvæmd, er dæmd til að
mistakast og ykkur verður
ltennd sú lexía, aff harð-
stjórmn eru ekki búin far-
sæl endalok á Islandi.
Karvel Pálmason
— Fengu þeir ekki lán meff
lágum vöxtum?
— Lániff frá byggingarsjóðn-
um um 140 þús. kr. er á
„lágu vöxtunum", en það sem
framyfir er þá upphæð er á
núgildandi okurvöxtum. Kaup-
lækkanirnar og kjaraskerðing-
arnar gera sitt til að torvelda
mönnum að standa í skilum.
— Hvernig eru viðhorf
manna þar vestra til kjara-
málanna?
— Það munu flestir telja að
buið sé að biða nógu lengi
eftir því að launafólk rétti hlut
sinn. Það hefur í langan tíma
ekki verið ráðizt eins harka-
Framhald á 10. síðu.