Þjóðviljinn - 14.03.1961, Blaðsíða 4

'V
4) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 14. márz 1961
Guðlaugur Sigurðsson les frumortar vísur á árshátjð póst-
og síinamanna fyrir nokkrum árum.
Guðlaugur
Nítjánda febrúar s'iðast-
- iiðinn átti Guðlaugur Sigur'ðs-
son póstur. Hólavegi 8 á
Sigluiirði sjötíu ára afmæli.
Guðlaugur er fæddur að
Hamri í Austur-Fljótum 19.
febrúar 1891. Foreldrar hans
voru þau lijónin Sigurður
Þcrkelsson bóndi frá Ökrum
í Vestur-Fljótum og kom
hans Helga Lilja Björnsdóttir
frá Götu á Árskógarströnd
við Eyjafjörð. Árið sem Guð-
laugirr fæddist fluttu foreldr-
ar hans að Þorgautsstöðum
í Stíflu. Ólst hann þar upp
til vor.sins 1899, en þá flutti
fjölskyldan búferlum að Stóra
Grindli í Vestur-Fljótum.
Árið 1910 reðist Guðlaugur
sem vinnumaður að Haganesi
til Ólafs Jónssonar bónda þar.
Vann hann þar öll algeng
störf bæði til sjós og lands,
þar á meðal var hann sjö ver-
tíð'r á þákarlaskipum. 1921
flutti Gúðlcugur ti! Siglu-
fjarðar og liefur átt þar
heima síðari.
20. febrúar 1623 gekk hann
að e’ga Árn.'nu Sigurðardóttur
frá Hálsi í Kölduki’m. hina
mestu myndar- og dugnaðar-
'konu. Þau hjónin eignuðust
fjögur börn sem öll eru á
lífl. Auk þess hafa þau alið
Sigurðsson
upp eina fósturdóttur.
Eftir að Gúðlaugur flutti
til Siglufjarðar stundaði hann
algenga verkamannavinra,
svo sem sildarvinpu ðg ým'is-
konar vinnu lijá. bætium og
fleira.
Við Skarðsvcginn vann Guð-
laugur í tíu' sumur. undir verk-""
stjórn hins kunna hagyrðings
Lúðvíks Kemp og Friðgeirs
Árnasonalr. Á þeim sumrum
urðu tilýmargar stökur, því
Guðlaugi 'cig Lúðvík er létt um
að kasta fram vísu. Mörg
gáfust tile.fnin, ofsarok, stór-
hríðarhyljir ó.f skemmtílegir
ferðalargr.r, oft við skál, sem
litu inn t'l fjallabúa og þáðú
hressingu.
Þarna uppi í öræfakyrrð og
tæru fjallalofti yfir rjúkandi
kaffibolía v.orú vandamál
mannlegs l'fs rædd, þegar
dagur var að kvöldi kominn.
Flugu þá á stundum hnút-
nr á milli borða Kkt og hjá
Goðmundi á Glæsivöllum, því
sitt sýndist hverjum.
Árið 1645 réðist Guðlaugur
til pósthússins á Siglufirði
sem bæjarpóstur og hefur
haldið því star.fi síðan. Bréf-
berastarfið hefur Guðlaugúr
leyst af hendi með sérstakri
prýði og mun leitun á manni
sem sýr.iir slíka samvizkusemi
í starfi sem hann.
Eg hef þekkt Guðlaug Sig-
urðsson yfir 30 ár og verið
nágranni hans lcngst af. Betri
og hjálpsamari nágranna er
ekki hægt að hugsa sér. Allt-
af jafn ræðinn og skemmti-
legur.
Hann er prýðisvel hagmælt-
ur og hefur ort mikið af
lausavísum og tækifærisljóð-
um. Eitthvað mun Guðlaugur
hafa ort a.f rímum. Minni
hans er frábært. Hann getur
þulið yfir manni lieilu Hm-
urnar utaeiað, enda á hann
mjög gott rímnasafn.
Guðlaugur Sigurðsson er
mikill unnandi 'íslenzkra
fræða og mun eiga í fórum
sínum álitlegt safn gamalla
sagna af löngu liðr.ium at-
burðum úr lífsbaráttu horf-
inna kynslóða.
Guðlaugur hefur tekið mik-
inn þátt í verkalýðshreyfing-
unni og gegnt þar trúnaðar-
stör.fum og er enn hinn ötúl-
asti baráttumaður á þeim
vettvangi.
Hann var meðlimur í Komm-
ún'staflokknum og stofr.andi
Sósíalistaflokksins og hefur
því tekið mikinn þátt í störf-
um hinna pclitísku samtaka
alþýðúnnar. Guðlaugur hefur
verið og er æt'ið boðinn og
búian til að ' vinna að bar-
áttumálum verkalýðsins- enda
er ' hann kunnugri kjörum
fólksim fyrr og síðar en
margir aðrir.
Það komu marg'r. í heim-
sókn að Hólavegi 8, 19. febr.
sl. Þetta voru vinir og félag-
ar Guðlaugs, komnir til að
flytja afmælisbarninu ham-
ingju- og árnaðaróskir. Gesf-
um var boðið til stofu, þar
sem húsmóðirin stóð fyrir
rausnarlegum veitingunl.
Guðlaugi barst mikill fjöldi
heillaskeyta og árnaðaróska
ásamt bóka- og peningagjöf,
meðal annars frá Kvæða-
mannafélagi Siglufjarðar. en
þar er Guðlaugur ötull félagi.
Fg sem þessar línur rita
hefði igjarnan viljað vera
komir.n heim, svo ég hefði
gef.að tekið í höndina á þess-
Framhald á 10. siðu.
«inHHHnnHniUNnHUinmMHrHHIIlNnniHUaaB»BH0BHSH»nflIigUB!lUiHNflUHinsilUllHHHEBHB
Umræðurnar um landhelgis-
málið á Alþiugi tvær undan-
farnar vilcur voru einar
hvössustu sem frarn hafa far-
ið um langt skeið, enda mál-
ið stórmál. Því fór fjarri að
umræðHrnar einkenndusf af
málþófi, enda mun ekki með
neinni sanngirni hægt að
æfÍEst til að slíkt mál sé
hespað af á skemmri tíma,
fyrri umræðan var útvarpsum-
ræða og stóð ekki nema eitt
kvöld, en hin síðari í fjóra
•daga. Minnst af því sem'
fram kemur í slíkum umræð-
um kemsf í dagsfréttir blað-
anna. Þjóðviljinn mun næstu
daga birta ösfutf. ummæli úr
ræðum þingmanna Alþýðu-
bandalagsins um landhelgis-
m.' 1 ó. enda mun full þörf á-
Eiuar Olgeirsson
minninganna sem i þeim felst.
Baráttan gegn svikum rikis-
stjórnarinnar í landhelgis-
málinu heldur áfram og mun
ekki Ijúka fyrr 'en þeim
mönnum og þeim meirihluta
á Alþingi, er svo smánarlega
misnoluðú trúnað þjóðarinn-
ar, hefur Verið vikið frá völd-
um.
★
* Einar Olgfiirsson, formaður
Sósialistaflokksins og þing-
flokks Alþýðubandalagsins,
flutti fvær ræður við síðari
umræðu málsins, eins og þeg-
ar hefur verið skýrt frá.
Fyrri ræðunni, er hann flutti
fyrsta dag umræðunnar, 6.
marz, lauk Einar á þessa
leið:
,,Það er ekki frarnbærileg
afsökun fyrir slíkum sainning,
að Bretar hafi beitt íslend-
inga ofbeldi og hótað að
halda því áfram, enda þótt
það geti verið hentugt fyrir
Island síðar meir að halda
því fram að þetta hafi verið
nauðungarsamning;ur. En hitt
er enn alvariegra, að ríkis-
stjórnin sem þetta samþykk-
ir eða æflar að samþykkja,
hefur ekki umboð til þess frá
þjóðinni. Forsætisráðherra
hefur sjálfur lýst því yfir
á Alþingi fyrir ári siðan að
hann hefði enga heimild frá
þjcðinni til að afsala tólf
milna fiskveiðilögsögunni.
★
•Þjóðin er því óbur.din af
þessum samningi í framtíð-
inni. Einungis með einu móti
gæti þessi samningur öðlazt
það gildi sem mundi binda
þjóðina, og það væri með
þjóðaratkvæðagreiðslu. Það er
því siðferðisleg skylda þeirra
sem að þessum samningi vilja
standa, svo framarlega sem
þeir vilja að hann hafi nokk-
urt siðferðilegt gildi, að
leggja hann undir þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Þegar lýð-
veldið var stofnað 1944 var
ákveðið í stjórnarskrá lands-
ins að slórmálum sem svo
mjög væri um deilt að forseti
landsins vildi ekki viðurkenna
það sem Alþingi samþykkti,
mætti skjóta undir þjóðar-
dóm með þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þjóðaratkvæða-
greiðsia var viðurkendur
æðsti úrskurður, æðri en Al-
þingi cg uniirskrift forseta,
og þetta er lýðræðislega séð
fnllkomna.sta atriði í lýðveld-
isstjórnarskránni. Það minn-
ir á Alþ'ngi hið forna, þegar
því að lokum var skotið til
fólksins sem ákveðið var í
lögréttu, til samþykkis eða
synjunar. Þessi háttur er
varðveittur sem forn lýðræð-
isvenja í ým.sum löndum, eins
og t.d. Sviss. í þessum rétti
felst meira en formlegt lýð-
ræðþ þetta er hið raunveru-
lega lýðræði: Fólkið sjálft er
látið ráða hinum stærstu mál-
Baráttcm
um til lykta. Hitt tíðkast allt-
of oft, að fólkið kýs sér þing-
menn undir fölskum forsend-
um, og meiri hluti þingmanna
breytir svo þveröfugt við það
sem hann lofaði í kosninga-
baráttunni. Það er að gerast
nú, og það hefur gerzt áður.
★
Ef þeir menn, sem nú tala
hæst um að þeir liafi unnið
stórsigur á Bretum, trúa því
sjálíir sem þeir eru að segja,
ættu þeir sízt að vera hræddir
við að leggja málið fyrir
dóm þjóðarinnar. Þess vegna
fiytjum við tillögu um að
þetta samningsuppkast öðlist
ekki gildi fyrr en það hefur
lilotið meiri liluta atkvæða í
þjóðaratkvæðagreiðslu. Lýð-
veldið ísland var stofnað með
slíkri þjóðaratkvæðagreiðslu.
Það er í alla staði sanngjarnt
og sjálfsagt, þegar gera á ó-
uppsegjanlega samninga, við
ríki sem hefur ráðizt á ísland,
heitt okkur valdi og liótað að
drepa íslendinga, að slík
samningsgerð sé lögð fyrir
þjóðrna sjálfa.
★
En eigi að knýja þennan
samning á gegn, án þess að
ta-kn nokkurt tiHit til raka,
nokkurt tillit til sanngimi,
nolikurt tillit til staðreynda
sem bent er á i meðferð máls-
ins hér á Alþingi, þá r.
greinilegt að hér eru öfl áÓ
verki sem eru þjóð vorri
fjandsamieg. Þá eru valdhaf-
ar landsins að láfa undan
blíðmælum eða þrýsfingi eða
hótunum voldugra erléndra
aðila, sem vilja hindra sókn
íslenzku þjóðarinnar til betri
lífskjara og til yfirráða yfir
landi sínu og landgrunni. Það
er harmleikur ef slikt á að
gerast nú. Að samþykkja
þennan samning væri 'landa-
afsal, uppgjöf í sókninm sem
við hófum á þessu sviði 1948
og sem við verðum að halda
áfram. Mín aðaltillaga er sú
að þessi samnihgur verði
felldur, og þótt. þær breyt-
ingartillögur sem ég hef hér
flutt ásamt öðrum verði sam-
þykktar, yrði það einnig mín
tillaga að samningurinn yrði
felldur. Þær eru fluftar vegna
þess að ég vil taka þátt í að
reyna, hvort þeir skammsýnu
menn sem vilja gera þennan
isamning, fást ekki til að
minnsta kosti að gera hann
þannig að þeim sem við eiga
a.ð ta.ka og reyna að b.iarga
ís’andi frá óhappaverkum
þeirra, verði ekki gert allt
of þungt fyrir“.
★
Hver einasti þingmaður
Sjálfstæðisflokksins c g Al-
þýðuflokksins felldu 9. marz
tillögu fulltrúa Framsóknar-
flokksins og Alþýðuhanda-
lagsins í utanríkismálanefnd
að samningurinn við Brela
•skyldi lagður undir dóm þjóð-
arinnar í þjcðaratkvæða-
greiðslu.
um lcuidhelgismálið