Þjóðviljinn - 14.03.1961, Blaðsíða 3

Þriöjudagur l-i_ marz 1961 — ÞJÓÐVILJINN
(3.-
Söfmin nndlrskrlftci er hafin
T'rgmhald ai 1. síðu
1ii májs. flann. ræddi í upphafi
ýms þaú viðhorf valdamanna
sem eru forsenda hemámsins.
Síðan ræddi hann ýtarlega um
undirskriftasöfnunina sjálfa,
livernig henni yröi háttað hér
í Reykjavík og hvernig starfið
hefði gengið úti um land. „Ég
hefdi kosið að miklu flsiri en
við, sem að þessu höfum unnið
hefðu átt kost á því að kynn-
ast þeini góða hug og því mikla
kappi sem okkar ágæta fólk úti
um alll ísland hefur sýnt í
sambandi við þessa ur.dir-
skriftasöfnun nú síðustu vik-
urnar“, sagði Kjartan og
nefndi dæmi úr ýmsum stöðum
þar sem þátttakan er komin
yfir helming allra atkvæðis-
hærra manna og sumstaðar
langt yfir það. Hann lauk máli
sínu með þessum orðum:
„íslenzkir hernámsand-
stæðingar, við eigum stór
verkefni fyrir höndum, en
yið eigum í dag öflug sam-
Evald Mikson
Framhald af 1. síðu.
ar nazistar voru hraktir frá
Eistlandi, komst Mikson til Sví-
þ.íóðar. Þar var honum vísað
úr landi, og 23. nóvember 1046
gekk hann á lancl í Keflavík af
. s/s Rosita.
Á vngri árum var Mikson í
iandsliði Eistlands í knattspyrnu
og fyrstu árin á íslandi stund-
aði hann knattspyrnuþjálfun í
Vestmannaeyjum og Akureyri.
Árjð 1955 fékk Mikson íslenzk-
ah r'kisborgararétt að tiJlögu
Bjarna Benediktssonar þáver-
andi dómsmá’.aráðherra og
breytti nafni sínu í Eðvald Hin-
riksson. Öðru hvoru birtast
eftir hann greinar í Morgun-
blaðinu, þar sem hann býður ís-
lendingum leiðsögn sína i stjórn-
málum.
Sjálfkjörið í V.V.
Framhald af 1. síðu.
in og skipa hana þessir menn:
Ifermann Jónsson form.
Angantýr Einarsson vara-
formaður.
Sve'nbjörn Guðlaugsson
ritari.
Sigurður Guðmundsson
gjaldkeri.
Er.gilbert Jónasson með-
stjórnandi.
Svo sem kunnugt er hefur
fjlagið nýlega gert samning'
um kaup cg kjör í verka-
mannavinnu í Vcstmannaeyj-
um og liækkuðu þá kjör
verkamanna um 14,9% mið-
að við dagvinnu.
tök, samtök sem teldzt hefur
að rnynda þvert jfir póiitísk-
ar llokkaskiptingar og ann-
an skoðanaágreining. Þessi
samtök eru byggð upp af
fóikinu sjálfu út uni allar
Isiandsbyggðir. I>au eru
mynduð af kuýjandi nauðsyn
og í íullri vissu um það að
bjargarvon þjóðar okkar á
viðsjálum tíimun liggi í sam-
starfi ailra góðra íslendinga
og í eindrægni þeirra í þessu
örlagamáli. Við skuluin láta
þá eáningu se.ni liér hefur
komizt á efla okliur persónu-
Iega hvert og eitt. Við skul-
um vernda þessa eiaingu, því
að hún er le:ð okkar íil s»g-
urs. Við skulum með sameig-
inlegu, sterku átaki ljúka-
þe.'sari f.öfnún undlrskrifta,
sem nú mun hefjast, — eigi
skiljast að og eigi linna fyrr
ea ts'and er hreinsað á ný“.
Kri' tján Thoriaclus, forseti
Bandalags starfsmanna ríkis
|og bæja, var næ-sti ræðumaður.
Hann minnti á að Bandaríkin
hefðu hér angljóslega her í
s:na þágu en ekki okkar þágu.
I stað þess a.ð flytja her sinn
burt í stríðslok, ein.s og heitið
var, hefðu þau krafizt hér lier-
stöðva til 99 ára — eða um
aldur og ævi. Þeirri kröfu var
góðu heilli hafnað og því get-
um við enn háð baráttu okkar
gcgn herstöðvum. Kristján
minnti á afleiðingar hernáms-
ins á ölium sviðum, i efnahags-
málum, atvinnumálum, menn-
mgarmálum og þá ósæmilegu
iðju að gera sér sjálfstæði
þjóðarinnar að féþúfu.
Vopnlaus j jóð í hersetnu
landi er ekki frjáls og óháð.
Gamli í.áttmáli varð upphaf
sjö alda ófrelsis og sú þró-
un má ekki endurtaka sig. I
hemámssanmingnum er rétt-
ur til einhliða uppsagnar.
Það er skylda þeirrar kyn-
slóðar sem hlejpti hernum
ism í landið að víkja honum
burt þannig að ok hans hvíli
ekki á naestu kynslóðuiu.
Btnt með herinn.
Þessu næst las Iialldór Kii.j-
an Laxness kafla úr Paradísar-
heirnt á sinn óviðjafnanlega
hátt.
Jón Ilelgason, ritstjóri Tim-
ans, ræddi um það hvernig
verið væri að reyna að skipta
heiminum í tvær f jandsamlegar
heildir og við Islendingar hefð-
um verið flæktir i þá skiptingu.
Við hefðum sára og smánarlega
reynslu af þcirri stefnu, og nú
yrði æ ljósara að áhrif hlut-
lausu þjóðanna í heiminum
færu sífeHt, vaxanli og vonirn-
ar um frið og sættir væru
bundnar gengi þeirra. Þá þró-
un eiga íslendingar að styðja.
I baráttunni gegn her-
námsstefnunni höfum við
sterka vígstöðu. I mörgu
brjósti lifir enn heilbrigður
metnaður og sú eðlislæga
óbeit á vígbúnaði sem er
{.jóöarkostir íslendinga. Og
saga.ii fcendir okkur á réttar
brautir. Um hvern íslending
sem risið hefur gegn er-
lendri ásselni á liðnum öld-
um er ljómi í huga okkar,
og jafnþungur er áfellisdóm-
urinn yfir hinum, setn lutu
erlendu valdboði. Á sama
hátt verður dómur óborinna
kyns'óða um okkur sem nú
lifum.
Næst flutti Krlstbjörg Iíjeid
leikkona eftirminnilega ættjarð-
arljóð eftir Jón . Helgason,
Guðmund Böðvarsson, Jóhann-
es úr Kötlum og Snorra Hjarl-
arson.
S.'ðasti ræðumaður var
Sverrir Kristj.ánsson sagnfræð-
ingur, og verður ræða hans birt
í heild hér i blaðinu.
1 fundarlok risu menn úr
sætum og sungu ættjarðarljóð.
Augljcst var að fundarmenn
höfðu fullan hug á því að
starfa vel að undirskriftasöfn-
uninni næstu daga og vikur.
kjörínri formaSur í B.
Aöalfundur Blaöamannafélags íslands var haldinn s.l.
sunnudag. Indriöi G. Þorsteinsson (Alþýöubiaöinu) var
einróma kosinn foi'maöur.
Andrés Kristjánsson, fráfar-
andi fermaður, flutti skýrslu
um störfin á liðnu ári. Atli
Indriði G. Þorsteinsson
Steinarss. gjaldkeri skýrði frá
fjárhag félagssjóðs og voru
reikningar félagsins samþykkl-
ir einróma. Samþykkt var að
hækk-a árgjald félag.smanna um
helming, í kr. 400.00. Sigurður
Bjarnason, formaður Memiing-
arsjóðs B.I. ræddi nokkuð um
sjóðinn og skýrði frá því að
á síðustu 10 árum hefðu verið
veittar úr sjóðnum ríimar 250
þús. kr. Á s.l. ári voru sjö fé-
lagsmönnum veittar 48 þús. og
500 kr. til utanferða. Sigurður
kvað styrkina hafa verið
hækkaða veru’.ega til hvers
einstaks frá því sem áður var
venja, en samt hefðu þeir nú
fengið lægri upphæð í erlend-
. um jgldaeyri og kvað hann því .
brýna nauösyn að efla sjóðinn.
Ingólfur Kristjáusson, gjald-
keri Menningarsjcðsins las
reikninga sjóða þeirra sem era
í vörzlu menningarsjóðsstjórn-
arinnar. Eignir Menuingarsjcðs
jB.I. eru nú 278.7 þús. kr.
! eign Blaðamannasjóðs Vil-
hjálms Finsens 28,6 þús. kr.
og eignir Menningarsjóðs Hauks
Snon'asonar rúml. 81 þús. kr.
Auk formannsins, Indriða G.
Þorsteinssonar, vom kosnir í
stjórn: Atli Steinarsson (Morg-
unblaðinu), Bjöm Jchannesson
(Alþýðublaðinu), Jón Magnús-
son (Útvarpinu) og Högni
Torfason (Útvarpinu).
Afbrot sesn samtíð 02 framtíð
Belgískir togarar iim fyrir
nýju mörkin í kjölfar Breta
I gærkvöld barst Þjóðviljan-
tim eftirfarandi fréttatilkynn-
ing frá lar.dhelgisgæzlunni:
„Vegna fyrirspurna tim hve
margir togarar muni vera hér
við land sem stendur, getur
Landhelgisgæzlan gefið eftir-
farandi upplýsingar.
Fyrir Vesturlandi frá
Reykjanesi að Horni voru nú
nm helgina alls 15 brezkir tog-
arar að veiðum utan 12 sjó-
mílna takmarkanna, 2 á ferð og
einn á svæð!nu milli 6 og 12
sjómílna.
Fyrir Norðurlandi, ,frá
Horni að Langanesi, voru ,16
brezkir og 'íslenzkir togarar nð
veiðum, allir utan 12 sjómílna
markanna og 3 á ferð.
Fyrir Austurlandi, frá
Langanesi áð Ingólfshöfða,
voru 10 brezkir togarar að
Framhald á 11. síðu.
Framha'd af 1. síðu.
þjóðar sem hann er fulitrúi
fyrir er kveða skyldi upp dóm.
Fiunbogi benti á að einung-
is fá aí ríkjum Sameinuðu þjóð-
anna haía skuldbundið sig til að
hlíta dómi Alþjóðadómstólsins í
deilumálum, og ekkert þeirra
rösklega þrjátíu landa sem tek-
ið haía sér 12 mílna fiskveiða-
landhelgi og stærri. haia talið
Alþjóðadómstólinn bæran að
fjalla um þau mál.
Og' nú eiga íslendingar um
allan aldur að eiga eitt sitt
mesta lífshagsmunamál undir
úrskurði þessa dómstóls, sem
er skipadur og mun lengi
verða skipaður fulltrúum
þcirra þjóða að meirihluta,
sem fjandsamlegastar eru
okkur í landheígismár.nu.
-k
Aðrir ræðumenn Alþýðu-
bandalagsins í gærkvöld voru
Eðvarð Sigurðsson og Björn
Jónsson. Eðvarð ræddi einkum
árásir ríkisstjórnarinnar á lífs-
kjör alþýðu, kjaraskerðinguna
sem orðin væri, -og viðbúnað al-
þýðusamtakanna til að rétta
kjör launþega.
Ræða Björns fjallaði aðallega
um efnahagsmál, loforð stjórn-
arflokkanna og ríkisstjórnarinn-
ar og algert gjaldþrot viðreisn-
arinnar. Frá ræðum þeirra mun
betur sagt sfðan, en þær voru
báðar prýðisvel byggðar og rök-
íastar.
ik
Ræðumenn Framsóknarflokks-
ins, Hermann Jónasson, Karl
Iíristjánsson, Páll Þorsteins-
son og Dardel Ágústínusson
deiidu fast á ríkisstjórnina
og íærðu mörg og skýr rök fyr-
ir vantrauststillögunni. Átti rík-
isstjórnin mjög í vök að verj-
ast, og virtist karlagrobb Ólafs
Thors og afsakanir og vafning-
ar Gylfa Þ. Gíslasonar enn inn-
antómari vörn en venjulega,
eins og þeir fyndu sjálfir hve
máistaður stjórnarinnar er bág-
ur eftir svikasamninginn.
Fyrir stjórnarílokkana töluðu
einnig Guðlaugur Gislason, Jón
Þorsteinsson, Gunnar Gíslason
og Jónas Rafnar.
Umræðan um vantrauststillög-
una heldur áfram í kvöld og
verður útvarpað.
Sýíiing Ferró 1
vakfi dhygli
Islenzki listmálarinn Ferró,
Guðmundur Guðmundsson, hélt
sýningu á 16 málvcrkum. í ,sýn-
ingarsalnum Galleria Del Navi-
glio í Milano dagana 18.-27. fe-
brúar sl Vakti sýningin athygli
cg seldust 10 af myndunum
sem á sýningunni voru.
Ljésmysiáasýií ■
iiigu lýkur í kvöld
Margt manna hefur nú skoð-
! að sýningu Litla Ijósmynda-
íklúhbsins í bogasalnum og um
.helgina komu 300 mar.ns. Sýn-
ingin var því framlengd um tvo
|daga og lýkur henni í kvöld.
H
H
B
ia
n
n
E
!S
H
B
B
ea
B
B
n
n
B
Trúlofunarhringir, stein-
hringir, hálsmen, 14 og 18
kt. guR
á meðan er
í umræðunum um land-
belgismálið á þingi vitnaði
Jóhann Hafstein í landhelg-
issamninginn á ensku. Einn
þingmanna gagnrýndi þetta og
fékk svohljóðandi svar: „Er
nokkuð athugavert við að
vitna í samninginn á frum-
málinu?“ Þannig er nú aftur
komið upp það ástand að er-
lend tunga sé frammál í lög'-
gjafarstörfum . alþingis.
Á sama hátt er réttur út-
lendinga farinn að móta
framkvæmdir, en íslendingar
fá sem náð að íylgja í kjöl-
farið. Þannig segir Morgun-
blaðið í fyrradag svo um
veiðar íslenzku togaranna:
„Jafnframt mun vera í at-
hugun að veita þeirn sama
rétt og Bretar fá nú um
þriggja ára skeið, því að
samkvæmt nýju reglugerðinni
geta Bretar í sumum tilfell-
um veitt nær landi en ísleud-
ingar á vissum árstímum og
ákveðnum svæðum.“ Það er
semsé verið að athuga hvort
það á að veita íslenzkum tog-
urum sama „rótt“ og brezk-
um á grunnmiðunum um-
hverfis ísland hvíiík náð.
Þá heíur ríkisstjórnin á-
kveðið að sýkna a]la brezka
veiðiþjófa sem ekki höfðu
áður fengið uppreisn æru. Og
málgagn utanríkisráðherrans
birtir þessa skýringu: „Sak-
aruppgjöfin er veitt í sam-
ræmi við sakaruppgjöfina
sem veitt var á sl. ári. Hún
nær til bæði íslenzkra og er-
lendra fiskiskipa.“ Þannig
verða íslendingar ekki heldur
dæmdir fyrir lögbrot sem
Bretar hafa fengið að fremja.
Kannski mega íslendingar
þakka fyrir meðan þeir fá að
njóta sama réttar ( til rán-
yrkju og veiðiþjófnaðar) og
útlendingar. Ekki er að vita
hversu lengi sú dýrð stendur.
— Austri.